اندیشه سیاسی ایران

قواعد حكومت مندي دولت ملت

قواعدي وجود دارد كه جهاني است و ناشي از استدلال و فاهمه عقلا و تجربه مملكت داري خردمندان است. دولت بايد به ملت حساب پس دهد و در راستاي تربيت سياسي انها بكوشد. هر گونه كاهلي در امر مصلحت عموم منجر به رجحان منافع فردي و عصبيت قبيله اي بر منافع ملي كشور خواهد شد.
بودجه ريزي يعني دموكراسي و طراحي، اجرا و ارزيابي ان بدون احصا كل دولت ممتنع است. نهادهاي تفكيك شده و مشروط دولت صداي ملت را خواهند شنيد و چرخش نخبگان بر مبناي شايسته سالاري اريستوكرات ريشه حكومت مندي را محكم مي كند.
عدل به معناي هر كس يك شغل، هر شغل يك نهاد و هر نهاد يك كارويژه است كه اگر نهادهاي مختلف موازي و بي كارويژه باشند بيكاري خود و ملت را شكل خواهند داد.
اصل سياست گذاري داخله مصلحت عموم و اصل سياست خارجه منافع ملي است.
اين قواعد جهاني حكومت مندي است و جز اين موارد به هر نامي سمت و سوي بحراني دارد.
كاش دولت و ملت گوش مي دادند و كمي ارام بودند.
#روح_اله_اسلامی
#وطن
#كشور
#ملت
#دولت
#جوانان
#ايران
#iran_governmentality
#national_interests
#nation_state

در آیین بزرگداشت حکیم سخن فردوسی توسی مطرح شد
شاهنامه کتاب صلح است
آیین گرامیداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر حماسه‌سرا و نامدار ایرانی، پنجشنبه ٧ دی‌ماه در آرامگاه وی برگزار شد. در این مراسم، که به مناسبت زادروز وی و با چند روز تأخیر برگزار شد، دکترعلیرضا قیامتی، حماسه‌پژوه و ایران‌شناس، و دکتر روح‌ا... اسلامی، عضو هیئت‌ علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی، درباره اندیشه‌های حکیم سخن راندند

محور شاهنامه انسان است
دکتر علیرضا قیامتی در آغاز سخنان خود با بیان اینکه شاهنامه کتاب خاص ایرانی‌ها نیست اظهار کرد: شاهنامه مجموعه‌ای از تجارب اخلاقی است که در درجه اول، محور آن انسان است و بعد، انسانِ ایرانی. در واقع، فردوسی کتاب خود را که سرشار از آموزه‌های اخلاقی و انسانی است فقط برای قوم ایرانی نگفته است. هیچ کتاب حماسی و غیرحماسی‌ای در ادبیات دنیا به اندازه شاهنامه خرد را توصیف و ستایش نکرده است.
این حماسه‌پژوه و ایران‌شناس گفت: شاهنامه از سه منبع اصلی ایران باستان استفاده کرده است و شما در آن کمتر مطلبی را می‌بینید که در متون ایران باستان وجود نداشته باشد. از اوستا بگیرید تا متون پهلوی و آثاری چون «مینوی‌خرد»، «جاویدان‌خرد» و «ارداویراف‌نامه». منابع اصلی شاهنامه در داستان‌های حماسی فریدون و ضحاک برگرفته از کتاب‌هایی هستند که پیش از اسلام به نام «خوتای‌نامک» (خدای‌نامه) مشهور بوده‌اند. این خدا‌ی‌نامه‌ها کتاب‌هایی بودند که حماسه‌های ملی ما را در خود داشتند.

کتاب اخلاق
قیامتی در ادامه بیان‌ کرد: بخش مسائل اخلاقی و نکات تربیتی شاهنامه نیز به کتاب‌هایی به نام‌های «آیین‌نامک‌ها» برمی‌گردد که در متون ایران‌ باستان و کتیبه‌های ما خیلی پررنگ بودند.
قائم‌مقام خردسرای فردوسی تأکید کرد: تفاوت اصلی شاهنامه با دیگر حماسه‌های دنیا در نکات اخلاقی آن است. اگر تمام حماسه‌های دنیا را جمع کنید، حجم مسائل اخلاقی آن‌ها به اندازه نکات شاهنامه نیست.
وی با بیان اینکه «ما شاهنامه را کتاب جنگ می‌بینیم در حالی که کتاب صلح است» اظهار کرد: در شاهنامه ایرانی‌ها در هیچ جنگی آغازگر نیستند و همواره به دفاع در برابر حمله‌ها پرداخته‌اند. به همین خاطر است که ما به تاریخ خود افتخار می‌کنیم. ما هیچ‌وقت در طول تاریخ برای کشورگشایی و تحمیل یک باور، دنیا را به خاک و خون نکشیده‌ایم و اگر کشوری را فتح کرده‌ایم، مردم را اسیر و برده نگرفته‌ایم. این در حالی است که غربی‌ها برده‌داری را در نظام خود دارند. پیام ما همیشه پیام صلح و دوستی بوده است.
ز خون ریختن دل بباید کشید
سر بی‌گناهان نباید برید
قیامتی در پایان سخنان خود گفت: فردوسی عصاره فرهنگ ما را با گرفتن هویت از ایران باستان و آمیختن آن با منابع اسلامی، به نسل‌ها و شاعران پس از خود منتقل کرده است.

