سیاست‌نامه پلاس

📄متن

➕شاهنامه، میراث ملی ایرانیان
🔻بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان و ادب پارسی

📝«نیما عظیمی»

▫️شاهنامه فردوسی ازجمله گران‌قدرترین و ارزشمندترین اسناد «هویت ملی» یکایک ایرانیان است. این اثر سترگ، دربرگیرنده مجموعه اندیشه و باورهای ایرانیان بوده و ازاین‌رو که هویت همان سازه روانیِ اجتماعی‌ است که پوشش‌دهنده مؤلفه چگونگی اندیشه و اندیشمندی فرد است که او و هم‌اندیشان او را از دیگران جدا کرده و به او «ملیت» می‌بخشد؛ و ملیت نیز همان هسته بنیادین فرهنگ در همه جوامع بشری است. فردوسی در سرایش شاهنامه در پی آن بوده تا فرهنگ ایرانیان را از اسطوره تا تاریخ به‌ هم پیوند داده و در نظمی دلکش هویت ایرانی را جانی دوباره ببخشد؛ زیرا که خواسته او دستیابی و دسترسی به بهترین ریخت از زیستِ تاریخی و اجتماعی یکایک مردم ایران بوده است.

▫️ازاین‌رو می‌توان گفت شاهنامه گزاره و ستون‌های هویت ملی ایرانیان ازجمله خِرد (که شاهنامه خود خردنامه بوده و خرد نیروی اندیشمند و شناسنده در آدمی و درجه کمال عقل است)، دین‌مداری (شاهنامه بازگوکننده زندگی تاریخی و نیز زیستِ اساطیری ایرانیان است و اصلا اسطوره روایت نمادین و رمزگونه جهان‌بینی مقدس و دین‌مدارانه است)، دادمندی («استوارترین رکن بینش سیاسی-فلسفی فردوسی داد است» و بنیاد داد بر خرد استوار است)، جغرافیای تاریخی (که برای نمونه خاندان سام پهلوان که از سوی پادشاهان ایران بر سیستان و کابل و بخش‌هایی از هند فرمان می‌راندند و به‌گاهِ سختی‌ها برای نگاهداشت کَیان ایرانی از گزند می‌کوشیدند، نمود کامل چیرگی ایران بر جغرافیایی تاریخی است) و زبان ملی که این گزاره توضیحی بیشتر می‌طلبد و در ادامه خواهد آمد

▫️پس‌ از سرایش شاهنامه و با زنده‌شدن زبان فارسی، زبانی ملی پدیدار شد که در هم‌زیستی گویش‌های محلی، با دارا‌بودنِ توانایی واژگانی در مقام زبان نگارش و نیز آموزش و پرورش، «ابزار ارتباط جمعی» یکایک مردم ایران شد. زبان آینه خودآگاهی و هویت و حیات و روح یک ملت بوده و به این‌ گونه زبان فارسی با بُن‌مایه و پیشینه‌ای دراز به‌عنوان یکی‌ از ستون‌های مهم هویت ملی ایرانیان شناخته می‌شود؛ چراکه اسطوره و تاریخ و فرهنگ و هنر همه ایرانیان در این زبان تجلی یافته و پایدار شده است بنابراین فردوسی با سرایش شاهنامه و با زنده‌کردن زبان فارسی گزاره‌های فرهنگی، باورهای کهن، اسطوره‌ها، آموزه‌های دینی و تاریخی و اصلا چیستی و چُونیِ ملت ایران را به نسل‌های پسین یاد داده و یادآور گشته و این‌چنین تداوم هویت ملی ایرانی را سبب شده است. ازاین‌رو پس‌از آفرینش و سرایش شاهنامه زبان فارسی درختی سایه‌گستر برای نگاهداشت هویت ملی شد که ایرانیان حتی با داشتن آداب و رسوم دیگرگون از هم آن‌ را به‌عنوان حلقه پیونددهنده خود برگزیدند.

