DartCash

#shunchaki

Ko'rib turibmizki, so'nggi kunlarda mandat mavzusi eng aktual mavzulardan biri bo'lib kelmoqda. Har 10 oilaning 2 tasida shodiyona, qolgan 8 tasida esa yoki "Shodiyona" to'yxonasiga to'y mo'ljal qilishmoqda, yokida shu to'yxonani gaplashish uchun pul to'lash yo'l-yo'rig'iyu rejasi ishlab chiqilmoqda.

Lekin degan joyi bor.

Hurmatli talaba tengdoshim, sen chindan ham xursandmisan? Sen o'z tanlagan sohang bo'yicha o'qishga qabul qilindingmi yokida tanlagan beshta oliygohingdan biriga ilinib qolganingdan xursandmisan?
Maqsadingga erishdingmi? Yokida oliygohni maqsading yo'lidagi bir bekat sifatida tasavvur qilganmiding? Yokida universitet hayot-mamoting masalasimidi?
Shu kungacha bo'lgan vaqtingni tinmay izlanib, o'qishga sarflading. Issiqni issiq, sovuqni sovuq demay o'qishga qatnab, izg'irinda chiroq bo'lmasa ham bir amallab dars tayyorlab imtihonlar uchun tayyorlanding. Shuncha mehnat qildingki, endi universitetga qabul qilinib, oliygohni mehnatingni rohati sifatida tasavvur qilib, qolgan 4yil vaqtni hozirgidek shijoatingda davom ettirishingga ko'zing yetadimi?

Bilaman yetadi...

Lekin ularni shijoati yetadimi? Ularda xohish bormi seni o'qitishga? O'qish boshlanishiga bir hafta qolganda natijalarni arang e'lon qiladigan tizimdan kutuving qanday? O'zi Oliy Ta'limdan maqsading nima ? Nima xohlaysan? Ishmi? Oylikmi yoki diplommi?

Yoki mahalladagilar "Nima qilyapti?" deganda, "O'qiyapti" deyishlari uchunmi? Bilib qo'y sen ilm izlab, faqatgina diplom beradigan makonga qabul qilingan bo'lishing ham mumkin. Lekin bir narsani unutma!

Sen o'qishing kerak. Ular o'qitmasa ham, o'qitolmasa ham, xohishi bo'lsa, bo'lmasa ham sen o'qishing kerak.

To'rt yillik saroblarga aldanib, bir parcha qog'ozing bilan qolib ketmasliging kerak! Talab qil, birlash, maqsadingni xolis qil va tolibi ilm bo'l.

Chunki sen o'qishing kerak.

📌 Pedagog bo'lmoqchimisan? Maktabdan qolgan alamlaringni esla va sen o'qitgan o'quvchilar sendek achinmasliklari uchun o'qishing kerak!

📌 Yurist bo'lmoqchimisan? Bu yurt Jahongirlari ortiq bunday ilmsizlik bilan adolatsizlikka uchramasliklari sabab ham o'qishing kerak!

📌 Shaharsoz bo'lmoqchimisan? Esingdami kuzda yomg'ir yoqqanda tizza bo'yi oqqan daryolar? Esingdami darvozangdan kirib kelgan o'sha to'lqinlar? O'sha vaqtda ichingdan o'tgan gap yodingda bo'lsa, demak sen o'qishing kerak!

📌 Shifokor bo'laman deysanmi? E'tiborsiz va uquvsiz shifokorlar qo'lida jon berayotkan norisadalar va Farhodlarni esla! Sen jallod emas, shifokor bo'lishing kerak. O'qishing kerak!

📌 Iqtisodchi bo'l! Mikrafon qo'liga tegsa, aql bilan hisoblashib o'tirmaydiganlarni gaplari internetlarda aylanganini ko'rib, kulib qo'yganingni esla!

Endi ham o'qimasang,demak, sen maqsadingga yetibsan qoyil. Seni maqsading millat kelajagi emas, shunchaki diplomga bo'lgan nafsingni qondirish ekan.

Lekin unutma, bugungi ilmga beparvo qo'yayotkan har qadaming, ertaga eng avvalo o'zing uchun, keyinchalik yurting va millating uchun qimmatga tushadi.

Diplom - kafolat emas, diplom - dalolat. Zero, najot ilmdadir! Ilmdan o'zgasi najot bo'lolmas.

