فریاستان

#شى
❑ جخ امروز...
✍🏽احمد شاملو

📍هيوا نوشتە: انگار شاملوى بزرگ در آن سالها، اين شعر را براى اين روزهاى ما و شهر خاموشمان "عفرين"، سروده است؛ وه كه ادبيات چقدر بزرگ است!

#BreakSilenceOnAfrin

▪️جخ امروز
از مادر نزاده‌ام
نه
عمرِ جهان بر من گذشته است.

▪️نزدیک‌ترین خاطره‌ام خاطره‌ی قرن‌هاست.
بارها به خونِمان کشیدند
به یاد آر،
و تنها دست‌آوردِ کشتار
نان‌پاره‌ی بی‌قاتقِ سفره‌ی بی‌برکتِ ما بود.

▪️اعراب فریبم دادند
بُرجِ موریانه را به دستانِ پُرپینه‌ی خویش بر ایشان در گشودم،
مرا و همگان را بر نطعِ سیاه نشاندند و
گردن زدند.

▪️نماز گزاردم و قتلِ عام شدم
که رافضی‌ام دانستند.
نماز گزاردم و قتلِ عام شدم
که قِرمَطی‌ام دانستند.
آنگاه قرار نهادند که ما و برادرانِمان یکدیگر را بکشیم و
این
کوتاه‌ترین طریقِ وصولِ به بهشت بود!



▪️به یاد آر
که تنها دست‌آوردِ کشتار
جُل‌پاره‌ی بی‌قدرِ عورتِ ما بود.

▪️خوش‌بینیِ‌ برادرت تُرکان را آواز داد
تو را و مرا گردن زدند.
سفاهتِ من چنگیزیان را آواز داد
تو را و همگان را گردن زدند.
یوغِ ورزاو بر گردنِمان نهادند.
به گاوآهن‌مان بستند
بر گُرده‌مان نشستند
و گورستانی چندان بی‌مرز شیار کردند
که بازماندگان را
هنوز از چشم
خونابه روان است.


▪️کوچِ غریب را به یاد آر
از غُربتی به غُربتِ دیگر،
تا جُستجوی ایمان
تنها فضیلتِ ما باشد.


▪️به یاد آر:
تاریخِ ما بی‌قراری بود
نه باوری
نه وطنی.


□


▪️نه،
جخ امروز
از مادر
نزاده‌ام.




ـ۱۳۶۳


■ از دفتر مدایح بی‌صله | هم‌صدا با #عفرین |

#BreakSilenceOnAfrin

🔚مجله ادبى_هنرى #شى
https://t.me/govarishi

#شى
🔸ارغوان

🔻شعرى از هوشنگ ابتهاج (سايه) تقديم به اين لحظات نشسته در خون ارغوان هاى "عفرين"، شهر تاراج شده به دست فاشيست هاى اردوغان

#BreakSilenceOnAfrin

📍ارغوان شاخه همخون جدا مانده من
آسمان تو چه رنگ است امروز؟
آفتابي ست هوا؟
يا گرفته است هنوز ؟

📍من در اين گوشه كه از دنيا بيرون است
آفتابي به سرم نيست
از بهاران خبرم نيست
آنچه مي بينم ديوار است
آه اين سخت سياه
آن چنان نزديك است
كه چو بر مي كشم از سينه نفس
نفسم را بر مي گرداند

📍ره چنان بسته كه پرواز نگه
در همين يك قدمي مي ماند
كورسويي ز چراغي رنجور
قصه پرداز شب ظلماني ست
نفسم مي گيرد
كه هوا هم اينجا زنداني ست
هر چه با من اينجاست
رنگ رخ باخته است

📍آفتابي هرگز
گوشه چشمي هم
بر فراموشي اين دخمه نينداخته است
اندر اين گوشه خاموش فراموش شده
كز دم سردش هر شمعي خاموش شده
باد رنگيني در خاطرمن
گريه مي انگيزد

📍ارغوانم آنجاست
ارغوانم تنهاست
ارغوانم دارد مي گريد
چون دل من كه چنين خون ‌آلود
هر دم از ديده فرو مي ريزد

