علوم شناختی dan repost
✳️ ذهن یا ذهن؟!
راستش را بخواهید، بعضی ها ذهن را چیزی فرای ماده می دانند. آنها برای ذهن هویتی ماورایی در نظر دارند (dualism).
در مقابل عده ای ذهن را به گونه ای دیگر تعریف می کنند و معتقدند ذهن، همان فعالیت های مغز - سیناپس ها و شبکه ها - است (monism).
درواقع علم موضع دوم را می پذیرد. ذهن ما، همان فعالیت های مغز ما است.
فعالیت های مغز؟! گاهی شگفت آور است. صحنه ای را می بینیم، و با وجد می گوییم: «اوه! من این صحنه رو قبلا دیدم».
یکی از دیدگاه های علمی بیان می کند این یک اختلال در پردازش است. مغز داده ای را به اشتباه دو بار (در فاصله زمانی خیلی کم)، پردازش می کند. درواقع وقتی می گوییم این صحنه آشنا است، واقعا درست می گوییم: همین چند دهم ثانیه پیش این صحنه را پردازش کرده بودیم! یا یک دیدگاه دیگر می گوید ممکن است یک صحنه، صحنه های مشابه دیگر در حافظه ما را فعال کند.
سایر دیدگاه های علمی را با سرچ کردن دژاوو (آشنا پنداری- Déjà vu) می توانید پیدا کنید.
یا یک چیز جالب دیگر! مغز ما هر کجا کم می آورد، از خودش می سازد (یعنی نواقص را برطرف می کند). کافی است یک سری منحنی را دایره وار در کنار هم بگذارید اما بین آنها را خالی بگذارید (تا قطعه قطعه باشند). مغز شما اصرار دارد آن را یک دایره تفسیر کند. مگر نه؟!
البته یادمان باشد هر احساس (sensation) بدون محرک، یک اختلال به حساب می آید (به توهم فکر کنید!).
حالا که صحبت به احساس کشیده شد (!) باید بگویم که هر حس ما، محدوده ای از مغز ما را درگیر خود کرده است. بینایی، شنوایی و... (همینجا بگویم تا به حال نشانه ای از حس ششم دیده نشده! اطلاعات فعلی می گوید ما صرفا بر اساس تجارب گذشته، حدس هایی می زنیم)
البته برای شناخت بهتر عملکرد مغز، باید با دو اصل آشنا شویم:
1. اصل عملکرد کلی: هرچند هر کدام از نواحی مغز ما فعالیت خاصی دارد، اما همه نواحی باهم دارای عملکرد کلی و یکپارچه هستند.
2. اصل همتوانی: بخش های مختلف مغز دارای عملکرد جبرانی هستند. مثلا اگر بینایی از بین رفت، قدرت شنوایی و لامسه افزایش می یابد تا عدم وجود بینایی جبران شود. برای همین نابینایان لامسه ای بهتر از افراد بینا دارند.
خلاصه اینکه مغز ما پر از پیچیدگی های جذاب است. یک شبکه از فعالیت ها که ذهن ما را تشکیل می دهد.
در نهایت یک سوال! ناخودآگاه ما کجاست؟!
علی اکبر گل پیچ - 1396/12/7
منابع:
روانشناسی فیزیولوژیک؛ جیمز کالات، ویراست دوازدهم
https://t.me/cognitive_science_iran
راستش را بخواهید، بعضی ها ذهن را چیزی فرای ماده می دانند. آنها برای ذهن هویتی ماورایی در نظر دارند (dualism).
در مقابل عده ای ذهن را به گونه ای دیگر تعریف می کنند و معتقدند ذهن، همان فعالیت های مغز - سیناپس ها و شبکه ها - است (monism).
درواقع علم موضع دوم را می پذیرد. ذهن ما، همان فعالیت های مغز ما است.
فعالیت های مغز؟! گاهی شگفت آور است. صحنه ای را می بینیم، و با وجد می گوییم: «اوه! من این صحنه رو قبلا دیدم».
یکی از دیدگاه های علمی بیان می کند این یک اختلال در پردازش است. مغز داده ای را به اشتباه دو بار (در فاصله زمانی خیلی کم)، پردازش می کند. درواقع وقتی می گوییم این صحنه آشنا است، واقعا درست می گوییم: همین چند دهم ثانیه پیش این صحنه را پردازش کرده بودیم! یا یک دیدگاه دیگر می گوید ممکن است یک صحنه، صحنه های مشابه دیگر در حافظه ما را فعال کند.
سایر دیدگاه های علمی را با سرچ کردن دژاوو (آشنا پنداری- Déjà vu) می توانید پیدا کنید.
یا یک چیز جالب دیگر! مغز ما هر کجا کم می آورد، از خودش می سازد (یعنی نواقص را برطرف می کند). کافی است یک سری منحنی را دایره وار در کنار هم بگذارید اما بین آنها را خالی بگذارید (تا قطعه قطعه باشند). مغز شما اصرار دارد آن را یک دایره تفسیر کند. مگر نه؟!
البته یادمان باشد هر احساس (sensation) بدون محرک، یک اختلال به حساب می آید (به توهم فکر کنید!).
حالا که صحبت به احساس کشیده شد (!) باید بگویم که هر حس ما، محدوده ای از مغز ما را درگیر خود کرده است. بینایی، شنوایی و... (همینجا بگویم تا به حال نشانه ای از حس ششم دیده نشده! اطلاعات فعلی می گوید ما صرفا بر اساس تجارب گذشته، حدس هایی می زنیم)
البته برای شناخت بهتر عملکرد مغز، باید با دو اصل آشنا شویم:
1. اصل عملکرد کلی: هرچند هر کدام از نواحی مغز ما فعالیت خاصی دارد، اما همه نواحی باهم دارای عملکرد کلی و یکپارچه هستند.
2. اصل همتوانی: بخش های مختلف مغز دارای عملکرد جبرانی هستند. مثلا اگر بینایی از بین رفت، قدرت شنوایی و لامسه افزایش می یابد تا عدم وجود بینایی جبران شود. برای همین نابینایان لامسه ای بهتر از افراد بینا دارند.
خلاصه اینکه مغز ما پر از پیچیدگی های جذاب است. یک شبکه از فعالیت ها که ذهن ما را تشکیل می دهد.
در نهایت یک سوال! ناخودآگاه ما کجاست؟!
علی اکبر گل پیچ - 1396/12/7
منابع:
روانشناسی فیزیولوژیک؛ جیمز کالات، ویراست دوازدهم
https://t.me/cognitive_science_iran