Jurnalistika - bu...
Bu jumlani birgina tarif bilan tugatib bo‘lmaydi, sababi jurnalistika bir necha yo‘nalishlarni o‘z ichiga olgan. Albatta jurnalistikaning asosiy vazifasi xalqqa xizmat qilish deb belgilanadi. Shunday bo‘lsada unung tarifi rang barang yo‘nalishlar bilan go‘zaldir.
⭕️"Jurnalist bo‘lmoqchimiding? Ana muxbirlar(Repartyor) tanlovi bo‘lyapdi, bor o‘shanga"
Ayni kunlarda jurnalist bo‘lishni orzu qilgan ko‘pchilik yoshlar shu so‘zlarni eshitgan bo‘lsa kerak. Ba'zilar esa "rostdan ham" deb borib, kalla ham qo‘yib kelishdi. Nega?
⭕️"Reportyor va Jurnalist - bu sinonim so‘zlar"
Mana shu fikrga tayanadiganlar juda qattiq adashishadi. Reportyor va Jurnalist so‘zlari sinonim hisoblanishmaydi. Misol uchun, o‘qituvchi kasbi qanday kasb ekanligini juda yaxshi bilamiz. Matematika o‘qituvchisi so‘zining ma'nosini ham bilsak kerak. Tasavvur qiling Ona tili va adabiyoti fani o‘qituvchisini Matematika fani o‘qituvchilari o‘rtasida o‘tkaziladigan tanlovga qatnashtirsak. Ha nima qibdi, ikkalasi ham o‘qituvchi ku!!?
Gap nimadaligini tushundingiz-a?
Jurnalist - bu o‘qituvchi, Reportyor esa - matematika o‘qituvchisi
⭕️Telejurnalist
Bu soha juda tez rivojlanib ketdi, oxirgi qirq yillikda butunjahon ommasini qurshab oldi. Teleloyihalar, seriallar, tok-shoular odamlarni dam olish kunlarini maroqli o‘tkazish bilan mashg‘ul. Ko‘pchilik shu sohani tanlagan yurtdoshlarimiz "Real xit", "Turist uz" kabi loyihalarda ishlashni niyyat qilishadi, bu albatta yaxshi, lekin bu ko‘pchilikning oliy maqsadi bo‘lib qolishi - bu yomon. Televideniye qanday holatda jamiyat uchun katta foyda olib keladi? Qachonki u MY5 dagi "Markaziy studiya"ga o‘xshagan loyixalarni ko‘paytirsa, mummolar ochiqchasiga(jonli efirda) muhokama qilinadigan loyihalarni yaratsa.
Ko‘gilochar loyixalar zarur, lekin katta ahamiyatga ega emas.
⭕️Internet jurnalistika
Bu soha oxirgi o‘n yillikda vaxshiyona tarzda rivojlanayapdi. Mashho‘rlik bo‘yicha televideniyani ham, gazeta va radioni ham ortida qoldirib ketti. Boshqa frontda esa o‘z munozaraviy chiqishlarida qog‘oz kitoblarni ko‘paytirib internetdagi kitoblarni daf qilish kerakligini talqin qiladiganlar bilan qahramonlarcha jang qilyapdi. Ushbu ma'lumotni ham sizga aynan u tufayli taqdim qilyapman. Uning qudrati kompyuter texnalogiyalriniki kabi cheksiz, ammo, lekin, biroq, jurnalistika shunaqangi nozik kasbki fakt tushunchasini hayotiy zaruriyat darajasiga qo‘yadi. Biz bilamizki internet yolg‘on ma'lumotlar o‘chog‘i, rost xabar ham, yolg‘oni ham tezlik bilan dunyoni aylanadi. Minglab provakatsiyalarning internetda yaralishi, bu yo‘nalishga bo‘lgan shubxani oshiradi. Lekin bugungi sofdil internet jurnalistlarinng ham maqsadi shu, internet uchun kurashish!
⭕️Radio jurnalistikasi
Bu yo‘nalish universal yo‘nalish hisoblanadi. Men shu sohada ishlovchi jurnalistlarni doimo jonli efirda chiqayotganliklari uchun juda hurmat qilaman. Albatta, bu yo‘nalish jamiyatda katta o‘rin tutmaydi, lekin bu o‘ringa ortiqcha da'vo ham qilmaydi. Radio jurnalistika necha yillardan beri o‘z oldiga qo‘ygan maqsadini juda yaxshi amalga oshirib kelmoqda.
⭕️Gazeta jurnalistikasi
Televideniye va internet tijorat markaziga, radio shunchaki ko‘ngilochar loyixalar majmuasiga aylanib qolgan bir paytda, gazeta tashkilotlar va hokimiyat qo‘g‘irchog‘iga aylandi. Yuqoridagi kabi yo‘nalishlarning afvzalliklarini davom ettirgan holda, shuni aytish joizki gazeta bevosita hokimiyatga tasir o‘tkaza oladigan yo‘nalish hisoblanadi. Bu barcha davlatlarda isbotlangan. Agar gazetaga moliyaviy erkinlik berilsa, so‘z erkinligi eng oliy darajada ta'minlansa, bu sohada ishlovchilar daryoning tubidagi botqoqqa tushib loy tushadigan joylarni nafaqat topib e'lon qilish, balki yo‘q qilish hususiyatiga ham ega bo‘ladi.
⭕️Men jurnalistikaning jamiyatda OAV ko‘rinishda namoyon bo‘ladigan ko‘rinishlariga ta'rif berdim.
@Jurnalistik_malumotlar
