انجمن علمی تاریخی Historium

💠 «زرتشت»، نخستین پیامبر دعوت کننده مردم به یکتاپرستی💠



✍زرتشت که در عصر عتیق می‌زیست در بنیان‌گذاری آیینی مبتنی بر توحید و ایمان از هر پیامبر دیگری به مراتب پیش‌گام‌تر و قدیمی‌تر است. آنچه پذیرفتن تاریخ هزاره دوم پیش از میلاد مسیح را، به عنوان عصر زندگی زرتشت، برای پژوهشگران دشوار و ناگوار می‌سازد دقیقا همین نکته است. نمی‌توانند باور کنند در چنان روزگار کهن و باستانی، هویت زرتشت جلوه‌گاه چنین مرتبه عالی و پیشرفته، در تاریخ مذاهب آدمی باشد. سه عامل وقوع این رویداد شگفت‌آور را توجیح می‌کند.



🔷عامل نخست: قدرتمندی آن کیش باستانی و نیرومندی که زرتشت را در دامان خویش پروراند. ایرانیان باستان مردمی سخت پایبند به مذهب و عبادت بودند. روحانیان آنان درباره خدایان، طبیعت گیتی و وظایف آدمی در این دنیا و سرنوشتی که در آخر انتظار او را می‌کشد، با حرارت ذهن می‌سوختند و صادقانه کوشش داشتند و صمیمانه جستجو می‌کردند.



🔶عامل دوم: ناآرامی‌های خشونت‌باری که در روزگار زرتشت ظاهر شده و عرصه را بر اقوام ایرانی تنگ کرده و جان آنان را به لب آورد.


♦️عامل سوم: شخصیت و استعداد و قابلیت خود زرتشت بود. از تالیفات به جا مانده او آشکار است که به مقیاسی حیرت انگیز از موهب قدرت اندیشه و عطیه بینش الهامی بهره‌مند بوده است. فصاحت و بلاغت کلام او همراه با صلابت اعتقاد آتشین اخلاقی، از او پیامبری جلیل‌القدر ساخت که توانست در برابر مشکلات سهمناک زمان خویش قد علم کرده و ذهن و گوش مردم را برای درک تعلیمات خویش باز و آماده سازد.


📚منبع
📗تاریخ کیش زرتشت
🖊مولف: مری بویس
📝مترجم: همایون صنعتی زاده
📄صفحه: ۷۹ و ۸۰

🌹 @Historiumclub 🌹

💠 جایگاه رهبران سیاسی در جنگ‌جهانی دوم💠


✍ در جنگ جهانی دوم، ژنرال‌ها مدیرانی بودند که اگر به خدمات دولتی می‌پرداختند مردم به آنان کمتر اقبال می‌کردند. «رومل»، بیشتر به نظر انگلیسی‌ها و نه آلمانی‌ها، شخصیتی خیال‌پرداز بار آمده بود.



🔵 «مونتگمری» داستانی درباره خودش سرهم کرد، اما دوبار تنها با یک عذرخواهی فروتنانه از خطر اخراج جست. تنها رهبران سیاسی بودند که اساساً اهمیت و اعتبار داشتند. هنگامی که ژنرال‌های آلمانی، یا برخی از آنان کوشیدند تا هیتلر را از سریر قدرت به زیر بکشند، متوجه شدند که کسی از آنان پیروی نمی‌کند.


🔴 چرچیل شخصیت‌های نیرومندی مانند «ویول» و «اوچینلک» را از کار برکنار کرد. استالین ژنرال‌های خود را دسته دسته از کار برکنار کرد، و حتی «ژوکوف» در برابر او می‌لرزید. گزافه نیست اگر بگوییم که این چهار مرد، یعنی هیتلر، چرچیل، روزولت و استالین ، هر تصمیم مهم جنگی را شخصا می‌گرفتند، و «موسولینی» نیز عاجزانه تلاش می‌کرد از آنان تقلید کند.



🟠تنها ژاپن در اینهمه مدت، تحت رهبری یک کمیته کم و بیش بی‌نام اداره می‌شد. همه این مردان بزرگ تجربه جنگی داشتند. هیتلر و موسولینی سربازان خط جبهه بودند؛ چرچیل و روزولت در جنگ جهانی اول مقامی دولتی داشتند، و چرچیل در سنگر‌ها نیز جنگیده بود؛ استالین در جنگ داخلی روسیه، فرماندهی عالی را برعهده داشت. آنها جنگ را، اگرنه بهتر از مشاوران‌شان، دست‌کم به خوبی آنان درک می‌کردند.


