. مثلا کسی که در وقت ظهر نیت سفر کند و بخواهد با نماز عصر جمع تأخیر بخواند حتما باید هنگام وقت ظهر آن نیت را در قلبش داشته باشد، ولی اگر نیت نکرد و نماز ظهر را بجای نیآورد تا اینکه وقتش گذشت در اینصورت نماز ظهرش در واقع قضا شده است و گناهکار میشود.
دلیل اینکه نمازها را میشود جمع تقدیم و یا تأخیر کرد اینست که، امام بخاری و مسلم از عبدالله ابن عمر روایت کرده اند که گفت: "رسول الله صلی الله علیه و سلم را دیدم که اگر در سفرش عجله داشت نماز مغرب را تأخیر میانداخت تا اینکه با نماز عشاء بصورت جمع بخواند."
اما احکام قصر و جمع نماز برای مقیم بشرح زیر میباشد:
در صحیح مسلم از سعید بن جبیر از ابن عباس روایت شده است که گفت: "پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز ظهر و عصر را در مدینه جمع کرد بدون علت ترس و یا سفر". ابو زبیر گفت: "از سعید پرسیدم: "چرا پیامبر صلی الله علیه و سلم این کار را انجام داد؟" گفت: "منهم از ابن عباس همین سؤال را کردم و او در پاسخ گفت: "میخواست که امتش را توی تنگنا قرار ندهد".
و در روایتی دیگر آمده است که ابن عباس گفت: " پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز ظهر و عصر را و نماز مغرب و عشاء را در مدینه جمع کرد بدون علت ترس و یا سفر".
پس یکروز پیامبر صلی الله علیه و سلم در حالیکه در مدینه مقیم بود بدون هیچ علتی نمازهای ظهر را با عصر و مغرب را با عشاء جمع کرد، و علت آنرا عبدالله ابن عباس بیان کرده که پیامبر صلی الله علیه و سلم با این عمل خواست نشان دهد که هنگام مشقت میشود این عمل را انجام داد، لذا با استناد به این دلیل و بضی ادله دیگر، میشود نمازهای زیر را فقط جمع کرد (و نه قصر):
1- هنگامی که شخصی مریض باشد و برایش مشکل باشد که برای هر نماز در وقتش ادا کند، و یا زیر عمل جراحی باشد تا وقت نماز بعد، و یا پزشکی که بعلت حضور در عملیات جراحی نتواند مریض را ترک کند، و از این قبیل مشقتها، پس میتواند نمازهای ظهر را با عصر، و مغرب را با عشاء جمع کند تا وقتیکه این مرض و مشقت بر طرف شود.
2- هنگام باران، باد سرد و شدید، تگرگ، طوفان، و یا از این قبیل حوادث میتواند نماز را (فقط در مسجد) جمع کند، حتی اگر رفتن به مسجد هم برایش مشکل نبود بازهم میتواند همراه بقیه نمازگذاران نماز را جمع کند، زیرا پیامبر صلی الله علیه و سلم که خانه اش در مسجد بود هنگام باران نمازها را جمع میکرد.
3- برای زنی که به مرض "مستحاضه" (یعنی مرضی که عادت ماهانه اش قطع نمیشود و خون بطور مستمر خارج میشود) داشته باشد برای رفع مشقت میتواند نمازها را جمع کند، ولی برای هر جمع نماز باید غسل کند، و برای مردی که به مرض "سلس بول" (مرضی که بعلت از دست دادن کنترل ادرار، ادرار بند نمیشود) مبتلا شده باشد نیز بهمین منوال، و همچنین برای امراضی که از این قبیل باشد
دلیل اینکه نمازها را میشود جمع تقدیم و یا تأخیر کرد اینست که، امام بخاری و مسلم از عبدالله ابن عمر روایت کرده اند که گفت: "رسول الله صلی الله علیه و سلم را دیدم که اگر در سفرش عجله داشت نماز مغرب را تأخیر میانداخت تا اینکه با نماز عشاء بصورت جمع بخواند."
اما احکام قصر و جمع نماز برای مقیم بشرح زیر میباشد:
در صحیح مسلم از سعید بن جبیر از ابن عباس روایت شده است که گفت: "پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز ظهر و عصر را در مدینه جمع کرد بدون علت ترس و یا سفر". ابو زبیر گفت: "از سعید پرسیدم: "چرا پیامبر صلی الله علیه و سلم این کار را انجام داد؟" گفت: "منهم از ابن عباس همین سؤال را کردم و او در پاسخ گفت: "میخواست که امتش را توی تنگنا قرار ندهد".
و در روایتی دیگر آمده است که ابن عباس گفت: " پیامبر صلی الله علیه و سلم نماز ظهر و عصر را و نماز مغرب و عشاء را در مدینه جمع کرد بدون علت ترس و یا سفر".
پس یکروز پیامبر صلی الله علیه و سلم در حالیکه در مدینه مقیم بود بدون هیچ علتی نمازهای ظهر را با عصر و مغرب را با عشاء جمع کرد، و علت آنرا عبدالله ابن عباس بیان کرده که پیامبر صلی الله علیه و سلم با این عمل خواست نشان دهد که هنگام مشقت میشود این عمل را انجام داد، لذا با استناد به این دلیل و بضی ادله دیگر، میشود نمازهای زیر را فقط جمع کرد (و نه قصر):
1- هنگامی که شخصی مریض باشد و برایش مشکل باشد که برای هر نماز در وقتش ادا کند، و یا زیر عمل جراحی باشد تا وقت نماز بعد، و یا پزشکی که بعلت حضور در عملیات جراحی نتواند مریض را ترک کند، و از این قبیل مشقتها، پس میتواند نمازهای ظهر را با عصر، و مغرب را با عشاء جمع کند تا وقتیکه این مرض و مشقت بر طرف شود.
2- هنگام باران، باد سرد و شدید، تگرگ، طوفان، و یا از این قبیل حوادث میتواند نماز را (فقط در مسجد) جمع کند، حتی اگر رفتن به مسجد هم برایش مشکل نبود بازهم میتواند همراه بقیه نمازگذاران نماز را جمع کند، زیرا پیامبر صلی الله علیه و سلم که خانه اش در مسجد بود هنگام باران نمازها را جمع میکرد.
3- برای زنی که به مرض "مستحاضه" (یعنی مرضی که عادت ماهانه اش قطع نمیشود و خون بطور مستمر خارج میشود) داشته باشد برای رفع مشقت میتواند نمازها را جمع کند، ولی برای هر جمع نماز باید غسل کند، و برای مردی که به مرض "سلس بول" (مرضی که بعلت از دست دادن کنترل ادرار، ادرار بند نمیشود) مبتلا شده باشد نیز بهمین منوال، و همچنین برای امراضی که از این قبیل باشد