هغه صفات او مشخصات چې په ننیو داعیشی خوارجو کې موجود دي؛
د رسول الله ﷺ د صحیحو احادیثو له نظره د خوارجو کلی صفات عبارت دی له:
قال رسول الله ﷺ :
يَأْتِي فِي آخِرِ الزَّمَانِ قَوْمٌ:
«په آخر زمان که به داسې یو قوم راشی:»
1- حُدَثَاءُ الأَسْنَانِ؛
« (چې) ځوانکی او کم عمره دي »
2-سُفَهَاءُ الأَحْلاَمِ:
« بی حکمت دي »
3- يَقُولُونَ مِنْ خَيْرِ قَوْلِ البَرِيَّةِ؛
« د رسول الله ﷺ غوره او بهترینې خبرې را نقل وي........؛ »
4-يَقْرَءُونَ الْقُرْآنَ لَا يُجَاوِزُ حَنَاجِرَهُمْ
«د قرآن تلاوت به کوی خو له مربيو به
یې نه کښته کیږی. »
5-يَقْتُلُونَ أَهْلَ الإِسْلاَمِ
« د مسلمانانو په وژلو پسې دي»
6-وَيَدَعُونَ أَهْلَ الأَوْثَانِ
« بت پرستان پریږدي »
7-يَخْرُجُونَ عَلَى حِينِ فُرْقَةٍ مِنَ النَّاسِ
«د مسلمانانو دداختلاف په وخت کې زياتره ظهور کوی او اختلافات ډیر وي.»
8-تَحْقِرُونَ صَلاَتَكُمْ مَعَ صَلاَتِهِمْ وَصِيَامَكُمْ مَعَ صِيَامِهِمْ وَعَمَلَكُمْ مَعَ عَمَلِهِمْ
«او عبادت کې ډیر هڅاند دي او خلک هم خپل عبادت د هغو پر وړاندې کم ګڼی.»
9-يَتَعَمَّقُونَ فِي الدِّينِ حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهُ
«د دین په جزیاتو کې ډیر تعمق او سختګیری کوی.»
10-يَخْرُجُونَ عَلَى خَيْرِ فِرْقَةٍ مِنَ النَّاسِ
«همیشه له بهترین قشر د خلکو يعنې له علماؤ سره اخته او درګیره دی.»
11- يَدْعُونَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ وَلَيْسُوا مِنْهُ فِى شَىْءٍ
«اصلی شعار یې خلک د قرآن لور ته بلل دي
خو له هغه (قرآن) سره ډیره فاصله لری.»
12-انْطَلَقُوا إِلَى آيَاتٍ نَزَلَتْ فِي الكُفَّارِ، فَجَعَلُوهَا عَلَى المُؤْمِنِينَ.
«کوم آیاتونه چې د کفارو اړوند دي هغه پر مسلمانانو تطبیق وی»
13-كُلَّمَا خَرَجَ قَرْنٌ قُطِعَ أَكْثَرَ مِنْ عِشْرِينَ مَرَّةً
«هرځلی چې قوت مومی دوباره ضعيف کیږی او له شل ځلی څخه ډیر دغه کار ته ادامه ورکوی»
14-يَقْبِضُ العِلْمَ بِقَبْضِ العُلَمَاءِ، حَتَّى إِذَا لَمْ يُبْقِ عَالِمًا اتَّخَذَ النَّاسُ رُءُوسًا جُهَّالًا
«او اکثره دینی علوم یې له ځان زده کړی؛ او له کوم عالم څخه یې ندی زده کړی ....»
