حمید کثیری

تا حالا چیزی در مورد اختلال یکپارچگی حسی شنیدید؟! اختلال یکپارچگی حسی یکی از انواع اختلالات توی کودکان هست که عمرش به بیست سال نمیرسه یعنی کلاً ده، پانزده ساله که کشف شده!

اختلال یکپارچگی حسی در سالیان اخیر بسیار فراگیر شده. ما وقتی از هشتاد تا دانش‌آموز سال اول دبستان تست گرفتیم، متأسفانه فقط دو تا از اون‌ها مبتلا به این اختلال نبودند، و بدتر اینکه از این جمع فقط چهار نفر مهارت‌های پایه حرکتی‌شون تکمیل شده و متناسب با سن‌شون بود! اما این اختلال چی هست؟!

ببینید ما هفت تا حس اصلی داریم که پنج تا رو همه بلدیم و ظاهراً نیازی به تعریف‌شون نیست:

۱. بینایی
۲. شنوایی
۳. لامسه
۴. بویایی
۵. چشایی
دو تای دیگه چی هستند؟!

⁦6️⃣⁩ حس دهلیزی یا حس تعادل. ظاهراً افرادی رو دیده باشید که مثلاً نمی‌تونن لبه‌ی جوب راه برن یا ترس از ارتفاع دارن یا دو دور، دور خودشون می‌چرخن سریع سرشون گیج میره یا ... این‌ها حس دهلیزی‌شون مشکل داره.

⁦7️⃣⁩ حس عمقی یا همون حسی که موقعیت اندام بدن رو داره تشخیص میده. حتماً تا حالا افرادی رو دیدید که پای دیگران رو لگد میکنن و رد میشن ولی خودشون نمی‌فهمن! 🤭 یا افرادی که هی می‌خورن به در و دیوار یا بچه‌هایی که خیلی بچه‌های دیگه رو میزنن یا ... این‌ها بخش بزرگی از مشکل‌شون توی عدم تقویت حس عمقی هست.

(موارد شش و هفت با بازی‌های حرکتی تقویت میشن)

حالا اختلال یکپارچگی حسی این وسط یعنی چی؟! ببینید همین‌طور که از اسمش مشخصه یعنی یکپارچه رشد نکردن حواس گوناگون! یعنی یکی رشد زیادی داره و اصطلاحاً وَرَم می‌کنه ولی اون یکی کم یا ناقص رشد کرده!

مثلاً من خودم حس بویاییم تعطیله! سر همینم وقتی همسرم غذا رو به من می‌سپره که مراقب باش نسوزه، قطعاً با سوخته‌اش روبرو میشه 😂😂 و یا تو نزدیکان فراوون داریم کسانی که کلاً چشایی‌شون تعطیله، مثلاً غذاشون پر از فلفل یا سیر هست ولی خودشون اصلاً نمی‌فهمن! این یکی از ریشه‌هاش به زیر شش، هفت سال برمی‌گرده که این حس به خوبی تقویت نشده!

همون‌طور که توی مطلب قبلی گفتم امروز حس بینایی و شنوایی بیش از حد و باقی حواس کمتر از حد نیاز دارن درگیر میشن و این آسیب‌زاست. یه مثال بزنم و این مطلبم تموم!

شما توی خونتون چند نوع غذا درست می‌کنید؟! تا حالا شده بشینید یه لیست از دویست تا غذایی که شنیدید بنویسید و در طول سال اون‌ها رو درست کنید؟ یا مثلاً هر روز نون پنیر یا نهایتاً اگه مایه‌دا باشید کره، عسل نخورید؟ 😉 این عدم تنوع غذایی حداقل باعث میشه حس چشایی، بویایی و لامسه‌ی ما خوب تقویت نشه!

لامسه رو هم گفتم که تو مطلب بعدی حسابی در مورد غذابازی بنویسم تا همه کیف کنیم 😁

پ.ن: وقتی سوال پرسیدم ظاهراً برخی از دوستان سریع توی اینترنت سرچ کرده بودن و به هشت تا رسیده بودن اما حس‌های پیکری ما که به چهار طبقه اصلی تقسیم میشن خیلی بیشتر از اینها هستند اما اصلی‌ها همین هفت موردن ...

#حمید_کثیری


در تلگرام، اینستا و ایتا 👇👇

@hamidkasiri_ir

✍ دکتر تبریزی، یکی از بزرگوارانی هستند که سال‌ها وقت گذاشتند، بررسی کردند و چندین جلد کتاب ارزشمند در مورد درمان اختلالات دیکته، ریاضی، خواندن و ... نوشتند. ما از این کتاب‌ها برای بچه‌های اول، دوم و سوم دبستان استفاده می‌کنیم.

مثلاً یکی از تمرینات کتاب درمان اختلالات دیکته همون طور که دیشب گفتم اینه که سینه‌خیز برن. یعنی عین مار روی زمین بِخزن، البته مراقب باشید شما رو نیش نزنن! 😂😂 چرا؟! چون بررسی کردن و دیدن بین اختلال دیکته و سینه‌خیز نرفتن بچه‌ها در زیر یک سال ارتباط مستقیم برقرار هست. لابد دیدید دیگه بعضی از بچه‌ها سیر کامل سینه‌خیز، چهار دست و پا و بعد راه رفتن رو ندارن و یه دفعه راه می‌افتن.