▫️شاهنامه فرهنگ‌نامه‌ای بزرگ است و ازاین‌رو آموزش آن در مدارس بسیار زیاد به فرهیخته‌شدن جامعه زیستی ایرانیان یاری خواهد رسانید. شاهنامه از دو سو برای مدارس اهمیت دارد؛ یک سو، بحث گسترش واژگان در ذهن مخاطب کودک و نوجوان است زیرا ‌‌یکی‌ از مشکلات بزرگ دانش‌آموزان کم دامنه بودن واژگان در ذهن آنهاست؛ چنان‌که کمیت و کیفیت واژگان در ذهن دانش آموزان، بسیار نابسامان و پایین‌تر از نیاز آنهاست بنابراین چنانچه شاهنامه فردوسی در جایگاه منبعی که دارای واژگان اصیل پارسی و کارآمد است، به دانش آموزان شناسانده شود آن‌گاه می‌توان آنها را با این اثر ارزشمند نخست در سطح واژگان و سپس در سطح مفاهیم بنیادین فرهنگی و ملی که سویه دوم اهمیت آموزش شاهنامه در مدارس است، آشنا کرد؛ و این‌گونه افزون‌ بر غنای فرهنگی که در جامعه پدیدار خواهیم کرد، از آسیب‌رسیدن به زبان فارسی که ازجمله مؤلفه‌های هویت ملی است، نیز جلوگیری خواهیم‌ کرد.

▫️جای دارد تا در اینجا نگاه و سخن دکتر غلامحسین یوسفی مردِ نیک پهنه بی‌کران ادبیات فارسی را یاد آوریم که در چیستی شاهنامه فردوسی گفته‌اند: «شاهنامه فردوسی برخلاف آنچه ناآشنایان می‌پندارند، فقط داستان جنگ‌ها و پیروزی‌های رستم نیست بلکه سرگذشت ملتی است در طول قرون و نمودار فرهنگ و اندیشه و آرمان‌های آنهاست. برتر از هر کتابی درخور حیثیت انسان است و خود مردمی را نشان می‌دهد که در راه آزادگی و شرافت و فضیلت تلاش و مبارزه کرده مردانگی‌ها نموده‌اند و اگر کامیاب شده یا شکست خورده‌اند حتی با مرگ‌شان آرزوی دادگری و مروت و آزادمنشی را نیرو بخشیده‌اند. ازاین‌رو شناختن اثر بزرگ فردوسی و به روح و جوهر آن پی‌بردن برای مردم ایران وظیفه‌ای خطیر و دلپذیر است.»

📍متن کامل در «روزنامه شرق»

🎲@politicalmag

📄متن

➕ذکرِ محفلِ بخارا
🔻از امیرحسین جهانبگلو تا علی دهباشی

📝«حسین نوری‌نیا»

▫️امیرحسین جهانبلگو از کارگزاران و روشنفکران دهه ۳۰ تا ۵۰ بود. او ابتدا کارمند وزارت دارایی بود. در دانشگاه تهران حقوق، سپس در سوربن فرانسه ابتدا فلسفه خواند و بعد دکترای اقتصاد گرفت. بعد از بازگشت به ایران، جذب شرکت ملی نفت شد، سپس به‌عنوان یک مقام ارشد دولت ایران نقش مؤثری در سازمان اوپک داشت.

▫️در اواخر دهه ۴۰ و پس از بازگشت از الجزایر با فشار ساواک، به اجبار بازنشسته شد، ولی از اوایل دهه ۵۰ به درخواست دانشکده اقتصاد وارد دانشگاه تهران شد و در کسوت استادی، باتوجه به احاطه‌اش به فلسفه، اقتصاد، سیاست، ادبیات، عرفان، حقوق به‌ویژه حقوق بین‌الملل و حتی هنر و شیوایی کلام و جاذبه‌های شخصیتی، توانست نقش مؤثری در تربیت دانشجویان داشته باشد. جهانبگلو چند جلد کتاب در حوزه‌های مختلف نیز ترجمه کرد، اما نقش او در فضای فرهنگی ایران پیش از انقلاب بسیار فراتر از جایگاه استادی و مترجمی است.