بی‌توجهی نسل حاضر به فرهنگ و ادبیات
دکتر روح‌ا... اسلامی، عضو هیئت‌ علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی، نیز در ادامه این برنامه گفت: در حال حاضر، بیشترین داوطلبان ورود به دانشگاه گرایش‌هایی غیر از علوم انسانی را انتخاب می‌کنند. این موضوع نشان‌ می‌دهد که ما به فرهنگ و ادبیات و فلسفه خود، که ریشه‌های یک کشور هستند، بی‌توجه شده‌ایم و بیشتر به سمت رشته‌هایی تمایل داریم که فردگرا هستند.
وی تأکید کرد: رشته‌های علوم تجربی و ریاضی توانایی نزدیک‌شدن به متون سنتی ما را ندارند و در فضاهای آکادمیک نمی‌توانند به متون فلسفی و ادبی ما نزدیک شوند و به یک زبان گفت‌وگوی مشترک برسند.

نقش شاهنامه در تقویت فرهنگ ملی
اسلامی اظهار کرد: از سوی دیگر، با دقت بیشتر، می‌توان فهمید که گرایش‌‌های ضدایرانی در کشور و منطقه در حال شکل گرفتن است. جمعیت زیادی در نوبت مهاجرت از ایران هستند. نخبگان ما و حتی دانش‌آموختگان کارشناسی نیز می‌‌خواهند از کشور خارج شوند. در کنار این‌ها پژوهش‌هایی ضدایرانی دارد انجام می‌شود و روی خیلی از متون ما مثل شاهنامه دارند کار می‌کنند. شاید باورتان نشود حتی تحقیقاتی با این مضمون که ایران مفهومی ساختگی و بازنمایی شده است در حال انجام است.
وی افزود: با توجه به این وضعیت نامناسب، نسل جدیدی در حال ظهور است که گرایش ملی دارد اما این نسل جدید به اندیشه و فهم نیاز دارد تا این صورت‌های ناخودآگاه در خودآگاهش بیاید؛ یعنی فردوسی و تاریخ آن را بداند و بشناسد زیرا شاهنامه ظرفیت این را دارد که اندیشه و فرهنگ خودآگاه ملی را تقویت کند.

در مشهد چه رخ داد؟

مردم تخصص علم سياست ندارند و سياست مداران حرفه اي نيستند بنابراين اغلب تحليل هاي ايدئولوژيك يا سياسي بخشي از واقعيت را از قصديت معطوف به قدرت بر جماعتي پراكنده حمل مي كند.
مشهد سه قشر سنتي نزديك حرم -بازار، قشر ميانه متوسط ميدان شريعتي -تقي آباد و قشر جديد سجاد و وكيل آباد دارد. تجمع هفت دي - ميدان شهدا قشر سنتي، بازاري، قديمي و نزديك حرم بود.
در مشهد سياست گذاري مذهبي شهر ناقد قوه مجريه هستند. شوراي شهر اصلاح طلب اند و استانداري طرفداران دولت و جز اعتداليون محسوب ميشوند. اين سه قطب قدرت امكان كنش اعتراضي را فراهم مي سازند و اراده معطوف به سركوب در ابتدا شكل نمي گيرد.
تجمع از مطالبات اقتصادي شروع شد يعني به وضعيت بازار كار، گراني، بيكاري، ورشكستگي موسسات مالي، اختلاس اعتراض كردند. فضاي حاكم تند و احساسي بود يعني شعار مرگ و اعدام مي دادند.
در اين ميان برخي شعارها به سمت اينكه در سياست داخله و خارجه شهروندان ايراني در اولويت باشند اعلام گرديد. اين فضا نقد كمك هاي منطقه اي در سياست خارجه و همينطور نقد بودجه در سياست داخله با توجه به رسانه اي شدن ان بود.
برخي جريان هاي داخلي و خارجي سعي مي كنند از شعارها در جهت نقد قوه مجريه، نقد كل حاكميت، طرفداري از ماركسيسم يا طرفداري از سلطنت طلبان برداشت كنند.
بررسي فضاي اعتراضي، منفعت گرايانه و احساسي اين رخداد نشان مي دهد اعتراض كنندگان برخورد با فساد، حاكميت يك دست و شفافيت را با مكانيسم هاي ساده و غريزي طلب مي كردند و برخي شعارها در مورد سياست گذاران پهلوي براي ديگري افريني جهت اعتراض بود و معناي ايديولوژي خاص سياسي الترناتيو ندارد.
اين فضا همانند همه فضاهاي مردمي تاريخ معاصر ايران كه هر دهه گسل سياسي كشور را فعال مي كنند لزوم توسعه دانش و تخصص سياسي در سياست گذاران و شهروندان را يادآور مي گردد كه هر دو قشر هنوز با حكومت قانون و مشروط فاصله دارند.