خُب حالا چی می‌خوام بگم؟! ما خیلی از این تمرینات رو برای بچه‌ها تا قبل از اینکه مدرسه برن توی قالب بازی‌های مختلف انجام میدیم و مشکلات احتمالی آینده رو برطرف می‌کنیم. حالا اینا چه ربطی به هم دارن؟!

امشب می‌خوام همه و خودم رو به این توصیه کنم که تا می‌تونید حواس بچه‌ها رو در زیر شش سال تقویت کنید. 😁 یعنی چی؟! یعنی از طریق بازی هفت حس اصلی! 😳 بچه‌ها رو تقویت کنید! حالا دو تا سوال:

⁦1️⃣⁩ آقا مگه پنج تا حس نداشتیم؟! مگه بینایی، شنوایی، چشایی، لامسه و بویایی نبودن؟! پس اون دو تا چی هستن؟! خب اینو امشب جوابش رو نمی‌دم و شما رو به خدا می‌سپرم تا شب‌های بعدی که براش بنویسم یا کلیپ بسازم! 😬

⁦2️⃣⁩ تقویت حواس از طریق بازی یعنی چی؟! ببینید یکی از مشکلات ما اینه که حواس بچه‌ها به صورت یکپارچه و متعادل رشد نمی‌کنه! یعنی بچه‌های بیش از اندازه در معرض محرک‌های بینایی و شنوایی هستند و بسیار کمتر از اندازه! 😄 محرک چشایی، بویایی و لامسه دریافت می‌کنن. برای جبرانش باید چی کار کنیم؟

بازی‌های توی طبیعت از جمله خاک‌بازی، بازی با انواع چوب، برگ، سنگ، حیوانات و حتی خوابیدن تو انبار کاه و ... کمک بسیار خوبی برای شد متعادل بچه‌ها هستند. می‌دونم هنگ کردید ولی با اجازه‌تون بنده تجربه‌اش رو دارم! 😁 حالا اگه نشد بریم طبیعت چی؟!

اول اینکه پارک محل رو دریابید، اونم کلی غنیمته و ثانیاً توی خونه مثلاً با انواع پارچه‌ها، زبری‌ها و نرمی‌ها بازی کنید تا بچه‌ها اون ها رو تجربه کنن یا مثلاً از هر فرصتی برای دست‌ورزی استفاده کنید و یا ...

باقی مطلب باشه برای بعداً فقط بدونید که بچه باید مدام با همه چیز بازی کنه و کیف کنه و قاعدتاً تو یه همچین فضایی آلوده شدن لباس و دست و پا طبیعی هستش. شما حرص نخورید بگذارید بچه بازی کنه و حسابی رشد کنه ...

#حمید_کثیری

⭕ در ایتا، تلگرام و اینستاگرام 👇👇

@hamidkasiri_ir

hamid kasiri:
⭕ چه حَسن کچل، چه کچل حَسن!

پرده اول.
چند روز پیش بود که در خانه‌ی یکی از اقوام مهمان بودیم و دیدم پسر ۴ ساله‌ام در حال تعارف دستمال کاغذی است! 😐 راه می‌رفت و به هر کس چند تا، چند تا دستمال میداد. وقتی پرسیدم چه کار میکنی، دستمال‌ها خراب میشن! به من گفت اینا تموم نمیشن. پرسیدم کی گفته تموم نمیشن، پاسخ داد تلویزیون نشون داده، اینا که عکس خرسی روش داره، تموم نمیشن. 🤔

پرده دوم.
چند وقت پیش دیدم که یک پسر بچه ۴ ساله، هنگام بازی با یک پسر ۳ ساله‌ی دیگر زمین خورد و حسابی داشت گریه می‌کرد. آن پسر سه ساله هم روبرویش ایستاده بود، با انگشت اشاره او را نشان میداد و می‌گفت ه‍َ ه‍َ ه‍َ ... وقتی از او پرسیدم این چه کاریه؛ دوستت درد داره، خیلی ساده پاسخ داد توی ماشا و خرسه این را دیده! 🙂

ظاهراً برای ما آدم بزرگ‌ها خیلی ساده است که دروغ و راست را در تلویزیون و شوخی‌های روزمره تشخیص بدهیم اما آیا برای کودکان هم اینچنین است؟! طبیعی است که بچه‌ها تلویزیون را معصوم از خطا و اشتباه می‌دانند و البته این موضوع در مورد تبلیغات هم صدق می‌کند.

اساساً صنعت تبلیغات قرار است کالا یا خدماتی را به ما بفروشد و متأسفانه در این راه از هر فریبی استفاده می‌کند. تصاویر دستکاری شده، غلو و بزرگ‌نمایی، دروغ و ... کار بسیاری از تبلیغات است اما سوال اینجاست اگر تبلیغی گفت من به خلاقیت کودک شما کمک می‌کنم آیا قضیه تمام است؟! حتما این کار را می‌کند؟!