▫️او به‌عنوان یک روشنفکر ایرانی، در دهه ۳۰ و ۴۰ زمینه طرح مباحث فلسفی غرب را در ایران فراهم آورد. جهانبگلو با تشکیل محفلی در باغ شخصی خود و دعوت از تعدادی از سرشناس‌ترین نویسندگان و روشنفکران، با سخنرانی‌های فلسفی احمد فردید، به‌ویژه حول محور هایدگر، که به جلسه‌های فردیدیه معروف شد، نقش مؤثری در جریان روشنفکری و اندیشگی ایران پیش از انقلاب داشت که اثرات آن در انقلاب ۵۷ نمایان بود و دهه‌ها تداوم یافت؛ جریانی که نتوانست ایران را مرکز بحث و گفت‌وگو قرار دهد.

▫️علی دهباشی، اما از ابتدا روزنامه‌نگاری بود که در ماهنامه‌ها و نشریه‌های ادبی و فرهنگی جریان‌های روشنفکری پس از انقلاب می‌نوشت. او از سال ۷۷ نشریه بخارا را راه‌اندازی کرد که تاکنون خوش درخشیده و ۱۶۱ شماره انتشار یافته است. بخارا که از سال ۱۴۰۰ سمرقند نیز با آن همراه شد، همچون دایره‌المعارفی در شناساندن نویسندگان ایرانی و خارجی به‌شمار می‌آید. این نشریه با اختصاص ویژه‌نامه‌هایی در هر شماره به یک نویسنده، جایگاهی ارزشمند در تاریخ مطبوعات ایران و دوران پس از انقلاب دارد. علاوه بر این به همت او کتاب‌های بسیاری که به‌نحوی موضوع آن‌ها به ایران بازمی‌گردد انتشار یافته است. بااین‌همه دهباشی را باید با تلاشی دیگر شناخت که او را به جهانبگلو پیوند می‌زند.

▫️او بنیانگذار محافل بخاراست؛ محافلی شامل؛ شب‌های بخارا، عصر شنبه‌های بخارا، عصر دوشنبه‌ها، عصر سه‌شنبه‌ها، عصر چهارشنبه‌ها، پنج‌شنبه صبح‌ها و جمعه‌های بخارا که در آن‌ها به معرفی شخصیت‌های علمی و فرهنگی ایرانی و خارجی، کتاب‌های ارزشمند انتشاریافته، نشریه‌های پا به میدان نهاده، میراث فرهنگی به‌جای‌مانده و فضاهای ارزشمند فرهنگی و طبیعی، دیدار و گفت‌وگو با شخصیت‌های علمی و فرهنگی و تجلیل از آن‌ها پرداخته شده است. محافل بخارا دارای چند ویژگی است که آن را از محفل جهانبگلو متمایز می‌کند:

▫️محافل بخارا به‌نظر می‌رسد پایدارترین و پرشمارترین محفل فرهنگی در طول تاریخ ایران در دوره‌ای کوتاه باشد. با گذشت حدود ۱۸ سال و نیم از برگزاری این محافل (از ۲۲ دی‌ماه ۱۳۸۴)، بیش از ۱۲۰۰ برنامه برگزار شده است؛ یعنی هرماه ۵ تا ۶ برنامه که در نوع خود بی‌نظیر است.

▫️ محافل بخارا توانسته است به ارتباطات میان‌فرهنگی دامن زند. برگزاری شب‌های نویسندگان و سفرای کشورهای خارجی حاضر در ایران، ازاین‌جمله است. ۳- محافل بخارا، از حوزه تنگ روشنفکران و نویسندگان برجسته که ویژگی محفل جهانبگلو بود، فراتر رفته و حوزه عمومی را با خود همراه کرده است. در محافل بخارا اقشار گوناگون اجتماعی حضور دارند. حتی زنان خانه‌دار و کارگران علاقه‌مند را نیز می‌توان در این محافل یافت.