روح اله اسلامي

کتاب برای شناخت آلتوسر، معرفی و سبک نوشتاری و همینطور جدی ترین رساله های او ارزشمند است. تقریبا از تفسیرهای او در مورد آلتوسر، فروید، لکان،ماکیاول و همینطور رساله سازو برگ ایدئولوژیک مطلب وجود دارد. قلم و نوشتار مددی نیز جاندار و دغدغه مند است هر چند در برخی موارد احساسی می‏شود و زبان اندرز و شعر را انتخاب می‏کند. اما باید گفت که تفسیر مددی به خلاف آلتوسر به سنت توجه ندارد و به شدت تحت تاثیر ادبیات های انقلابی است. جریان های مارکسیسم در ایران خطرات زیادی برای امنیت ملی، سیاست گذاری عمومی و منافع ملی کشور در تاریخ معاصر ایجاد کردند. صرف ترجمه کاری پسندیده است تا شهروندان از اندیشه های بشری آگاه شوند اما توصیه و ترویج اندیشه مارکسیستی بدون توجه به سابقه خطرناک آنها برای کشور، دولت و مردم منصفانه نیست. جریان چپ و مارکسیسم در ایران خط توسعه کشور را نابود کرد و عامل اساسی ارتجاع و ایجاد توهمات در میان روشنفکران و سپس سیاست گذاران گردید. مارکس و قرائت های لمپن وار از او در ایران جز فلاکت و نابودی شاخص های انسانی نتیجه ای نداشته است. ادبیات آرمان گرای ضد دولت مشتی روشنفکر آواره و بی وطن را شکل داد که با سنت و کشور خویش درگیر شدند و در همه تاریخ معاصر تنها رادیکالیسم، ترور، تجزیه، انقلاب و توهم را شکل دادند. حال آلتوسر و کتاب های او می تواند بخشی از مشکلات تئوریک و آکادمی مارکسیست ها را پوشش دهد و نگاه آنها به مسائل را کمی عمیق تر سازد. اما لحن و کلام مددی همچنان آرمان گرایانه و ضد سنت و دولت است. علم سیاست به دولت توجه دارد و بدون دولت و سیاست گذاری های حاکمیتی آن هیچ اخلاق، عدالت، قانون و آزادی ای وجود ندارد. همانطور که اسپینوزا می‏گوید خارج از دولت ثواب و گناه بی معنا است. بنابراین باید تفسیر و روایت آلتوسر بر بستر واقع گرایی و اندیشه علمی استوار باشد نه اینکه با زبان شعر و اندرز بیان گردد.
منبع: روزنامه سازندگی پیش شماره دو – صفحه 16
روح اله اسلامی