📕کتاب «جنگ جهانی دوم»
🖊نوشته «ای.جی.پی. تیلر»
📝ترجمه «بهرام فرداد امینی»
📄صفحه ۲۱

🌹 @Historiumclub 🌹

💠اقوام باستانی ایران💠


✍از دوره ماقبل عهد هخامنشی اطلاع زیادی نداریم و اخبار متفرقه و نادر از آن زمان به ما رسیده مثلا معلوم شده که قومی به نام «کاسی» در حوالی قرن هفدهم پیش از میلاد از سرزمین لرستان رو به بابل حرکت کرد و در آنجا بالغ بر ششصد سال حکومت نمود.


🔷بعد از کاسی‌ها حکومت حوالی لرستان و شوش بدست «عیلام» افتاد، و در گوشه شمال‌غرب، «ماننا‌ها» حکومت می‌کردند همچنین اقوام و طوایف دیگر. در همین اعصار بود که یک نژاد نوین یعنی نژاد «آریایی» ظهور کرد. گویا در حدود سال ۱۵۰۰ پیش از میلاد، قوم هندوآریایی از حوالی ماوراءالنهر، رو به‌سوی جنوب و مغرب فلات ایران روانه شدند.


🔶 آنان در مغرب حکومت «میتانی» را تحت استیلا درآوردند و درحدود ۹۰۰ پیش از میلاد، «ایرانیان» که شعبه خاصی از «آریایی‌ها» هستند پیدا شدند و در نقاط مختلف فلات ایران سکنی گزیده و به تدریج جای ساکنان اولیه را گرفتند.


🛑 خانواده‌های عمده ایرانیان عبارت بودند از مادها (آذربایجانی‌ها) و پارس‌ها، پارت‌ها، باختریان، سغدیان و سکا‌ها. مادها در ایران غربی مستقر شدند و مدتی توام با پارس‌ها تحت نفوذ دولت آشور بودند. ولی چندان نگذشت که نیرومند و مستقل شدند و در آن‌زمان پایتخت ایران همدان، «هگمتانه» بود. پادشاه ماد هوخشتره، دولت آشور را به‌کلی منقرض ساخت و آسیای صغیر را قلمرو و ممالک ایران قرار داد.


📚منبع
📙کتاب «ایران از نظر خاورشناسان» (با همکاری موسسه انتشارات فرانکلین، تهران_نیویورک)
🖊ترجمه با حواشی «رضا زاده شفق»

🌹 @Historiumclub 🌹

💠مراحل شکل‌گیری تمدن یونان💠


✍تمدن یونان که غالبا به عنوان تمدن دولت‌شهرها از آن یاد می‌شود، به چهار دوره زمانی قابل تقسیم است که درواقع مراحل تولید، بلوغ، رشد و سقوط آن را در بر می‌گیرد:


♦️دوره اول (تمدن باستانی) از ۱۱۰۰ تا ۸۰۰ پیش از میلاد، را شامل می‌شود و مربوط به زمان استقرار هلن‌ها بر سرزمین یونان و به اطاعت درآوردن قبایل آخه‌ای، دوری و ایونی است. در انتهای این دوره، دولت‌شهرها نیز تاسیس می‌شود.



◼️ دوره دوم (تمدن هومری) از سال ۸۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد ادامه پیدا کرد. در این دوره یونان، در راه تبدیل شدن به قدرت بزرگ دریایی و توسعه تصرفات (کلونی‌های دریایی) خود از جمله در دهانه نیل و سیسیل قدم برداشت.



🔶دوره سوم (تمدن کلاسیک) از ۶۰۰ تا ۴۰۰ پیش از میلاد طول می‌کشد و به عصر زرین تمدن یونانی و یا دوره طلایی پریکلس شهرت دارد. در این دوره یونان به اوج قدرت دریایی، اقتصادی، نظامی و علمی رسید. در این دوره یونان تابع یک نظام سیاسی دموکراتیک بود.



🔷 دوره چهارم (تمدن هلنستیک) تقریبا از سال ۴۰۰ پیش از میلاد که مصادف با مرگ سقراط و پایان جنگ‌های پلوپونزی و مقدمات تأسیس امپراتوری مقدونی است، شروع می‌شود. در نیمه دوم قرن چهارم، دولت‌شهرها استقلال خود را از دست دادند و در امپراتوری اسکندر مقدونی مستحیل شدند. دو قرن بعد، امپراتوری روم به عصر تمدن‌ یونان خاتمه داد. (۱۴۶ پیش از میلاد) از آن پس تمدن هلنستیک در ایران و سوریه و مصر به حیات خود ادامه داد.


