Шунингдек Локк тўғри фикрлашга тўсқинлик қилувчи омилларни санаб ўтади:
1. Ижтимоий муҳит томонидан сингдирилган принципларга таассуб билан эргашиш, уларга бошқача назар билан қараб кўришдан бош тортиш, аввалги аждодлар тажрибасига кўр-кўрона ишонувчанлик.
2. Ён атрофда ўзгармас гипотезалар билан фикрлайдиганлар таъсири. Улар факт ва тажрибани инкор қилмайдилар, аммо қолипларига зид келса бу фактларни далил-исботдек қабул қилмай, тахминларини қайта кўришдан бош тортадилар.
3. Ҳавои-нафсга тобеъ бўлиш тўғри ақл юритишдан тўсади, айниқса пул манфаати ақл тарозисини босиб қўяди.
4. Авторитетлар. Яқин дўстлар, ҳокимият ва ҳукмрон ижтимоий қарашлар мутлоқ ҳақиқат деб олиниши.
1. Ижтимоий муҳит томонидан сингдирилган принципларга таассуб билан эргашиш, уларга бошқача назар билан қараб кўришдан бош тортиш, аввалги аждодлар тажрибасига кўр-кўрона ишонувчанлик.
2. Ён атрофда ўзгармас гипотезалар билан фикрлайдиганлар таъсири. Улар факт ва тажрибани инкор қилмайдилар, аммо қолипларига зид келса бу фактларни далил-исботдек қабул қилмай, тахминларини қайта кўришдан бош тортадилар.
3. Ҳавои-нафсга тобеъ бўлиш тўғри ақл юритишдан тўсади, айниқса пул манфаати ақл тарозисини босиб қўяди.
4. Авторитетлар. Яқин дўстлар, ҳокимият ва ҳукмрон ижтимоий қарашлар мутлоқ ҳақиқат деб олиниши.