تداعیات :)

‍ #اتوپیاهای_فمینیستی


📓 آرمان‌شهرهای زنان
رویای جهان زنانه؛ آرمان‌شهر فمینیستی در «مردِ مونث»
🖊روح الله طالبی توتی

قسمت اول:

🔻زمانی‌که جنبش‌ زنان در نیمه‌ی دوم قرن بیستم به اوج رادیکال‌گرایی رسیده بود، فمینیست‌های تندرو تیغ انتقاد را به سوی «مردان» و  «سال‌ها مردسالاری مسلط» نشانه می‌رفتند و از آرمان برابری جنسیتی که خواهران لیبرال‌شان در پی تحقق آن بودند، فاصله گرفتند. از نگاه آنان، «مونث بودن» در یک جهان مردانه، برای فرودست بودن زنان کافی است و رهایی زنان از تبعیض جنسیتی صرفا با ایجاد فرصت‌های برابر با مردان، خیالی بیش نیست. به همین دلیل امکان راهکارهای دیگری مورد بررسی قرار گرفت و یک ایده‌ی جاه‌طلبانه بسیار جلب توجه کرد؛ «جهان تک جنسیتی».

🔻برخی باور داشتند رهایی زنان از فرودستی در گروی ساخت جهانی تک جنسیتی و طبیعتاً زنانه است. از نظر آنان اگر تمام زنان به این فهم مشترک دست می‌یافتند که «مردسالاری» به ضرر آن‌هاست، ناخودآگاه به این نتیجه می‌رسیدند که رهایی از این وضعیت تنها با جدایی از مردان ممکن خواهد بود. جهان مطلوبِ آنان، جهانی بود که زنان تنها با زنان در تعامل باشند و هرگونه بستگی به مردان را حذف کنند. آنان با هیجان استدلال می‌کردند که اگر  «مرد»ی در کار نباشد، دیگر «آقا بالاسر»، «سوختن و ساختن»، «تجاوز»، «قتل ناموسی»، «خشونت جنسی»،  «تبعیض» و  «فرودستی» هم در کار نیست.

🔻جوآنا راس، در رمان علمی تخیلی «مرد مونث» (١٩٧۵)، جهانی که این ایده‌های فمینیستی در آن محقق شده را تخیل کرد. با توجه به این که راس خود یک فمینیست رادیکال بود، جهان تک جنسیتی را نوعی آرمان‌شهر زنانه می‌دانست و در این کتاب تلاش کرد زنان بیش‌تری را با این نگرش همراه کند. با این که عده‌ای «مرد مونث» را یک اثر زیادی کلاسیک می‌دانند، اما هم‌چنان این رمان که در فهرست برترین آثار علمی تخیلی قرار دارد، الهام‌بخش ترسیم آرمان‌شهرهای زنانه است.


🔹ادامه دارد ...




🔹اتوپیانیست؛ محمد نصراوی
⭕ اتوپیا، امید، آگاهی ...

🆔 https://t.me/Utopianist_Nasravi
🌐 http://nasravi.com/

‍ ‍ 🔸اتوپیا‌های فمینیستی
قسمت دوم
🖋نویسنده مهمان: روح الله طالبی توتی

🔶 وَرای مادری: آرمان‌شهر فمینیستی در «زن در لبه‌ی زمان»

🔻 ماتاپوی‌ست، آن‌گونه که پیرسی در این رمان به تصویر کشیده تنها یک آرمان‌شهر
فمینیستی نیست و مولفه‌های آرمان‌شهرگرایانه‌ی دیگری نیز را نمایندگی می‌کند.  می‌توان گفت رویاهای مشترکی که جنبش‌های رادیکال دهه‌ی 1970 پی گرفته بودند، در ماتاپوی‌ست محقق شده است؛ برای نمونه آلودگی محیط زیستی، نژادپرستی، تبعیض طبقاتی، کمبود غذایی، تمامیت‌خواهی و مصرف‌گرایی به طور قابل توجهی محو شده است؛ اما نه خود به خود یا به دلیل یک دخالت ماورایی، بلکه با ایجاد ساز و کارها و سیاست‌هایی که توسط خود انسان‌ها ایجاد شده است. با این حال چون پیرسی توانسته بود ایده‌ی فمینیستی جدایی مادر شدن طبیعی از مادری کردن اجتماعی را به خوبی در این کتاب به نمایش بگذارد، از این جنبه بیش‌تر مورد توجه قرار گرفت.

