فرهنگستان زبان و ادب فارسی

@theapll
نودمین سالگرد تأسیس مجلۀ صدای شرق

دوشنبه، چهارم دی‌ماه ۱۳۹۶، مراسم جشن ۹۰سالگی مجلۀ صدای شرق، نشریۀ ملی انجمن نویسندگان تاجیکستان، با حضور اهالی قلم و فعالان فرهنگی و علاقه‌مندان، در اتفاق نویسندگان تاجیکستان برگزار شد.

در مراسم ۹۰سالگی مجلۀ صدای شرق که استاد صدرالدین عینی و همراهانش از پایه‌گذاران آن بودند، پس از گزارش نظام قاسم، رئیس اتفاق نویسندگان، محی‌الدین پنجشنبه‌زاده، مشاور یاردمچی (معاون) رئیس‌جمهوری تاجیکستان، در سخنانی اظهار کرد: مجلۀ صدای شرق در آن سال‌های وزنین (سنگین) چراغ روشنی را می‌ماند که خاندان معنوی مردم تاجیک را روشن می‌کرد.

پنجشنبه‌زاده در ادامه افزود: این نشریه نه‌تنها در ترغیب ادبیات تاجیک، بلکه در تربیت قلم‌کشان بزرگ و انکشاف زبان ملی ما نقش بارز داشت و هدف اصلی آن همیشه سهم گذاشتن در رشد ادبیات و فرهنگ ملی تاجیکان و راهنمایی برای ادیبان و آموزگاران بود.

ادیبان و استادان عبدالحمید صمد، ستار تورسون، عبدالنبی ستارزاده، گلنظر کلدی، گلرخسار صفی‌اوا، عسکر حکیم، نورمحمد تبراُف از دیگر سخنرانان این محفل بودند که در خصوص سابقۀ این نشریه، شیوۀ انتخاب مطالب، مدیریت و نقش این مجله در دوره‌های مختلف سخن گفتند.

حسن قریبی رئیس پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی نیز طی سخنانی اظهار کرد: ابتدا، با افتخار، ۹۰سالگی پایش و پویش مجلۀ ملی صدای شرق را به گردانندگان آن، نخست انجمن نویسندگان تاجیکستان، و‌ سپس به جناب آقای رستم وهاب، سردبیر محترم این مجله، تبریک عرض می‌کنم. لازم می‌دانم از گروه‌های کاری و نویسندگان پیشین که اکنون با این نشریه همکاری ندارند و نیز آن‌ها که روزگار دست و قلمشان را از این دنیا کوتاه کرده قدردانی کنم. همچنین، با احترام، یاد پایه‌گذاران این مجلۀ دیرپا را گرامی می‌دارم.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی در ادامه افزود: کوتاه سخن اینکه در روزگار ما یکی از شاخص‌های مهم توسعه‌یافتگی و نشانه‌های پیشرفت و حیات و نشاط علمی و فرهنگی یک کشور وابسته به تعداد و کیفیت یا صفت مجله‌های تخصصی علمی ـ پژوهشی و ادبی است. در جهان امروز نهادها و دستگاه‌هایی هستند که وظیفۀ آن‌ها رصد کردن و آمارگیری و بررسی تولیدات علمی منتشرشده در کشورهاست و گزارش‌های سالانۀ آن‌ها نشان‌دهندۀ رتبۀ علمی هر کشور به شمار می‌رود.

وی با اشاره به اهداف و وظایف هریک از ارکان یک نشریه اذعان کرد: اگر وظیفۀ پژوهشگر، نویسنده و شاعر تولید اثر باشد وظیفۀ مجله یا نشریه توزیع آن دستاورد‌هاست. نشریه‌ها با توزیع اطلاعات و نتایج پژوهش، تحلیل، داوری و نقد‌های آموزشی و همچنین ارتباط با گروه‌های علمی و محققان خاص و عامۀ پژوهشگران در داخل کشور و خارج از آن می‌توانند یکی از مهم‌ترین ابزارهای پیشروی یک کشور در ساحه‌های مختلف به حساب آیند.

قریبی در پایان سخنان خود افزود: خوشبختانه مجلۀ صدای شرق، با دیرینگی ۹۰ساله، گام‌های مفیدی در این راه برداشته و توانسته است چه در تاجیکستان و چه در خارج از مرزهای تاجیکستان، به‌ویژه کشور من، ایران، خود را به‌عنوان یک شاخص معرفی کند.

