Gulnoza's notes

​​#book_review

📖 Book: The Almanack of Naval Ravikant
📝 Author: Eric Jorgenson

Bir tanishim tomonidan tavsiya qilingan kitob. Shu paytgacha o'qigan kitoblarimning orasida eng zo'ri va qayta-qayta o'qishga arziydigan kitob deb o'ylayman.

Kitob 2 qismdan iborat. Birinchi qismda boylik haqida, ikkinchi qismda baxt haqida gap ketadi.

👇 Kitobdan olgan insaytlarim:

1⃣ Tushunishsiz bajarilgan qattiq mehnat hech kimni boy qilmaydi!

Har bir qilayotgan/o'rganayotgan narsangni, avvalo, tushunib bajar. AI zamonida yashayotgan ekanmiz, sendagi xotira/yodlab olingan bilimning hech qanday qiymati yo'q, kreativlik va har bir narsani detallarigacha chuqur tushunish ahamiyatliroq!

Agar chindan ham boy bo'lishni xohlasang, shunaqa noyob ko'nikmalarga ega bo'lki, atrofingdagilardan ajralib tur. Va shu kamyob ko'nikmang evaziga pul to'lashsin senga. Kelajakda sun'iy intellekt sening o'rningni egallay olmasin. Shunday inson bo'lki, seni o'rningni boshqa hech kim to'ldira olmasin.

Restarandagi oddiy ofitsiant ham kuniga 8 soat ishlashi mumkin, lekin u boy bo'lib ketolmaydi. Sen biznes boshlab/investitsiya qilib, uxlagan payting ham pul topishing mumkin. Advokat bo'lasanmi, doktor bo'lasanmi, o'qituvchi bo'lasanmi o'z biznesingga ega bo'lish muhim ekan!

2⃣ Status uchun harakat qilma!

Agar topayotgan pulingni zarur bo'lmasa-da, mashina/uy/kiyimlar/so'nggi rusumdagi telefonlar/yangi brendlar va hkzlar uchun sarflasang, odamlar ko'rishi va seni "boy" deb o'ylashi uchun harakat qilayotgan bo'lsang, bu status o'yinini o'ynamay qo'yaver!

Misol bilan ko'raylik. 10,000$ puling bor va senda 3 ta yo'l bor:
▪︎qanaqadir sayohatga borishing mumkin. Bunda bor pulingni yo'qotasan;
▪︎yangi mashina sotib olishing mumkin. To'g'ri odamlar seni maqtaydi, obro'ga ega bo'lasan va bu senda butun umr qoladi, lekin 5-10 yil o'tkandan keyin mashinaning qiymati (puling) kamayadi. Chunki endi boshqa yangi brendlar mavjud;
▪︎bor pulingni investitsiyaga kiritasan yoki biznes boshlaysan. Yoki yangi bilimlar o'rganish uchun sarflaysan. Bu yo'l orqali 5 yildan keyin sendagi 10,000$ pul 2-3 hatto 10 barobar ham oshishi mumkin ekan.

Pulni to'g'ri yo'lga sarfla ✅

3⃣ Sotish san'atini va matematikani o'rgan!

Sotish deganda qanaqadir mahsulot sotish emas, servis sotish ham nazarda tutilyapti. O'qituvchi bo'lsang darsingni, doktor bo'lsang xizmatingni, biznesmen bo'lsang mahsulotingni, qaysi kasb bo'lmasin, o'z servislaringni sota olishing kerak.

Matematikaga kelsak, hech bo'lmasa fundamental tushunchalarni (arifmetikani) va ehtimollar nazariyasini bilishing kerak. Biznes boshlaysanmi, nimadir o'rganasanmi barchasi ehtimollarga tayanadi.

4⃣ Hozir qiyin qarorlar qabul qil va keyin hayoting osonlashadi!

Naval Ravikant aytadiki, agar oldingda ikki yo'l tursa, ikkalasi ham deyarli bir xil bo'lsa, eng qiyini va eng og'riqlisini tanla! Bu gaplarni sog'lik/pul topish/o'rganish uchun ham tadbiq qilsak bo'ladi. Hozir qiynalib, sog'lom hayot tarzida yashaysan va qariganingda hech qanday kasalliklar yoki og'riq seni bezovta qilmaydi. Yoki aksi.

5⃣ Erkinlik hayotdagi oliy maqsadlardan biri

Hamma insonnning ham pul topishdan maqsadi qaysidir ma'noda erkinlikka erishish. Erkinlikni faqatgina xohlagan ishni xohlagan paytda qilish emas, balki odamlarni sendan kutadigan kutuvlaridan, muammolardan, seni tinchingni buzadigan har qanday holatdan halos bo'lishni erkinlik desak bo'lar ekan.

"Desire is a contract you make with yourself to be unhappy until you get what you want."

