شان قضاوت
امروز در رسانه‌های داخلی و خارجی، خبر بازداشت یکی از دادستان‌های استان مازندران منتشر شد. این خبر با استقبال فراوانی از سوی افراد مواجه گردید؛ گویی جامعه تشنه شنیدن اخبار بازداشت قضات است! برای مظلومیت این صنف شریف همین نشانه کافی است. نهاد نظارتی با افتخار خبر دستگیری یک قاضی که تنها متهم است و هنوز جرمش اثبات نشده را رسانه‌ای می‌کند! در حالیکه حتی بعد از رسیدگی و محکومیت هم نباید این خبر رسانه‌ای شود و مجازات مضاعفی بر اشخاص وارد آید.
سالها قبل در یادداشتی به بحث شأن قضاوت پرداختم که شاید مرور مجدد آن خالی از لطف نباشد.
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
اسبوع الوعید؛ مرثیه ای برای شان قضات
هفته قوه قضاییه به پایان رسید و تقدیرها و انتقادها و کنایه ها سپری شد.
امسال این هفته همراه گشت با امری درخور تحلیل و توجه؛ اعلام آمار قضات اخراجی از دستگاه قضا و تقدیرهای برخی از این قضیه و وعیدهای برخی به پیگیری برخوردهای تند با قضات متخلف. هفته ای که در مورد قضات بیشتر با وعید همراه بود تا وعده و تقدیر؛اسبوع الوعید نامی فاخر است برای هفته قوه قضاییه‌ی امسال.
افرادی که بر این امر تاکید میکنند احتمالا انگیزه‌شان آن است که با اعلام اخراج قضات هم مردم از این جدیت خوشحال میشوند و دلگرم به برخورد با قضات متخلف و هم قضات متخلف ماستهایشان را کیسه میکنند بنا بر ضرب المثل قدیمی: وقتی چوب برداشته شود گربه دزده حساب کار دستش میاد و من بعد دیگر قضات متخلف جرات تخلف را از دست میدهند.
افسوس و صدافسوس که به نظر نگارنده ابدا اینچنین اثری بر این نحوه اطلاع رسانی نه تنها مترتب نیست بلکه آثار سوء این عملکرد از منافعش به مراتب بیشتر است. این موضوع را از دو جهت مورد بررسی قرار میدهیم:
جهت اول تخریب وجهه قضات در جامعه است.
مهمترین سرمایه یک نهاد، نیروی انسانی آن سازمان و تلقی عمومی نسبت به سازمان است. این نحوه اطلاع رسانی هم به نیروی انسانی قوه قضاییه آسیب میزند و هم به تلقی عمومی. چرا؟
قضات شأن و جایگاهشان بایستی در بالاترین جایگاه اجتماعی باشد. در واقع امر نیز دستگاه قضا در میان سایر ساختارهای حکومتی از کمترین مشکل و فساد برخوردار است و علت آن وجود فیلترهای مختلف در جذب قضات است. در حالیکه هیچ نهادی به اعلام آمار متخلفانش مبادرت نمیورزد، قوه قضاییه اعلام میدارد در سه ماه شصت قاضی را اخراج کرده ایم!! مگر در سازمان ثبت، وزارت علوم، سپاه، ارتش، نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش، کانون وکلا، کانون کارشناسان و دهها سازمان و نهاد دیگر متخلف وجود ندارد؟ پس چرا بقیه کوس بی آبرویی نیروهای متخلفشان را به صدا در نمی آورند و قوه قضاییه بر این طبل میکوبد؟ فساد در قوه بیشتر است؟ یا قوه حساسیتش بالاتر است؟ یا هیچکدام؟ با این رفتار برداشت عمومی چه خواهد شد از قضات کشور؟ مگر نه این است که متاسفانه نظر غلط اجتماعی و برداشت عمومی آن است که قضات متخلفند و رشوه گیر؟ عدم رشد اجتماعی باعث‌شده بسیاری از بازندگان دعاوی حقوقی در توهم اخذ رشوه توسط قضات فروروند در حالیکه ابدا چنین نیست و قضات شریف بیشمارند. حال در این فضای مسموم اجتماعی، برخی بر آتش توهم اجتماعی نفت میریزند.