🔻 هرچند  «زن در لبه‌ی زمان» زمانه‌ی خود را با شور و هیجانی در جهت تلاش برای دست‌یافتن به رویای برابری جنسیتی مواجه ساخت اما به زودی انتقادات بسیاری به این تلقی ساده انگارانه از رفع تبعیض علیه زنان وارد آمد. فمینیست‌های دیگری تصویر پیرسی از مادریِ غیر زنانه را ناملموس و بسیار خیالی توصیف کردند و باور داشتند هیچ زنی نمی‌تواند قضاوت کند که اگر مادری، یک امر زنانه نباشد، دقیقا چگونه چیزی خواهد بود.

🔻 با آن‌که پیرسی به قواعد یک روایت آرمان‌شهرگرایانه پایبند بوده، به باور آنان، آرمان‌شهری که او به تصویر کشیده فاقد عنصر امیدبخشی برای تغییر وضع موجود است زیرا تنها تمایزی که زنان می‌توانند قدرت و عاملیت خود را از طریق آن تحقق ببخشند، یعنی «مادری» را از آنان ربوده و به تکنولوژی سپرده است. حال آن‌که تکنولوژی تحت سلطه‌ی مردان است و بعید است مردان بپذیرند زنان با آنان برابرند. پس ماتاپوی‌ست اگر می‌توانست وجود داشته باشد، آرمان‌شهری نبود که زنان در آن به رهایی برسند بلکه به مرور، تبدیل به ویران‌شهری زن‌ستیز می‌شد که نهایتاً زنان در آن منقرض می‌شدند.

🔻 امروزه پس از فروکش کردن تب فمینیستی‌ای که در زمانه‌ی پیرسی وجود داشت، می‌توان با نقدهای وارد به «زن در لبه‌ی زمان» واقع‌بینانه‌تر مواجه شد. در بهترین حالت، این نقدها هشداری نسبت به بی‌توجهی پیرسی به مولفه‌ی فرآیندی یک آرمان‌شهر است که می‌تواند هر لحظه در حال محقق شدن و به زوال رسیدن باشد. مسئله در اصل بر این پرسش متمرکز است که اگر ایجاد آرمان‌شهری با برابری جنسیتی به مرور به جامعه‌ای تک جنسیتی و حذف زنان بینجامد، بهتر نیست که از ابتدا به وجود نیاید؟ این پرسشی است که آرمان‌شهرباوران باید به آن پاسخ دهند.



پایان.



🔹اتوپیانیست؛ محمد نصراوی
⭕ اتوپیا، امید، آگاهی ...

🆔 https://t.me/Utopianist_Nasravi
🌐 http://nasravi.com/

‍ 🔸اتوپیا‌های فمینیستی
قسمت نخست
🖋نویسنده مهمان: روح الله طالبی توتی

معرفی:

روح الله طالبی توتی هستم. مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رو در دانشکده‌ی الهیات دانشگاه تهران، فقه و مبانی حقوق اسلامی خوندم. به مطالعات ادیان ابراهیمی و کتب مقدس گریزی زدم و چندسالی هست به طور تخصصی در حیطه‌ی جنسیت و زنان می‌خونم، پژوهش می‌کنم و البته، می‌نویسم.


🔶 وَرای مادری: آرمان‌شهر فمینیستی در «زن در لبه‌ی زمان»

🔻نخستین تاملات فمینیستی که از درون اندیشه‌های لیبرالی سر بر آورده بودند، باور داشتند فرودستی زنان به دلیل  «نابرابری»‌هایی است که جامعه، فرهنگ و قانون بر آنان روا داشته و اگر زنان نیز چون مردان  «امکان دست‌یابی به فرصت‌های برابر» را داشته باشند، تبعیض میان دو جنس نیز خود به خود رفع می‌شود؛ چون زنان و مردان، فارغ از اندک تفاوت‌های زیستی، برابراَند و باید امکان تحقق این برابری را داشته باشند.