© Samandar Ahadjonov

@dart_cash

❓To'g'ri savol berishni bilasizmi?

So'nggi kunlarda dasturchilar hamjamiyati kengayib bormoqda va buning asosiy sababi o'rganuvchilarning ko'pligidadir. Shu sabab ham hamjamiyat guruhlarida sohaga oid turli savollar bilan murojaatlar tez-tez ko'zga tashlanib turadi.

Lekin dilni xira qiladigan joyi shundaki, aksar savol beruvchilar, berayotkan savolidagi mazmunga hatto o'zi ham tushunmaydi yokida o'sha mazmundan asar ham yo'q.

Shunday ekan, bundan buyog'iga Resume'ning "Skills" (Ko'nikmalar) qismiga "To'g'ri savol berish" qobiliyatini ham qo'shish davriga kelib qoldik, deya xavotirdaman.

Sababi berilayotkan 10 tadan 6 ta savol mazmunan sayoz,yokida chala yo bo'lmasam umuman tushunarsiz.

Hurmatli dasturchi,guruhlarga yokida shaxsiyga kimgadir console'ga chiqqan ikki qator xatolikni skrinshot qilib, ostidan "Shunday xatolik chiqdi, nima qilay?" -, deyishni bas qiling.

😑Bunaqa xatolikni google ga bersangiz ham, "Borib yuzingni yuvib kelib, qayta savol ber"-, deb yuboradi. Shunday ekan, bu ko'rinishda berilgan savolga odamzot ham javob bergisi kelmaydi.

"Kibrlanish kerak emas, siz ham bizdek o'rganuvchi bo'lgansiz-ku"-, deyapsizmi? Bu hech qanday kibr emas, aslida siz bergan savol, o'quvchiga behurmatlik belgisidir.

"Muammoni o'zim ham tushunmayapmanku, qanday qilib tushuntirib beray?"-, desangiz. Siz o'zingiz uchun o'zingiz izlanib, xatolikni topishga harakat qilmas ekansiz, nega sizga boshqa inson sizni o'rningizga qilib berishi kerak?

Muammo chiqishi bilan kimgadir yozmasdan avval astoydil izlanib ko'ring. Kodingizni qayta-qayta o'qib chiqib, ko'z bilan compile qiling. Googledan qidiring, sababi sizda chiqayotkan xatolar hali juda elementar va siz o'tayotkan yo'ldan millionlab dasturchilar o'tishgan va Googleda shu savollarga javoblar saqlanib qolgani aniq.

Dasturchimisiz, Googlega savol berishni bilishingiz shart, hattoki bu default skill va zamondan qolib ketyapti. Sababi Ai rivojlanib borayotkan zamonda Google eskirmoqda va siz endi Aiga savol berib javob olishni bilishingiz shart va Ai inson emaski, siz bergan o'zingiz tushunmayotkan narsani tushunib oladigan.

Odamga tushuntira olmayotkan savolingizni hech qachon Ai yoki Google tushuntira olmaysiz. O'zi aslida to'g'ri savol bera olgan odamga 80% hollarda boshqalarni yordami kerak emas. Bu haqida avvalgi postimda ham to'xtaldim.

✅To'g'ri savol berish formulasi esa quyidagicha:

"Assalomu alaykum. Men falon-falon nasadan foydalanayotkan edim va falon ishni qilganimda falon xatolik chiqdi. Falon-falon ishlarni qilib ko'rdim, StackOverFlowdan ham izlanib ko'rdim. Falon yo'llarni qilib ko'rgan edim, quyidagicha natija oldim.

Shu sabab kimdadir muammoda yechim bo'lsa, yordam bersangiz xursand bo'lar edim. Quyida skrinshot/video qoldiraman. Javob uchun oldindan rahmat."

Ko'rdingizmi, o'qib, yordam bergingiz keladi)

📌 Qattiq gapirgan bo'lsam, albatta xafa bo'ling va shu ko'nikmangizni isloh qiling. Zero, bu faqatgina sizni foydangizga ishlaydi.

© Samandar Ahadjonov

@dart_cash

📌 Muammolarga to'g'ri savol bering!

Oxirgi vaqtlarda, muammolar bilan muloqot o'rnatish(savol bera olish) ko'nikmasi naqadar muhim ekanini yanada tushunib bormoqdaman. Boshqa sohalar kabi dasturlashda ham to'g'ri savol bera olish o'ta muhim. Buning sababi talay va hozir shular haqida to'xtalib o'tamiz.