پس از آن استاد نظام قاسم، ضمن اشاره به سابقۀ همکاری این مجله با مراکز علمی و فرهنگی ایران، بر ادامۀ این فعالیت‌ها تأکید کرد و از رئیس پژوهشگاه خواست تا این همکاری‌ها بیشتر از گذشته تداوم یابد.

در پایان این مراسم، پس از شعرخوانی شاعران جوان، رستم وهاب، سر‌محرر این نشریه، ضمن ارائۀ گزارش ۹۰سالگی مجلۀ صدای شرق، به برخی از پرسش‌ها پاسخ گفت. در حاشیه این نشست فهرست دوازده‌سالۀ این نشریه به‌همراه ویژه‌نامۀ ۹۰سالگی صدای شرق توزیع شد.

http://persianacademy.ir/fa/X061096.aspx

http://persianacademy.ir/UserFiles/Image/X0610961.jpg

@theapll
گزارش تصویری رونمایی مثنوی

دوشنبه، چهارم دی‌ماه ۱۳۹۶، مراسم رونمایی کتاب مثنوی معنوی به تصحیح دکتر محمدعلی موحد، با حضور و سخنرانی مصحح و آقایان دکتر فتح‌الله مجتبائی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی، و دکتر مهدی سالاری‌نسب، پژوهشگر زبان و ادب فارسی، در محل فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.


http://www.persianacademy.ir/fa/X051096.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/Other/X051096%20(11).jpg

@theapll
نخستین نشست مشترک شبه‌قاره و آناتولی برگزار شد

شنبه، دوم دی‌ماه ۱۳۹۶، نخستین نشست مشترک شبه‌قاره و آناتولی (آسیای صغیر) در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.

در این نشست آقایان دکتر محمدعلی موحد، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر چندر شیکهر، استاد دانشگاه دهلی، دکتر علی تمیزاَل، استاد و مدیر انستیتوی تحقیقاتی مولوی در دانشگاه سلجوق قونیه، دکتر نصرالله صالحی، استاد و سرپرست دانشگاه فرهنگیان استان البرز، دکتر محمدتقی امامی خوئی و دکتر محمدرضا نصیری سخنرانی کردند.

در این نشست که با حضور شماری از پژوهشگران و اعضای هیئت فرهنگستان و استادان دانشگاه‌های مختلف برگزار شد، دکتر موحد در موضوع «تأثیر ادبیات ترک بر ادبیات ایران»، دکتر چندر شیکهر در زمینۀ «معرفی وقایع اسدبیگ قزوینی»، و دکتر تمیزاَل در باب «کتابخانه‌های نسخه‌های خطی ترکیه» سخن گفتند.

در ادامه دکتر صالحی، در سخنانی کوتاه، در مورد مقام علمی و معلّمی دکتر امام خویی سخن گفت و سپس دکتر امامی نیز به‌اختصار مطالبی را در باب کتاب تاریخ امپراتوری عثمانی بیان کرد.

سخنران پایانی این نشست دکتر محمدرضا نصیری، عضو وابسته و مدیر گروه‌های شبه‌قاره و مطالعات آسیای صغیر در فرهنگستان بود که در سخنانی، ضمن تشکر از سخنرانان و حاضران، دربارۀ اهداف این نشست مشترک توضیحاتی را ارائه کرد.

در پایان این نشست دو کتاب وقایع اسدبیگ قزوینی به تصحیح دکتر چندر شیکهر و تاریخ امپراتوری عثمانی نوشتۀ دکتر امامی خوئی، و همچنین سومین شمارۀ نشریۀ تخصصی مطالعات آسیای صغیر رونمایی شد.
http://persianacademy.ir/fa/X021096.aspx
http://persianacademy.ir/UserFiles/Image/X021096.jpg

@theapll
رونمایی مثنوی معنوی به تصحیح دکتر موحد

فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نظر دارد طی مراسمی کتاب مثنوی معنوی را، به تصحیح جناب استاد دکتر محمدعلی موحد، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رونمایی کند.

