📚ONA TILI — MILLAT RUHI.🌿 O‘ZBEKISTON FILOLOGLARI🕊

ERGASHGAN QO’SHMA GAPLARNI BOSH VA ERGASH GAPGA OSON AJRATISH
    Bir so’z bilan aytganda      bosh +ergash  
   1Qaysi qatorda bosh gap ergash gapdan oldin kelgan ?
   2 Qaysi gapda bosh gap oldin ergash gap keyin kelgan ?
   3 Qaysi qatorda ergash gap bosh gapdan keyin kelgan ? 
  4 to’rtburchak +dumaloq qolipli gap qaysi qatorda ?
 
    Bir so’z bilan aytganda         ergash  + bosh  
  1 Qaysi qatorda ergash gap bosh gapdan oldin kelgan ?
  2 Qaysi gapda ergash gap oldin bosh gap keyin kelgan ?
  3 Qaysi qatorda bosh gap ergash gapdan keyin kelgan ? 
  4 dumaloq+ to’rtburchak qolipli gap qaysi qatorda ?
 
Ergashgan qo’shma gaplarni nimadir bog’laydi . Ergashgan qo’shma gaplar vergul bilan ajratiladi . Bog’lovchi vosita ko’p hollarda verguldan oldin yoki verguldan keyin keladi . Ko’p hollarda dedim har doim emas ..
Siz quyidagi bog’lovchi vositalarning qayerda kelish o’rnini bilib olsangiz . Yapon bolasi bilan habash bolasini ,yoki rus bolasi bilan qirg’iz bolasini qanday ajratsangiz shunday aniqlab ketaverasiz . Bu ergash gap bu bosh gap deb .
 
 Bosh gap boshida keladi :
 Shuning uchun , shu sababli , shu bois , natijada ,oqibatda
1. Choyni damlaganimga ancha bo’ldi, shuning uchun sovib qolgan bo’lsa kerak.
Qolipi : ergash gap+   bosh gap  
 
Shuning uchun –dan .
2. Sinfimizda hamma bir jon-u bir tan, shuning uchun bizda qoloqlar yo’q.
3 Maktabimizda sport klubi faoliyat olib bormoqda , shuning uchun klub a’zolari turli musobaqalarda yaxshi natijalarni qo’lga kiritmoqdalar
 
 
 Bosh gap oxirida keladi : -ki
1 Keragi shuki, ana shu miqqiyni ham boqish kerak. (hokim+tobe)
2. Buning natijasi shu bo’ldiki, To’laganning qanshariga musht tushdi. (hokim+tobe)
 
 
 
Ergash gap boshida keladi : 
Agar , garchi , chunki , go’yo , bamisloli , zero ,zotan
 1. O’zingga do’st tanla, chunki bir o’zing baxtli bo’lolmaysan. (bosh+ergash )
 2 Agar daraxt shoxlari yoz faslida sarg’aysa, kuz erta keladi. ( ergash +bosh )
Ergash gap oxirida keladi : -deb
1. Ukam o’qisin deb,”Oygul bilan Baxtiyor" kitobchasini oldim.(ergash +bosh )
2  Ukam o’qiydi deb, kitobni kutubxonadan oldim. .(ergash +bosh)
3 Gul barglari uchishadi ,tushmayin deb qo’lingga (bosh +ergash )
 
Nisbiy so’zli qo’shma gaplarda :
So’roq olmoshlari ergash gap tarkibida ; Ko’rsatish olmoshlari ( ba’zan ular ifodalanmasligi ham mumkin ) bosh gap tarkibida keladi   
  1 Kim alam chekmabdi umrida bir bor, U meni anglamas, anglamas aslo. (ergash +bosh )
2. Kimki qanoat qilsa, uning yaxshi-yomon bilan ishi bo’lmaydi.              (ergash +bosh )
3Har qancha uzr aytsam, iltimos qilsam ham, inobatga o’tmadi                   (ergash +bosh )
 4Qayerda janjalli ish bo’lsa, o’sha kishini ro’para qilamiz.                       (ergash +bosh )
    -Sa shart mayli ergash gap tarkibida keladi
1 Esli-hushli do’stlaringiz bo’lsa, biznikiga olib kelarsiz                    (ergash +bosh )
 
 
 
 
Nima uchun bu mavzuni esga oldik . Chunki 2019 DTM testlaridan boshlab shunday savollar juda ko’paydi . Ya’ni ergashgan qo’shma gapni berib qo’yib savolni istaganicha qo’yishyabdi . : Berilgan ergashgan qo’shma gapning bosh gap qismida nechta yasama so’z bor ?
Berilgan ergashgan qo’shma gapning egasi tarkibida nechta qo’shimcha bor ?
Berilgan ergashgan qo’shma gapning ergash gap qismida nechta so’z birikmasi bor ? qabilidagi savollar . Siz zo’rg’a SBM ( so’z birikmasi miqdorini) topishni o’rgangan odam uchun bu ham bir to’siq . To’siqdan qanday sakrash uchun esa yuqoridagilar shunchakli yod olsangiz bo’ldi .
 
 TEST
1 Qaysi gapda bosh gap ergash gapdan oldin kelgan ?
A) Fikr ravshan bo’lsa, albatta, uning shakli ham ravshan bo’ladi. (P.Qodirov)
B) Haqiqiy olim o’zining ilmi bilan maqtanmaydi, chunki u o’zidan ham zo’r olim va fozil borligini biladi.
C) Kimning qalbi pok bo’lsa, u to’g’ri va baxtli hayot kechirishga haqli. (H.Razzoqov)

📚ONA TILI — MILLAT RUHI.🌿 O‘ZBEKISTON FILOLOGLARI🕊