📜
Mendeleyev o'z jadvalini tushida ko’rgani rostmi?
◦ 1869-yil 19-martda elementlarning davriy jadvali yaratildi. Ammo Mendeleyev uni mashhur qilgan jadvalni qanday yaratgan? Dmitriy Ivanovich Mendeleyev hech qachon bashoratli tush ko'rmagan. Ma'lumki, olim elementlarning davriy jadvali haqida tushida ko'rgan afsonani eshitib, hatto xafa ham bo'lgan. Olimning o'zi shunday degan:
"Men bu haqida yigirma yildan beri o'ylayman, lekin siz tush ko’rdi va birdan ... jadval tayyor bo’ldi deb o’ylaysiz." Jadval yaratilishi taniqli kimyogar xizmat safariga borishga tayyorlanayotganda sodir bo'ladi. O'shanda u kimyoviy xossalar va massa o'rtasida bog'liqlik borligini tushunib yetadi. Mendeleyev rejalashtirilgan xizmat safarini keyinga qoldirib, ishga ketadi.
◦ Katta ehtimol bilan, bu afsona sababchisi Sankt-Peterburg universitetining geologiya professori Aleksandr Inostrantsevdir. Ko'p sonli maktublarida u Mendeleyev bilan juda do'stona munosabatda bo'lganligini aytadi. Mendeleyev odamlarni "bilimning og'ir yo'li" qiziqtirmasligini tushunib, bashoratli tush haqida hikoya o'ylab topishni boshlaydi. Kunlarning birida, kimyogar geologga o'z qalbini ochib, unga hazillashib quyidagilarni aytadi: "Shubhasiz, men tushimda elementlar joylashtirilgan jadvalni ko'rdim. Men uyg'onib ketdim va darhol qog'ozga ma'lumotlarni yozdim va yana uxlab qoldim." Keyinchalik Inostrantsev bu voqeani o'z shogirdlariga tez-tez aytib berar edi,
ular buyuk kashfiyot qilish uchun chuqur uxlash kifoya qiladi, degan fikrga kelishadi.