اخیراً قانونی برای تبلیغات در ایتالیا وضع شد که در آن استفاده از هر نوع تغییری در تصاویر ممنوع اعلام شد! و این دقیقاً یعنی دروغ ممنوع! یا همین چند روز پیش سازمان بهداشت جهانی توصیه‌هایی کرد اعم از اینکه تماشای تلویزیون، تبلت، رایانه، موبایل و .... برای کودک زیر یک سال ممنوع، دو ساله حداکثر روزی یک ساعت، سه و چهار ساله حداکثر یک ساعت مداوم و .... ولی ما چه می‌کنیم؟! می‌خواهیم تبلت بخریم که کودکمان خلاق شود! 😶

در مورد تبلیغ اخیر تبلت از شبکه پویا باید گفت با گفتن اینکه تبلت فرزند ما را خلاق می‌کند، قضیه حل نمی‌شود و اساساً استفاده از تبلت برای بچه‌ها سودمند نیست، اگر هم سودی داشته باشد، به زیان‌هایش نمی‌ارزد! مراقب چشم، آسیب‌های ذهنی و خلاقیت!! کودکمان باشیم.

مسئله‌ی اصلی، مشکل استفاده از تبلت و گوشی برای کودکان است. بچه‌های ما باید بازی کنند، تحرک داشته باشند و کمتر یکجا بنشینند تا شاید خلاق شوند! خلاقیت با گفتن اینکه یک چیز خلاق‌تان می‌کند درست نمی‌شود و این تبلیغ و آن تبلیغ هیچ فرقی نمی‌کنند! در واقع چه حسن کچل، چه کچل حسن ...

#حمید_کثیری

@hamidkasiri_ir

⭕ اقتدار، قدرت و تربیت جنسی! (۲)

اخیراً مادری می‌گفت دوست ندارم پسر چهار ساله‌ام در خانه ظرف بشورد چون فکر می‌کنم اُبهت مردانه‌اش از بین می‌رود. راستش هر چه فکر کردم به یک چیز بیشتر نرسیدم و آن هم کلیشه‌های غلطی است که ما والدین از کودکی با خود همراه کرده‌ایم. تعداد این کلیشه‌ها آنقدر زیاد است که نمی‌توان شمردشان، اما عجالتاً برخی‌شان این‌ها هستند:

▪بچه باید عین ... از باباش بترسه! (بزار بابات بیاد خونه میدم پدرت رو در بیاره)

▪کار خونه مال زن‌هاست!

▪به بچه زیادی محبت کنی پررو میشه، سوارت میشه!

▪ بچه‌ باید هر چی می‌خواد براش بخریم برای اینکه عقده‌ای نشه. خب دست بقیه می‌بینن و می‌خوان دیگه!

▪بچه باید کتک بخوره تا مرد بشه، مگه ما نخوردیم؟!

▪مراقب باش دختره لباسشو جلوی جمع نزنه بالا. حالا اون یکی پسر هست اگه شلوارشم دربیاره اشکال نداره، بالاخره مرده دیگه!

فکر می‌کنم مشکل این مادر هم همین بوده، با خودش خیال می‌کرده که مرد اگر ظرف بشورد، دیگر کسی حرفش را نمی‌خواند، دیگر اُبهت ندارد، مردانگی‌اش کم می‌شود و ...

اکثر ما خیال کرده‌ایم اقتدار والدینی یعنی به رخ کشیدن قدرت‌مان. یعنی استفاده از پول و زورمان برای اینکه بچه‌هایمان را کنترل کنیم، غافل از اینکه با ادامه این برخورد کافی است فرزند ما به سنی برسد که استقلال نسبی را تجربه کند، اینجا آغاز مشکلات جدی‌تر والدین با فرزند است.

وقتی مدام قدرت‌مان را به رخ فرزندمان می‌کشیم او را مدام از خودمان دورتر کرده‌ایم و کودک بی‌پناه‌تر می‌شود. مشکل امروز ما عدم اقتدار والدین است که بخش بزرگی از این مشکل به دلیل بلد نبودن ارتباط از سوی والدین است. در تربیت جنسی دقیقاً همه‌ی این‌ها مهم هستند. یعنی

⬅ نوع نگاه ما به جنسیت خودمان و همسرمان

⬅ جنس ارتباطی که والدین با یکدیگر دارند

⬅ جنس ارتباطی که والدین با دیگران دارند

⬅ جنس ارتباطی که والدین با کودک و نوجوان‌شان دارند

❓راستی ارتباط یعنی چه؟ شما برای بهبود ارتباط با فرزندتان چه کار می‌کنید؟!

#حمید_کثیری

⭕ اقتدار، قدرت و تربیت جنسی! (۱)

▪بچه‌ها دو چیز در پدر و مادرشان می‌بینند:

1⃣ توانایی‌های مادی والدین. مثلاً بچه‌های بزرگ‌تر می‌توانند من را بزنند اما بابا را نمی‌توانند بزنند. گربه به من می‌تواند حمله کند ولی به بابا نمی‌تواند. دست من به طاقچه نمی‌رسد ولی دست مامان می‌رسد.
در واقع تجربه‌ی زندگی از همان روزهای اول به کودک القاء می‌کند که والدین تو یکسری توانایی‌های مادی و بیرونی دارند که تو نداری و به آن‌ها نیاز داری. به این می‌گوییم «قدرت»