☝️ Dasturlash muayyan muammolarga umumiy, tizimli yechim topish demakdir.

Demak, siz dasturlashni kasb sifatida tanlar ekansiz,bilingki, siz muammolarni tizimli yechish sohasiga qadam qo'ydingiz.

Muammolarni yechish esa, to'g'ri savol berish bilan chambar-chas bog'liq. Hozir boshqalarga savol berishni nazarda tutmayapman. Hozir muammoni o'ziga savol berish haqida gapiryapman.

Ha, to'g'ri o'qidingiz, siz dasturchi sifatida avvalo muammo bilan muloqot o'rnatishni bilishingiz kerak. Unga to'g'ri savol berishni bilishingiz va shu orqali osonroq, optimalroq va tezroq yechim topishingiz mumkin.

Masalan, sizga lotindagi alifbosidagi harflarni kirill alifbosiga o'tkazish vazifasi berildi. Sizga vazifa sifatida berilgan ish aslida muammo edi. Bu uchun dastur tuzib berishingiz esa, muammo uchun tizimli yechim taqdim etish deganidir.

❓Endi siz muammoga savol berishingiz kerak. O'ylang, siz qanday savol bergan bo'lar edingiz?

Men esa quyidagi savollarni berardim.

1. Seni ASCII jadvali orqali hal qila olamanmi?
2. ASCII jadvali orqali o'zbek tiliga aloqador xos tizimsiz xususiyatlarga yechim topish imkoni bormi?
3. Sh,Ch,Ng harflarida qanday umumiy o'xshashliklarni ajratib olib, umumiylashtirish mumkin?
4. Map(Dictionary) ishlatganim yaxshimi yoki List?
va boshqalar...


Tushunganingzidek, sizning savollaringiz muammoning ildiziga qanchalar yetib borar ekan, shu jarayonda siz yechimga ham birdek yaqinlashib borasiz.

To'g'ri savol bu tafakkur demakdir. Tafakkur va tahlil orqali har qanday muammoning ildizgacha yetib borib, uni hal qilishga qodir turfa xil yechimlarni topa olish mumkin.

© Samandar Ahadjonov

@dart_cash

#fikr

⁉️ Dasturlash qiyin(mi)?

Ko'rib turibsiz so'nngi yillarda butun dunyoda Ayti yanada ommalashib, ko'pchilik ayni sohani o'rganmoqchi va kelajakda o'zini dasturchi sifatida ko'rmoqchi bo'lib qolishdi.

Tabiiyki, kasb tanlash oson ish emas. Aytining shov-shuviga yarasha qiyinchiliklari haqida ham yetarlicha gap-so'zlar va stereotiplar talay bo'lgani bois, aksar talabgorlar dasturlash sari ilk qadamni tashlashga biroz ikkilanib qolishadi.

Xo'sh, dasturlash chindan ham biz o'ylagandek qiyinmi?

Javobim: "Albatta, qiyin".

Bu javobni dunyodagi hech bir kasb mashaqqatsiz emasligi bilan asoslab berish mumkin. Ya'ni hech bir ish, hech bir kasb oson emas. Hammasini o'ziga yarasha qiyinchiligi va mashaqqati bor. Shunga ko'ra dasturlashni ham.

Xo'sh unda nima qilishingiz kerak?

Agarda siz texnologiyalarga qiziqsangiz, qo'lingizdagu gadjetlarni qanday ishlashi va hayotingidagi eng ko'p duch keladigan savolingiz "Qanday (How)?" bo'lsa, bu soha aynan siz uchun.

Lekin bir narsani hech ham unutmang, dasturlashga kirsangiz faqatgina eng zo'ri bo'lish uchun harakat qiling, chunki bu muhit o'rtameyonalarni yoqtirmaydi. Oradan vaqt o'tishi bilan bozor sizni chiqishtirmay qo'yadi.

Agar tanlab bo'lgan bo'lsangiz, to'xtamang siz endi birinchi qadamni tashladingiz, oldinda hali juda ko'p mashaqqatlar kutib turibti.

Muhimi, sabr qiling va to'xtab qolmang. Jarayon qanchalar qiyin bo'lsa, natija shu qadar totli bo'ladi)

@dart_cash