📚منبع
📘کتاب «تاریخ یونان و روم»
🖊نوشته «دکتر علی بیگدلی»
📄صفحه ۲۱

🌹 @Historiumclub 🌹

💠تاثیر اسواران در اندیشه‌های اسلامی💠


📜مهم‌ترین تاثیر فکری که اسواران ساسانی در جامعه اسلامی برجای نهادند و بعدا در کلام اهل تینن جایگاهی مهم یافت، نقش آن‌ها در پیدایش فرقه قدری بوده است. پیروان این فرقه که از اسلاف معتزله هستند معتقدند که انسان در پاره‌ای از اعمال ارادی خود اختیار دارد و می‌تواند سرنوشت خود را رقم بزند.


🔲پیدایش این تفکر در واقع واکنشی به تفکر برگرایی بود. تفکر جبرگرایی توسط خاندان اموی به خصوص توسط بنیان‌گذار این سلسله ترویج می‌شد. معاویه آشکارا اعلام کرد رسیدن او به قدرت، ناشی از تقدیر الهی است و تلقین و تاکید می‌کرد که مردم باید به حکومت وی که قضای الهی است راضی باشند و شکوه و شکایت نکنند.


🔹ظلم و ستم خاندان اموی نسبت به غیر عرب‌ها منجر به واکنش تندی علیه این خاندان در شهرهای تازه تاسیس اسلامی شد و موجبات شرکت آن‌ها در جنبش‌های فکری ضد اموی، نظیر اندیشه قدری را فراهم آورد.


🔸این تفکر برای نخستین‌بار در بصره به وجود آمد، که محل برخورد تمدن‌ها و تلاقی افکار و نیز محل سکونت تعداد زیادی از ایرانی‌ها به خصوص اسواران بوده است. بنا به قول ابن ندیم نخستین کسی که در اندیشه قدری سخن گفت، ابو یونس اسواری، مردی از اسواران بود که به سنسویه شهرت داشت.


📚منبع
📑مقاله نقش اسواران و فرزندان آنان در دوره اسلامی
🖊مولفان: سلیمان حیدری و حسین پوراحمدی
📄صفحه: ۱۸

🌹 @Historiumclub 🌹

💠تحلیل و توضیحاتی از نقش برجسته اشکانی در تصویر بالا💠


✍️مرز بین امپراتوری روم در غرب و شاهنشاهی اشکانی در شرق، بین رودهای مرکزی و شمالی فرات و دجله جریان داشت. «هَترا» در شمال عراق، جنوب غربی موصل امروزی، یک شهر بزرگ تجاری بود که به شدت در برابر حمله رومیان محکم و استوار بنا شده بود.


🔸این سنگ برجسته که زمانی بخشی از فرسب تزئین شده در بالای درب (ایوان بزرگ کاخ) بود، به‌طوری قرار می‌گرفت که سطح برجسته شده‌ی آن (یعنی نقش شیردال و برگ گل نیلوفر) رو به کف بود. این دو موجود خارق‌العاده که دارای بدن حیوانات گربه‌سان هستند، دارای گوش‌های بلند، بال‌ها و پرهای کشیده، ترکیبی از عناصر حیوانات و پرندگان، از شیردال‌های سبک شرقی هستند.


🔹میان این دو شیردال، یک گلدان وجود دارد که شامل یک برگ نیلوفر ایستاده و دو شاخه است. با اینحال تفاوتی میان دو شیردال وجود دارد. شیردال سمت چپ، گویی درحال غرش یا چیرگی بر شیردال سمت راست است و برجستگی زبان بیرون آمده وی نمایان است. شیردال سمت راست برجستگی باشکوه‌تر و جزئیات بیشتری نسبت به شیردال سمت چپ، برروی بال و پرهای خود دارد. برهم خوردن ناچیز در این تقارن، با تقارن مطلق که شیوه‌ای از معماری پارتی بوده در تضاد است.


♦️مدل‌سازی طبیعت گرایانه از بدن موجودات و فرم گلدان مرکزی، تأثیر معماری مدیترانه‌ای و رومی را منعکس می‌کند. با این وجود، تقارن مطلق، ساده بودن فرم‌های گیاهی و نقوش شیردال، از ویژگی‌های شرقی متعلق به اشکانیان است. می‌شود گفت که ترکیبی شکوهمندانه و زیبا از معماری رومی و پارتی است.


