✴️ ترفند مورد نظر آمریکا برای راهاندازی سازوکار ماشه
✍🏻 رضا نصری، تحلیلگر مسائل بین الملل
☑️ آمریکا نمیتواند از راه حقوقی تعریف شده - یعنی با طی کردن مراحل حل اختلاف مندرج در برجام که طبق نص صریح توافق باید همراه با «حُسن نیت» نیز باشد - به سازوکار ماشه متوسل شود.
◀️ دلیل آن هم این است که از برجام خارج شده و واکنشهای ایران (گامهای پنجگانه کاهش تعهدات) نیز در چارچوب برجام و مکانیسم حل اختلاف مندرج در آن (و نه در نقض برجام) صورت گرفته است.
◀️ در نتیجه، آمریکا میخواهد با ترکیبی از یک تفسیر غلط از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از یک سو و ترفندهای «آئيننامهای» منشور سازمان ملل از سوی دیگر در جهت راهاندازی سازوکار ماشه تلاش کند!
◀️ در این راستا، طرحی که کارشناسان لابیهای ضد ایرانی (با محوریت FDD) پیشنهاد دادهاند این است که آمریکا - با این استدلال که در قطعنامه ۲۲۳۱ نام آن به عنوان یک «شرکتکننده» در برجام کماکان مکتوب است - شکایتنامهای علیه ایران (به دلیل نقض اساسی برجام) به شورای امنیت تسلیم کند.
◀️ سپس منتظر بماند تا در واکنش به این شکایتنامه (Notification) چین یا روسیه - با این تصور که اعضای دائمی شورای امنیت (مشخصاً آمریکا) حق وتوی قطعنامههای آئیننامهای را ندارند - یک قطعنامه آئیننامهای (Procedural motion) را در شورای امنیت به رأی بگذارند که در آن حق ارائهٔ شکایتنامه از جانب آمریکا (به دلیل توقف عضویت در برجام) مردود خوانده شده است.
◀️ حال، آمریکا مدعی است در این مقطع میتواند نسبت به اینکه قطعنامه «آئیننامهای» یا قطعنامه «ماهوی»یا اساسی (Substantive) است اعتراض کند و - با اتکاء به تاریخچه و رویه شورای امنیت - استدلال آوَرد که هرگاه در این موارد تردید وجود داشته باشد، قطعنامه «اساسی» تلقی شده و - در نتیجه - قابل «وتو» خواهد بود.
◀️ در این مقطع، با این استدلال که قطعنامهٔ اعتراضی چین یا روسیه قابل وتو است، آن را «وتو» کند تا شکایتنامه علیه ایران به قوت خود باقی بماند.
◀️ در اینجا بازی جالبتر میشود! در این مرحله، وقتی شکایتنامه در دستور کار قرار گرفت، برنامه این است که آمریکا یک قطعنامه برای «تداوم توقف تحریمهای شورای امنیت» تسلیم شورا کند و خود قطعنامهٔ خودش را وتو نماید تا توقف تحریمها متوقف و قطعنامههای پیش از برجام مجدداً احیا شود!
◀️ ین راه پیچیده، حیلهگرانه و آکنده از «سوءنیت» و ذلت برای آمریکا تنها راه به اصلاح «حقوقی»ایست که دولت ترامپ پیش روی خود میبیند!
◀️ حال، سئوال این است که دولتهای اروپایی، سایر اعضای شورای امنیت، ریاست شورای امنیت و به طور کل سایر دولتهای جهان تا چه اندازه حاضر به تن دادن به محصول این آکروباسی مضحک حقوقی و ترفند مکارانهٔ آئیننامهای آمریکا خواهند شد؟
◀️ معتقدم اگر حتی آمریکا موفق شود این بازی را در شورا به ثمر برساند، حاصل کارش این خواهد شد که اغلب دولتهای جهان - از جمله اعضای اروپایی برجام، اتحادیه اروپا، کانادا و بسیاری از کشورهای دیگر - نسبت به «الزامآور» بودن قطعنامههای «احیا» شده علیه ایران موضع منفی خواهند گرفت.
◀️ بسیاری از آنها حاضر نخواهند شد برای اجرای این قطعنامهها - که عملاً یک «قانونگذاری» یکجانبه از سوی آمریکا در شورای امنیت خواهد بود - سازوکارهای نظام حقوق داخلی خود را - چه در سطح قوای مجریه (از طریق دستورات اجرایی) و چه در سطح قوای مقننه (از طریق تصویب قانون) به کار بیندازد.
◀️ در نتیجه، نهایت دستاورد آمریکا این خواهد بود که یک دو قطبی در سطح جهان ایجاد کند: یک سو اغلب کشورهای دنیا که قطعنامههای «احیا» شده را معتبر و الزامآور نخواهند دانست و اجرا نخواهند کرد؛ و یک سو آمریکا، اسرائیل و عربستان و برخی سیاهیلشکرهای همیشگی!
◀️ تاکید مجدد بر اینکه پیشبرد این سناریو از جانب آمریکا در شورای امنیت خود آسان و بدون مانع نیست؛ و این تحلیل صرفاً ترسیم وضعیتی است که «نهایتاً» دولت آمریکا، وزیر خارجه آن و لابیهای ضد ایرانی مانند اف.دی.دی به آن دل بستهاند!
©️دیپلماتیک؛ کانال تخصصی دیپلماسی، سیاست خارجی و روابط بین الملل
➖ لینک عضویت در کانال 🔚
@diplomacypolicyhttps://t.me/diplomacypolicy