🔵برنامه ملی بازآفرینی شهری
🖌عباس آخوندی - ۲۰ بهمنماه ۹۶
🔻بخش سوم
🔸تا کنون تعداد سپردهگذاران در این صندوق به بیش از ۳۶۲هزار فقره با میانگین ۲۰/۵میلیون تومان رسیدهاست. جهت امکان اعمال سیاست دولت و تشویق خانوارها به پسانداز بیشتر و سکونت در بافتهای میانی، مقرراست دو اقدام تسهیلکننده در اختیار متقاضیان قرار گیرد.
🔹یکی آنکه نرخ سود از ۸% به ۶% کاهش و دیگری آنکه مدت هریک دوره توقف از ۶ ماه به ۵ ماه کاهش یابد. این کاهش نرخ، نه دستوری است و نه یارانهای. بلکه، با تکیه بر مبادلهی امتیاز بین دریافت تسهیلات و انجام پسانداز قیمت تمام شدهی پول در صندوق کاهش مییابد. در حال حاضر نرخ تسهیلات رسمی بانکها ۱۸% است که در عمل با هزینههای جانبی آن بیش از این میباشد. با این پیشنهاد این نرخ به کمتر از یکسوم کاهش مییابد که محرک کمنظیری است. این اقدام همزمان، موجب کاهش مبلغ اقساط بازپرداختی تسهیلات گیرندگان میشود که برای تحریک تقاضا بسیار مهماست.
🔸نکتهی دوم این است که در وضعیت فعلی، هر دوره توقف ۶ ماه است. یعنی پس از هر شش پسانداز، اعطای معادل همان رقم تسهیلات برعهدهی بانک مسکن خواهد بود. پیشنهاد ما کاهش این مدت به ۵ماه است. این موضوع برای کسی که میخواهد پس از شش دورهی توقف، تا شش برابرِ پسانداز خود تسهیلات دریافت کند، زمان را از ۳سال به ۲.۵ سال کاهش میدهد.
🔹نکتهی کلیدی در این طرح این است که این صندوق حتما با کسری منابع روبرو خواهد شد. لیکن، تامین این کسری از محل صندوق توسعهی ملی و یا بودجه، از روش پرداخت یارانهی سود برای دولت ارزانتر است. راه دیگر، سپردهگذاری وجوه دولتی نزد بانکهاست. پرداخت یارانهی سود تسهیلات گرانترین روش، و برای دولت کمرشکن است. در راه حل سپردهگذاری نیز دو مشکل وجود دارد: یکی آنکه قیمت تمام شدهی پول برای بانکها حدود ۱۲% خواهد بود. بنابراین نمیتواند از منظر نرخ سود تسهلات با این گزینه رقابت کند. و دیگر آنکه مخل نظم اقتصاد خانوار است.
🔸قاعدتا سیاستمدار برای بیشینه کردن مطلوبیت خود درپی لغو پسانداز و اقدام فوری است. لیکن، این طرح از این، مخاطره در امان است و مبنا را پسانداز خانوار قرار دادهاست. افزون براینها، قدرت اهرمی روشِ سپردهگذاری یک به دو است. فرض این است که دولت بهمیزان رقمی که بانکها از منابع خودشان تامین میکنند، در بانکها سپردهگذاری کند. حال آنکه در روش صندوق پسانداز مسکن، قدرت اهرمی بیش از چهار است و قیمت تمام شدهی پول برای بانک بسیار نازل است. بنابراین، برای کاهش نرخ سود به 6% نیاز به هیچ یارانهای از سوی دولت نیست، مگر هزینهی فرصت سپردهی دولت نزد صندوق. در واقع، این هزینهی اعمال سیاست از سوی دولت برای رونقبخشی به یک بخش اقتصادی است.
🔹درکنار متقضیان، حمایت از تامین مالی توسعهگران نیز در دستور کار است. در حال حاضر، توسعهگران از سوی نظام بانکی به رسمیت شناخته نشدهاند. البته پیشنویسی توسط وزارت راه و شهرسازی، بانک مسکن و بانک مرکزی تهیه شدهاست که باید در شورای پول و اعتبار به تصویب برسد. توسعهگران در مشارکت با اراضی دولتی و همچنین باساکنان امکان ایجاد ارزش افزوده بر روی املاک و اراضی دولت و ساکنان را دارند. در هر صورت مبنای کار مشارکت ساکنان و توسعهگران در امر بهسازی و نوسازی واحدهای مسکونی، تجاری و اداری است. این برنامه ظرفیت ایجاد تقاضای مؤثر برای سالانه دویستپنجاه هزار واحد مسکونی را دارد.
🔸از حیث معماری، سیاست کلی ما ارتقای کیفیت معماری بافت، ساختمانها و خانههاست. قطعا ما باید از معماریای برخوردار شویم که ضمن انکه دارای اصالت ایرانی است، جدید هم باشد. این برنامه در صدداست که برای طرحهای پیشتاز از روش مسابقههای معماری بهره ببرد تا باعث جنبوجوشی در میان معماران جوان گردید. ما مطمئنیم که شرکتهای استارتآپی زیادی بر اساس خواستههای جدید توسط جوانان شکل خواهد گرفت و اشتغال درخوری از این رهگذر در کشور تامین خواهد گشت.
نکته آخر اینکه ماهیت این برنامه محلی است. بنابراین، مقامات محلی از جمله شهرداریهای عناصر اصلی مقوم برنامه هستند. در این ارتباط، تمام منابع کمکی دولت در این ارتباط باید اهرم شود تا با مشارکت شهرداریها و سایر دستگاههای خدماتی امکان اجرای یک سیاست ملی فراهم آید.
🔹از حیث سازماندهی و هماهنگی فعالیتها، ستاد بازآفرینی ملی بر اساس مصوبه هیات وزیران در شهریورماه سال۱۳۹۳ تشکیل شده و معادل آن در تمام استانها و شهرستانهای کشور نیز فعال است. ۱۹ وزارتخانه و سازمان این ستاد را شکل میدهند که در سه سطح ملی، استانی و شهرستانی فعالیتها را هماهنگ میسازند.
▪️پایان
@AbbasAkhoundi