🔺صدای منظمِ سکوت؛ در باب «اختفای الهی» 🖋یاسر میردامادی 🍃 فیلم «سکوت» اثر مارتین اسکورسیزی (۲۰۱۶)، فیلمی در باب غیبت یا اختفای الهی است. مسأله‌ی غیبت یا اختفای الهی این است: خدا کجاست، وقتی آدمیانی معصوم قربانی می‌شوند؟ خدا کجاست وقتی کسانی حتی برای اعتلای کلمه‌ی خود خدا قربانی می‌شوند؟ اگر او به هر دلیلی کاری نمی‌کند تا جلوی ظلم ظالمان و قربانی شدن قربانیان بی‌گناه را بگیرد، چرا دست‌کم رخی نمی‌نماید تا تسکینی بر قلب شکسته‌ی بازماندگان باشد؟ چرا دست‌کم سکوت خودش را توضیح نمی‌دهد؟ چرا او اصلا انگار نیست، وقتی قرار است باشد؟ 🍃 در فیلم «سکوت»، بودائیان ژاپنی، که در نیمه‌ی اول قرن هفدهم بر اثر تبلیغات مسیونرهای کاتولیک (ژزوئیت‌) پرتغالی، پنهانی به مسیحیت گرویده‌اند، از سوی حاکمان ژاپنی شکنجه می‌شوند و حتی به قتل می‌رسند تا به آیین بودا بازگردند. یکی از کشیش‌های پرتغالی، که بعدا تحت شکنجه مجبور می‌شود بودایی شود، از سکوت خداوند در مقابل قربانی شدن تازه‌مسیحیان لب به شِکوه می‌گشاید. 🍃«سکوت»، مرا یاد صحنه‌ای از فیلم «آژانس شیشه‌ای» می‌اندازد، جایی که حاج کاظم، عباس را بر دوش خود گرفته است و از آژانس، هراسان و منتظر، بیرون می‌زند. همه‌ جا ساکت است، خیابان خلوت است و آرام، آرامشی که چنگ به دل‌ات می‌اندازد. تنها صدای منظم رنگ‌پاشی بر روی آسفال به گوش می‌رسد. سکوت، سکوتی بی تفاوت؛ سکوت، سکوت و باز هم سکوت. 🍃 هر گاه به این سکوت فکر می‌کنم، خوب می‌فهمم رواج روایاتی (مستند یا نامستند) را که می‌گوید پس از شهادت امام حسین از زیر هر سنگی در کربلا خون جاری می‌شد و یا این‌که پس از به صلیب کشیده شدن عیسی پرده‌ی معبد از میان شکافت (از جمله در: مرقس، فصل ۱۵، آیه‌ی ۳۸). رواج این روایات (اگر نه شکل‌گیری آن‌ها)، انگاری برای شکستن سکوت سهمگین امر الوهی در مقابل حوادثی است که به نظر مهم می‌آیند. 🍃 کشیشِ فیلم «سکوت» حتی سال‌ها پس از آن‌که آیین مسیح را ترک گفته بود، هنوز درگیر با سکوت الهی است و سرآخر بدین شیوه با سکوت الهی کنار می‌آید: «حتی اگر خدا ساکت بوده باشد، تمام زندگی‌ام تا به امروز، هر آن‌چه که می‌دانم، هر آن‌چه که کرده‌ام از خدا سخن می‌گوید. در سکوت خداوند بود که من صدای او را شنیدم». #نکته‌اثر @YMirdamadi🌾