در این مراسم که روز دوشنبه، چهارم دی‌ماه ۱۳۹۶، ساعت ۱۰ تا ۱۲، در محل فرهنگستان (تالار الغدیر) برگزار خواهد شد، آقایان دکتر محمدعلی موحد، دکتر غلامعلی حداد عادل ، دکتر فتح‌الله مجتبائی و دکتر مهدی سالاری‌نسب سخنرانی خواهند کرد.

http://www.persianacademy.ir/fa/X270996.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X270996.jpg

@theapll
خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی ـ شمارۀ ۴۰

چهلمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان (آذر ۱۳۹۶) منتشر شد. فهرست مندرجات این شماره از خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: سخن نخست: : پذیرش بیش‌ از حد دانشجو یک علت ضعف رشتۀ زبان و ادبیات فارسی (دکتر حسن ذوالفقاری)؛ «مقایسۀ کتاب ادبیات فارسی ۲ نظام آموزشی گذشته با کتاب فارسی پایۀ دهم در نظام جدید» (لیلا میری)؛ گفت‌وگو با مؤلفان کتاب‌های درسی (۲۸): ابوالفضل انوشه‌پور (گیتی قریب)؛ معرفی کتاب راهنمای جامع تحلیل منابع آموزش زبان با تمرکز بر انگارۀ نیل اندرسون (مهدیه قنات‌آبادی)؛ پانزده درس از صرف فارسی میرزا حسن رشدیه (سیدرضا باقریان موحد)؛ معرفی مصوّبات فرهنگستان زبان و ادب فارسی: ۱. واژه‌های عمومی؛ ۲. واژه‌های بیگانه در کتاب‌های درسی (شیما شریفی)؛ آشنایی با مراکز آموزشی و پژوهشی زبان و ادبیات فارسی (۱): مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا (آذین شهریاری فرد)؛ نقد و تحلیل متون درسی (۱۲): درس «در کوی عاشقان» سال یازدهم (عبدالحسین موحد)؛ کارگاه نویسندگی دانش‌آموزان (۱۰): اگرنویسی‌های اخلاقی (سیدرضا باقریان موحد)؛ پیام تسلیت دکتر حداد عادل به مناسبت درگذشت حبیب‌الله چایچیان، اعطای تقدیرنامۀ فراهمایی آموزش زبان و ادبیات فارسی به استاد هوشنگ مرادی کرمانی، همایش بین‌المللی فریدالدین عطار نیشابوری، دومین همایش ملی نگاهی نو به زبان و ادب عامه، بنیاد پژوهشی شهریار به روایت تصویر، شعر پایانی: دماوندیه (ملک‌الشعراء بهار).

علاقه‌مندان می‌توانند چهلمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان و همچنین شماره‌های پیشین آن را از نشانی زیر بارگیری کنند:

http://www.persianacademy.ir/fa/B021096.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/B021096.jpg
http://www.persianacademy.ir/fa/azx.aspx

@theapll
هفتاد و سومین نشست ماهانۀ فرهنگستان: نظریۀ سفر و تصویرشناسی در سفرنامه‌ها: تحلیل موردیِ نگاه نخستین و نگاه پایانی

دوشنبه، بیست ‌و هفتم آذرماه ۱۳۹۶، هفتاد و سومین نشست ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد. در این نشست دکتر ایلمیرا دادور، پژوهشگر گروه ادبیات تطبیقی و استاد دانشگاه تهران، در موضوع «نظریۀ سفر و تصویرشناسی در سفرنامه‌ها: تحلیل موردیِ نگاه نخستین و نگاه پایانی» سخنرانی کرد.

در ابتدای این مراسم دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان، ضمن معرفی کوتاه دکتر دادور و موضوع سخنرانی وی، از ایشان درخواست کرد که سخنرانی خود را ارائه کند.

خانم دکتر ایلمیرا دادور در ابتدای سخنان خود، با اشاره به ارتباط سفرنامه‌نویسی با ادبیات تطبیقی، اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که ادبیات تطبیقیِ امروز به آن می‌پردازد، سفر و نوشتن از سفر، یا سفرنامه است که سده‌هاست جایگاه ویژه‌ای در ادبیات جهان دارد. برخی ناصر خسرو قبادیانی را نخستین سفرنامه‌نویسی می‌دانند که آگاهانه و هدفمند دیده‌های خود را، در طول سفرهای طولانی‌اش به نگارش درآورد؛ اما بودند بسیاری، همچون هردوت، که پیش از قبادیانی دیده‌ها را نوشته کرد؛ و بودند بسیاری دیگر، همچون مارکوپولو و ابن‌بطوطه، که پس از قبادیانی دیده‌ها را ثبت کردند.

