دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان

#امتحان؛ دقیقا با چه هدف!؟

دیگر به یک رسم یا عادت قدیمی تبدیل شده، دی و خرداد که می شود سبزی فروش بی سواد محله هم می داند که فصل امتحانات است. دانش آموز و دانشجو هم ندارد، این شتر همزمان درب خانه همه میخوابد و زندگی روزانه و خوابِ شبانه را مختل می کند. از چند روز قبل، بازار جزوه قرض گرفتن و کپی کردن، دنبال نمونه سوال گشتن، حساب کردن نمره کلاسی و میانترم، و در نهایت عزا گرفتن و به «چه کنم، چه کنم» افتادن حسابی داغ میشود. شبهای نزدیک امتحان که میشود برخی با زور قهوه و چای بیدار می مانند و عده ای هم با «ریتالین» راهی برای تمرکز بیشتر بر درس می جویند. آخرش اما همه ی استرسهای امتحان و نمره و معدل تمام میشود و چیزی که برای خیلی ها باقی می ماند «تقریبا هیچ» است!

دیگر به یک رسم یا عادت قدیمی تبدیل شده، و هیچ کس (نه استاد و نه دانشجو؛ نه معلم و دانش آموز، نه مدیر و نه وزیر و نه کارشناس و نه هیچکس دیگر) از خودش نمی پرسد «این همه ادا و اطوار برای امتحان، آخرش که چه؟». این امتحان قرار است چه هدفی را تامین کند؟ قرار است چه چیزی را روشن کند؟

شاید اولین جوابی که به ذهن همه میرسد این است که نمره امتحان نشان خواهد داد چه کسی تلاش کرده و چه کسی درس نخوانده. اما واقعا همینطور است؟

دیگر به یک رسم یا عادت قدیمی تبدیل شده،که دانشجو یک ترم کلاس برود تا از لیست حضور و غیاب حذف نشود و حتی شاید روز آخر بتواند به بهانه حضور مستمر در کلاس(!) از استاد «نمره کلاسی» بگیرد. مسلما هدف از برگزاری کلاس درس در دانشگاه این نیست که حضور و غیاب کنیم و دانشجو صرفا خود را موظف بداند سر ساعت در کلاس درس حاضر شود تا مبادا غیبت بخورد. و البته هدف از تشکیل کلاس این نیست که استاد یکسره حرف بزند و تدریس کند تا از سرفصلهای تعیین شده عقب نماند و دانشجو هم یکسره بنویسد تا برای شب امتحان جزوه ای برای خواندن و پاس کردن درس داشته باشد. مسلما اینها هدف نیست (حداقل در مقام تئوری اینها هدف نیستند) چون اگر اینگونه باشد تنها اتفاقی که رخ نداده است «تعلیم و تعلم» بوده.
در مورد #امتحان و روشهای امتحان گرفتن و نمره دادن و ... هم همین حرفها مطرح است. آیا امتحان می خواهد نتیجه تلاش دانشجو در طول ترم را نشان دهد؟ یا قرار است درک و فهم آن ها از مواد آموزشی را تعیین کند؟ یا توان تحلیل دانشجویان را محک بزند؟ و یا نمایانگر آن باشد که کدام دانشجو می تواند آینده ای درخشان تر برای کشورش بسازد؟
چه کسی است نداند فرمول دانشجوی ایرانی برای موفقیت در یک امتحان، این است که دو سه روز قبل از امتحان یک جزوه کامل پیدا کند، یک بار (یا چندبار!!) جزوه را بخواند و مطالب مهم آن را حفظ کند، در جلسه امتحان مو به مو محفوظات خود را روی کاغذ بیاورد و در نهایت یک نمره عالی کسب کند! ولی کافی است دو هفته بعد از همان دانشجو و از همان جزوه، سوالی بپرسید تا متوجه شوید تقریبا تمام مطالب اصلی آن درس را از خاطر برده است! چنین امتحانی (که با دو سه شب جزوه خوانی و حفظ کردن چند صفحه کتاب با موفقیت به پایان میرسد) باید چه انتظاری داشت؟ و نتیجه آن،چه چیز را نشان خواهد داد؟ جالب آنکه این امتحان با همه معایبش، به شدت از جانب بسیاری از اساتید و دانشجویان جدی گرفته می شود؛ و چقدر ناامیدکننده!

به راستی این متد آموزشی، این سبک برگزاری کلاس درس، و اینگونه امتحان گرفتن و نمره آوردن با چه هدفی توجیه می شود؟ آیا وقت آن نرسیده یک بار فارغ از تمام اشتغالات ذهنی و بیرونی، لااقل تکلیف خودمان را با این مسائل روشن کنیم؟ حال که مسئولان بالادستی فرصت اندیشیدن به این مسائل سرنوشت ساز برای دانشجویان را ندارند و مدیران پایین دستی و اساتید گرانقدر هم بدون بخشنامه و قانون، برای سنجش و اصلاح روند جاری به خود مجالی نمی دهد، آیا سزاوار نیست خودمان به فکر خودمان باشیم؟ حداقل کاری که میتوانیم بکنیم این است که بدانیم در چه وضعی به سر میبریم و این راه، از کجا سر در می آورد..!

