🔴هارون الرشید
در تاریخ، برخی اشخاص هستند که اثرگذاری و تاثیر آنان چنان چشم گیر هست که نام آنان برای همیشه در تاریخ جهان ماندگار میشود.
یکی از این اشخاص خلیفه ی عباسی ابوجعفر هارون الرشید (148هـ متولد ری) است که پایه های خلافتی را بنا نهادند که حدود ۵۰۰ سال بر جهان حکومت کردند،و بغداد به مرکز جهانی علم، فرهنگ، فلسفه و نوآوری بدل شد. به همین دلیل دوره عباسی به دوران طلایی اسلام مشهور است.
✅در زمان هارون‌الرشید عمران اوج گرفت، تمدن اسلامی به برتری رسید و پیشرفت‌ها در علوم و ادبیات بالا رفت. عصر هارون‌الرشید را بالاترین مرتبهٔ شکوفایی سیاسی اسلامی و گسترده‌ترین پیشرفت‌ها در شهرسازی، ادب و علم در سده‌های میانهٔ اسلامی می‌دانند.
✅هارون از مشهورترین خلفای عباسی به حساب می‌آید شهرت او از شرق فراتر رفت و به غرب رسید و برخی از پادشاهان اروپا سعی در ایجاد روابط حسنه با او داشتند. عصر هارون به جهت درامد زیاد، اموال فراوان، رونق تجارت، پیشرفت علم، فلسفه و موفقیت در فتوحات، عصر طلایی دوران حکومت عباسی نامیده میشود.
✅دوران هارون الرشید اوج عظمت و اقتدار عباسیان بود، در آن زمان کشور اسلامی به بزرگترین اندازه خود رسیده بود. از طرف دیگر در آن دوران علم و حکمت نیز به رشد و شکوفائی خاصی رسیده بود.
✅جرجی زیدان مورخ مشهور مسیحی در این زمینه مینویسد:
«هارون الرشید موقعی به خلافت رسید که به واسطه آمد و شد دانشمندان و پزشکان هندی و ایرانی و سریانی به بغداد افکار مردم تا حدی پخته شده بود. و توجه اذهان عمومی به علوم و کتب پیشینیان توسعه یافته بود؛ دانشمندان غیرمسلمان که زبان عربی آموخته بودند و با مسلمانان معاشرت داشتند آنان را به فرا گرفتن علوم گذشته تشویق می‌کردند. چون پزشکان نزد خلفا مقرب شدند، و غالب آنان دوستدار منطق و فلسفه بودند خواه ناخواه خلفا را به شنیدن مطالب فلسفی و منطقی مشغول می‌شاختند. تا آنجا که اگر کشوری یا شهری را فتح می‌کردند کتاب‌های آنجا را آتش نمی‌زدند بلکه به بغداد آورده و ترجمه می‌کردند.».
✅از دستاوردهای مهم او "بیت الحکمه" بود،این کانون اندیشه و تفکر در پیوند با فضای علمی و فرهنگی ویژه شهر بغداد، این شهر را به مرکز هنرها، علوم و ادبیات تبدیل کرد. نقشی که شهر بغداد در گسترش و توسعه علوم و هنر در سراسر جهان ایفا کرد، بسیار بزرگ و برجسته بود. بیت الحکمه در مرحله مختلف توسعه‌اش به دو نام نامیده شد؛ در زمان خلیفه هارون الرشید که کل مجموعه تنها شامل یک تالار بود، بیت الحکمه نام داشت و پس از آنکه رشد کرد و در زمان خلیفه مأمون به یک مدرسه عالی تبدیل شد، دارالحکمه لقب گرفت.
✅به این ترتیب، بیت الحکمه پر از دانشمندان یا «علما»، صاحب‌نظران هنر، مترجمان معروف، نویسندگان، مردان اهل ادب، شعرا و متخصصان دیگر حوزه‌های هنر و صنعت شد. این متفکران سده‌های میانه هر روز برای ترجمه، خواندن، نوشتن، مباحثه و گفت‌وگو یکدیگر را ملاقات می‌کردند. در مدرسه، طالبان علم از مناطق مختلف با هم برخورد می‌کردند و اندیشه‌هایشان را با یکدیگر در هم می‌آمیختند. زبان‌هایی که در این مدرسه با آنها سخن گفته (و نوشته) می‌شده شامل عربی، زبانهای میانجی، فارسی، عبری، آرامی، یونانی، لاتین و سانسکریت بود که از آنها برای ترجمه نسخه‌های خطی ریاضیات هند باستان استفاده میشد.
✅از موفقیت‌های چشمگیر دوران طولانی خلافت هارون الرشید جنگهای خارجی با رومیان است. هارون اهتمام فراوانی به جهاد با رومیان داشت و علاوه بر اینکه خود مکرر به جنگ با آنان می‌رفت یکی از پسرانش به نام قاسم را وقف این کار کرده بود.
✅اوج این موفقیت از سال ۱۸۱ ه. ق بود که هارون با سپاهی بزرگ به آسیای صغیر لشکر کشید و تا قسطنطنیه پیش رفت و ملکه روم که توان مقابله با سپاه هارون را نداشت از در صلح درآمد و تعهد داد که سالانه غرامتی برای درگاه خلافت بفرستد.
✅خلیفه هارون الرشید خلیفه ی باتقوا و خداترس و متدین بوده که به وقت شنیدن پند و اندرز اشک از چشمانش جاری می شده است؛ مجاهدی بوده که بیشتر عمرش را در حج و جهاد گذرانده است چنانکه سالی را به حج می رفته و سالی را به جهاد؛ و اولین خلیفه ی عباسی بوده که خود در جهاد حضور داشته و روم را شکست داده و با لشکرش به قسطنطنیه رسیده است و روزانه صد رکعت نماز می خوانده و به صورت ناشناخته در بازارها و مجلس ها حضور می یافته تا بداند در مورد او چه می گویند و عصر و زمان او عصر_طلایی اسلامی شمرده می شود.
______________________________@tamadone_islami☪️کانال تخصصی تاریخ و تمدن طلایی اسلام
______________________________