وی در ادامه افزود در تمامی سده‌های گذشته و در ادبیات ایران و جهان، گفتن از سفر برای خواننده این مجال را فراهم آورده تا با نگاه طبقه‌بندی شده، «دیگری» و «دیگر بودگی» را ارزیابی کند تا به «خود»، «خودی» و «غیر»ی عمیق‌تر برسد. اما در ادبیات تطبیقی، تصویرشناسی بحث جدیدی است که پیش‌گامان آن دَنیل هانری‌پاژو و ژان مارک مورا، استادان ادبیات تطبیقی و تصویرشناسی هستند و برای نظریۀ سفر، نویسنده و فیلسوف معاصر فرانسوی، میشل اُن فرِی حرف تازه‌ای برای گفتن دارد.

دکتر دادور در باب کلیات موضوع سخنرانی خود افزود: این گفتار شامل نگاهی نو به سفر و گفتن از دنیای پیرامونِ مسافرـ‌نویسنده، بر پایۀ نظریه‌های تصویرشناسی و نظریۀ سفر خواهد بود.

هفتاد و سومین نشست ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور شماری از اعضای پیوسته و وابستۀ فرهنگستان، از جمله دکتر محمد دبیرمقدم، استاد احمد سمیعی (گیلانی)، دکتر سرور مولائی، استاد موسی اسوار، و همچنین برخی از اعضای هیئت علمی، مدیران و پژوهشگران فرهنگستان زبان و ادب فارسی و علاقه‌مندان برگزار شد.
http://www.persianacademy.ir/fa/X2809962.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X2809962.jpg

@theapll
واژه‌گزینی، از گذشته تا آینده

دوشنبه، بیستم آذرماه ۱۳۹۶، به دعوت پژوهشکدۀ اسناد سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، دو تن از پژوهشگران گروه واژه‌گزینی، خانم مهنوش تهرانی و آقای دکتر فرزین غفوری، سخنرانی مشترکی با عنوان «واژه‌گزینی، از گذشته تا آینده» ارائه کردند. این سخنرانی برای اعضای پژوهشکده و در دو بخش ارائه شد.

آقای دکتر غفوری دربارۀ پیشینۀ واژه‌گزینی، از عهد باستان تاکنون سخن گفت و به جایگاه زبان فارسی در میان زبان‌های ایرانی اشاره کرد. ایشان واژه‌گزینی را به ٩ دورۀ تاریخی تقسیم و نمونه‌هایی از واژه‌سازی در هر دوره را ذکر کرد. دکتر غفوری در پایان خاطرنشان کرد که امروز در مقایسه با دو مقطع مهم تاریخی پیش و پس از مشروطه و نیز در مقایسه با دیگر کشورهای فارسی‌زبان، پیشرفت زبان فارسی در ایران، تدریجی اما کاملاً محسوس بوده است.

خانم تهرانی سخنران بخش دوم بود که به روند کار واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی اشاره کرد و ضمن توضیح چند اصل بنیادی دربارۀ زبان فارسی علمی، با ذکر نمونه‌هایی، به تشریح وضعیت فعلی زبان فارسی در حوزه‌های صنعتی و علمی پرداخت. ایشان اظهار کرد پیشرفت علمی کشور در گرو تقویت زبان فارسی علمی است و این امر با درک اهمیت استانداردسازی اصطلاحات و مفاهیم و فعال شدن متخصصان علمی و فنی در کار واژه‌گزینی میسر می‌شود.

در پایان، سخنرانان به پرسش‌های حاضران پاسخ دادند.

http://www.persianacademy.ir/fa/X2809961.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X2809961.jpg

@theapll
برگزیدگان جشنوارۀ نقد کتاب

سه‌شنبه، بیست و هفتم آذرماه ۱۳۹۶، چهاردهمین جشنوارۀ نقد کتاب، در تالار همایش‌های پژوهشکدۀ فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد.