2⃣ نفوذ معنویِ والدین. یعنی کسی بدون اینکه از قدرتش استفاده کند، دیگران را تابع خودش می‌کند. حتماً دیده‌اید کودک‌هایی که مادرشان را خیلی ویژه دوست دارند و از او حرف‌شنوی دارند یا مثلاً پدربزرگی که هیچ توانایی مالی و بدنی ندارد اما تا یک لیوان آب می‌خواهد، ۲۰ تا از نوه‌ها می‌دوند تا برایش آب بیاورند. به این می‌گوییم «اقتدار»

▪بچه‌ها ابتدا #قدرت را و بعد #اقتدار را در پدر و مادرشان فهم می‌کنند. کودک از ابتدا می‌فهمد که قدرت‌های فراوانی در والدینش هست که او ندارد. بعد از سه سالگی هم کم‌کم می‌فهمد والدینش اقتدارهایی نیز در بیرون دارند، مثلا دیگران جلوی پایشان بلند می‌شوند و به آن‌ها که می‌رسند خیلی گرم و با صدای بلند احوالپرسی می‌کنند یا مثلاً بچه‌ای که می‌بیند پدرش در جمعی سخنرانی می‌کند و همه نشسته‌اند و صحبت او را گوش می‌کنند، می‌فهمد پدرش دارای اقتداری است که او نیست.

▪در تربیتِ درست، والدین باید این دو را با هم جلو ببرند و در تعادل نگه دارند چون همیشه یک بازی الاکلنگی بین قدرت و اقتدار وجود دارد. مادری که می‌گوید اگر درس نخوانی از بستنی و خیار شور! خبری نیست، در حال استفاده از قدرتش است و اقتدارش را تضعیف کرده‌. درست است که قدرت کار را جلو می‌برد اما وقتی اقتدار والدین کم شود، کودک کم‌کم احساس #بی‌پناهی می‌کند! پناه یک بچه #اقتدار_والدین است نه قدرت و ثروت آن‌ها. احساس بی‌پناهی هم برای وقتی است که آن‌هایی که من برایشان احترام و آبرو قائلم یا آن‌هایی که دوست‌شان دارم را از دست بدهم! این‌ها خصوصاً در نوجوانی خودشان را نشان می‌دهند. متأسفانه امروز اقتدار والدین بسیار کم شده است.

🔴 حالا چند سوال؛

❓مرز بین اقتدار و قدرت چیست و چگونه باید اعمال شوند؟!

❓چقدر والدین مقتدری هستیم؟!

❓به نظر شما در تربیت جنسی به اقتدار نیاز داریم یا قدرت؟!

❓کودکیِ کودکِ من چطور باید طی شود که در نوجوانی برای نیازهاش به من مراجعه کند؟!


📌 #حمید_کثیری

⭕ سگ‌های نگهبان، سگ‌هایی برای ۱۸ سالگی!

همین ابتدا بگویم که گشت پنجه‌ای یک پدیده‌ی کم‌نظیر در دنیای انیمیشن است. این کارتون محصول سال ۲۰۱۳ کاناداست، ظاهراً بسیار ساده است اما محتوایی به شدت پیچیده و حساب شده دارد.

یادم است وقتی دنبال خرید یک انیمیشن نسبتاً مناسب برای کودکم بودم و با سگ‌های نگهبان روبرو شدم بسیار از آن خوشم آمد. انیمیشنی که ظاهراً کمترین ایراد ممکنه را داشت و البته فواید فراوانی، اما بعده‌ها که کودکان بسیاری را دیدم که عاشق! دیدن سگ‌های نگهبان هستند و در هر زمان از شب و روز دوست دارند آن را تماشا کنند، حتی مشتاق رسیدن قسمت‌های بعدی هستند، موضوع برایم خاص‌تر شد. من بیش از ۱۰ قسمت آن را دیده‌ام و امروز علی‌رغم نکاتِ مثبتِ زیاد گشت پنجه‌ای، به هیچ وجه دیدنش را توصیه نمی‌کنم!

⛔ توصیه نمی‌کنم چون به عقیده غالب روانشناسان بخش اعظم شخصیت انسان - حدود ۹۰ درصد شخصیت - تا ۷ سالگی شکل می‌گیرد.

⛔ توصیه نمی‌کنم چون قدری در مورد ضمیر ناخودآگاه و شکل‌گیری آن در دوران کودکی می‌دانم!! و می‌فهمم که سگ‌های نگهبان به خوبی در حال مهندسی علایق کودک من است. کودکی که امروز کودک است ولی وقتی بزرگ شد، قرار است فرمانده رایدر شود! تکرار موسیقی‌ها، تکیه کلام‌ها، شخصیت‌سازی‌ها و ... در هر قسمت از گشت پنجه‌ای دقیقاً در حال تقویت حرف سریال در ضمیر ناخودآگاه است.

⛔ توصیه نمی‌کنم چون کودک در درون ذهنش نقش فرمانده رایدر را بازی می‌کند. فرمانده رایدری که بخشی از ویژگی‌هایِ پنهانش این‌ها هستند:

الف. او والدینی ندارد و در فیلم با سگ‌هایش زندگی می‌کند. (Lifestyle خاص خود را دارد)

ب. دنیای او کاملاً یک دنیای دیجیتال است. دنیایی که در آن تبلت، موبایل، ساعت هوشمند و اتاق تجهیز شده به ال‌سی‌دی‌ها ابزار موفقیت فرمانده رایدر هستند.