6⃣ "Bir kuni, men hasad qilgan odamlarim hayotining kichik qismlarinigina tanlay olmasligimni angladim ... Agar sen 24/7 miqyosda 100 foiz o'sha inson bo'lishni xohlamasang, u kim bo'lsa ham, hasad qilishdan foyda yo'q!"

Kimgadir hasad qilgan payting, shu gaplarni qayta o'ylab ko'r. Aslida hasadga o'rin yo'q.

🔝 Kitobning boshidan oxirigacha xuddi shunaqa arzirli insaytlar bor. Yozsam, cho'zilib ketadi. Hammaga o'qishni tavsiya qilaman.

✍ @gulnoza_notes — o'rganganlarimni yozib boraman!

​​#book_review

📖Book: The psychology of money.
📝Author: Morgan Housel.

Pul haqida yozilgan top kitoblardan biri. Pul bo'yicha bugungi fikrlarim kechagidek emas. Demak, kitobdan maksimal foydani ola oldim.

Kitob mazmuni pul bilan yaxshi chiqisha olish (ya'ni uning menejmenti) qanchalik aqlli bo'lish bilan emas, balki qanchalik xulq-atvor (behavioral skills) pul bilan baland ekanligiga bog'liq.

Bitta geniy/boy odam o'z emotsiyalari ustidagi kontrolni yo'qotish orqali, moliyaviy jihatdan inqirozga uchrashi mumkin. Lekin oddiy odam pul bilan muomalasi bo'lsa, kam topsa ham, ko'pga yetadi.

Omad va risk xuddi aka-ukadek. Pul va muvaffaqiyat haqida gap ketar ekan, bu ikki hodisa real holatdaki, bizning hayotimizdagi har qanday natija omad va riskdan kelib chiqadi, o'z mehnatimiz bilan solishtirilganda. Bill Gates va Uorren Buffet yoki boshqa odamlar ham omad va risk orqali shu natijaga erishgan. Bill Gates o'zi buni tan olgan: "If there had been no Lakeside school, there would have been no Microsoft", he told the school's graduating class in 2005.

Ha, agar u umuman kompyuteri bo'lmagan boshqa maktabda o'qiganda, hozir Microsoft ham bo'lmasdi, ehtimol.

Shunday ekan, hard work 99% (99% qattiq mehnat), 1% luck (1% omad) degan tushunchani unutaylik, do'stlar! Xohlaymizmi-yo'qmi omad hayotimizda rol o'ynaydi.

Risk haqida shu gap yetarli: "There is no reason to risk what you have and need for what you don't have and don't need".

Pulni baxt degandim. Bu qisman to'g'ri bilaman. Lekin pul sizga qiymat qo'yib bo'lmaydigan (invaluable) narsalarni olib keladi:
Qadr-qimmat;
Erkinlik va mustaqillik;
Oila va do'stlar uchun ko'proq vaqt;
Va, albatta, BAXT.

Pulni shunaqa boshqarishni o'rganki, kechqurun xavotirsiz (o'y-tashvishsiz uxla).

Pul yig'ishing kerak, bunga qanaqadir sabablar shart emas, shunchaki yig'!

Pul topishdan maqsading, o'z vaqting ustidan kontroling bo'lishiga erishish bo'lsin! (I don't intend to get rich. I just want to get independent!!!)

Muvaffaqiyatning narxini aniqla va uni to'lashga tayyor bo'l!

O'zing o'ynayotgan o'yinning qoidalarini aniqlab ol!

Kitob haqida soatlab gapirsam bo'ladi. Maslahatim kitobni olib o'qi! Va pul haqidagi psixologiyangni o'zgartir!

@gulnoza_notes

​​#book_review

📖Book: Mindset
📝Author: Dr Carol S.Dweck

Kitobda, asosan, growth mindset va fixed mindset turidagi odamlar haqida gap ketgan.

Growth mindset — "har qanday maqsadga mehnat orqali erishsa bo'ladi, har qanday skill va mahoratni o'rgansa bo'ladi" degan fikrlash.

Fixed mindset — "mehnat muhim emas, balki har bir narsa bizga tug'ma ravishda o'tgan va biz ularni rivojlantira olmaymiz" degan fikrlash.

Ular orasidagi birinchi farq mehnatning qadri:

Growth mindset'dagi odamlar har doim qattiq mehnat qilishadi va o'z maqsadlariga erishadi. Lekin ular talantga ham ishonishadi. Vaqt o'tishi bilan uni rivojlantirish yoki bir joyda qotib qolishi ham o'zimizga bog'liq ekanligini qabul qilishadi. Ular qiyin, ko'p vaqt va harakat talab qiladigan ishlarni yaxshi ko'rishadi. Ular oson(qisqa) yo'l qidirishmaydi!