📍ارغوان
اين چه راز يست كه هر بار بهار
با عزاي دل ما مي آيد ؟
كه زمين هر سال از خون پرستوها رنگين است
وين چنين بر جگر سوختگان
داغ بر داغ مي افزايد ؟

📍ارغوان پنجه خونين زمين
دامن صبح بگير
وز سواران خرامنده خورشيد بپرس
كي بر اين درد غم مي گذرند ؟

📍ارغوان خوشه خون
بامدادان كه كبوترها
بر لب پنجره باز سحر غلغله مي آغازند
جان گل رنگ مرا
بر سر دست بگير
به تماشاگه پرواز ببر
آه بشتاب كه هم پروازان
نگران غم هم پروازند

📍ارغوان بيرق گلگون بهار
تو برافراشته باش
شعر خونبار مني
ياد رنگين رفيقانم را
بر زبان داشته باش

📍تو بخوان نغمه ناخوانده من
ارغوان شاخه همخون جدا مانده من

#BreakSilenceOnAfrin

🔚مجله ادبى_هنرى #شى:

https://t.me/govarishi

‍ #فرياستان
📜دایک بارستای چوونە نێو دەرد
✍🏽فريا يوونسى

▪️دایک حاڵەتێکی نەرم و نادیاری بوونە.

◾️ئەم حاڵەتە لە بازنەیەکی بچووکتردا، رێک وەک مەعنای خوداوەند، روو دەدات و هەر وا بە حاسانی دەرک ناکرێت.

◾️سەیرە، تەنانەت ئەوانەش کە نەیانبووە، ئەم حاڵەتەیان بە دەورەوە بووە و دەربەدەریی بوون. تۆ دەتوانی بزانی: ژنێک بە فونداسیۆنێکی ژنانەوە وەرگری ئاوی ژیان بووە و چووزانم، ماوەیەک ژانی بووە و هێناویتیە دنیا؛ ئەتوانی بزانی: چەشنێک مێهرەبانی هەمیشە تەڕ و وشکی کردوویتەوە و تێری کردوویت و جێگەی بۆ گەرم داهێناویت؛ ئەتوانی بزانی حورمەتی ئەم کەسەت، چەنێک دەتوانێ لە حورمەتی هەموو کەسەکانی دیکەت جیاواز بێت؛ بەڵام هێشتا نەتتوانیوە بزانی: حاڵەتێکی نەرمی هەبوون، بێ ئەوەی دیار بێت و دیار بوونی خۆی بە لاوە گرینگ بێت، لەوێیە و ھەرگیز ناتوانی بزانی مرۆڤ بۆ چوونە نێو دەردەکانی پێویستی بە بارستایەکی نادیار ھەیە کە ئەوە، دایکە...

◾️ئەوێ؟ سەیرە جگە لە وشەی "ئەوێ" هیچ ناوێکی دیکەم بۆ ئەوێ بۆ پەیدا نەبوو. ئەوێ، رێک ئەو جێگەیە کە تەنیا خۆتی و دەتوانم بڵێم دابڕاوی. دابڕاوی لە مادییاتی ژیان و پێت سەرەتای تەنهاییەکی کوشندەیە. دابڕاوی لە موڵک و ماڵ و مەدرەک و هەموو ئەو شتانەی کە بە حاسانی لەمس ئەکرێن و چەشنێک خۆراکی نەفسی تۆن و تۆ خەریکە دەترسی.

◾️تۆ تا ئیستا بەو شتانەوە ئەتتوانی ببیت. کەچی ئیستا هیچی ئەوانە لەوێ نین و تۆ سەرسامییەکی کوشندە دایگرتووی . بە خۆت دەڵێی: هاوار! چیم بە سەر هاتووە؟ و دەلەرزی.

◾️رێک لە گەڵ ئەو لەرزینەتە، سێبەری دایک دەردەکەوێت و خێرا، بێ ئەوەی "تۆ"ی پێش ئەوێی لە بیر بێت و بۆی گرینگ بێ، هەوڵ دەدا بۆ ئەهوەن کردنەوەت. خێرا، بە بوونی، بە هاتنی، هەوڵ دەدا پێت بڵێت: "رۆڵە، تۆ تەنها نیت؛ ئەمە سەرەتای ئەبەدییەتێکە لە تۆ دا و بە ویستی منە خەریکە روو دەدات، مەترسە، مە!"