در این جشنواره برگزيدگان و شايستگان تقدير در گروه‌هاي كليات و اطلاع‌رساني، ميراث‌پژوهي، فلسفه، كلام و عرفان، روان‌شناسي و علوم تربيتي، فقه و حقوق، قرآن و حديث، اخلاق، علوم ‌اجتماعي، زبان، علوم و فنون، هنر، ادبيات فارسي، ادبيات داستاني، شعر معاصر، ادبيات عربي، تاريخ و جغرافيا، ايران و اسلام و كودك و نوجوان معرفي شدند.

در حوزۀ زبان فارسی نیز مقالۀ «دربارۀ زبان فارسی افغانستان» به قلم دکتر مسعود قاسمی، پژوهشگر گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به عنوان اثر برگزیده معرفی شد.

مقالۀ مذکور در پنجاه و نهمین شمارۀ مجله نامۀ فرهنگستان منتشر شده است. علاقه‌مندان می‌توانند این مقاله را از نشانی زیر بارگیری کنند:
http://www.persianacademy.ir/fa/X280996.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X280996.jpg
http://persianacademy.ir/UserFiles/File/NF/59/NF-59-11.PDF

@theapll
نخستین نشست مشترک شبه‌قاره و آناتولی برگزار می‌شود

شنبه، دوم دی‌ماه ۱۳۹۶، نخستین نشست مشترک شبه‌قاره و آناتولی (آسیای صغیر) در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار خواهد شد. در این نشست دکتر محمدعلی موحد، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر چندر شیکهر، استاد دانشگاه دهلی، دکتر علی تمیزال، استاد دانشگاه سلجوق قونیه، دکتر نصرالله صالحی، استاد دانشگاه فرهنگیان کرج، دکتر محمدتقی امامی خوئی، مؤلف کتاب تاریخ امپراتوری عثمانی، سخنرانی خواهند کرد.

همچنین در این نشست دو کتاب تاریخ امپراتوری عثمانی، تألیف دکتر محمدتقی امامی خوئی و وقایع اسدبیگ قزوینی، تصحیح دکتر چندر شیکهر رونمایی خواهد شد.

نخستین نشست مشترک شبه‌قاره و آناتولی از ساعت ۱0 تا ۱۲ روز شنبه، دوم دی‌ماه ۱۳۹۶، در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار خواهد شد. شرکت در این سلسله نشست‌ها برای عموم آزاد است.

نشانی: تهران، بزرگراه شهید حقانی، بلوار کتابخانۀ ملّی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تالار شهیدی.

http://www.persianacademy.ir/fa/X2709961.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X2709961.jpg

@theapll
پیام دکتر حداد عادل، در تکریم استاد خدایی شریف، به نمایشگاه تخصصی عکس و کتاب در حوزۀ فردوسی و شاهنامه

انجمن علمی ایران شناسی دانشگاه تهران با همراهی باشگاه شاهنامه‌پژوهان و چند انجمن شاهنامه‌خوانی دیگر از روز شنبه، بیست و پنجم آذرماه، تا پایان هفته، نمایشگاهی تخصصی در موضوع «عکس و کتاب در حوزۀ فردوسی و شاهنامه‌پژوهی» برپا کرده‌ است. این نمایشگاه به یاد و در تکریم استاد خدایی شریف، استاد فقید دانشگاه ملی و عضو وابستۀ آکادمی علوم تاجیکستان، برگزار شده است. هم زمان با این رویداد فرهنگی، دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز پیامی به برگزارکنندگان این نمایشگاه ارسال کرد. متن پیام مذکور بدین شرح است:

بسمه‌تعالی

لازم می‌دانم مراتب خوشوقتی و سپاسگزاری خود را از دانشگاه تهران و انجمن علمی ایران‌شماسی آن دانشگاه، در برگزاری مراسمی به یاد استاد فقید، دکتر خدایی شریف، دانشمند تازه درگذشتۀ کشور تاجیکستان، که با همراهی باشگاه شاهنامه‌پژوهان برپا شده است، اظهار کنم.

نام خدایی شریف‌زاده در محیط پژوهشی ادبیات فارسی، نامی آشنا و معتبر است. استاد شریف‌زاده، پروفسور دانشگاه ملی تاجیکستان، «ارباب شایستۀ علم و تکنیک تاجیکستان»، عضو اتحادیۀ نویسندگان این کشور و عضو وابستۀ آکادمی علم‌های جمهوری تاجیکستان و در یک کلام، دانشمندی صاحب‌نظر و صاحب‌مکتب بود.