▫️محافل بخارا، فاصله بین نویسندگان و مردم را شکسته است. آنان را در کنار یکدیگر نشانده است. حضور رودر‌روی علاقه‌مندان با نویسندگان و دانشمندان ایرانی، تعلق‌خاطر به ایران را در این محافل تقویت کرده است. ۵- محافل بخارا، چهاردیواری مکانی خاص را شکاند و به فضاهای گوناگون سرک کشید. در نقاط مختلف تهران، سپس شهرهای گوناگون ایران و حتی برخی شهرهای جهان برگزار شده و توانسته، ایرانیان را در نقاط مختلف به یکدیگر پیوند زند و در ایجاد حس مشترک آنان مؤثر باشد.

▫️محافل بخارا، دنیایی از تنوع فرهنگی است. در آن ناخواسته ایران‌دوستی بازتولید می‌شود. رواداری نسبت به یکدیگر شکل می‌گیرد. از دل آن انقلاب بیرون نمی‌آید که شکاف فرهنگی تولید کند. از بخارا تداوم فرهنگی و تلاش برای بازتولید ارزش‌های فرهنگی ایرانی و انسانی حاصل می‌شود.

📍متن کامل در «روزنامه هم‌میهن»
🎲@politicalmag

📄متن

➕درباره دانش سیاسی ایران
🔻چرا علم سیاست در ایران شکل نگرفته است؟

📝«علی اردستانی»

▫️می توان به ضرس قاطع گفت علم سیاست هنوز در ایران شکل نگرفته، و در بهترین حالت، در مرحله جنینی است؛ به زبان تامس کوون، در وضعیتی «پیشا علمی» قرار دارد. این که چرا این گونه هست، بحث مفصل و جداگانه ای را می طلبد، اما، در شمایی کلی، به نظر می رسد دو عامل باعث شده تا سیاست در ایران - به رغم تاسیس بیش از یک سده ای مدرسه علوم سیاسی - همچنان در این ضعیت پیشاعلمی دست و پا بزند.

▫️تلقی و انتظارات حکومت، و آشفتگی فکری شاغلان فکری این رشته (اعم از استاد و دانشجو). از یک سو، تمام تلاش حکومت این بوده است تا شاغلان این علم را به کارمندانی اداری تبدیل کند؛ کسانی که باید همانند هر کارمند دیگری در اداره دانشگاه حضور یابند و در قبال انجام وظایف محول شده مقرریه ای دریافت کنند. درواقع، هدف اصلی حکومت تامین کادر موردنیاز خود برای دستگاه های متبوعش بوده است تا ایجاد فضایی مطلوب برای رشد علم سیاست. از سوی دیگر، آشفتگی فکری و فقدان درک مناسبی از اهداف و غایات علم سیاست در میان خود شاغلان علم سیاست است که باعث شده آن نتواند به مرحله «علم» گام نهد و به همه چیز شبیه باشد جز علم سیاست.

▫️برای فهم میزان این آشفتگی فکری شاغلان علوم سیاسی نگاهی اجمالی به سیر تحول این رشته در ایران در سه دهه گذشته کفایت می کند. هر فرد، گروه، و تشکلی به فراخور توان و نفوذش کوشیده است که نظام باور خود را بر این رشته تحمیل کند. نتیجه و پیامد مهم این «تجاوزها» به حریم علم سیاست این شده است که این رشته به محلی برای رشد و نمو نحله های روشنفکری - در بعد سلبی آن - تبدیل شده است، و شاغلان این رشته آن قدر که درمورد افرادی نظیر هایدگر، فوکو، دریدا، لاکان، بلومنبرگ، و... از یک سو، و فقه سیاسی، سهروردی، هانری کربن، و ... از سوی دیگر می دانند، درمورد خود علم سیاست و متفکران اصلی آن نمی دانند.

