"
If minimum wage workers pay the cost of sanctions, indeed you have a problem" ("Əgər sanksiyaların dəyəri minimal əməkhaqqı alan işçilərin çiyinlərinə düşürsə, deməli sizdə problem var") - bu yaxınlarda "Novaya Gazeta. Europe" Toma Pikettidən indi baş verən hadisələr ilə bağlı müsahibə gotürüb (
ingilis və
rus). Bəzi fikirləri çıxmaq şərti ilə (misal üçün, özü qeyd edir ki, Qərb ölkələri riyakardır, özü də sonra deyir ki, "
I think when Western countries look at this 10-20 years from now, they will feel very ashamed of how little has been done". Riyakarda birdən birə vicdan oyanır? Multfilmlərdə bu olur, amma kapitalistik cəmiyyətdə...) tamamilə razılaşmaq olar.
Əvvələ çıxardığım fikrə dair mən də bir neçə dəfə yazmışam. Avropada maraqlı bir vəziyyət yaranıb. Qiymət artır, amma hökumətlər müxtəlif spekulyasiyaların qarşısını almaq yerinə dövlət büdcəsi hesabına vətəndaşlara əlavə ödəmələr edir. Düzdür, vətəndaş nöqteyi-nəzərindən bu yaxşı addımdır - qiymət artır və hökumət dəstək göstərir. Reallıqda əgər dövlət özünü xüsusi subyekt hesab etsə idi, o inzibati üsullardan istifadə edib müvafiq enerji resursların qiymətini tənzimləyərdi (bir dəfə bu barədə yazmışam, enerji istehsalında maya dəyəri ciddi artmayıb. Nəticə etibarilə enerji şirkətləri rekord mənfəətlər əldə
edirlər) və qiymət artımının qarşısını alardı. İndi isə faktiki dövlət büdcəsinin vəsaitləri (yəni əsasən siravi vətəndaşlardan toplanmış vergilər) müxtəlif sahibkarların ciblərinə axır (vətəndaşlara verilən əlavə ödəmələr vasitəsilə).
Bir tərəfdən bunu "sosial siyasət" adlandırırlar. Amma reallıqda sadəcə bir qrup sahibkarın qazancının artması deməkdir. Dövriyyədə boş pulların həcmi (maya dəyəri ki, artmır) artdıqca pul kanalları dolur və nəticə etibarilə inflyasiya artır (Piketti də qeyd edir ki, "
It’s good to print money to solve the problem in the middle of an emergency" (fövqəladə vəziyyətin ortasında pul çap etmək problemi həll etmək cəhətindən yaxşı üsuldur"), amma həll yolu deyil). Bu da problemlərin daha da dərinləşməsinə səbəb olur..