🌹 @Historiumclub 🌹

✍️با اینکه خود آذری و یک ایرانی از آذربایجانم، اما نخستین مطلبی که در زمینه تجزیه‌طلبان در کانال Historium قرار دادیم، مطلبی در خصوص قدمت و ریشه نام خوزستان بود که رسانه‌های تجزیه‌طلب پانعربیسم آن را بی‌ریشه می‌خوانند. سخنان مطرح شده در این ویدئو سخن تازه‌ای نیست و حیله همیشگی دشمنان علیه ایران است. «تجزیه، نفاق، ازهم گسیختگی!»


🔹🔶🔹تاریخ به ما ثابت کرده ایرانیان هرگز شکست نخورده‌اند مگرآنکه میان‌شان نفاق باشد و متحد نباشند. امروزه رسانه‌های ترکیه‌ای و عربی و...، همگی با ذکر آنکه جز تجزیه و نفاق میان مردم و اقوام ایران، نمیشود آنان را شکست داد، صراحتا و آشکارا از نقشه‌هایشان علیه مردم ایران می‌گویند که تمام تلاش و هزینه و توان خود را می‌گذارند تا این حلقه و این زنجیره اتحاد میان مردم ایران ازهم گسیخته و پاره شود. یکی در نقش پانترکیسم و تُرک‌سازی مردم آذربایجان، دیگری در نقش پانعربیسم و گاها در نقش پانکردیسم در غرب و پان‌کاسپین‌ها در شمال!!!


♦️از هرگوشه ایران گروهی تجزیه‌طلب را اجیر کرده و رسانه‌ای به‌دست‌شان داده‌اند تا با سواستفاده از افکار عمومی و وضعیت نامناسب اقتصادی موجود در مملکت، بیرق جدایی را افراشته کنند و بگویند:«ما برتر از فارسیم!» راستی منظورشان از فارس چیست؟! ما مردم فارس را تنها در استان فارس می‌بینیم و اینان هرکه از قوم‌ خودشان نباشد «فارس» خطاب می‌کنند!


❇️می‌گویند که در ایران، زبان فارسی حق زبان کُردی و تُرکی را خورده است! اما نمی‌گویند که در دانشکده‌های آذربایجان و کردستان ، مقالات به زبان‌های ترکی و کردی نوشته می‌شوند و ناشران بومی این شهر‌ها به زبان ترکی و کردی کتاب چاپ می‌کنند. نمی‌گویند که در آذربایجان سالهای سال‌ است، آذری و کرد و ارمنی و آشوری کنار یکدیگر زندگی کرده‌اند، اما همین اقوام در ترکیه نسل‌کشی شده‌اند!



✍️ سخن آخر از منِ جوان ایرانی اینکه ما نه سلطنت‌طلبیم نه ضد انقلاب! نه انقلابی و بسیجی و نه مزدور! ما تنها صدای مردم ایرانیم ، مردمی که هرگاه به حق برای احقاق حقوق‌شان برخاستند و دست به اعتراض و بیداری مسئولینِ به خواب فرو رفته خود زدند، در دام تجزیه‌طلبان و دشمنانی رفتند که اعتراضات را به آشوب و جنگی داخلی بدل کرده‌اند تا مردم به آنچه که می‌خواهند نرسند. سخن این است:« فریب هرکس و ناکسی را نخورید!» ولسلام و نامه تمام.


🏛 @Historiumclub 🏛

💠سواران مغول را دست کم نگیرید!💠



📖 اخبار کشتار و چپاول مغولان در شهر «کراسکو»، برای اروپاییان وحشتناک و بدیمن بود، زیرا به توفانی عجیب، بی‌سابقه و غیرزمینی شبیه بود که همه‌چیز را در مسیر خود روییده و نابود کرده بود.



♦️ مهاجمان از «کراسکو» به‌سوی غرب حرکت کردند تا با یک ارتش متحد اروپایی که آماده مقابله با آنها شده بود، روبرو شوند. این ارتش از سربازان مزدور محلی، نجیب‌زادگان، شوالیه‌های تمپلار، هاسپیتالر و تئوتانیک تشکیل شده بود که همگی گل سرسبد رشادت و قهرمانی‌ اروپا به‌شمار می‌رفتند.



