مرکز مشاوره راه نو

آشنایی با«بیمارستان روانپزشکی رازی»
نویسنده: دکتر باقر ثنائی
این بیمارستان معروف به «تیمارستان امینآباد» در سال 1297 در زمینی به وسعت 103 هکتار با 80 هکتار جنگل در منطقۀ امینآباد در جنوب شهر تهران ساخته شده است. گویا اين مركز بزرگترين مركز درماني-آموزشي خاورميانه است. «بیمارستان امینآباد» یکی از سه بیمارستان دولتی تکتخصصی روانپزشکی در تهران است. نام دو بیمارستان دیگر «روزبه» و «ایران» است. در ابتدا نگهداری بیماران در «بیمارستان امینآباد» توسط شهربانی انجام میشده است. پاسبانها به بیمارانِ بدرفتار دستبند و پابند میزدند و اصطلاح «دیوانه زنجیری» از همین جا باب شده است. زمانیکه شهربانی درمییابد نگهداری بیماران روانی خارج از عهده و تخصص شهربانیست، اداره بیمارستان امینآباد به ادارۀ بهداشت واگذار میشود و به پاس خدمات شايان دانشمند بزرگ محمد ابن ذكرياي رازي، «مركز روانپزشكي رازي» ناميده میشود. تولیت این بیمارستان از سال 1374 به دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی سپرده شد و در سال 1376 به «مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی رازی» (Razi Educational and Therapeutic Psychiatric Center) تغییر نام یافت. در عمل از این بیمارستان با نامهای «بیمارستان امینآباد»، «تیمارستان امینآباد»، «بیمارستان روانی امینآباد»، «بیمارستان روانی رازی» و «مرکز روانپزشکی رازی» یاد میشود. با این حال، این بیمارستان در بین مردم به نام «امینآباد» معروف است. این بیمارستان دارای 36 ساختمان، 25 بخش از جمله بخش پردیس، بخش آبان، بخش زنان، بخش مردان، بخش کودک و نوجوان و بخش لختیهاست. علاوه بر این، در این بیمارستان کارگاههای متعدد توانبخشی برای نقاشی، نجاری، معرقکاری، سفالگری، شمعسازی، جوراببافی، ملیلهدوزی، فرشبافی، خیاطی و ... وجود دارد. ظرفیت این بیمارستان 1375 بیمار است که بیماران آن به دو گروهِ کلی تقسیم می‌شوند؛ یک گروه که قریب به نیمی از بیماران را تشکیل میدهد، قابلیت بازگشت به جامعه ندارند و گروه دیگر به شکل موقت بستری میشوند و قابلیت برگشتن به جامعه را دارند. در سال 1352 دو هزار بیمار در این مرکز نگهداری میشده که برای تمام آنها فقط چهار روانپزشک وجود داشته است. به گفتۀ رئیس این بیمارستان (ایرنا و خبرآنلاین، 1394)، امروزه مدرنترین و پیشرفتهترین معالجات اعصاب و روان در این مرکز بزرگ صورت میگیرد. مجرمانی که به دلیل اختلال روانی، مرتکب جرم شده‌اند و یا در دوران محکومیت در زندان دچار بیماری‌های روانی شده‌اند، با حکم قضایی به این بیمارستان معرفی می‌شوند. برخی از بیماران این بیمارستان مجهولالهویه اند. ظاهراً بسیاری از خانوادهها نسبت به ملاقات و ترخیص بیمار روانی خود بیمیل هستند. با این وجود، کثیری از مردمان خیّر از عملیات عمرانیگرفته تا تهیه تجهیزات و امکانات مورد نیاز بیمارستان و تأمین اجناس و مواد مورد نیاز بیماران به این بیمارستان کمک می‌کنند.
فهرست منابع
ایرنا (1394). گزارشی از صد سالگی تیمارستان امین آباد/روایت‌های از دیوانه‌های زنجیری‌ها تا بخش لختی‌ها در تیمارستان. کد مطلب: 489135. همچنین خبرآنلاین، 25 آذر 1394. http://www.irna.ir/fa/News/81880193
تیتیدژ، ش. (1396). تجربه یلدا در امینآباد. همشهری، دوشنبه 28 اسفند 1396.
خاناحمدی، ف. (1394). پشت چاردیواری فراموشی امینآباد/حبسشدگان بیتقصیر. تهران: ایرانآنلاین، شناسه خبر 51862. http://www.ion.ir/News/51862.html
نصیری، ز. (1396). سوالهای بیجواب ذوقهای کور. تهران: گزارش کارورزی در بیمارستان روانی.