)،.
واتە:⬅ ئاوات و تەمەننای ئەو چاكانە مەكەن كە خوای پەروەردگار بەهەندێكتانی بەخشیوە‌و، بەهەندێكی ترتانی نەبەخشیوە .
وە فەرموویەتی:
◾[الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ ... ] (النساء: 34). 📕
واتە:⬅ پیاوان هەڵدەستن بە بەڕێوەبردن و پەروەردە كردنی‌و ئیصلاح دانی بژێوی و جێ‌بەجێ كردنی پێویستیەكانی ئافرەتان، ئەوەش بەوەی كە خوای پەروەردگار هەندێكی بەچاكتر داناوە بەسەر هەندێكی تریانەوە ـ واتە پیاوان پێش خراون بەسەر ئافرەتانەوە ـ، ئەوەش لەبەر گشتی بەخشینیان لە سامان و ماڵەكانیان و هەستانیان بە سەرپەرشتیاری كردنیان بۆ ئافرەتان، جا ئافرەتانی بۆ خوا صوڵحاو ئەو ئافرەتانەن تەقوای خوای پەروەردگار دەكەن، و گوێڕایەڵن بۆی، و گوێڕایەڵی مێردەكانیانن، تەنانەت لە كاتی نەبوونیشیان لە ماڵا گوێڕایەڵا و پارێزەری پیاوانیانن .
وە لە هەردوو (صحیح) ی پێشەوایان (البخاری ومسلم) دا هاتووە لە (أبو هریرە) ەوە كە فەرموویەتی: پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) فەرموویەتی:
◾(استوصوا بالنساء خیرا، فإنهن خُلقن من ضلع، وإن أعوج ما فی الضلع أعلاه، فإن ذهبت تقیمه كسرته، وإن تركته لم یزل به عوج ).
واتە:
⬅ ئامۆژگاری وەرگرن لە باسی ئافرەتاندا، و خۆتان یەكتر ئامۆژگاری بكەن لە باسی ئافرەتاندا، چونكە دایكە حەوا لە پەراسوی باوكە ئادەم دروست كراوە، ئاشكراشە كە لارترین جێگەی پەراسووش بەشی سەرەوەیەتی، بۆیە ئەگەر بتەوێت زۆری لە گەڵدا بەكار بێنیت دەیشكێنیت‌و، لەیەك جیا دەبنەوە، جا ئەگەر بەو شێوەیە بیهێلیتەوە باشترە .
بۆیە لەسەر ئافرەت پێویستە كە ئارام بگرێت لەسەر ئەوەی كە خوای پەروەردگار بڕیاری لەسەر داوە لە فەزڵدانی پیاو بەسەریەوە، ماناشی ئەوە نییە كە پیاو ئافرەتەكەی بكات بە بەندەی خۆی، ئەوەتا پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) هەروەكو لە (جامع الترمذي) دا هاتووە ـ فەرموویەتی:
◾(استوصوا بالنساء خيرا، فإنما هن عوان عندكم، لا تملكون منهن غير ذلك، ألا وإن لكم في نساءكم حقا، ألا وإن لنسائكم عليكم حقا، فحقكم عليهن أن لا يوطئن فرشكم من تكرهون ولا يأذنّ في بيوتكم من تكرهون، وحقهن عليكم أن تحسنوا إليهن في طعامهن وكسوتهن).
واتە:
⬅ ئامۆژگاری وەرگرن لە باسی ئافرەتاندا، و خۆتان یەكتر ئامۆژگاری بكەن لە باسی ئافرەتاندا، چونكە ئافرەتان وەكو دیلن لە لای ئێوە، هیچ بەدەستی ئێوە نییە جگە لەوەی كە شەرع بۆی داناون، ئەوەش بزانن كە ئێوە هەندێك مافتان بەسەر ئافرەتەكانتانەوە هەیە، وە هەروەها ئافرەتانیشتان هەندێك مافیان بەسەر ئێوەی پیاوانەوە هەیە، جا مافی ئێوە بەسەر ئەوانەوە ئەوەیە: كە كەسانێك ـ كە ئێوە پێتان خۆش نییە ـ لە جێگەی تایبەتی ئێوە دانەنێن لە ماڵەكانتاندا، وە ئیزن و ڕێگەش نەدەن بەكەسانێك كە بێنە ماڵەكانتان لەوانەی كە ئێوە لێیان ڕازی نین، وە مافی ئەوانیش بەسەر ئێوەوە ئەوەیە كە چاكەكارو كردەوەچاك بن لە گەڵیاندا لە خواردن و پۆشاكیاندا .
وە لە پەرتوكەكانی سوننەتدا، و لە (مسند) ی پێشەوا (أحمد) دا هاتووە لە فەرموودەی (معاویە) ی كوڕی (حیدە) دا هاتووە كە پیاوێك ووتی: ئەی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) مافی هەریەك لە هاوسەرەكانی ئێمە چییە بەسەرمانەوە؟ ئەویش فەرمووی:
◾(أن تطعمها إذا أطعمت، وتكسوها إذا اكتسيت، ولا تضرب الوجه، ولا تقبح، ولا تهجر إلا في البيت ).
واتە:
⬅ خواردنی بدات كە پێویستی پێ بوو، وە ئەگەر پێویستی بە پۆشاك بوو بۆی بكات، و لە ڕووی نەدات، پێ‌ی نەڵێت خوا رووت ناشیرین بكات، و هەجركردنیشی ـ واتە: قسە نەكردن لە گەڵیدا ـ تەنها لە ماڵدا بێت .
پاشان چی ـ پەروەردگار بەرەكەتی خۆیت بەسەردا بڕێژێت ـ كە پێویستە هەموومان هاریكاری یەكتر بكەین لە سەر چاكە: پیاوان بە هەڵسوكەوتێكی ئیسلامیانە هەڵسوكەوت بكەن لەگەڵا هاوسەرانیان، و یارمەتیدەریشیان بن لە فێریوونی زانستی شەرعی، و بانگەشەكردن بۆ لای خوای پەروەردگار .
لە بەرامبەریشدا ئافرەتان بە هەڵسوكەوتێكی ئیسلامیانە هەڵسوكەوت بكەن لەگەڵا مێردەكانیان، و یارمەتیدەریشیان بن لە فێریوونی زانستی شەرعی، و بانگەشەكردن بۆ لای خوای پەروەردگار، وە لە چاك بەڕێوە بردنی ئەوەی كە لە ماڵەكانیاندایە .
نوسەر:✒شێخ مقبل بن هادی الوادعی (رحمه الله) 📲
http://t.me/afratanysalaf