آلتوسر با زبان اندرزنامه و شعر
روح اله اسلامی
لوئی آلتوسر اندیشمند روش شناس و مفسر ساختارگرای فرانسوی که توانست قرائتی علمی، به روز، انتقادی و جذاب از مارکسیسم ارائه دهد. به باور آلتوسر مارکس از یکسو به سمت پراتیک بدون تئوری حرکت کرده است و از سوی دیگر به دام فلسفه بافان خیالی رها شده است بنابراین باید با مراجعه دوباره به اندیشه با تاکید بر روش شناسی دوره دوم فکری مارکس یعنی زمانی که گسست معرفت شناسانه شکل گرفته است به طور عمیق درکی ساختارگرایانه از شرایط به دست آورد. آلتوسر جبرگرا است و به سوژه، انسان و امکان رهایی چندان امیدوار نیست بلکه قصد تحلیل عینی، علمی و ساختاری از شرایط اجتماع دارد. به باور او همه راز و رمز شکست جریان چپ در بی توجهی به اندیشه و به خصوص ساز و برگ ایدئولوژیک است که در آن با فنون روان کاوانه شهروندان مدام از سوی دولت های سرمایه داری فراخوانده می‏شوند و بدون آنکه خود بدانند ناخودآگاه ابزار انقیاد جمع قرار می‏گیرند. آلتوسر اندیشمندی علمی و روشمند است و با آنکه چپ گرایی به دام لمپنیسم حزبی و دیکتاتوری دولتی گرفتار آمده بود او سعی کرد با تفسیری همه جانبه که تداوم رویکردهای علمی غیر پوزیتیویستی است از مارکس به عنوان جامعه شناسی آکادمیک یاد کند که توانایی درآوردن فرمول های قطعی و ساختاری از آن انتظار می‏رود. بنابراین با خلق مفاهیم استیضاح، سازو برگ ایدئولوژیک دولت، گسست معرفت شناسانه، تعین بخشی و ... لوئی آلتوسر بدل به جامعه شناسی جدی و اندیشمندی عمیق و اثرگذار در مطالعات، جامعه شناسی، نقد ادبی، علوم سیاسی، فلسفه و علوم انسانی گردید. کتاب های او تا کنون ترجمه نشده است و تنها چند مقاله در مورد لنین و رساله سازو برگ ایدئولوژیک دولت به فارسی برگردانده شده است. چند وقت پیش کتابی 500 صفحه ای با عکسی از آلتوسر با عنوان علم و ایدئولوژی توسط مجید مددی به فارسی ترجمه گردید. عکس، جلد، نام آلتوسر و نام جذاب کتاب همه خواننده را جذب می‏کند که در فضایی که آثار آلتوسر هنوز ترجمه نشده است این کتاب قدم بزرگی جهت فهم او برای شهروندان فراهم خواهد ساخت.
کتاب را که می‏گیرید متوجه می‏شوید مجموعه مقاله ها یا بخشی از کتاب های آلتوسر است. یعنی مجموعه فیش برداری و مطالعات مجید مددی در مورد آلتوسر گرد هم آمده است و یکی از مقاله ها به نام علم و ایدئولوژی است که عنوان کتاب شده است. بعد با آنکه نویسنده کتاب آلتوسر است اما نیمی از نوشته های کتاب که به صورت مقدمه 80 صفحه ای و مقدمه برای هر مقاله در حدود 300 صفحه نوشته های مترجم است. بنابراین نیمی از کتاب نوشته آلتوسر و نیمی نوشته مترجم است. کتاب در ابتدا با مقدمه ای 80 صفحه ای زندگی، عقاید و نحوه رفتن مددی به سمت آلتوسر را بیان می‏کند. جوانی امیدوار در دوره مصدق که به سمت حزب توده گرایش پیدا می‏کند چند ماه پس از کودتا به زندان می‏افتد و ناامید، بی سواد و بی پول به سمت انگلستان می‏رود در آنجا با زحمت و پشت کار مدرک زبان می‏گیرد و مدارج دیپلم تا دکتری با گرایش چپ مارکسیستی را طی می‏کند. در دانشگاه آلتوسر را کشف می‏کند و به خطای چپ گرایان توده ای ایران پی می‏برد و سعی می‏کند در بقیه عمر برای ایران همان کاری را انجام دهد که آلتوسر برای جریان های سیاسی اروپا انجام داد. یعنی جریان چپ را از فقر تئوری درآورد، جوانان را به دستگاه های ایدئولوژیک آشنا سازد و نشان دهد مارکسیسم در دیکتاوری دولت های مارکسیستی و توهم اهالی فرانکفورت و روشنفکران ذهن گرا نیست بلکه دارای علمی ساختاری و فرمول های جامعه شناسی است. کتاب هر از چندی به سمت شعر و ادبیات و یا اندرز به جوانان سوق پیدا می‏کند یعنی ابتدا مددی مقدمه ای عقلانی در مورد رساله مینویسد در اواسط متن احساسی می‏شود و در نقد ایدئولوژی ها به خصوص دین و سازوبرگ های دولت گزاره های نقادانه و نافیانه می‏آورد و در آخر اندرزهای امیدوار کننده به جوانان می‏دهد و همچون پیرمردی جهان دیده به آنها می‏گوید که اگر فهمتان را درست کنید امکان تغییر و اصلاح وجود دارد و در نهایت چند صفحه از کتاب ها و رساله های آلتوسر را ترجمه می‏کند.