ج. او حس مالکیت و کنترل عجیبی روی همه چیز دارد و همه گوش به فرمان او هستند. در واقع او نیازی به هیچ کس ندارد و همه به او نیاز دارند، خصوصاً در مواقع بحران.

د. سگ‌ها بهترین و مهم‌ترین ابزارهای موفقیت رایدر هستند. سگ‌هایی که ویژگی‌های عجیب و غریبی دارند و تنها حیوانات فیلم هستند که صحبت می‌کنند.

⛔ توصیه نمی‌کنم چون سگ‌ها این قابلیت را دارند که در بسیاری از خانه‌ها جایگزین انسان شوند - چنان که شده‌اند!! - اما این سبک زندگی، مخصوص ساختار جامعه‌ی ایرانی نیست.

من نسبت به گشت پنجه‌ای و سازندگانش به هیچ وجه بدبین نیستم، چون این محصول برای کودکان کانادا ساخته شده و از قضا معتقدم برای کودکی که در غرب زندگی می‌کند بسیار درست هم ساخته شده اما این را هم می‌فهمم که گشت پنجه‌ای برای جامعه‌ی ما و کودک ما نیست.

✅ مراقب دل خودمان و کودکمان باشیم، خصوصاً در ۷ سال اول زندگی‌شان ...

#حمید_کثیری

@hamidkasiri_ir

⭕ گشت پنجه‌ای و کودک، چند نکته و چند سوال!

شاید شما هم از طرفداران پر و پا قرص کارتون سگ‌های نگهبان باشید، چون احتمالا کودکتان پیگیر جدی آن است و خودتان هم با دیدن گشت پنجه‌ایِ همیشه قهرمان احساس خوبی دارید.

راستش سگ‌های نگهبان از بهترین و فنی‌ترین انیمیشن‌هایی است که در این سال‌ها برای بچه‌های زیر ۷ سال ساخته شده. این کارتون حُسن‌های متعددی دارد که به این راحتی‌ها آن را در سایر کارتون‌ها نمی‌توان پیدا کرد. چند تا از مهم‌هایش این‌ها هستند:

1⃣ کار گروهی سگ‌ها و دیدن محسنات کار گروهی، یکی از گمشده‌های امروز ایران!

2⃣ فرمان‌پذیری از یک فرمانده عاقل. رایدر مدیر فوق‌العاده‌ای است و سگ‌ها هم کاملاً گوش به حرفند.

3⃣ سریالی بودن مجموعه که حس ماجراجویی کودک را ارضا می‌کند.

4⃣ سگ‌ها بدون هیچ مزدی در حال امدادرسانی و کمک به دیگران هستند.

5⃣ تنوع رنگ و نوع سگ‌ها. بسیار هم با یکدیگر زندگی خوب و مسالمت‌آمیزی دارند.

6⃣ احترام به حیوانات در سگ‌های نگهبان کاملاً مشهود است.

اما چند نکته 👇👇

▪در این سریال تنها حیواناتی که صحبت می‌کند، سگ‌ها هستند.

▪وقتی همه ناامید می‌شوند این گشت پنجه‌ای است که حلّال مشکلات است. به این دیالوگ فرمانده رایدر وقتی دیگران را مستأصل می‌بیند دقت کنید: «نگران نباشید، کاری نیست که گشت پنجه‌ای از عهده‌اش برنیاد.»

▪هر چه در سریال پیش می‌رویم مأموریت‌های سگ‌ها خاص‌تر می‌شود. این اواخر پای شَبَه هم به سریال باز شده بود. در بیشتر داستان‌ها هیجان خاصی وجود دارد که گاهاً با ترس همراه است و البته سگ‌ها در آن همیشه موفق هستند.

▪سگ‌ها بسیار بامزه هستند و در واقع بی‌خود نیست که میل به نگهداری سگ خیلی زیاد شده. در واقع سگ‌ها جزو متکامل‌ترین حیوانات در برقراری ارتباط هستند، چیزی که در گشت پنجه‌ای هم کاملاً محسوس است.

▪فرمانده رایدر پدر و مادری ندارد و با سگ‌ها زندگی می‌کند!


✅ و چند سوال

⬅ آیا کودکتان هر روز مشتاق به دیدن کارتون سگ‌های نگهبان نیست؟!

⬅ آیا در این چند وقت از شما تقاضای خرید سگ نکرده است؟

⬅ آیا می‌دانید زیر ۷ سال جایی است تا ۹۰ درصد شخصیت کودک شکل می‌گیرد و ...

⬅ آیا چیزی در مورد ضمیر ناخودآگاه و مهندسی علایق کودکان می‌دانید؟


در قسمت بعد نقد «گشت پنجه‌ای» را بخوانید ...

#حمید_کثیری

@hamidkasiri_ir

⭕️ پزشکینه شدن کودکی

یکی از دوستانم چند روز پیش تماس گرفته بود و می‌گفت که کودک یک سال و دو ماهه‌شان به حرف گوش نمی‌دهد، خیلی لجباز است و خوب هم غذا نمی‌خورد و به قول او با آب زنده است! پیش پزشک کودکان رفته بودند و پزشک پس از معاینه‌ی جزئی کودک به آن‌ها گفته بود غذاهایتان خوشمزه نیست و باید غذاهای خوب و خوشمزه درست کنید!