Fixed mindset'dagi odamlar hech qanday harakat qilmasdan ham natijaga erishsa bo'ladi deb o'ylashadi.

Yana bir ular orasidagi farq:
Agar growth mindset'dagi odamlar muvaffaqiyatsizlikka uchrashsa, ular buni bir dars sifatida qabul qilishadi va "men bundan nimani o'rgana olaman?" degan savolni berishadi.

Yana bir farq fixed mindset'dagi odamlar perfeksionist bo'lishadi. Ular har bir narsani mukammal qilishga harakat qilishadi, lekin bu imkonsiz! Sondan ko'ra, jarayonga e'tibor qaratish muhimroq! SOMETHING IS BETTER THAN NOTHING!

Har bir inson growth mindset'ni rivojlantirishi mumkin. Steplar:👇

• it starts by accepting that we all have both mindsets.
• then we learn to recognize what triggers our fixed mindset. Failures? Criticism? Deadlines? Disagreements?
• and we come to understand what happens to us when our fixed mindset "persona" is triggered. Who is this persona? What's its name? What does it makes us think, feel, and do?
• importantly, we can gradually learn to remain in a growth-mindset place despite the triggers, as we educate our persona and invite it to join us on growth mindset journey.
• ideally, we will learn more and more about how we can help others on their journey, too.

Quotes:

— "Becoming is better than being."
— "The view you adopt for yourself profoundly affects the way you lead your life."
— "Effort is the key to turning ability into accomplishment."
— "Why waste time proving over and over how great you are when you could be getting better?"
— "The more you love what you do, the more willing you are to try new things."
— "No matter what your ability is, effort is what ignites that ability and turns it into accomplishment."

@gulnoza_notes

​​#book_review

📖Book: Why we sleep
✍Author: Matthew Walker, PhD

Kitobda asosan uyquning biologik jihatdan kelib chiqishi, uyquning sifati va vaqtining muhimligi, tush ko'rish va uyg'oqlik fazalari, jamiyatdagi uyqu haqida turli xil miflar va uxlashga yordam beradigan turli xil dorilarning zarari haqida tajribalar orqali isbotlab, ko'rsatib berilgan. Kitobni olib o'qib ko'rsangiz, chuqurroq informatsiya olsangiz bo'ladi.

Ozgina insaytlar kitobdan:

12 ta muhim tiplar sog'lom uyquga ega bo'lish uchun:

1. Qat'iy uyqu jadvaliga amal qilish. Har kuni bir xil vaqtda uxlab, bir xil vaqtda uyg'onishga harakat qilish hattoki dam olish kunlarida ham!  Biz odatda budilnikni ertalab turish uchun qo'yamiz, aslida uni kechqurun uxlash paytimizni eslatish uchun qo'ysak yana ham yaxshi bo'ladi. Agar bitta shu tipni davomiy qo'llasak ham ancha foyda olsa bo'lar ekan.

2. Doimiy mashq qilish, faqat kechqurun emas. Bir kunda kamida 30 minut mashq qilish, kech emas eng kamida uxlashdan 3 soat oldin, uyquning sifatiga juda katta hissa qo'shadi.

3. Caffeine va nicotine mahsulotlar bor narsalardan uzoqlashish. Bu kechqurungi uyquga ta'sir qiladi.

4. Alkogol ichimliklardan uzoqlashish uyquga yotishdan oldi. Alkogolning zararlarini ko'pchiligimiz bilsak kerak.

5. Ko'p miqdorda ovqatlanish va ko'p miqdorda ichimliklar ichmaslik uyqudan oldin. Agar oshqozon ovqatga to'lgan bo'lsa, oshqozon dam olmasdan, faqat ovqat hazm qiladi va bu uyquga ta'sir qiladi. Ko'p ichimlik ichish esa buyrak-ayirish sistemasining ishini ko'paytiradi va uyqu paytida tez-tez uyg'onishga sabab bo'ladi.

6. Uyqudan oldin dori ichmaslik. Ba'zi bir ko'p foydalaniladigan yurak, qon bosimi, astma, allergiya uchun qo'llaniladigan dorilar kechqurun uyqudan oldin qabul qilinsa, uxlolmaslikka sabab bo'lishi isbotlangan.

7. 15 : 00 dan keyin qisqa uyqu (nap) olmaslik. Bu kechqurun uyqu kelmasligiga sabab bo'ladi. 3 : 00 gacha bo'lgan qisqa uyqu eng kamida 10minut ko'pi bilan 60 minut qayta energiyaga to'lishga yordam beradi. Ammo 60 minutdan ko'p bo'lib ketsa uyqu, bu kechqurungi uyquga ham ta'sir qilishi mumkin.