◾️ئەرێ! دەروازەی چوونە ناو خودایە، دایک!

🔚لینکی کاناڵ:
‏https://t.me/frya_younesi

#شى

🔸هفتەنامە "چاكار" به حلقه نشريات چهار استان كردزبان پيوست

🔹در آخرين جلسه سال ٩٦ هيئت نظارت معاونت مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، هفتەنامە دو زبانه (كردى-فارسى) چاكار، به صاحب امتيازى و مدير مسئولى شب بو محمديانى و فريا يونسى، در حوزه نشر چهار استان كرد زبان ايلام، كردستان، آذربايجان غربى و كرمانشاه، موفق به اخذ مجوز فعاليت شد.

🔸اين هفته نامه از روزهاى آغازين سال ١٣٩٧ فعاليت خود را آغاز خواهد كرد.

🔚لينكما:
https://t.me/govarishi

‍ #شی
▪️کانفورمیست
➖این متن -حداقل- یکبار ارزش خواندن دارد
@govarishi

◾️کانفورمیست (حزب باد) آهنگی از جورجیو گابر (Giorgio Gaber) شاعر و ترانه‌سرای آوانگارد ایتالیایی است. جورجیو گابر سال ۲۰۰۳ در سن ۶۳ سالگی درگذشت. آهنگ کانفورمیست با همکاری آدریانو سلنتانو دیگر هنرمند ایتالیایی ساخته و اجرا شده است.

◽️این اثر هنری به زیبایی و ظرافت مفهوم "هرزه ایدئولوژیک" را بیان می کند. کسانی که همواره در جهت آب شنا کرده و تابع مدهای ایدئولوژیک هستند. امروز ناسیونالیست، فردا سوسیالیست، فردای دگر فدرالیست و... هر كجا منفعتى در آن باشد، به آن سو حركت كرده و حتى به حزب باد بودن خود افتخار هم ميكنند.

◾️اين تيپ از آدمها كاملا نو انديش و انسان هستند و هميشه هر كجا كه مى روند، تمام نگاهها را به سمت خود مصادره ميكنند و در صورتى كه موفق به اين كار نشوند، شروع ميكنند كه از خود حرف بزنند و در نهايت گستاخى -البته به خيال خودشان در قالب ايما و اشاره- من من كنان، همه را پس ميزنند و اعلام ميكنند: من خالق و خدای همه چيز و همه كس هستم...

➖کانفورمیست

▫️من يك انسان نو ام
آنقدر نو كه خيلى وقت است كه ديگر فاشيستى نيست!
من خيلى حساس و نوع دوست و شرق شناسم
قديم ها طرفدار جنبش اعتراضى سال ٦٨ بودم
و حالا مدتى است كه طرفدار محيط زيستم
چند سال پيش با خوشحالى
احساس كردم مثل خيلى ها سوسياليستم!

▪️من يك انسان نوام!
با كمى لطف و به زبانى نو، بايد بگويم من يك ترقى خواهم.
در عين حال طرفدار بازار آزاد و مخالف نژادپرستى ام
من خيلى خوبم!
من طرفدار حيواناتم!
و ديگر اگزيستانسياليست نيستم!
اخيرا كمى خلاف جريان حركت ميكنم و فدراليست شدم!

▫️كانفورميست كسى است كه معمولا
در جناح برنده قرار ميگيرد!
او پاسخ هاى روشن و خوبى در سرش دارد
كه مخلوطى از عقايد است.
و زير بغلش هميشه دو يا سه روزنامه است
وقتى به انديشيدن نياز دارد.
اگر روشن تر بگويم:
او درست مثل يك فرصت طلب فكر ميكند.
او هميشه سازگار است و
در بهشت خودش زندگى ميكند.
كانفورميست
يك انسان همه جانبه است كه بدون مقاومت حركت ميكند.
كانفورميست
موافق جريان آب حركت ميكند و سازش كار است.
كانفورميست
يك حيوان معمولى است
كه با "كلمات گفتگوها" زندگى ميكند.
روياهايش از خوابها و روياهاى ديگران بيرون مى آيد.
عيد او زمانى است كه با همه جهان در آشتى باشد
و وقتى شنا ميكند راهش باز باشد

➖كانفورميست!