قال رسول‌الله (ص):لا تَتَّبِعوا عَوراتِ المُؤمِنينَ فإنَّهُ مَن تَتَبَّعَ عَوراتِ المُؤمِنينَ تَتَبَّعَ اللّه ُ عَورَتَهُ و مَن تَتَبَّعَ اللّه ُ عَورَتَهُ فَضَحَهُ و لَو في جَوفِ بَيتِهِ
پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
به دنبال امور پنهان مومنین نگردید (در خصوص امور پنهان کنکاش و فضولی نکنید). کسی که به دنبال امور پنهان مومنین بگردد قطعا خداوند امور پنهانش را پیدا می‌کند و کسی که خداوند پیگیر امور پنهانش شود او را رسوا سازد گرچه در درون خانه‌اش باشد.
با توجه به بحث کبروی و صغروی فوق بایستی همه را در مورد شأن قضات دعوت به احتیاط نمود و به جامعه بیمار و تشنه به آبروی قضات یادآور شد که اصل در قضات این مرز و بوم شرافت و شجاعت است و نه فساد. آرامش روانی سیستم با فشار روانی و آبرویی نسبت به قضات فراهم نخواهد گردید. باید احترام این قشر شریف را پاس داریم نه آنکه تیشه به ریشه زنیم.
بعد از ملکوک کردن جایگاه ایشان،نمی‌توان انتظار عدالت‌گستری از قاضی‌ای داشته باشیم که با رویکردهای احساساتی و متأثر از جو جامعه تحت فشار روانی است و ترس از آن دارد که اگر بنا بر حق هم حکم دهد احتمالا ممکن است یکی از اصحاب یا محکوم‌علیه سراغ برخی رود و با دروغ‌های شاخدار بخشی از سناریوی بدبینی نسبت به یک مقام قضایی را برعهده گیرد و پایان این سناریو خدای ناکرده حذف یک قاضی است و آبرویی که اثر وضعی آن دامان همه را خواهد گرفت.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: حرمت مومن از حرمت کعبه بالاتر است و ریختن آبروی مومن گناهش بیشتر از تخریب خانه خداست.
محسن برهانی
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
https://t.me/m_borhani57
امروز در رسانه‌های داخلی و خارجی، خبر بازداشت یکی از دادستان‌های استان مازندران منتشر شد. این خبر با استقبال فراوانی از سوی افراد مواجه گردید؛ گویی جامعه تشنه شنیدن اخبار بازداشت قضات است! برای مظلومیت این صنف شریف همین نشانه کافی است. نهاد نظارتی با افتخار خبر دستگیری یک قاضی که تنها متهم است و هنوز جرمش اثبات نشده را رسانه‌ای می‌کند! در حالیکه حتی بعد از رسیدگی و محکومیت هم نباید این خبر رسانه‌ای شود و مجازات مضاعفی بر اشخاص وارد آید.
سالها قبل در یادداشتی به بحث شأن قضاوت پرداختم که شاید مرور مجدد آن خالی از لطف نباشد.
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
اسبوع الوعید؛ مرثیه ای برای شان قضات
هفته قوه قضاییه به پایان رسید و تقدیرها و انتقادها و کنایه ها سپری شد.
امسال این هفته همراه گشت با امری درخور تحلیل و توجه؛ اعلام آمار قضات اخراجی از دستگاه قضا و تقدیرهای برخی از این قضیه و وعیدهای برخی به پیگیری برخوردهای تند با قضات متخلف. هفته ای که در مورد قضات بیشتر با وعید همراه بود تا وعده و تقدیر؛اسبوع الوعید نامی فاخر است برای هفته قوه قضاییه‌ی امسال.
افرادی که بر این امر تاکید میکنند احتمالا انگیزه‌شان آن است که با اعلام اخراج قضات هم مردم از این جدیت خوشحال میشوند و دلگرم به برخورد با قضات متخلف و هم قضات متخلف ماستهایشان را کیسه میکنند بنا بر ضرب المثل قدیمی: وقتی چوب برداشته شود گربه دزده حساب کار دستش میاد و من بعد دیگر قضات متخلف جرات تخلف را از دست میدهند.