15-فَسُئِلُوا فَأَفْتَوْا بِغَيْرِ عِلْمٍ فَضَلُّوا وَأَضَلُّوا
«کله چې ترې وپوښتل شی فتوا ورکوي
پرته له علم څخه .... »
16-يُحَدِّثُونَكُمْ مَا لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ، وَلَا آبَاؤُكُمْ
«داسې خبرې به کوي چې دینداره عادی خلکو وړاندې له دې څخه ندی اوریدلی او له خپلو علماؤ څخه یې ندی زده کړی؛ او لذا فکر کوی چې د دین مجدد دوي دی او خلک په ګمراهي کې دي»
[رواه البخاری (ش3344 او 100او 3610
او3611و5058؛او ج9ص16) / مسلم (ج2ص741؛ ج1ص12) / ابن ابي عاصم، السنه (ش930) / (ابوداود (ش4765) / ابن ماجه (ش174)]
د رسول الله ﷺ د صحیحو احادیثو له نظره د خوارجو کلی صفات عبارت دی له:
قال رسول الله ﷺ :
يَأْتِي فِي آخِرِ الزَّمَانِ قَوْمٌ:
«په آخر زمان که به داسې یو قوم راشی:»
1- حُدَثَاءُ الأَسْنَانِ؛
« (چې) ځوانکی او کم عمره دي »
2-سُفَهَاءُ الأَحْلاَمِ:
« بی حکمت دي »
3- يَقُولُونَ مِنْ خَيْرِ قَوْلِ البَرِيَّةِ؛
« د رسول الله ﷺ غوره او بهترینې خبرې را نقل وي........؛ »
4-يَقْرَءُونَ الْقُرْآنَ لَا يُجَاوِزُ حَنَاجِرَهُمْ
«د قرآن تلاوت به کوی خو له مربيو به
یې نه کښته کیږی. »
5-يَقْتُلُونَ أَهْلَ الإِسْلاَمِ
« د مسلمانانو په وژلو پسې دي»
6-وَيَدَعُونَ أَهْلَ الأَوْثَانِ
« بت پرستان پریږدي »
7-يَخْرُجُونَ عَلَى حِينِ فُرْقَةٍ مِنَ النَّاسِ
«د مسلمانانو دداختلاف په وخت کې زياتره ظهور کوی او اختلافات ډیر وي.»
8-تَحْقِرُونَ صَلاَتَكُمْ مَعَ صَلاَتِهِمْ وَصِيَامَكُمْ مَعَ صِيَامِهِمْ وَعَمَلَكُمْ مَعَ عَمَلِهِمْ
«او عبادت کې ډیر هڅاند دي او خلک هم خپل عبادت د هغو پر وړاندې کم ګڼی.»
9-يَتَعَمَّقُونَ فِي الدِّينِ حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهُ
«د دین په جزیاتو کې ډیر تعمق او سختګیری کوی.»
10-يَخْرُجُونَ عَلَى خَيْرِ فِرْقَةٍ مِنَ النَّاسِ
«همیشه له بهترین قشر د خلکو يعنې له علماؤ سره اخته او درګیره دی.»
11- يَدْعُونَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ وَلَيْسُوا مِنْهُ فِى شَىْءٍ
«اصلی شعار یې خلک د قرآن لور ته بلل دي
خو له هغه (قرآن) سره ډیره فاصله لری.»
12-انْطَلَقُوا إِلَى آيَاتٍ نَزَلَتْ فِي الكُفَّارِ، فَجَعَلُوهَا عَلَى المُؤْمِنِينَ.
«کوم آیاتونه چې د کفارو اړوند دي هغه پر مسلمانانو تطبیق وی»
13-كُلَّمَا خَرَجَ قَرْنٌ قُطِعَ أَكْثَرَ مِنْ عِشْرِينَ مَرَّةً
«هرځلی چې قوت مومی دوباره ضعيف کیږی او له شل ځلی څخه ډیر دغه کار ته ادامه ورکوی»
14-يَقْبِضُ العِلْمَ بِقَبْضِ العُلَمَاءِ، حَتَّى إِذَا لَمْ يُبْقِ عَالِمًا اتَّخَذَ النَّاسُ رُءُوسًا جُهَّالًا
«او اکثره دینی علوم یې له ځان زده کړی؛ او له کوم عالم څخه یې ندی زده کړی ....»
15-فَسُئِلُوا فَأَفْتَوْا بِغَيْرِ عِلْمٍ فَضَلُّوا وَأَضَلُّوا
«کله چې ترې وپوښتل شی فتوا ورکوي
پرته له علم څخه .... »
16-يُحَدِّثُونَكُمْ مَا لَمْ تَسْمَعُوا أَنْتُمْ، وَلَا آبَاؤُكُمْ
«داسې خبرې به کوي چې دینداره عادی خلکو وړاندې له دې څخه ندی اوریدلی او له خپلو علماؤ څخه یې ندی زده کړی؛ او لذا فکر کوی چې د دین مجدد دوي دی او خلک په ګمراهي کې دي»
[رواه البخاری (ش3344 او 100او 3610
او3611و5058؛او ج9ص16) / مسلم (ج2ص741؛ ج1ص12) / ابن ابي عاصم، السنه (ش930) / (ابوداود (ش4765) / ابن ماجه (ش174)]