▪️من يك انسان نو هستم
با زنان رابطه فوق العاده اى دارم،
من فمنيستم!
هميشه در دسترس و خوشبينم، اروپايى ام
هرگز صدايم را بلند نميكنم، من صلح طلبم!
قبلا ماركسيست و لنينيست بودم
بعدش نميدانم چرا يكباره
خودم را يك كمونيست خداپرست يافتم!

▫️كانفورميست
خوب نفهميده كه حتى بهتر از يك توپ به هوا ميرود!
كانفورميست
يك بالون هوايى تكامل يافته است كه از اطلاعات باد كرده
و از آن نوعى است كه در ارتفاع كم پرواز ميكند
جهان را با يك انگشت لمس ميكند
و گمان ميكند در كارش ماهر است
زندگى ميكند و همين برايش كافى است.
بايد بگويم او خيلى شبيه همه ماست!

▪️من يك انسان نو ام
آنقدر نو كه در همان نگاه اول توجەتان را جلب ميكنم:
من يك كانفورميست نوين هستم

➖کانفورمیست!


☑️هديەاى از مجله #شى به مخاطبان فهيمش

🔚لينكما:

‏https://t.me/govarishi

#شیمینیماڵ
📄زمانی ئێکتی
✍🏼فرانتس هولێر
➖و: فریا یوونسی

▪️زمانی ئێکتی لەو زمانە مردووانەیە بۆیە بە ڕای من لە هەموو شتێک زیاتر جێی سەرنجە، چونکە ئەم زمانە تەنها دوو وشەی هەیە: یەکەمیان “ئێم”ــە و دووهەمییان “ساسکڕۆپتلۆکسکوارسەنفگاکسلۆمپێگرێسە”. “ئێم” کە باری مێیینەی هەیە و بە مانای “ئەوە دیسان لێرە چ باسە؟”ــیە و “ساسکڕۆپتلۆکسکوارسەنفگاکسلۆمپێگرێسە”ـش، باری نێرینەیە بە مانای “چشتێک”ــە.

بەسەرهاتەکە لەوێوە دەست پێدەکا کە “ئێکتێرەکان” لە دەم لێواری بورکانێک دەژیان کە هەمیشە لە ناخی خۆیدا، گوڕە گوڕی دەهات و فیچقەی دەکرد. هەر جارێکیش کە بورکانەکە فیچقەی دەکرد، ژنە ئێکتییەکان، هەراسان فڕێ دەدرانە لای سەرووی لێواری بورکانەکە و ئەیانقیژاند: “ئێم؟”، پیاوەکانیشیان لەو بگرە و بەردەدا، بە لەبزێکی ئارام دەیانوت: “ساسکڕۆپتلۆکسکوارسەنفگاکسلۆمپێگرێسە”.

ئەم بابەتەش تەنها شتێک بوو کە ئێکتییەکان لە سەری دەدوان و کارەکانی دیکەیان وەها بە پەلە بە ڕێوە دەبرد کە هیچ کاتێکییان بۆ قسە کردن نەدەما.

پێم وابێ ئەم “ئێکتاوایە” وڵاتێکی نائارام بووبێ. جارێکیان بە شوێن ئەوەدا کە سووتمانەکانی گڕکانەکە زۆر نائاسایی لە سەر یەک هەڵچنرابوون، کار گەیشتە خۆپیشاندان و بە دوایدا بە چاو ترووکانێک، تاقمێکی زۆری ئێکتییەکان، لە بەر دەم باڵەخانەی شارەوانی، کۆبوونەوەیان ساز کرد. خەڵک یەکدەنگ بە بڵینگۆ دروشمیان دەدا: “ئێم! ئێم! ئێم!”. لە کۆتایی دا سەرۆک کۆماری “ئێکتاوا”ش چووە سەر هەیوانەکە و لە گەڵ ئەوەدا وتارێکی بە بڕشتی پێشکەش کرد؛ بە دڵنییاییەکی ئەوتۆوە وتی: “ساسکڕۆپتلۆکسکوارسەنفگاکسلۆمپێگرێسە”
بە هەر حاڵ ئەم وتارە، پڕاوپڕ دروست نەبوو سەرۆک کۆماریش هەڵبەت بەوپەڕی بێبەختییەوە هیچ دەستە وشەیەکی دیکەی لە چەنتەدا نەبوو. بۆیە ئیمڕۆکە زمانی ئێکتی لە زومڕەی زمانە مردووەکانی دنیا لە هەژمار دەدەن.