⬛️ولی این جنگ برای اروپاییان ‌چهره‌ای مصیبت‌بار به خود گرفت زیرا دومین ارتش بزرگ مسیحیت، طی چندروز به نابودی کشیده شد! به‌طوری که تاریخ‌نویسان هیچ‌گونه دریافتی از وضعی که بوجود آمده بود نداشتند، و از سرعت‌ عمل و روش جنگی مغولان گیج و مبهوت شده بودند.


🔶با وجود برتری تعداد اروپاییان بر مهاجمان، باز در هر نبرد، مانورها، طرز تفکر جنگی و روش جنگیدن فرماندهان مغول بر اروپاییان چیره بود. ارتش مغول، یک ماشین منظم، دقیق و کاملا زیرنظر بود که با یک سلسله حرکت‌های پیچیده، هماهنگ و فوق‌العاده عمل می‌کرد.


📚منبع
📙کتاب «چنگیزخان، توفان برخواسته از شرق»
🖊نوشته «روبرت مارشال»
📝ترجمه فروزنده برلیان

🛡 @Historiumclub ⚔

💠تاثیر سلوکیان بر ایرانیان💠



✍پس از مرگ اسکندر مقدونی، حکومت استانی که در نهایت اردشیر بر آن تسلط یافت، در دست شاهانی قرار داشت که پایتخت آنان در اسطخر بود. بر سکه‌های آنان نام‌هایی چون بغدات، اردشیر اول، هوبرز، اوتوفرادات اول، اوتوفرادات دوم حک شده است.


❇️مطالعات ارزشمند ویسهوفر، این دوران تاریک تاریخ ایران را روشن و تصویری از روابط شاهان پارس و پادشاهان سلوکی و در نهایت اشکانی ترسیم کرده است. این نخستین شاهان پارس به «فرترکه»، به معنای والی یا فرمانروا، معروف بوده‌اند.


🔸برای مثال برسکه هوبرز نوشته شده است: 《 هوبرز فرمانروا از ایزدان، پسر یک ایرانی》 اهمیت بیشتر این نوشته در این است که نوشته روی سکه‌های نخستین شاهان ساسانی 《 که چهره از ایزدان دارد》 یادآور عنوان فرترکه است. این نکته از این نظر مهم است که نشان می‌دهد ایرانیان تحت تاثیر تبلیغات سلوکی بوده و چندان با تفکر هلنیسم معارض نبودند.


📚منبع
📘 کتاب ناگفته‌های امپراطوری ساسانی
🖊مولف: تورج دریایی
📝مترجم: آهنگ حقانی، محمود فاضلی بیرجندی
📄صفحه: ۱۸ و ۱۹

🌹 @Historiumclub 🌹

💠فیلسوفی که با نوشته‌هایش، سر جنگ با قرآن داشت؟!💠


📜در شهر المعرةالنعمان، مردی بود به نام «ابولعلا معری»، نابینا بود و رییس شهر او بود. ثروتی فراوان داشت و بندگان و کارگزاران فراوان. راه زهد پیش گرفته بود و گلیمی پوشیده و در خانه نشسته.


🔹 نیم‌من نان جوین خود راه تباه کرده، شبانه‌روزی به یک نان قناعت می‌کند و هیچ چیز جز آن نمی‌خورد و من شنیدم که در خانه باز نهاده است و کارگزاران و همراهان او، کار شهر را می‌کنند و جز در کلیات به او رجوع نمی‌کنند.


🔸او نعمت خویش از هیچکس دریغ ندارد و خود همیشه به روزه و نماز است و به هیچ‌کار دنیا مشغول نشود. و این مرد در شعر و ادب به پایه‌ای است که دانشمندان شام و مغرب و عراق، اقرار دارند ‌که در این زمانه کسی به پایه وی نبوده و نیست.


♦️او کتابی ساخته به نام «الغصول والغایات» و سخن‌های مرموز در آن آورد، و مثل‌هایی به کلمات فصیح ‌و شگفت‌آور که مردم آن را نمی‌فهمند مگر اندکی را و نیز کسی که آن را بر او بخواند. به طوری که او را تهمت زدند که تو این کتاب را برای جنگ با قرآن ساخته‌ای! همیشه بیش از دویست‌نفر از اطراف، نزد او ادب و شعر می‌خوانند و شنیدم که بیش از صدهزار بیت شعر دارد!



📘کتاب بازخوانی سفرنامه ناصرخسرو
🖋تالیف: گیتی شکری و معصومه طوفانپور
📄صفحه ۲۳_۲۴

🌹 @Historiumclub 🌹