8. Uyqudan oldin dam oladigan ishlar qilish. Uyqudan oldin ko'p energiya talab qiladigan ishlar, masalan, qiyinroq fanlarning darslarini qilish, og'ir mehnat qilish tavsiya etilmaydi. Uning o'rniga biror osonroq kitob o'qish yoki musiqa tinglash mumkin.

9. Uyqudan oldin issiq dush qabul qilish. Bu tanamizdagi temperaturani tushiradi va ko'proq uyqu chaqiradi va uyquga ketishimiz, to'yib uxlashimiz koeffitsentini oshiradi.

10. Qorong'i xona, 18⁰C temperaturadagi xona va gadjetlarsiz xona uyqu sifatiga juda katta hissa qo'shadi.

11. Ertalab uyqudan turgandan keyin quyosh nuri qabul qilish va quyosh botayotgan payt ham quyosh nuri qabul qilish. Bizning tanamizda circadian rythm bor, bu 24 soatlik vaqt o'lchami bizning tanamizning ichidagi varianti. Kortisol uyg'onishga, melatonin uxlashga javobgar. Har kuni ertalab 10-15 minut tashqarida aylanish kortisolga signal beradi, kechqurun esa melatonin'ga. Va buni har kuni doimiy qilinsa, tanamizda soat kechqurun va ertalab bo'lganini tabiiy ravishda biladi va bu uyqu sifatiga ta'sir qiladi. Bu shunchaki oddiy bir holat sifatida ko'rinishi mumkin, lekin eng katta foyda shunda ekan. Batafsil ushbu podcastda aytib o'tilgan: MASTER YOUR SLEEP.

12. Yotog'ingizda shunchaki uxlamasdan yotmang. Telefonda adog'i yo'q informatsiyalar qabul qilib yotoqda yotish ham miyaga trigger beradi va siz har doim shu ishni takrorlayverasiz. Karavotingizga faqat uxlash uchungina yoting. Uxlolmaslik haqida o'ylash ham uyquni kechiktiradi.

Kitobda bundan ham ko'p ma'lumot topishingiz mumkin. Va shuningdek, agar uyqungizni mukammal qilmoqchi bo'lsangiz ushbu podcastlarda ham foydali maslahatlar va foydali anjomlar keltirib o'tilgan sifatli uyqu uchun:
Sleep Toolkit
The science & practice of perfecting your sleep

Don't forget! Your health is your responsibility!🙂🫰

@gulnoza_notes📝

​​#book_review

✍Author: Khaled Hosseine
📖Book: The Kite Runner

Kitobning asosiy mazmuni: Hasan va Amirning do'stligi haqida, ya'niki, Hasanning qanchalik sodiqligi va Amirning xiyonati. Shuncha yillik vijdon azobi... Afg'onistonning og'ir ahvoli... Nafaqat bolalarning, balki ayollar-u qariyalarning qiynalishi batafsil yoritilgan kitob. Asar, asosan XX asrning ikkinchi yarmida Afg'onistonda ro'y bergan ziddiyatli vaziyatlarni yoritib bergan. Tolibonlarning Afg'onistonliklarni qanchalik qiynaganligini, minglab oilalar parokanda bo'lib, qancha-qancha insonlar vafot etganligi juda go'zal adabiy (juda ham ta'sirli) tilda ifodalangan.

Asar davomida Amirning Hasanga qilgan xiyonatini tan olishini kutdim. Lekin yo'q. U tan olmadi.... Shunchaki vijdon azobi bilan 15 yil qiynalib yashadi. Axiyri uni oshkor qilganda afsuski kech edi, juda kech. Endi Hasan yo'q edi... Asardagi eng pok va begunoh qahramon Suhrob edi. Yosh go'dak. Ammo boshidan shuncha tashvish, shuncha qiyinchilik o'tgan.

"Odamlar, daraxtlar, shamol tegirmonlari... bari-barini pastda qoldirgancha varraklar San-Fransisko osmoni uzra bearmon uchardi. Shu onda qulog'imga Hasanning so'zlari chalingandek bo'ldi: “Sen uchun ming martalab...”

Holid Husayniyning bu romanida asosiy g’oya bu — vijdon azobi o'ziga tilab olgan o'limdan ham battaroq ekanligi haqidadir. Yozuvchi birgina vijdon azobi qanchalar og'riqli bo'lishini tasvirlab bergan. Menimcha, tavsiya shart emas. Chunki bu kitobni, allaqachon juda ko'pchilik o'qigan. O'qimaganlar bormi? Bor bo'lsa, nimani kutyapsiz? Hoziroq toping, o'qing, rohatlaning!...

Xotimani bir Kaliforniyalik yozuvchining asar haqida bildirgan fikri bilan yasasak:
“Shafqatsiz, shafqatsiz, shafqatsiz…"

@gulnoza_notes📝