چگونه می توان بين {للذكر مثل حظ الأنثيين } سهم پسر دو برابر سهم دختر است و این فرموده پیامبر عليه الصلاة والسلام« اعدلوا بين أبنائكم» «بین فرزندانتان عدالت کنید» را جمع نمود؟
از شيخ محمد بن صالح بن عثيمين رحمه الله سؤال شد :
شخصی می خواند بین فرزندانش مالی را تقسیم کند آیا سهم پسر را دو برابر دختر دهد چون الله متعال در آیه ای می فرماید: ﴿ يوصيكم الله في أولادكم ...﴾ (نساء ۱۱) «الله شما را در باره فرزندانتان وصیت می کند...» یا بطور مساوی در بیانشان تقسیم کند زیرا پیامبر صلى الله عليه وسلم می فرماید: « اعدلوا بين أبنائكم» «میان فرزندانتان به عدالت رفتار کنید» و چون در زندگی اش اولی را انجام دهد سپس فوت کند آیا آنچه فرزندان پسر گرفته اند باید برگردانند و به دختران بدهند؟
جواب:
ابتدا اینکه آیا به او نفقه داده یا بخشش بیشتری کرده است؟ اگر نفقه باشد او به هر انسان آنچه احتیاج دارد کم یا زیاد باشد می بخشد.
مثلاً یکی از فرزندانش نیاز به ازدواج دارد به او کمک می کند تا ازدواج کند و به دیگر فرزندانش مانند آن را نمی بخشد و اگر فرض کنیم یکی از دخترانش مریض شده و دوایش که گرانقیمت است را تهیه می کند در همان حال به دیگر فرزندان چیزی نمی دهد.
اما چون بخشیدن باشد به فرزند پسر دو برابر دختر بدهد . زیرا تقسیمی عادل تر از تقسیم الله عزوجل نیست پس چون به فرزند پسر صد داد به دختر پنجاه دهد و بعد از مرگش آنچه به پسر داده شده مسترد نمی شود؛ چون این حق و عدالت است که سهم پسر دو برابر دختر است و حدیث می فرماید بین فرزندانتان عدالت برقرار کنید و عدالت بین آنها پیروی آنچه است که بخاطر آن در سنت آمده و آنچه شریعت بر آن دلالت دارد و این همان عدل است.
و لازم است تفاوت بین عدالت و برابری را بدانیم . در حال حاضر بسیاری از مردم می گویند اسلام دین برابری است و این اشتباه است در قرآن کلمه برابری یا اینکه مردم تفاوتی ندارند نیامده بلکه اگر بیشتر در قرآن بیاندیشیم برابری را نفی می کند
﴿ لا يستوي منكم من أنفق من قبل الفتح وقاتل } [الحدید آیة ۱۰]
آن دسته از شما که پیش از فتح (مکه) انفاق کردند و (در راه الله) جنگیدند، همسان دیگران نیستند.
{ لا يستوي القاعدون من المؤمنين﴾
«مؤمنانی که (از جهاد) بازنشستند برابر نیستند»
﴿ قل هل يستوي الأعمى والبصير أم هل تستوي الظلمات والنور ﴾
«بگو آیا کور و بینا برابرند یا آیا تاریکی و نور برابرند» ...
پس بیشتر آنچه در قرآن است برابری را در آنچه بینشان تفاوت است رد می کند.
در قرآن سخن از عدل و عدالت است
﴿ إن الله يأمر بالعدل والإحسان ﴾
«الله به عدالت و احسان امر می کند»
﴿ اعدلوا هو أقرب للتقوى ﴾
«عدالت کنید که به تقوا نزدیک تر است»
و بین عدالت و برابری تفاوت است اگر ظاهر کلمه برابر را گرفتیم به این معناست که گفته ایم دختر و پسر برابر هستند همانگونه که اروپاییان منادی آن هستند اما هنگامی که گفتیم عدل، به پسر آنچه حقش است را می دهیم و به دختر آنچه حقش است را می دهیم.
بدین خاطر از برادران نویسنده و غیر نویسنده مان می خواهیم که به این نکته توجه کنند ؛ زیرا کلمه مساوات و برابری را تعدادی از معاصرین داخل آن کرده اند و الله می داند که چگونه آن را داخل کرده اند که بخاطر بدفهمی بوده یا سبب دیگری داشته است . دین تنها دین عدالت است و عدالت به هرچیزی آنچه که لایقش است را می دهد.
▣ المَـصْــدَر مِـنْ هُنــ↶ـا :
[http://binothaimeen.net/upload/ftawamp3/od_013_09.mp
3
__________________
@Nardebani_channel
