🔹صالح نیکبخت در گفتوگو با #آرمان : قسمت اول
🔸مصدق الگوی مبارزه با استعمار انگلستان در خاورمیانه بود
🔸مصدق هرگز حاضر نبود بر سراصول با انگليسيها مذاکره کند
☑️آرمان-محمد حسین جعفری : روز 29 اسفند سالروز ملی شدن صنعت نفت در واقع روزی است که با نام و یاد مرحوم دکتر مصدق پیوندی عمیق دارد. گرچه از کودتای 28 مرداد به بعد تلاش زیادی بر انکار نقش مصدق در ملی شدن صنعت نفت ایران توسط عناصر زر و زور تزویر شده است ، با این حال حتی منتقدان و مخالفان مصدق نتوانستهاند نقش دکتر مصدق را به عنوان پرچمدار مبارزه با استعمار انگلستان نادیده بگیرند. دکتر مصدق که در میهنپرستی و عشق به وطن سرآمد سیاستمداران زمان خود بود با ارائه تز اقتصاد بدون نفت ثابت کرد میتوان با همت و اراده و پشتیبانی ملت ، کشور را بدون نفت اداره نمود و دست چپاولگران خارجی و داخلی را از اموال ملت کوتاه کرد. پیرامون نقش دکتر مصدق در ملی شدن صنعت نفت از دید منتقدان و مخالفان ایشان «آرمان» با #صالحنیکبخت حقوقدان و پژوهشگر تاریخ معاصر به گفتوگو پرداخته که در ادامه میخوانید.
🔹آرمان:شخصیت سیاسی و اجتماعی دکتر مصدق را به طور خلاصه چگونه توصیف میکنید؟
🔸نیکبخت:سخن گفتن در خصوص مردی مانند دكتر محمد مصدق کار سادهای نیست. عملکرد او در طول مدت کوتاهی که سکان هدایت کشور را در دست داشت از او اسطورهای ساخت که نه تنها در دل مردم ایران جای دارد بلکه جهانیان هم نسبت به اوادای احترام میکنند.در ابتدا باید اشارهای داشته باشم به سخن دکتر طاها حسین وزیر آموزش و پرورش در دولت جمالعبدالناصر. او میگوید مخالفان مردان بزرگی که کارهای بزرگ و ماندگار انجام دادهاند از این ناراحت هستند که چرا خودشان نتوانستهاند آن کارهای بزرگ را انجام دهند.در واقع مخالفان دکتر مصدق نیز به طور عمده در این گروه جای دارند. او از شخصیت های نامداری است که نه تنها در ایران نامش به نیکی یاد می شود بلکه در تاریخ جهان و نقشی که او در رهبری دولت مردان وطنپرست برای رهایی کشور از چنگال استعمار فعالیت کردهاند وجود دارد.زیرا دکتر مصدق نه تنها به چپاول شرکت نفت انگلستان در صنعت نفت ایران پایان داد بلکه راهنمایی شد برای دیگران که راه او را در مبارزه با استعمار بروند.جمال عبدالناصر در کتاب فلسفه انقلاب مصر مینویسد که اقدام او در ملی کردن کانال سوئز در واقع تبعیت از راهی بود که قبل از آن مصدق در ملی کردن صنعت نفت پیموده بود. در بسیاری از کشورهای جهان از دکتر مصدق به عنوان رهبر مبارزه با استعمار یاد میشود.چنانکه 7 سال بعد از کودتای 28 مرداد ، دولت عراق در زمان ژنرال عبدالکریم قاسم نیز نفت عراق را با همین انگیزه و به تبعیت از دکتر مصدق ملی اعلام کرد.هر چند دکتر مصدق در یک خانواده مرتبط با خاندان قاجار بود اما از طبقه اجتماعی خود بسیار فاصله داشت و منافع ملت ایران را بر منافع خاندان خود برتری میداد و شاید میتوان گفت بزرگترین گناه او از نظر منتقدان وطنپرستی و فاصلهگیری او از طبقه اشراف بود که در ادبیات سیاسی این رفتار را پشت کردن به طبقه اشرافی و خاندانی می نامند.
🔹آرمان:به گواهی تاریخ دکتر مصدق شخصیتی ضد انگلیسی داشتند. پس چرا در سال 1328 که شاه از او خواست تا تشکیل دولت دهد او موافقت انگلیس را جز شرایط خود اعلام نمود و وقتی با این شرط موافقت نشد از تشکیل دولت خودداری کرد؟
🔸نیکبخت:آنچه که تا کنون در تاریخ معاصر ایران مطالعه کردهام به چنین موردی برنخوردهام. مخالفان مصدق اغلب کسانی هستند که وقتی درباره او مطلبی را بیان میکنند،این مطالب را با دستپاچگی عنوان میکنند و معمولا طبق نظر یوزف گوبلس وزیر تبلیغات هیتلر سعی میکنند دروغ هایی بگویند و یا حیقت را آنطور تغییر دهند که اذهان را به آن جلب کنند.بجاست در اینجا به یک نکته اشاره کنم .محمدرضا پهلوی خاطره ای از پدرش نقل میکند که گویا رضا شاه به او گفته بود مصدق وابسته به انگلیسی ها بوده چرا که او در پایان دوران حکومت احمدشاه با نظر انگلیسی ها به عنوان والی مناطق جنوبی فارس،بوشهر و بندرعباس منصوب شده بود. دکترمصدق در کتاب خاطرات و تالمات که به کوشش ایرج افشار تدوین شده است،در پاسخ به این سوال که آیا همانطور که محمدرضا پهلوی می گوید او به انگلستان وابستگی داشته یا خیر؟ به این جمله اکتفا میکند که کافر همه را به کیش خود پندارد. به این معنی که چون رضا شاه با نظر مساعد انگلیسیها به قدرت رسید بنابراین فکر میکرده همه نیز چون خودش برای حیات سیاسی نیاز به وابستگی به انگلستان دارند.به همین جهت آنچه که به عنوان قبول پیشنهاد تشکیل کابینه در سال 1328 در مورد مصدق گفته میشود به طور مستند در جایی نیامده است.
ادامه👇👇👇
https://telegram.me/salehnikbakht