افسوس و صدافسوس که به نظر نگارنده ابدا اینچنین اثری بر این نحوه اطلاع رسانی نه تنها مترتب نیست بلکه آثار سوء این عملکرد از منافعش به مراتب بیشتر است. این موضوع را از دو جهت مورد بررسی قرار میدهیم:
جهت اول تخریب وجهه قضات در جامعه است.
مهمترین سرمایه یک نهاد، نیروی انسانی آن سازمان و تلقی عمومی نسبت به سازمان است. این نحوه اطلاع رسانی هم به نیروی انسانی قوه قضاییه آسیب میزند و هم به تلقی عمومی. چرا؟
قضات شأن و جایگاهشان بایستی در بالاترین جایگاه اجتماعی باشد. در واقع امر نیز دستگاه قضا در میان سایر ساختارهای حکومتی از کمترین مشکل و فساد برخوردار است و علت آن وجود فیلترهای مختلف در جذب قضات است. در حالیکه هیچ نهادی به اعلام آمار متخلفانش مبادرت نمیورزد، قوه قضاییه اعلام میدارد در سه ماه شصت قاضی را اخراج کرده ایم!! مگر در سازمان ثبت، وزارت علوم، سپاه، ارتش، نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش، کانون وکلا، کانون کارشناسان و دهها سازمان و نهاد دیگر متخلف وجود ندارد؟ پس چرا بقیه کوس بی آبرویی نیروهای متخلفشان را به صدا در نمی آورند و قوه قضاییه بر این طبل میکوبد؟ فساد در قوه بیشتر است؟ یا قوه حساسیتش بالاتر است؟ یا هیچکدام؟ با این رفتار برداشت عمومی چه خواهد شد از قضات کشور؟ مگر نه این است که متاسفانه نظر غلط اجتماعی و برداشت عمومی آن است که قضات متخلفند و رشوه گیر؟ عدم رشد اجتماعی باعث‌شده بسیاری از بازندگان دعاوی حقوقی در توهم اخذ رشوه توسط قضات فروروند در حالیکه ابدا چنین نیست و قضات شریف بیشمارند. حال در این فضای مسموم اجتماعی، برخی بر آتش توهم اجتماعی نفت میریزند.
قال رسول‌الله (ص):لا تَتَّبِعوا عَوراتِ المُؤمِنينَ فإنَّهُ مَن تَتَبَّعَ عَوراتِ المُؤمِنينَ تَتَبَّعَ اللّه ُ عَورَتَهُ و مَن تَتَبَّعَ اللّه ُ عَورَتَهُ فَضَحَهُ و لَو في جَوفِ بَيتِهِ
پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
به دنبال امور پنهان مومنین نگردید (در خصوص امور پنهان کنکاش و فضولی نکنید). کسی که به دنبال امور پنهان مومنین بگردد قطعا خداوند امور پنهانش را پیدا می‌کند و کسی که خداوند پیگیر امور پنهانش شود او را رسوا سازد گرچه در درون خانه‌اش باشد.
با توجه به بحث کبروی و صغروی فوق بایستی همه را در مورد شأن قضات دعوت به احتیاط نمود و به جامعه بیمار و تشنه به آبروی قضات یادآور شد که اصل در قضات این مرز و بوم شرافت و شجاعت است و نه فساد. آرامش روانی سیستم با فشار روانی و آبرویی نسبت به قضات فراهم نخواهد گردید. باید احترام این قشر شریف را پاس داریم نه آنکه تیشه به ریشه زنیم.
بعد از ملکوک کردن جایگاه ایشان،نمی‌توان انتظار عدالت‌گستری از قاضی‌ای داشته باشیم که با رویکردهای احساساتی و متأثر از جو جامعه تحت فشار روانی است و ترس از آن دارد که اگر بنا بر حق هم حکم دهد احتمالا ممکن است یکی از اصحاب یا محکوم‌علیه سراغ برخی رود و با دروغ‌های شاخدار بخشی از سناریوی بدبینی نسبت به یک مقام قضایی را برعهده گیرد و پایان این سناریو خدای ناکرده حذف یک قاضی است و آبرویی که اثر وضعی آن دامان همه را خواهد گرفت.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: حرمت مومن از حرمت کعبه بالاتر است و ریختن آبروی مومن گناهش بیشتر از تخریب خانه خداست.
محسن برهانی
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران
https://t.me/m_borhani57