اولین باری که در ایران پس از انقلاب، دلار رانتی توزیع شد در دولت مهندس موسوی بود. زمان جنگ بود. درآمد کشور کم، و خرج جنگ زیاد بود. در عین حال میرحسین دلار هفت تومانی توزیع میکرد تا چرخ صنعت بچرخد و از قضا و تاحدودی میچرخید.
یک دانشمند غربی گفته است اقتصاد سرمایهداری را فقط نظام سرمایهداری میتواند اداره کند. ما در زمان شاه وارد بلوک سرمایهداری شده بودیم. انقلاب که شد هنوز خیلی از کشورها از جمله همسایگانمان به مراتب از ما عقبتر بودند، معهذا ما به اقتصاد سرمایهداری پشت پا زدیم و نظام سرمایهداری حاکم برکشورمان و دنیا را به رسمیت نشناختیم.
امروز پس از چهل سال از آن واقعه، حاکم کاخ سفید یک سرمایهدار تیپیک آمریکایی است که با ما جنگ اقتصادی را شروع کرده است. تا اینجای کار او به ما گفته است: اشکالی ندارد شما راه خود را بروید، اما حقی ندارید از منافع جهان سرمایهداری استفاده کنید.
جمهوری اسلامی اکنون از مردم میخواهد در این نبرد، طرف حکومت بایستند. تا آنجایی که من میدانم از خیلی قبل ازینکه ترامپ از برجام خارج شود دولت ایران خود را برای این خروج آماده کرده و مایحتاج عمومی را خریداری و انبار کرده بود. اکنون خزانهی ایران بالغ بر یکصد میلیارد دلار پول نقد و میزان هنگفتی طلای خام دارد. برهمین اساس حکومت از مردم میخواهد این دوره از سختیهای پیش روی را تحمل کنند و نگران مایحتاج عمومی نباشند.
برگردیم به زمان میرحسین و زمان جنگ. ایران در موضع دفاعی بود. اکثریت ایرانیان طرف حکومت بودند و به نحوی در دفاع از ایران مشارکت میکردند. میرحسین که امروز در حصر است نخستوزیر محبوبی بود. اگرچه هم جنگ و هم حکومت و هم دولت منتقدین سرسخت یا نرم خود را داشتند.
امروز دولت روحانی تقریبا همان چیزهایی را از مردم میخواهد و همان کارهایی را میکند که میرحسین میخواست و میکرد. منتها به قول مولانا،
قرنها بگذشت و این قرن نویست
ماه آن ماهست، آب آن آب نیست
به نظر من اگر جامعه تابحال به سخن دولت و حکومت گوش داده است و ناآرامیها محدود و قابل کنترل بوده است بخاطر دلایلی چند، از جمله روند منطقی است که برجام با خود آورد. جالب آن است که اصولگرایان افراطی متوجهی همین نکتهی بدیهی نمیشوند یا که تجاهلالعارف مینمایند. در هرحال سوال ترامپ این است که منطق و روح حاکم بر برجام اگر از سوی آمریکا رعایت نشد آیا از سوی ایران هم رعایت شد؟ به عبارت دیگر درافتادن ترامپ با برجام و ایران آیا صرفا بخاطر روانشناسی خاص رییسجمهور ایالات متحده است؟
هم او و هم رییسجمهور سابق آمریکا از ابتدا گفتند یکصد تا 150 میلیارد دلار پول بلوکه شدهی ایران آزاد شده است. آیا آنها دروغ گفتند یا رییس بانک مرکزی ایران که معتقد بود نهایتا 30 میلیارد دلار نصیب ایران شده است اشتباه میکند؟
یک حکومت باید اعتماد مردمانش را جلب کند و سپس برای دنیا یا دستکم ابرقدرت دنیا، کُری بخواند.
ما از نظر مالی حکومت شفافی نداریم. به عنوان تازهترین مثال، حدود 30 میلیارد دلار یابیشتر، در عرض سه ماه در سال 96 از کشور خارج شد. معادل همان ارزی که به گفتهی بانک مرکزی با برجام وارد شد. چه کسانی این پول را خارج کردند و چگونه؟ چرا جزئیات اعلام نمیشود؟
و نیز در همین روزهای اخیر گفته شد حدود 15 تا 20 میلیارد دلار ارز چهارهزارتومنی برای واردات کالاهای اساسی توزیع شده است. تا الان که این یادداشت را مینویسم فقط وزیر جوان ارتباطات، شجاعت و البته درایت لازم را داشت که اعلام نمود نزدیک به 220 میلیون دلار ارز چهارهزارتومانی برای ورود تلفن همراه به چه شرکتهایی داده شده است! این وزیر آن شرکتها را زیر ذرهبین ملت قرار داد. مشخص شد یک شرکت که دو نفر هستند در عرض یک شب دهها میلیارد تومان تابحال به جیب زدهاند و هنوز هم ارز دارند. نکتهی مضحک و مسخره، این است که یکی از خبرگزاریها نوشت، معاون وزارت صنعت، معدن، تجارت از وزیر ارتباطات بخاطر افشای این لیست انتقاد کرده است.
ازینها مضحکتر فراخوان سخنگوی محترم دولت است. وقتی مردم نمیدانند حدود 14 و نیم میلیارد دلار دیگر، در عرض همین چند روز دقیقا به کجا رفته است، آن وقت سخنگوی محترم از ایرانیان داخل و خارج دعوت میکند که ارز و طلایشان را به بازار بیاورند. لابد مثل آن پیرزن روستایی که چند تخم مرغ به جبهه کمک کرد.
من به اصولگرایان کاری ندارم. امیدی هم نداشتم و ندارم ولی به روحانی رای دادم. و امروز فقط یک سوال از او میپرسم:
جناب روحانی؛
مردم در 29 اردیبهشت پارسال با شما صادق بودند، آیا شما و دولت شما هم با این مردم صادق بودید؟
اگر واقعا صادق بودید، به گمانم ملت ایران تا آخر خط همراهتان خواهند بود و اگر صادق نبودید، یکسال گذشته را جبران کنید، ایرانیان ملتی احساسی و البته بزرگوارند و احتمالا همراهتان خواهند بود. یعنی امیدوارم همراهتان باشند.
@MohammadHossein_Ghiasi