#یادداشت
#محمدباقر_ملکیان
🗒 سند پژوهی (2)
✅ به این دو سند نگاه کنید:
1. علي بن إبراهیم عن أبیه إبراهیم بن هاشم عن الحسین بن یزید النوفلي عن إسماعیل بن أبي زیاد السکوني.
2. علي عن أبیه عن النوفلي عن السکوني
این دو سند در حقیقت یک سند است و هیچ تفاوتی با هم ندارند مگر در تفصیل اسماء راویان. با این حال ارزیابی سند اوّل بسیارآسان تر است از ارزشیابی سند دوم، چرا که با مراجعه به رجال نجاشی به راحتی می توانیم علی بن ابراهیم، ابراهیم بن هاشم، حسین بن یزید نوفلی و اسماعیل بن ابی زیاد سکونی را پیدا کرد، اما اگر تنها به دنبال عنوان علی، پدرش، نوفلی و سکونی باشیم چیزی پیدا نمی کنیم. از همین رو در سند پژوهی و ارزیابی های سندی باید ابتدا اسم کامل راویان را بدانیم و این که مثلاً اسم کامل سکونی اسماعیل بن ابی زیاد است و سکونی با عنوان اسماعیل بن ابی زیاد در کتاب های رجالی ذکر شده است.
بالطبع این کار چندان آسان نیست، خصوصاً برای کسانی که مطالعات حدیثی ـ رجالی ندارند. برای این منظور دو راهکار می توان ارائه کرد:
اول: مطالعه و انس داشتن با کتب روایی و رجالی.
یعنی آن قدر با روایات و اسانید آنها انس داشنه باشیم که بدانیم نوفلی ای که در بعضی از اسانید از سکونی نقل روایت می کند اسم کاملش چنین آمده: حسین بن یزید النوفلی.
دوم: مراجعه به برخی از مصادر رجالی معاصر
مرحوم آقای خویی یا توجه به این مشکل در بحث سند شناسی، در کتاب «معجم رجال الحدیث» همه عناوین یک راوی را گنجانده اند، یعنی در کتاب ایشان هم عنوان سکونی وجود دارد، هم اسماعیل بن ابی زیاد سکونی، و هم عنوان اسماعیل بن ابی زیاد. بنابراین اگر شما درسندی با عنوان سکونی مواجه شدید با مراجعه به این کتاب به راحتی می فهمید که اسم کامل سکونی اسماعیل بن ابی زیاد السکونی است.
کتاب «موسوعه الرجالیه المیسره» تالیف آقای علی اکبر ترابی هم کتابی این چنینی است، البته بسیار مختصرتر.
گزیده کتاب معجم رجال الحدیث که با نام «المفید من معجم رجال الحدیث» چاپ و منتشر شده است هم برای این کار مفید است.
https://t.me/derasatfielmrejal
#محمدباقر_ملکیان
🗒 سند پژوهی (2)
✅ به این دو سند نگاه کنید:
1. علي بن إبراهیم عن أبیه إبراهیم بن هاشم عن الحسین بن یزید النوفلي عن إسماعیل بن أبي زیاد السکوني.
2. علي عن أبیه عن النوفلي عن السکوني
این دو سند در حقیقت یک سند است و هیچ تفاوتی با هم ندارند مگر در تفصیل اسماء راویان. با این حال ارزیابی سند اوّل بسیارآسان تر است از ارزشیابی سند دوم، چرا که با مراجعه به رجال نجاشی به راحتی می توانیم علی بن ابراهیم، ابراهیم بن هاشم، حسین بن یزید نوفلی و اسماعیل بن ابی زیاد سکونی را پیدا کرد، اما اگر تنها به دنبال عنوان علی، پدرش، نوفلی و سکونی باشیم چیزی پیدا نمی کنیم. از همین رو در سند پژوهی و ارزیابی های سندی باید ابتدا اسم کامل راویان را بدانیم و این که مثلاً اسم کامل سکونی اسماعیل بن ابی زیاد است و سکونی با عنوان اسماعیل بن ابی زیاد در کتاب های رجالی ذکر شده است.
بالطبع این کار چندان آسان نیست، خصوصاً برای کسانی که مطالعات حدیثی ـ رجالی ندارند. برای این منظور دو راهکار می توان ارائه کرد:
اول: مطالعه و انس داشتن با کتب روایی و رجالی.
یعنی آن قدر با روایات و اسانید آنها انس داشنه باشیم که بدانیم نوفلی ای که در بعضی از اسانید از سکونی نقل روایت می کند اسم کاملش چنین آمده: حسین بن یزید النوفلی.
دوم: مراجعه به برخی از مصادر رجالی معاصر
مرحوم آقای خویی یا توجه به این مشکل در بحث سند شناسی، در کتاب «معجم رجال الحدیث» همه عناوین یک راوی را گنجانده اند، یعنی در کتاب ایشان هم عنوان سکونی وجود دارد، هم اسماعیل بن ابی زیاد سکونی، و هم عنوان اسماعیل بن ابی زیاد. بنابراین اگر شما درسندی با عنوان سکونی مواجه شدید با مراجعه به این کتاب به راحتی می فهمید که اسم کامل سکونی اسماعیل بن ابی زیاد السکونی است.
کتاب «موسوعه الرجالیه المیسره» تالیف آقای علی اکبر ترابی هم کتابی این چنینی است، البته بسیار مختصرتر.
گزیده کتاب معجم رجال الحدیث که با نام «المفید من معجم رجال الحدیث» چاپ و منتشر شده است هم برای این کار مفید است.
https://t.me/derasatfielmrejal