🔻پس از آن که موج نخست فمینیسم در رهایی زنان از فرودستی کام‌یاب نبود، گروهی دیگر از اندیشمندان، علل ستم‌دیدگی زنان را نه در جامعه که در خود زنان یافتند. شولامیت فایرستون در دیالکتیک جنس (١٩٧٠) پرسشی محوری مطرح کرد: اگر زنان در طول تاریخ و حتی زمانی که امکان دست‌یابی به فرصت‌های برابر با مردان در اختیارشان است، فرودست هستند، پس شاید مشکل از دیگران نیست، بلکه از خودشان است!

🔻اما زن بودن چه ویژگی‌هایی دارد که ممکن است منجر به فرودستی زنان شود؟ فایرستون چنین تحلیل می‌کند که در یک جامعه‌ی مردسالار، مردان این افسانه را ساخته‌اند که زنان چون می‌توانند بزایند پس باید بزایند و زنان نیز مجاب شده‌اند با تن دادن به بیولوژی خود، در سطح نقش‌های مرتبط با توانایی‌های زیستی جنس مونث باقی بمانند.

🔻مادری در یک جامعه‌ی مردسالار یعنی درگیر شدن زنان در روابط تولید مثل، بارداری و زایمان با آن همه مشقت‌ و آلام، دو سالِ تمام شیردادن به یک نوزاد و چندین سال اختصاص زمان و فرصت و توانایی برای بزرگ کردن او که حقیقتاً جان‌فرساست و زنان نباید انتظار داشته باشند با این همه محدودیت، به آزادی و برابری دست یابند.

🔻از نگاه فایرستون، آرمان برابری جنسی محقق نمی‌شود مگر آن‌که زنان خود را از این محدودیت‌های زیستی و در رأس آن، مادریِ طبیعی برهانند. رشد ابزارهای جلوگیری از بارداری و آزادی سقط جنین، این امکان را به فایرستون و هم‌نظرانش می‌داد تا درباره‌ی جهانی عاری از افسانه‌ی مادری تخیل کنند. با این حال، تصور ملموسی از این وضعیت وجود نداشت و بسیاری این رویا را بسیار آرمانی می‌دانستند.

🔻کمی بعد، مارج پیرسی در رُمان «زن در لبه‌ی زمان» (١٩٧۶) تصویر روشنی از تحقق آرمان‌شهری وَرای مادری ترسیم کرد. این کتاب، روایت سرگذشت زنی به نام کانی راموس است که در دادگاه، حضانت کودکش را به دلیل عدم ثبات روانی از دست داده است. کانی در مسیر درمان، تحت آزمایش‌های مغزی قرار می‌گیرد و به شهری در آینده به نام ماتاپوی‌ست هدایت می‌شود. شهری که در آن بارداری دیگر امری زنانه نیست و تولید مثل در کپسول‌هایی مشابه هم به نام   «بچه‌ساز» انجام می‌گیرد. هیچ کودکی متعلق به یک پدر و مادر نیست و هر کودک، توسط سه «مادر» که لزوما زن نیستند، بزرگ می‌شود. کانی در مواجهه با این جهان دچار شگفتی می‌شود چراکه نمی‌تواند درک کند چرا زنان حاضر شده‌اند لذت «مادری» برای کودکی که ماه‌ها در بدن‌شان پرورشش داده‌اند را از خود دریغ کنند. در طول داستان او به این آگاهی می‌رسد که برابری جنسیتی که در ماتاپوی‌ست تحقق یافته، به این دلیل است که دیگر هیچ زنی به دلیل بیولوژی خود تحت ستم نیست و مردان نیز در مادری کردن سهیم‌اَند. پس دیگر تفاوتی اساسی در میان نیست که توجیهی برای فرودستی زنان باشد. به بیان پیرسی،  «انقلاب زنان بدون رهایی از طبیعت ممکن نبود... ما از تنها قدرتی که داشتیم دست کشیدیم، به بهای این‌که دیگر هیچ‌کس قدرتی نداشته باشد!»


ادامه دارد ...



🔹اتوپیانیست؛ محمد نصراوی
⭕ اتوپیا، امید، آگاهی ...

🆔 https://t.me/Utopianist_Nasravi
🌐 http://nasravi.com/