🍁 شرلوک هومز یا شرلوک هولمز؟
✍🏻 حسین حسن‌زاده:
در زبان انگلیسی، هنگامی که همخوان «l» پیش از همخوان «m» بیاید، خوانده نمی‌شود؛ به طور مثال، «l» در واژه‌های salmon (ماهی آزاد)، palm (کف دست) و calm (آرام) ناخواناست. براساس این قاعده، «l» در واژه Holmes نیز ناخواناست و نباید تلفظ شود. از این رو، صورت «شرلوک هومز» مطابق قاعده و لذا درست‌تر است. بسیاری از فرهنگ‌ها فقط همین صورت تلفظ را آورده‌اند. با این حال، فرهنگ مِریِم وبستر هر دو صورت تلفظ (یعنی هم با «l» و هم بدون «l») را ضبط کرده است.
لذا، صورت دوم (یعنی «شرلوک هولمز») را، ظاهراً به علت رواج آن، نمی‌توان غلط دانست. اما، از سویی، باید توجه داشت که امروزه بیشتر فرهنگ‌ها (اگر نه همه آنها) «توصیف‌گرا» هستند و نه «تجویزگرا». بنابراین، اصلاً بعید نیست که این واژه در اصل مطابق قاعده تلفظ می‌شده است: «شرلوک هومز»، اما برخی یا بسیاری از افراد آن را، شاید از روی املای آن، به صورت «شرلوک هولمز» تلفظ می‌کرده‌اند. و لذا، این تلفظ اخیر کم‌کم رواج نسبی یافته و وارد فرهنگ‌ها، از جمله فرهنگ «مِریِم وبستر»، شده باشد. به هر حال، هر دو صورت ظاهراً در زبان انگلیسی رایج است، اگرچه صورت «شرلوک هومز»، از سویی، رایج‌تر و، از سوی دیگر، مطابق قاعده و لذا درست‌تر است.
اما باید توجه داشت صورت «شرلوک هولمز»، با اینکه در زبان فارسی ظاهراً رایج‌تر است، با نظام آوایی این زبان سازگاری ندارد. به بیان دیگر، الگوهای هجایی زبان فارسی به طور سنتی عبارت‌اند از:
➊ CV («مثلاً، «ما»، «با» و «یا)
➋ CVC («مثلاً، «کار»، «باز» و «دیر)
➌ CVCC («مثلاً، «داشت»، «ماست» و «دَست)
یعنی در انتهای هجاهای فارسی نمی‌توان بیش از دو همخوان را پی‌درپی کنار هم آورد، در حالی که در واژه «هولمز» سه همخوان «m»، «l» و «z» پی‌درپی و بدون هیچ واکه‌ای کنار هم آمده‌اند. بنابراین، این همنشینی همخوان‌ها ناسازگار با نظام آوایی زبان فارسی است. به بیان ساده‌تر، تلفظ صورت دوم، «هولمز»، برای فارسی‌زبانان سخت‌تر است، اگر ناممکن نباشد. از این رو، پیشنهاد می‌شود در زبان فارسی صورت درست‌تر و سازگارتر «شرلوک هومز» را به کار بریم. شایان ذکر است ظاهراً مترجم سرشناس «ماجراهای شرلوک هومز؛ کارآگاه خصوصی»، کریم امامی (۱۳۷۴)، ضبط صحیح نام این کارآگاه را «شرلاک هومز» ذکر کرده است. (به نقل از ویکی‌پدیای فارسی)
📝 یادداشت‌ها:
🌐 ویکی‌پدیای فارسی: شرلوک هولمز
🌐 Merriam Webster: Holmes
✍🏻 حسین حسن‌زاده:
در زبان انگلیسی، هنگامی که همخوان «l» پیش از همخوان «m» بیاید، خوانده نمی‌شود؛ به طور مثال، «l» در واژه‌های salmon (ماهی آزاد)، palm (کف دست) و calm (آرام) ناخواناست. براساس این قاعده، «l» در واژه Holmes نیز ناخواناست و نباید تلفظ شود. از این رو، صورت «شرلوک هومز» مطابق قاعده و لذا درست‌تر است. بسیاری از فرهنگ‌ها فقط همین صورت تلفظ را آورده‌اند. با این حال، فرهنگ مِریِم وبستر هر دو صورت تلفظ (یعنی هم با «l» و هم بدون «l») را ضبط کرده است.
لذا، صورت دوم (یعنی «شرلوک هولمز») را، ظاهراً به علت رواج آن، نمی‌توان غلط دانست. اما، از سویی، باید توجه داشت که امروزه بیشتر فرهنگ‌ها (اگر نه همه آنها) «توصیف‌گرا» هستند و نه «تجویزگرا». بنابراین، اصلاً بعید نیست که این واژه در اصل مطابق قاعده تلفظ می‌شده است: «شرلوک هومز»، اما برخی یا بسیاری از افراد آن را، شاید از روی املای آن، به صورت «شرلوک هولمز» تلفظ می‌کرده‌اند. و لذا، این تلفظ اخیر کم‌کم رواج نسبی یافته و وارد فرهنگ‌ها، از جمله فرهنگ «مِریِم وبستر»، شده باشد. به هر حال، هر دو صورت ظاهراً در زبان انگلیسی رایج است، اگرچه صورت «شرلوک هومز»، از سویی، رایج‌تر و، از سوی دیگر، مطابق قاعده و لذا درست‌تر است.
اما باید توجه داشت صورت «شرلوک هولمز»، با اینکه در زبان فارسی ظاهراً رایج‌تر است، با نظام آوایی این زبان سازگاری ندارد. به بیان دیگر، الگوهای هجایی زبان فارسی به طور سنتی عبارت‌اند از:
➊ CV («مثلاً، «ما»، «با» و «یا)
➋ CVC («مثلاً، «کار»، «باز» و «دیر)
➌ CVCC («مثلاً، «داشت»، «ماست» و «دَست)
یعنی در انتهای هجاهای فارسی نمی‌توان بیش از دو همخوان را پی‌درپی کنار هم آورد، در حالی که در واژه «هولمز» سه همخوان «m»، «l» و «z» پی‌درپی و بدون هیچ واکه‌ای کنار هم آمده‌اند. بنابراین، این همنشینی همخوان‌ها ناسازگار با نظام آوایی زبان فارسی است. به بیان ساده‌تر، تلفظ صورت دوم، «هولمز»، برای فارسی‌زبانان سخت‌تر است، اگر ناممکن نباشد. از این رو، پیشنهاد می‌شود در زبان فارسی صورت درست‌تر و سازگارتر «شرلوک هومز» را به کار بریم. شایان ذکر است ظاهراً مترجم سرشناس «ماجراهای شرلوک هومز؛ کارآگاه خصوصی»، کریم امامی (۱۳۷۴)، ضبط صحیح نام این کارآگاه را «شرلاک هومز» ذکر کرده است. (به نقل از ویکی‌پدیای فارسی)
📝 یادداشت‌ها:
🌐 ویکی‌پدیای فارسی: شرلوک هولمز
🌐 Merriam Webster: Holmes