🔚گۆڤاری #شی بە هۆگرانی ئەدەبیات و هونەر بناسێنن:
https://t.me/govarishi

‍ #فریاستان
📄تەکسیراتی خانمنازان لە مەڵبەندێکی نزیک ڕۆژاوای شعوور
✍🏼فریا یوونسی

◾️به‌ چی ته‌کسیر بووی، خانمناز؟
کام کڕێوه‌ ڕووتاندووتی تا دینامیتی دارستاناتی دەردەدار؟
کام هه‌تاوی هێوری کام کاکه‌شانی کڕ؛
کراندووتی
که‌ ببته‌ قه‌قنه‌سی زیوین له‌ دەشتا
هومای خۆڵەمێشین بە ڕوومه‌تی ساردی کوێستانێک
له‌و لای دڵته‌نگییه‌وه‌؟
بەچی؟

◾️به‌ کێ ته‌کسیر بووی خانمناز؟
له‌ نێوان ده‌ستی داماوی مرۆڤی ئه‌م ده‌ور و به‌ره‌
کە جورئەت ناکەن ئاوا بن؛
کە ناوێرن وه‌ک میدادێکی بەچکەی دارستاناتی داڕماو
پێت بنووسن: ئاو و ئاوه‌دان ببنه‌وه‌؟
تا شەهامەتیان نییە وه‌ک ئاوه‌دانی
جێت بهێڵن بۆ زەمین و بیر له‌ قه‌ڵای فێنکی قینت بکه‌نه‌وه‌؟
بە کێ؟

◾️بۆ چی ته‌کسیر بووی خانمناز؟
خۆ ئیسته‌ لە مێژە ئینسان
توانای نییه‌ بگاته‌ که‌ناری ناودانت
بگاتە کراسی ئاواییت؛
خۆ ناتوانێ گوێ له‌ زه‌مهه‌ریر بگرێت و دڵ ورین بێ
بۆ بەچکەکانی بەیانی؛
خۆ پێی ناکرێ به‌ گۆرانی
چاک ببێته‌وه‌ و
ئه‌نگوسته‌ ئه‌ندازه‌کانی بنێته‌ نێو ئاوە تۆراوەکانی زەمین و
مولوکولەکانیان ئاشت بکاتەوە؛
ئەها ئینسان چۆن خه‌ریکه‌ زه‌خیره‌ی ئاو ده‌کات
خه‌ریکی کۆنترۆڵی ئاوه‌دانییه‌!
خۆ کەس نەماوە بتوانێ وەک من
به نیگاهێکت ئاوەدان ببێتەوە
بە نیانیت ئاوایی بێت؛
بۆچی؟


◾️بۆ کێ ته‌کسیر بووی خانمناز؟
کوا ئیتر کەس ماوە بتوانێ بزانێت
که‌ تۆ
هێشتا له‌ زه‌مین ماوی؟
هەمیشە زەمانی...
بۆ کێ؟


🔳🔳🔳🔳🔲🔳🔳🔳🔳
➖بەشێکی کورت لە کتێبی "یا داشتەکانی خانمناز" کە ئەم کتێبە زۆر لەمێژە نووسراوە و تەنانەت ئەم بەشە چەن ساڵێک لەمەوبەر بۆ ژنانی ڕۆژاوا، بڵاو بۆوە.
ئیستەش هەر بە یادی ئەوان لێرە دایدەنێم، کە خوێنەری بن.