در یکی از کلاس‌ها نیز مادری پیش من آمد و گفت فرزند 4 ساله‌شان بیش‌فعال است، یعنی بیش‌فعال بوده و نزد پزشک کودکان رفته‌اند و پزشک مدت یک سال به کودک قرص می‌داده است! الآن هم حدوداً 6 ماه است قرص نمی‌خورد و بهتر شده است.

و همین طور مادر دیگری که کودکش را پیش هر دکتری برده‌ بود یک چیز گفته بودند! یکی گفته بود این بچه اوتیسم دارد، یکی گفته بود اوتیسم خفیف دارد! دیگری گفته بود سالم است! و یکی دیگر گفته بود دیستروفی دارد و ...

سوای از پاسخ به سوالات بالا، سوال اصلی این است که اساساً پیش پزشک کودکان رفتن در این مسائل چه معنی‌ای می‌دهد؟! واقعاً تشخیص استرس، بیش‌فعالی، اوتیسم و ... با پزشک کودکان است که برای بیماری‌های عمومی جسم کودک به او مراجعه می‌کنیم؟!

یکی از مشکلات عصر حاضر که با شروع مدرنیته هم شدت گرفته است، پزشکینه کردن مسائل با سرعت خیلی بالاست! جالب اینجاست که این منطق از سوی خانواده‌ها نیز کاملاً پذیرفته شده و حتی به کودکان نیز منتقل شده است.

امروزه با هر کودک 7-8 ساله‌ای صحبت کنید، در مورد افسردگی، استرس، اضطراب، ضربه‌ی عاطفی و ... چیزهایی می‌داند که قطعاً کودک 7-8 ساله‌ی 20 سال پیش نمی‌دانست. جالب‌تر این است که تقریباً اکثر کودکان ادعا می‌کنند این حالات روانی را تجربه کرده‌اند!!

امروزه حتی کشمکش‌های هیجانی کودکان نیز پزشکینه شده‌اند. یعنی کودکان طوری آموزش دیده‌اند که تجربه‌های دشوار زندگی را هم به‌منزله‌ی بیماری نگاه کنند؛ بیماری‌ای که باید برای آن به پزشک مراجعه کنند. دقت کنیم زمانی که اضطرابی طبیعی یا مشکلی هیجانی همچون وضعیتی روانشناختی دیده شود، کودک ما کمتر این توانایی را پیدا می‌کند تا در مقابله با سختی‌ها و درد و رنج‌ها از خودش مقاومت نشان دهد. در حالی که این‌ها طبیعت زندگی یک  کودک و حتی بزرگسال را تشکیل می‌دهند.


در اکثر این مشکلات - البته اگر واقعاً مشکلی در کار باشد - نظر فرد متخصص این موارد بسیار دقیق‌تر از نظر پزشک کودکان است. شاید گفتنش سخت باشد اما در پاره‌ای از موارد مدیر یک مهدکودک، مشاور امور خانواده، مشاور کودکان و ... شاید جایگزین مناسبی باشند.

مقصود این نوشته فقط طرح مسئله بود، نه ارائه راه‌حل و در این باره حرف بسیار است. باقی‌اش بماند برای زمانی دیگر ...

#حمید_کثیری

@hamidkasiri_ir

⭕ تربیت جنسی را از چه زمانی آغاز کنیم؟

در این مورد ظاهراً والدین سه دسته‌اند:

۱. والدینی که شروع تربیت جنسی را از زمانی می‌دانند که کودک پرسش‌هایی درباره‌ی تفاوت‌های ظاهری بدن خود با جنس دیگر یا بارداری و ... مطرح می‌کند.

۲. والدینی که در اولین فرصت تربیت جنسی را با آموزش حد و مرز و زمان و مکان برهنه شدن شروع می‌کنند و همین‌طور پیش می‌روند و مدام در حال عادی‌سازی و آگاه‌سازی! کودک هستند.

۳. والدینی که ظاهراً اعتقادی به تربیت جنسی ندارند و یا خجالت مانع از صحبت‌شان با کودک می‌شود. این دسته تربیت جنسی را به مدرسه، مهد کودک و یا بچه‌های هم‌سال دیگر می‌سپرند و قائلند که خودشان هم همین طور یاد گرفته‌اند!!

🔴 واقعیت این است که تربیت جنسی کودکان، سال‌ها قبل از شروع سؤالات آنان و حتی متولد شدن‌شان آغاز می‌شود. از زمانی که والدین به جنسیت فرزند خود و به ترجیحی که نسبت به جنسیت او دارند، فکر می‌کنند. آنجا که برخی فرزند دختر را ترجیح می‌دهند و باور دارند دخترها آرام‌ترند، همراه و همدم والدینند و به علت لطافت و علایق خانگی که دارند تربیت آن‌ها آسان‌تر از پسرهاست. بعضی دیگر دقیقاً به همین دو دلیل دختر را آسیب‌پذیر و تربیت او را دشوار می‌دانند و ترجیح می‌دهند که پسر داشته باشند چون پسر را قوی‌تر، آزادتر و منطقی‌تر می‌دانند و قائلند برای دنیای خشن و پر از تبعیض و نابرابر کنونی مناسب‌تر است!

