#Биродарим_сиз_буларга_иймон_келтирасизми?
Оҳад ҳадисларни эътиқод бобида инкор қилиш билан, сиз нималарга иймон келтирмайсиз бир қаранг-а?!
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан келган хабарларнинг баъзилари «мутовотир», яна баъзилари эса «оҳад» йўли билан келган бўлади. Агар оҳад ҳадис саҳиҳ бўлса, Аҳли сунна аъинмаларининг* ҳамда уларга яхшилик билан эргашган уламоларнинг ўртасида ихтилоф йўқ-ки, оҳад ҳадисни ақийдада ҳужжат эканида!
Аллоҳ таолонинг ушбу қовли: «Эй иймон келтирганлар! Агар фосиқ хабар келтирса, аниқлаб кўринглар». (Ҳужурот: 6).
Ушбу оятни тескарисини тушунишлик шуни англатадики: агар солиҳ одам хабар келтирса, у хабар қабул қилиниши керак.
√ Аллома Шанқитий раҳимаҳуллоҳ тафсирида шундай дейди: «Бу оятнинг тескарисини тушуниш, агар хабар билан келган киши фосиқ эмас, балки солиҳ бўлса, унда унинг хабарининг ҳақиқатини билиш шарт эмас».
Қаранг: «Адваъул баён», 7/411.
√ Имом Қуртубий раҳимаҳуллоҳ ушбу оят тафсирида айтади: «Бу киши, агар у солиҳ бўлса, оҳад хабар қабул бўлишининг далили, чунки Аллоҳ таоло фақат, фосиқнинг хабарини аниқлаб кўришга ва ишонч ҳосил қилишга буюрди».
Қаранг: «Тафсирул Қуртубий»,16/312.
√ Имом Ибн Абдулбарр раҳимаҳуллоҳ ҳам ушбу оятни келтириб айтди: «Агар ростгўй киши бирон бир хабар билан келган бўлса, унинг хабарини текшириб, уни бажармаса, унда солиҳ киши билан фосиқ киши тенг бўлар эди, бу эса Қуръонга зиддир».
Қаранг: «Ат Тамҳид», 8/371.
Энди, баъзи фирқалар: «Оҳад ҳадис ақийдада ҳужжат эмас, лекин фиқҳда амал қилинаверади», деб айтишади. Лекин бу Аҳли сунна вал жамоа усул-қоидаларига хилоф гап. Бу масалада, яъни саҳиҳ оҳад ҳадис уммат қабул қилиб олгандан кейин, Аҳли сунна вал жамоа аъинмаларининг ҳаммасининг битта якдил сўзи; «саҳиҳ оҳад ҳадис ақийдада ҳужжат эканидир!»
Ақийдада оҳад ҳадисларни инкор қилган фирқалар, жуда кўп нарсаларни инкор қилишларига тўғри келади. Масалан:
• Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошқа пайғамбарлардан афзал эканликлари…
• Қиёмат куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг энг катта шафоатлари…
• Умматдан гуноҳи кабира қилганларни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шафоат қилишлари…
• Қуръондан бошқа ва Қуръонда зикри келганлардан ташқари Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қўлларига Аллоҳ таоло жорий қилган мўъжизаларининг аксари…
• Халқнинг қандай бошланган эканлиги ҳақидаги хабарлар…
• Малоикалар ва жинларнинг сифатлари…
• Жаннат ва дўзахнинг Қуръонда келган сифатларидан ташқари, хабарларда келган сифатлари…
• Бандани, қабрда Мункар ва Накийр фаришталари савол жавоб қилишлари…
• Ўлган одамни қабр қисишлиги…
• Сирот кўприги, Ҳавз, амаллар ўлчанадиган икки паллалик тарози/мезон. Мезонни ўзи Қуръонда келган, лекин унинг икки паллалик экани оҳад хабарлар билан собит бўлган…
• Аллоҳ таоло инсонларни бахтли ёки бахтсиз эканлигини, ризқини ва ажалини онасини қорнида эканида ёзиб қўйганлиги…
• Ашараи мубашшара (тириклигида жаннат башоротини олган, ўн саҳоба) бил жанна бўлган саҳобаларнинг жаннатий эканлиги ҳақида келган хабарлар…
• Гуноҳи кабира қилган мусулмонлар дўзахда мангу-абадий қолмаслиги…
• Қуръонда келган хабарлардан ташқари, Қиёмат кунининг ва қайта тирилиш сифатлари ҳақида келган хабарлар, оҳад хабарлар орқали собит бўлган…
• Қиёмат кунининг аломатларининг деярли аксари хабар оҳад билан собит бўлган. Масалан: Маҳдийнинг чиқиши, Ийсо алайҳис саломнинг тушиши, Дажжолнинг чиқиши, олов чиқиб одамларни бир жойга йиғиши, қуёш мағрибдан чиқиши, Даббатул арзнинг чиқиши…
___________________________*Аъинмалар - Имоматини уммат тан олган уламолар.
@kimekaningnibil