https://t.me/frya_younesi

#شى
§bچرا ادبيات؟
✍🏿ماريو بارگاس يوسا
➕ت: عبدالله كوثرى

◽️بورخس همیشه از این پرسش که "فایده‌ی ادبیات چیست؟" برآشفته می‌شد. او این پرسش را ابلهانه می‌شمرد و در پاسخ آن می‌گفت "هیچ کس نمی‌پرسد فایده‌ی آوازِ قناری و غروبِ زیبا چیست." اگر این چیزهای زیبا وجود دارند و اگر به یُمنِ وجود آنها، زندگی در یک لحظه کمتر زشت و کمتر اندوه‌زا می‌شود، آیا جستجوی توجیه عملی برای آنها کوته‌فکری نیست؟

◾️ادبیات برای آنان که به آن‌چه دارند خرسندند، برای آنان که از زندگی بدان گونه که هست راضی هستند، چیزی ندارد که بگوید. ادبیات خوراکِ جان‌های ناخرسند و عاصی است، زبانِ رسای ناسازگاران و پناهگاهِ کسانی است که به آن‌چه دارند خرسند نیستند. انسان به ادبیات پناه می‌آورد تا ناشادمان، ناکامل نباشد. تاختن در کنارِ روسینانته ( اسب مشهور دن کیشوت) زار و نزار و دوش به دوشِ شهسوار پریشان دماغ لامانچا پیمودن دریا بر پشتِ نهنگ همراه با ناخدا اهب، ( شخصیت اول رمان موبی دیک) سرکشیدن جامِ ارسنیک با مادام بوواری، این همه راه‌هایی است که ما ابداع کرده‌ایم تا خود را از خطاها و تحمیلاتِ این زندگیِ ناعادلانه خلاص کنیم، زندگی یی که ما را وا می‌دارد همیشه همان باشیم که هستیم، حال آن‌که ما می‌خواهیم بسیاری آدم‌های متفاوت باشیم، تا بسیاری از تمناهایی را که بر ما چیره‌اند پاسخ گوییم.

◽️یکی از اثراتِ سودمند ادبیات در سطحِ زبان تحقق می‌یابد. جامعه‌ای که ادبیاتِ مکتوب ندارد، در قیاس با جامعه‌ای که مهم‌ترین ابزار ارتباطیِ آن، یعنی کلمات، در متون ادبی پرورده شده و تکامل یافته، حرف‌هایش را با دقت کمتر، و غنای کمتر و وضوحِ کمتر بیان می‌کند. جامعه‌ای بی‌خبر از خواندن که از ادبیات بویی نبرده، هم‌چون جامعه‌ای از کرولال‌ها دچارِ زبان‌پریشی است و به سببِ زبانِ ناپخته و ابتدایی‌اش مشکلاتِ عظیم در برقراریِ ارتباط خواهد داشت. این در مورد افراد نیز صدق می‌کند. آدمی که نمی‌خواند، یا کم می‌خوانَد یا فقط پرت و پلا می‌خواند، بی‌گمان اختلالی در بیان دارد، این آدم بسیار حرف می‌زند اما اندک می‌گوید، زیرا واژگانش برای بیانِ آن‌چه در دل دارد بسنده نیست.

◾️دنیای بدون ادبیات، دنیای بی‌تمدن٬ بی‌بهره از حساسیت و ناپخته در سخن گفتن، جاهل و غریزی، خامکار در شور و شرِ عشق، این کابوسی که برای شما تصویر می‌کنم، مهم‌ترین خصلتش، سازگاری و تن دادنِ انسان به قدرت است. از این حیث، این دنیا دنیایی مطلقاً حیوانی است. غرایزِ اصلی تعیین کننده‌ی رفتارِ روزانه می‌شوند و ویژگیِ عمده‌ی این زندگی مبارزه در راه بقا، ترس از ناشناخته‌ها و ارضای نیازهای مادی است. جایی برای روح باقی نمی‌ماند. در این دنیا یکنواختیِ خردکننده‌ی زندگی با ظلمتِ شومِ بدبینی همراه خواهد شد، و با این احساس که زندگیِ انسانی همان است که باید باشد و همواره چنین خواهد بود، هیچ کس و هیچ چیز قادر به تغییر آن نیست.

🔚كانالمارا به شيفتگان ادبيات معرفى كنيد:
https://t.me/govarishi