صرف نظر از درست یا غلط بودن هر یک از این باورها، نکته‌ی مهم تأثیر این باورها در نگرش والدین نسبت به جنسیت و در نهایت شیوه تربیتی آن‌هاست. والدینی که باور به قوی‌تر و آزادتر بودنِ ذاتی پسرها دارند از همان نوزادی آگاهانه یا ناآگاهانه هر گونه مقاومت و مخالفت پسر خود را به ذات قدرت‌طلب و خشن مردانه‌ی او نسبت می‌دهند؛ نسبت به برهنگی و محل تعویض پوشک او تسامح و سهل‌گیری بیشتری دارند و اگر به صراحت یا به تلویح مورد اعتراض یا پرسش قرار گیرند در پاسخ فقط می‌گویند، پسر است و برهنه دیده شدنش اهمیتی ندارد.

برخی با پسرها حتی شوخی‌های بسیار ناجور می‌کنند اما در مورد دخترهایشان یک دفعه ناموس‌دار!! و غیرتی می‌شوند، در حالی که کودک تصویر مرد یا زن بودن خود و جنس دیگر را از خلال همین رفتارها، شوخی‌ها و باید و نبایدها کسب می‌کند و مطابق همان‌ها هم با خود، طرف مقابل و در جامعه رفتار می‌کند و همان چرخه را تقویت و تکرار می‌کنند.

به این عبارات دقت کنید:
«چون تو دختری، ...» یا «چون تو پسری ...»
«مرد که گریه نمی‌کنه»
«دختر نباید بلند بخنده»
«مردا چون قوی‌ترن باید ...»
«دخترا گناه دارن، نباید ...»
و ....

این جملات نقش و اثری ماندگار در #شکل‌گیری_هویت_جنسی کودک دارند. این رفتارها و گفتارها به علاوه‌ی همه‌ی کتاب‌ها، مجلات و رسانه‌های جمعی همین تربیت متداول را ایجاد کرده‌اند و اگر پدر و مادری تعاریف و ملاك‌های دیگری از زن و مرد بودن، ویژگی‌ها، حقوق و مسئولیت‌های آن‌ها دارند، لازم است در انتخاب کلمات، اسباب‌بازی‌ها، شوخی‌ها، رفتارهای عادی و روزمره‌ی خود دقت و توجه بسیار زیادی داشته باشند.

✅ پس گام اول این است که خودمان به عنوان والدین خوب فکر کنیم و این کلیشه‌های ذهنی را در خود بیابیم و اصلاح‌شان کنیم. چرا که بخش اعظم #تربیت_جنسی کودک در خانواده و به خصوص توسط مادر ساخته می‌شود.

📌 #حمید_کثیری

@hamidkasiri_ir

🔴 کودکان کار در اینستاگرام!!

حدوداً ۵ سال قبل بود که برای اولین بار پست‌های مادرانی را دیدم که عاشقانه!! عکس‌های خصوصی بچه‌هایشان را در اینستا منتشر می‌کردند. برخی از تصاویر و داستان‌هایشان آنقدر زشت و خجالت‌آور بود که مطمئن بودم اگر کودک در ۱۰ سالگی‌اش آن‌ها را ببیند، دچار مشکلات روانی خواهد شد! اما ظاهراً امروز اوضاع فاجعه‌بارتر شده، چون اگر کسی برای کودکش پیج اینستا یا کانال تلگرام درست نکرده باشد، حسابی از قافله عقب افتاده!!

تصویر پسر بچه‌ی سه ساله‌ای که خودش را خیس کرده و مادرش داستان ترس آن روز کودکش را با ذوق و شوق نوشته یا پدری که کبودی‌های ران کودک پنج ساله‌اش را نشان می‌دهد و می‌گوید هنوز تکل زدن! بلد نیست یا پدر دیگری که کودکش را به دکتر برده و در صحنه‌ای که شلوار کودک پایین است و دارند به او آمپول می‌زنند، فیلم گرفته و با افتخار شجاعتِ پسرش را برای دیگران به نمایش می‌گذارد.

بچه‌ها هنوز نمی‌دانند اینستا چیست که عکس و فیلم‌هایشان در تمام صفحات پخش می‌شود تا احیاناً خاله، عمه و دیگران!! قربان صدقه‌شان بروند و غبطه بخورند که چرا کودک خودشان اینطور نیست. آیا این والدین تا به حال فکر کرده‌اند که کودک‌شان قرار است بزرگ شود و اگر دوست نداشته باشد که عکس‌هایش همه جا منتشر شود، چه کار باید بکنند؟!

بگذریم از بچه‌هایی که شیرین‌کاری‌هایشان منبع درآمد خانواده شده و این‌ها تقریباً کودکی نمی‌کنند، عروسک خیمه شب‌بازی پدر و مادرند و البته ما هم که صفحات آن‌ها را فالو کرده‌ایم قطعا مقصریم! 😯
.
✅ اما مسئله اصلی چیز دیگری است. ما خواسته یا ناخواسته داریم به کودک‌مان آموزش می‌دهیم که توجه، تأیید، احترام، اعتماد به نفس، عزت نفس و ... را نه از درونِ خودت بلکه از بیرون و جامعه باید دریافت کنی! تعداد ایموجی‌ها، لایک و دیس‌لایک، کامنت، فالوور و ... هستند که مهم‌اند چون این‌ها جایگزین عزت نفس واقعی و خوداتکایی شده‌اند و این اگر بزرگ‌ترین #خشونت_علیه_کودکان نیست، پس چیست؟!