▫️دیدگاه های این افراد و مکاتب فکری شان در بسیاری از موارد نه تنها ارتباطی با علم سیاست ندارند، بلکه در تضاد کامل با آن نیز قرار دارند. این آشفتگی ذهنی ، که عمدتا به آشفتگی عینی نیز ختم می شود، منجر به این شده است تا دارندگان مدارک عالی این رشته عمدتا در «خیالات» خود سیر کنند، و بجای تلاش برای ترویج آموزه های اصیل علم سیاست، به اشاعه افکاری بپردازند که در بسیاری از موارد ریشه علم سیاست را می خشکاند. این درد را کجا باید گفت که دانشجوی دکترای علوم سیاسی در ایران ملزم به خواندن هایدگر، پدیدارشناسی، آنارشیسم و یا فوکو و هابرماس است، اما نه استاد مربوط و نه آن دانشجو هنوز نمی تواند آثار پدران بنیانگذار را به درستی روخوانی کند، چه برسد به این که بخواهد ظرائف و دقایق آنها را دریابد؟!

▫️تالی فاسد این امر است که بسیاری از شاغلان این رشته به مبلغ دیدگاه های هویت گرا، در ناآگاهی و غفلت کامل از «امر ملی»، تبدیل شده اند. در واقع، پرسش عمده ای که وجود دارد این است که این افراد در علم سیاست چکار می کنند و چرا باید کرسی های این رشته در دست آنان باشد؟
🎲@politicalmag

📄متن

➕جدید در قدیم!
🔻حکایتِ سوزاندنِ صورتِ مذاکراتِ قانونِ مدنی

📝 «سالار سیف‌الدینی»

▫️مصطفی عدل یکی از حقوق‌دانانی که در تدوینِ قانون مدنی شرکت داشت، جایی گفته است: پس از تصویبِ قانون مدنی، با توافقِ اعضای کمیسیونِ تدوین از جمله، اصرارِ محمد فاطمی قمی صورت‌مذاکراتِ تدوینِ قانونِ مدنی سوزانده شده تا از آن پس، حقوق‌دانان و قضاتِ ایرانی هرجا به اِشکالی در فهمِ ماده‌ای برخوردند در تفسیر آن، به جای منابعِ قدیمِ فقهی به اصولِ حقوقِ «جدید» برگردند و بدین‌سان، قانونِ جدید را برابر مقتضیاتِ زمان و مکانِ علمِ حقوقِ جدید، توضیح دهند.

▫️قانون مدنی با ترکیبی که داشت، در عمل، جدید در قدیم بود، بنابراین برای تفسیر آن به هنگام وقایعِ جدید، بازگشت به قدیم، راه‌گشا نبود. هدف قانون‌گذارانِ ایرانِ مُدرن، آن بود که حقوقِ شرع درونِ یک نظامِ حقوقی جدید، فهمیده و بسط داده شود. مهمترین پیامد این قاعده که «قانون، باید با مزاجِ مملکت، سازگار باشد» این بود که قانونِ شرع باید بر اساسِ یک نظام حقوقی، درک می‌شد.

▫️اما «مزاجِ مملکت» در زمان و مکان امری ثابت نبود و همین امر موجب می‌شد که قانونِ شرع مطابقِ مقتضیاتِ زمان و مکان، مورد تفسیر قرار گیرد. این همان تحولی است که به تعبیری می‌بایست، فهمی از وجوهی از قدیم در جدیدِ شرع را با اسلوبِ حقوقِ جدید،‌عرضه میکرد. با این همه، جدید و بدیع بودنِ قانونِ مدنی به بهره گرفتن از مجموعه‌های مُدرن، مربوط نمی‌شود. آنچه دارای اهمیت بیشتری است قرار دادن قانون، در میدانِ جاذبۀ حقوق بود تا قانونِ قدیم با حقوقِ جدید، تفسیر شود و در هر دوره‌ای نیز با مقتضیاتِ زمان و مکان مطابقت داشته باشد.

