✍️- «مفاتیح الجنان» و «تلگرام»
🔹چند روزی است که مناقشه در باره منافع و مضار شبکه های اجتماعی، بار دیگر، بالا گرفته است؛ سیاست حذف یا حفظ تلگرام.
این مناقشه ذهن را به گذشته ای دور و خاطره ای درباره "مفاتیح الجنان" بُرد که نقل آن خالی از مناسبت و فایده نیست؛
🔸مفاتیح الجنان مجموعه‌ای از دعاها، مناجات، زیارات و اعمال مخصوصه است که توسط شیخ عباس قمی جمع‌آوری و تدوین شده‌است.
🔹جایی نخوانده ام ،اما از استادی شنیده ام که از شیخ عباس قمی انگیزۀ تألیف مفاتیح را پرسیدند، او در جواب گفته بود؛ دو چیز باعث اقدام به تألیف مفاتیح بود؛
1) از یک طرف، می دانستم که شیعیان را نمی توان از دعا و زیارات محروم کرد، «عادتی در حد اعتیاد» به آن دارند؛
2) از طرف دیگر، شاهد رواج کتاب ها و آثاری بودم که حاوی دعاها و زیارات "نامعتبر" بودند و موجب "رواج سنن غلط" در جوامع شیعه می شدند.
🔸اندیشیدم که تحریم و مبارزه با عادات غلط، بویژه اگر مردمی بدان تعلق خاطری داشته باشند، راه حل نیست و بهترین راه ارائه «بدل احسن» است.
🔹داستان "تلگرام" و شبکه های اجتماعی نیز چنین است؛ این شبکه ها، اکنون، بخشی از "سبک زندگیِ" مردم، بویژه قشر جوان و تحصیل کرده در هر جامعه ای است؛ "عادت و اعتیادی" همگانی است و کسی نیست که روزانه چند بار به این شبکه ها مراجعه نکند. مقابله با این گونه عادات اجتماعی منطقاً دو راه بیشتر ندارد؛
الف) سیاست «تحریم» که بر منع، محروم سازی، حذف و مجازات متکی است؛
ب) إرائۀ "بدل احسن" که ناظر به رقابت آزاد و کوچ اختیاری از گزینۀ "نامناسب"به رقیب "سودمند" است.
🔹سخن منسوب به صاحب مفاتیح درست است؛ «تحریم» یک عادت اجتماعی بی آن که «بدل احسن» ارائه شود، خار به دست ساییدن است. به گفته خاقانی؛
آتش از دست فلک سودم به دست
کو به پای غم چو خاکم سود و بس
@Feirahi
