علیت نادرست
برای ساکنان هبرایدز، مجموعه جزیره ای در شمال اسکاتلند، شپش های سر بخشی از زندگی بودند. اگر آنها میزبانشان را ترک میکردند، آن فرد مریض می شد و تب میکرد. بنابراین، برای برطف شدن تب، مردم بیمار عمدا شپش در سرشان می گذاشتند. دیوانگی آنها حساب شده بود، به محض آن که شپش ها دوباره در سرشان ساکن می شدند، حال بیمار بهتر می شد. در یکی از شهر ها، مطالعه ای نشان می داد در هر آتش سوزی، هرچه آتش نشانان شدید تر اعلام خطر کنند، آسیبب آتش سوزی بیشتر خواهد بود. شهردار این شهر بلافاصله دستور داد استخدام در آتش نشانی را متوقف کنند و بودجه ی آنها کم کنند.
هر دو داستان دو استاد فیزیک آلمانی، هانس- پیتر بک بورنهلت و هانس- هرمان دوبن، نقل شد. آنها در کتاب شان اشتباه گرفته شدن علت و معلول را توضیح میدهند. اگر شپش ها فرد بیمار را ترک میکنند، برای تبی است که آن فرد دارد و پای شپش ها صرفا داغ شده است. وقتی تب برطرف شود، آنها بر میگردند. و این که هر چه آتش سوزی شدید تر باشد، آتش نشانان شدید تر اعلام خطر میکنند! و البته نه برعکس آن.
بهترین مثال برای علیت نادرست رابطه ی مورد تصور بین نرخ تولد انسان وتعداد جفت های لک لک در آلمان بود. هر دو در حال کاهش بودند و اگر آنها روی یک نمودار نشان می دادی، دو خطی که رشد آنها را بین سال های 1965تا 1987نشان می داد تقریبا مشابه بود. چنین چیزی به این معناست که واقعا لک لک ها باعث تولید بچه می شوند؟ مشخص است که نه، چون این یک همبستگی تصادفی خالص بود. در نتیجه، همبستگی دلیلی بر علیت نیست. با دقت بیشتر به اتفاق های مرتبط نگاه کن. بعضی وقت ها آن چه علت معرفی میشود معلول از کار در می آید و برعکس. گاهی هم اصلا ارتباطی وجود ندارد.
این دست از اشتباهات در بین معامله گران نیز مشاهده میشود. به خصوص در بازار های مالی که هر علت, معلول های بیشماری دارد و ایجاد رابطه بین یک تک معلول و اتفاقات بازار باعث خواهد شد که در معاملات اینده بر اساس همان معلول تحلیل انجام دهیم و نتیجه ان شکست خواهد بود. هنر شفاف اندیشیدن- رولف دوبلی
======================
@Reza_Ghanipur
برای ساکنان هبرایدز، مجموعه جزیره ای در شمال اسکاتلند، شپش های سر بخشی از زندگی بودند. اگر آنها میزبانشان را ترک میکردند، آن فرد مریض می شد و تب میکرد. بنابراین، برای برطف شدن تب، مردم بیمار عمدا شپش در سرشان می گذاشتند. دیوانگی آنها حساب شده بود، به محض آن که شپش ها دوباره در سرشان ساکن می شدند، حال بیمار بهتر می شد. در یکی از شهر ها، مطالعه ای نشان می داد در هر آتش سوزی، هرچه آتش نشانان شدید تر اعلام خطر کنند، آسیبب آتش سوزی بیشتر خواهد بود. شهردار این شهر بلافاصله دستور داد استخدام در آتش نشانی را متوقف کنند و بودجه ی آنها کم کنند.
هر دو داستان دو استاد فیزیک آلمانی، هانس- پیتر بک بورنهلت و هانس- هرمان دوبن، نقل شد. آنها در کتاب شان اشتباه گرفته شدن علت و معلول را توضیح میدهند. اگر شپش ها فرد بیمار را ترک میکنند، برای تبی است که آن فرد دارد و پای شپش ها صرفا داغ شده است. وقتی تب برطرف شود، آنها بر میگردند. و این که هر چه آتش سوزی شدید تر باشد، آتش نشانان شدید تر اعلام خطر میکنند! و البته نه برعکس آن.
بهترین مثال برای علیت نادرست رابطه ی مورد تصور بین نرخ تولد انسان وتعداد جفت های لک لک در آلمان بود. هر دو در حال کاهش بودند و اگر آنها روی یک نمودار نشان می دادی، دو خطی که رشد آنها را بین سال های 1965تا 1987نشان می داد تقریبا مشابه بود. چنین چیزی به این معناست که واقعا لک لک ها باعث تولید بچه می شوند؟ مشخص است که نه، چون این یک همبستگی تصادفی خالص بود. در نتیجه، همبستگی دلیلی بر علیت نیست. با دقت بیشتر به اتفاق های مرتبط نگاه کن. بعضی وقت ها آن چه علت معرفی میشود معلول از کار در می آید و برعکس. گاهی هم اصلا ارتباطی وجود ندارد.
این دست از اشتباهات در بین معامله گران نیز مشاهده میشود. به خصوص در بازار های مالی که هر علت, معلول های بیشماری دارد و ایجاد رابطه بین یک تک معلول و اتفاقات بازار باعث خواهد شد که در معاملات اینده بر اساس همان معلول تحلیل انجام دهیم و نتیجه ان شکست خواهد بود. هنر شفاف اندیشیدن- رولف دوبلی
======================
@Reza_Ghanipur