وقتی دچار بحران #پسران_بی‌ریش و #دختران_سیبیلو هستیم یکی از علت‌هایش همین دریافت توجه از بیرون است. یعنی هر چقدر خاص‌تر باشی اقبال عمومی به تو بیشتر است و دهه هفتادی‌ها و هشتادی‌های امروز به شدت دنبال دیده و پسندیده شدن هستند، بدون اینکه درک درستی از تأثیر رفتارشان در جامعه داشته باشند! حالا تصور کنید چه اتفاقی برای کودک دهه نودی در پیش است؟!
.
👈 بد نیست با این ملاحظات یک بار دیگر به برنامه‌هایی مثل #کودک‌شو، #عصر_جدید و ... هم بنگریم. کاملاً در این پازل هستند.

📌 #حمید_کثیری

@hamidkasiri_ir

⭕️ این شبکه پویا نیست، ایستاست!

یادش به خیر، ما را بالای درخت‌ها، روی دیوار، بالای علمک‌های گاز! و در خرابه‌ی ته کوچه مشغول هفت سنگ یا تیله‌بازی پیدا می‌کردند. گاهی اوقات در قایم‌باشک برای اینکه زیادی خوب قایم شویم! تا دو تا کوچه آن‌طرف‌تر هم می‌رفتیم.

خیلی اوقات هم توپ‌مان - همان توپ دولایه‌ای که فقط ۶۰ تومان پولش بود - در خانه‌ی همسایه‌های بدقلق می‌افتاد. ما هم به آن‌ها زحمت نمی‌دادیم و خودمان، به روش خودمان! توپ را پس می‌گرفتیم. حتی درب حیاط‌شان را هم آهسته می‌بستیم، مبادا مزاحم استراحت‌شان شویم.

اینکه مزاحم استراحت دیگران نشویم، همیشه دغدغه بوده. حتی اخیراً والدین هم دغدغه دارند که بچه‌هایشان مزاحم‌شان نباشند، مبادا از کارهای خیلی مهم‌ترشان! عقب بمانند. برای همین هم پویا، همان شبکه پویای خودمان مشتری دائمیِ همه‌ی خانه‌ها شده، بچه‌ها موبایل و تبلت و ps4 دارند که مبادا مزاحم والدین‌شان شوند. اسفبارتر از همه اینکه در شبکه پویا هم همین‌ها را تبلیغ می‌کنند!

اخیراً تبلیغی از شبکه پویا پخش می‌شود  که در آن چند کودک مشغول یک بازی گروهی و خلاقانه هستند. می‌خواهند دوربین درست کنند. با اولین شکست، مادر یکی از بچه‌ها برایش تبلت می‌خرد و دیگر از آن جمع و بازی‌های خلاقانه‌اش خبری نیست. از مهم‌ترین فواید تصمیم این مادر هم این است که دیگر بچه‌ی او سراغ موبایلش نمی‌رود و البته کودک هم تکالیفش را خیلی بهتر انجام می‌دهد!!! و البته طبیعی است که کار تبلیغ فریب است و چه بسیار مادر و پدرهایی که با همین تبلیغ فریب خورده‌اند و می‌خورند ...

👈 اساساً شبکه پویا و پیام بازرگانی چه نسبتی دارند؟ مگر کودک خودش قدرت خرید دارد که برایش تبلیغ پخش می‌کنند؟ اصلاً در این اوضاع اقتصادی چند خانواده ایرانی قدرت خرید تبلت برای بچه‌هایشان دارند؟ اگر قدرت خرید دارند، واقعا داشتن تبلت به نفع کودک‌شان است یا به ضرر او؟ این‌ها چیزی جز ایجاد نیازِ کاذب و ذائقه‌سازیِ مضّر در کودکان نیست.

👈 راستی در پویا تبلیغِ رب و خاویار بادمجانِ چین‌چین، روغن اویلا، مولتی‌کامپلکس تاپ، مایع ظرفشویی دورتو و ... را هم دیده‌اید؟! شرکت‌ها مشتاق تبلیغ در پویا هستند چون هزینه‌ی تبلیغات در آن، ۴۰ درصد شبکه اول، سوم و نسیم است و ظاهراً قرار است ذائقه کودک را بسازند ولو آنکه اعصابش را خورد کنند! از صدا و سیما هم که توقعی نیست، بالاخره باید حقوق حدود ۵۰ هزار کارمند از جایی تأمین شود!!


✅ بچه‌های ما تا حدود ۱۲ سالگی بیش از هر چیزی نیاز به حرکت و تحرّک دارند ولو آنکه ما خوشمان نیاید! وقتی همه‌ی ما دنبال بچه‌های باهوش و خلاق هستیم!! خودمان با دست خودمان به رشد جسمی، روانی و ذهنی کودک‌مان آسیب نرسانیم ...

این شبکه پویا نیست، هم ایستاست و هم دعوت به ایستایی می‌کند ...


#حمید_کثیری
#شبکه_ایستا

@hamidkasiri_ir