▫️بنابراین قانون در میدانِ جاذبۀ «حقوق» است که اهمیت دارد. پس قانونی که حقوقی نباشد با یاسای چنگیزی، تفاوت ندارد. از این رو قانون، یا حقوقی است یا اصولاً قانون نیست. محمد فاطمی و منصورالسلطنه (مصطفی) عدل، دو نفر از اعضای اصلی کمیسیونِ تدوینِ قانون اساسی بودند که خاطرۀ راز آلودِ سوزاندنِ همۀ اسنادِ مذاکراتی را که منجر به تدوینِ قانونِ مدنی شده بود را روایت کرده‌اند. آنچه را که ما امروز در عالمِ نظر، امکانِ توضیحش داریم، مؤسسانِ قانونِ مدنی در عمل فهمیده بودند. سایر اعضای این کمیسیون عبارت از نصرالله تقوی، شیخ محمد بروجردی، شیخ اسدالله ممقانی، سید محمدرضا افجه‌ای، سید محسن صدرالاشراف، جواد عامری، احمد متین دفتری و محمدرضا ایروانی بودند.

▫️این متن برگرفته از کتاب ملت، دولت حکومت قانون جواد طباطبایی است.
🎲@politicalmag

📄متن

➕اعلام برگزیدگان جوایز پولیتزر
🔻گزارش جنگ غزه نیویورک تایمز برنده اصلی پولیتزر 2024 شد

▫️کمیته جوایز پولیتزر۲۰۲۴ جایزه بخش روزنامه‌نگاری و گزارش بین‌الملل را به روزنامه نیویورک تایمز اعطا کرد.این روزنامه به دلیل "پوشش گسترده و روشنگرانه" حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل و "پاسخ مرگبار ارتش اسرائيل" به این حمله، برنده جایزه پولیتزر در بخش "گزارش بین‌المللی" شد. همچنین آژانس خبری رویترز، جایزه عکاسی خبری را بابت پوشش "دست اول و فوری" حمله هفتم اکتبر (۱۵ مهر ۱۴۰۲) و واکنش اسرائیل، به دست آورد و همچنین به عنوان یک منبع مورد استناد ویژه برای «خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ای که جنگ در غزه را پوشش می‌دهند»، معرفی شد.

▫️همچنین ولادیمیر کارا مورزا، سیاستمدار اپوزیسیون روسی زندانی و روزنامه واشنگتن پست نیز مشترکا جایزه پولیتزر را دریافت کردند. این جایزه به دلیل «انتشار یادداشت‌های این سیاستمدار روس در داخل زندان باوجود همه مخاطرات و عواقب مخالفت با ولادیمیر پوتین و اصرار بر آینده‌ای دموکراتیک برای کشورش»، به او اهدا شد. کارا مورزا در حال تحمل ۲۵ سال محکومیت خود به اتهام «خیانت» به روسیه است. این طولانی‌ترین حکم زندان برای منتقدان پوتین به شمار می‌رود.

▫️بر مبنای گزارش آسوشیتدپرس، پولیتزر از شماری از خبرنگاران آمریکایی نیز بابت گزارش‌هایشان در مورد کار کودکان مهاجر، تبعیض نژادی در سیستم قضایی و خشونت با اسلحه تجلیل کرد. جین آن فیلیپس برای نگارش رمان «نگهبان شب» که داستان یک مادر و دختر در طول و بعد از جنگ داخلی آمریکا است، برنده جایزه بهترین رمان شد.

▫️جایزه پولیتزر، جایزه‌ای در روزنامه‌نگاری، ادبیات و موسیقی است که هر ساله با نظارت دانشگاه کلمبیا به روزنامه‌نگاران، نویسندگان، شاعران و موسیقی‌دانان داده می‌شود. این جایزه به‌نام بنیان‌گذار آن جوزف پولیتزر، روزنامه‌نگار مجاری‌تبار آمریکایی، در سده نوزدهم نام‌گذاری شده‌است.آقای پولیتزر به‌دلیل عشق و علاقه اش به روزنامه‌نگاری، مدرسه‌ای را در ایالت کلمبیا تأسیس کرد که هنوز هم یکی از معتبرترین مراکز آموزش روزنامه‌نگاری در سراسر جهان محسوب می‌شود و بسیاری از روزنامه نگاران برجسته در این محل آموزش می‌بینند.

