تمدن دره سند و تمدن جیرفت نمونه‌ای از تمدن‌های بزرگ و مهم باستانی هستند که در جنوب آسیا و فلات ایران شکوفا شدند. تمدن دره سند (حدود ۳۳۰۰ تا ۱۳۰۰ پیش از میلاد) که پیرامون رودخانه سند در پاکستان و شمال غربی هند امروزی شکل گرفته بود، یکی از پیشرفته‌ترین تمدن‌های آن زمان محسوب می‌شد. در دیگر سوی، تمدن جیرفت (حدود ۳۰۰۰ تا ۲۰۰۰ پیش از میلاد) در جنوب شرق ایران و پیرامون رودخانه هلیل‌رود برپا شد. هر دو تمدن دارای سامانه‌های شهری و اجتماعی پیشرفته و پیچیده‌ای بودند.
یکی از تفاوت‌های عمده این دو تمدن در زبان و دبیره آن‌ها است. دبیره تمدن دره سند تاکنون رمزگشایی نشده و دبیره‌ای که به نام دبیره هاراپایی شناخته می‌شود، همچنان در هاله‌ای از ابهام است. برخی از پژوهشگران بر این باور هستند که این دبیره ممکن است یک زبان دراویدی یا در پیوند با زبان‌های نخستین و پایه‌ای هند باشد. در دیگر سوی، تمدن جیرفت نیز دارای دبیره و زبانی ویژه بود که نشانه‌های آن در مُهرها و آثار هنری یافت شده است. به گمان برخی پژوهشگران، دبیره جیرفت پیش‌زمینه‌ای برای دبیره‌های ایلامی و شاید سومری است، هرچند هنوز آگاهی و دانش دقیق و فراگیری در این زمینه به دست نیامده است.
گواه‌های باستان‌شناختی نشان‌دهنده میان‌کنش‌های بازرگانی و فرهنگی گسترده‌ای میان دره سند و جیرفت است. مهرها و اشیایی همسان در هر دو منطقه پیدا شده که نشان‌دهنده دادوستد کالاها و شاید دادوستد دانش و فرهنگ میان این دو تمدن است.
با وجود این تفاوت‌های زبانی و نوشتاری، پیوندهای بازرگانی و فرهنگی میان این دو تمدن می‌تواند نشان‌دهنده شبکه‌های پیچیده بازرگانی در جنوب آسیا و فلات ایران باشد.
✍🏻 خورشید صبوری
https://t.me/eurasia_millennia
یکی از تفاوت‌های عمده این دو تمدن در زبان و دبیره آن‌ها است. دبیره تمدن دره سند تاکنون رمزگشایی نشده و دبیره‌ای که به نام دبیره هاراپایی شناخته می‌شود، همچنان در هاله‌ای از ابهام است. برخی از پژوهشگران بر این باور هستند که این دبیره ممکن است یک زبان دراویدی یا در پیوند با زبان‌های نخستین و پایه‌ای هند باشد. در دیگر سوی، تمدن جیرفت نیز دارای دبیره و زبانی ویژه بود که نشانه‌های آن در مُهرها و آثار هنری یافت شده است. به گمان برخی پژوهشگران، دبیره جیرفت پیش‌زمینه‌ای برای دبیره‌های ایلامی و شاید سومری است، هرچند هنوز آگاهی و دانش دقیق و فراگیری در این زمینه به دست نیامده است.
گواه‌های باستان‌شناختی نشان‌دهنده میان‌کنش‌های بازرگانی و فرهنگی گسترده‌ای میان دره سند و جیرفت است. مهرها و اشیایی همسان در هر دو منطقه پیدا شده که نشان‌دهنده دادوستد کالاها و شاید دادوستد دانش و فرهنگ میان این دو تمدن است.
با وجود این تفاوت‌های زبانی و نوشتاری، پیوندهای بازرگانی و فرهنگی میان این دو تمدن می‌تواند نشان‌دهنده شبکه‌های پیچیده بازرگانی در جنوب آسیا و فلات ایران باشد.
✍🏻 خورشید صبوری
https://t.me/eurasia_millennia