@Ui_Ltr

#ارزشیابی_و_مشکلات_آن

بر هیچ کس پوشیده نیست که نظام آموزشی ایران در حال حاضر بیمار است و علی رغم تمام زحمات، در اغلب حوزه ها، نتیجه ای در خور انتظار به همراه ندارد. اکنون مجالی برای بررسی این بیماری و عوامل دخیل در آن نیست، بلکه به اجمال تنها به یک مورد از اصلاحات مورد نیاز برای درمان این سیستم معیوب می پردازیم.
این روزها فرصتی در اختیار دانشجویان قرار گرفته تا با پر کردن فرم ارزیابی اساتید، بتوانند نقشی در اصلاح نظام آموزشی داشته باشند. صد البته باید پذیرفت بخش قابل توجهی از اشکالات متوجه هدف گذاری، برنامه ریزی و تعیین سرفصلها و منابع درسی برای رشته های مختلف است اما در گام بعد، نحوه تدریس اساتید مطرح می شود که آن هم در موارد متعدد دارای اشکال است و ارزیابی دانشگاه، تنها متوجه شناسایی و اصلاح همین مساله اخیر است.
حال باید به این نکته نیز اشاره کرده که متاسفانه این ارزشیابی هم خالی از نقص و عیب نیست. جایی که بخش عمده ای از سوالات مربوط به رفتار، نظم و منش اخلاقی استاد است و جای بسیاری از سوالات در حوزه آموزش و روش تدریس استاد خالی است. روشن است که در چنین حالتی برآیند نظرسنجی بیش از آن که تحت تاثیر قدرت تدریس آن استاد باشد متاثر از ویژگیهای اخلاقی خواهد بود.
از سوی دیگر همچنان بسیاری از دانشجویان بر این اعتقادند که حتی اگر به استادی در یک یا چند زمینه نمره ای ضعیف بدهند هیچ تاثیری در آینده نداشته و آن استاد همچون گذشته، آن درس را تدریس خواهد کرد لذا هیچ انگیزه ای برای شرکت در ارزشیابی و نمره دادن به آیتمهای مختلف ندارند. این نتیجه گیری آن هنگام تقویت میشود که یک دانشجو از دانشجویان سابق میشنود که فلان استاد در تدریس فلان درس عملکردی بسیار ضعیف دارد ولی سالها صاحب کرسی تدریس آن درس بوده و تغییری در چیدمان اساتید ایجاد نمی شود؛ لذا با بی میلی و تنها از روی اجبار، در نظرسنجی ها شرکت کرده و برای پیشگیری از هرگونه عواقب ناشی از ثبت نمره ضعیف برای استاد، نمره ای غیرواقعی ثبت میکند.
این در حالی است که برای اجرای یک ارزشیابی مفید، در گام اول باید هدف اصلی را تعیین کرده و متناسب با آن، سوالاتی استاندارد و جامع طراحی کرد. از سوی دیگر باید به ابهامات و شبهات پیرامون آن نیز پاسخ داد تا پاسخ دهندگان با انگیزه و بدون هراس بتوانند با صداقت کامل دیدگاه خود را منعکس کنند. زیرا تنها در این شرایط است که می توان به نتایج آن اعتماد کرد.
این ساده ترین تحلیل از این نوع ارزیابی و لوازم آن است. بدیهی است اندکی تامل در شرایط موجود و دیدگاه مسئولین و اساتید محترم به این موضوع، زاویه های دیگری از این مساله را روشن می سازد که ... [همه دوستان به خوبی از آن آگاه اند!!]

@Ui_Ltr

ارزيابي‌ از تدريس اعضاي محترم هيأت‌علمي دانشگاه از روز شنبه 25 آذر ماه آغاز شده و تا ساعت 24 روز سه شنبه 12 دي‌ماه 96 ادامه دارد.

لازم است دانشجویان محترم با مراجعه به سامانه گلستان، فرم‌هاي مربوط را با دقت و صداقت كامل تكميل فرمایند.

⚠️ توجه:
انتخاب واحد ترم آينده، مشاهده نمرات، اعتراضات و ساير خدمات از طريق سامانه دانشجويي منوط به تکمیل فرم‌هاي الكترونيكي ارزشيابي است.

⚠️ اين زمان به هيچ عنوان قابل تمديد نمي‌باشد⚠️

@Ui_Ltr

خیلی ها که عاشق کشورشان هستند دوست دارند فرصتی خاص پیش بیاید و نشان دهند که تا چه اندازه حاضرند برای سرزمین مادری شان با تمام وجود قدم بردارند.

من به شما پیشنهاد می کنم منتظر رخ دادن هیچ اتفاق بزرگی نباشید. خاموش کردن یک لامپ اضافه، بستن شیر آبی که چکه می کند، بوق نزدن در جایی که نیاز نیست، خاموش کردن تلویزیون وقتی نگاهش نمی کنید ، نریختن زباله در طبیعت و کنار جاده ها و ...
هر کدام از این ها گامی کوچک اما موثر است. فقط تصور کنید هر روز هر ایرانی یک گام کوچک و هوشمندانه بردارد آن وقت روزی 80 میلیون کار خوب خواهیم داشت.

هشتاد میلیون قدم برای سرزمین مان ایران.
@Ui_Ltr