▫️پس از راه اندازی این دانشگاه، جایزه‌ای به مبلغ ۲۵۰ هزار دلار و و همچنین بورس تحصیلی برای یک مسابقه گزارش نویسی در نظر گرفته شد. همچنین هر ساله بنیاد پولیتزر جایزه نیم‌میلیون دلاری خود را به بهترین عکس‌های خبری می‌دهد که در میان عکس‌های خبری جهان، بهترین عکس خبری افشاگرانه و جسورانه معرفی می‌شوند.
🎲@politicalmag

📄متن

➕زبان فارسی و فرهنگ ایرانی
🔻چگونه ايران محافظت می‌شود؟

📝«ذبیح‌الله صفا»

▫️زبان نماینده و نشان‌دهندۀ نوع تفکر انسان است. یک ملّت که دارای آداب و رسوم و عقاید خاصی است، ناچار فرهنگ خاصی دارد و اگر زبان واحدی نباشد که آن فرهنگ و آن نوع تفکر و همچنین آداب و رسوم و امثال اینها را نشان دهد، طبعاً اجزاء آن ملّت کم‌کم از یکدیگر دور می‌شوند و تحت تأثیر عوامل محیط و اقالیم و احتیاجات خاص هر ناحیه، فرهنگی خاص می‌یابند. بازگردیم به ایران؛ اگر زبان فارسی نبود که بنده و سعدی و حافظ را به هم ارتباط بدهد، من در مازندران نشان‌دهندۀ فرهنگ خاصّ خود می‌شدم به زبان مازندرانی و بعدها در مازندران بنابر مقتضیات اقلیمی آنجا و احتیاجات آنجا ما یک رسوم خاصی پیدا می‌کردیم که آن رسوم خاص را فارسی‌ها نداشتند.

▫️نتیجه آن بود که ما روزبه‌روز از فارس و فارسی‌ها دورتر می‌شدیم و فارسی‌ها روزبه‌روز دورتر از ما می‌شدند چنان‌که بعداً خوارزمی‌ها از ما بسیار دور شدند و یا همین امروز اقوام آریایی ایرانی که هنوز در پامیر و اطراف آنجا پراکنده‌اند، از ما بسیار دورند چون تحت تأثیر زبان‌های دیگر رفته‌اند.چیزی که در این میان توانست فکر یک شرقی ایرانی را با یک غربی ایرانی پیوند بدهد و یا یک خاقانی را با یک جامی در دو دورۀ متمایز از یکدیگر ارتباط دهد، زبان فارسی است.

▫️زبان فارسی درحقیقت حافظ فرهنگ ایرانی شد و بار فرهنگ ملّی ما روی دوش زبان فارسی قرار گرفت؛ چه در مکان‌های مختلف و چه در طول زمان‌های متفاوت، یعنی اندیشه‌های ایرانی پیش از اسلام و آغاز دورۀ اسلامی را شاهنامه به ما رسانده و در طول زمان اساطیر ایرانی و حماسۀ ایرانی را زبان فارسی حمل کرده و به ما داده است. اگر زبان فارسی وجود نمی‌داشت و امروزه می‌خواستیم دنبال حماسه‌ها و اساطیر ایرانی برویم اولاً چیز زیادی به دست ما نمی‌رسید برای اینکه در لهجه‌ها پراکنده بود و احیاناً ربطی به یکدیگر نداشت و ثانیاً اگر می‌خواستیم چیزی بدانیم می‌بایست که پنجاه لهجه و زبان را یاد بگیریم تا مطلبی از آنها دربیاوریم، درحالی‌که اینها جمعاً و یکجا در ادب فارسی و در آثار فردوسی و دقیقی و امثال آنان آمده است.

🎲@politicalmag