آثار ارزشمند و ماندگار و نیز بیش از نیم قرن تلاش‌های مؤثر وی در نظام آموزش تخصصی ادبیات در تاجیکستان، درخور ارزیابی و گرامیداشت است.

استاد شریف‌زاده ده‌ها عنوان کتاب و حدود سیصد مقاله تألیف کرد که در نشریه‌ها و دانشنامه‌های تاجیکستان، ایران، روسیه و دیگر کشورها منتشر شده است.

تهیۀ برنامه‌های آموزشی و تألیف کتاب‌های درسی یکی از محورهای فعالیّت دانشگاهی استاد شریف‌زاده است. تدریس درسنامۀ نظم‌شناسی، معانی و بیان، سبک‌شناسی، سرچشمه‌شناسی، تحلیل متن ادبی، روش تعلیم ادبیات، نامه‌نگاری و دیگر فنون ادبی، به ابتکار و تلاش وی در دانشگاه ملّی تاجیکستان صورت گرفت.

پروفسور خدایی شریف‌زاده چهره‌ای مطرح و ماندگار در سطح بین‌المللی بوده و سخنرانی‌های علمی متعددی در مراکز ایران‌شناسی و تاجیک‌شناسی ایران، روسیه، بریتانیا، چک، افغانستان، هندوستان، پاکستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان داشته است.

کتاب «شاهنامه و شعر زمان فردوسی» از جملۀ آثار خدایی شریف‌زاده است که به مباحث پژوهشی در محتویات «شاهنامه» و زمینۀ پیدایش آن اختصاص یافته است. این کتاب از تازه‌ترین آثار وی است که در سال ۱۳۹۴ برندۀ جایزۀ «سعدی» جمهوری اسلامی ایران نیز شد.

این‌جانب، ضمن آرزوی رحمت و مغفرت برای روح آن مرحوم، آرزو می‌کنم فعالیت‌هایی نظیر آنچه استاد خدایی شریف در حیات پربار علمی خود به انجام رساند در محیط‌های علمی و پژوهشی تاجیکستان تداوم یابد و از این پس نیز شاهد ارتباط فرهنگی هرچه بیشتر جمهوری اسلامی ایران با مراکز علمی و فرهنگیان تاجیکستان و همکاری صمیمانه‌تر فرهیختگان و ادیبان دو کشور باشیم.

غلامعلی حداد عادل

http://persianacademy.ir/fa/X260996.aspx
http://persianacademy.ir/UserFiles/Image/X1408961.jpg

@theapll
هفتاد و سومین نشست ماهانۀ فرهنگستان برگزار می‌شود

دوشنبه، بیست ‌و هفتم آذرماه ۱۳۹۶، هفتاد و سومین نشست ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار خواهد شد. در این نشست دکتر ایلمیرا دادور، استاد دانشگاه تهران، در موضوع «نظریۀ سفر و تصویرشناسی در سفرنامه‌ها: تحلیل موردیِ نگاه نخستین و نگاه پایانی» سخنرانی خواهد کرد.

هفتاد و سومین نشست ماهانۀ فرهنگستان از ساعت ۱۱:۰۰ تا ۱۲:۱۵ روز دوشنبه، بیست ‌و هفتم آذرماه ۱۳۹۶، در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار خواهد شد. شرکت در این سلسله نشست‌ها برای عموم آزاد است.

نشانی: تهران، بزرگراه شهید حقانی، بعد از ایستگاه مترو، خروجی کتابخانۀ ملّی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، طبقۀ سوم.

http://www.persianacademy.ir/fa/X250996.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/ARM.JPG

@theapll
فرهنگستان، میزبان رئیس و مدیران مؤسسۀ پژوهشی علوم و فنّاوری رنگ

کارگروه واژه‌گزینی مهندسی بسپار در هفتۀ گذشته میزبان رئیس و مدیران مؤسسۀ پژوهشی علوم و فنّاوری رنگ بود. در این دیدار خانم‌ها دکتر زهرا رنجبر (رئیس مؤسسۀ پژوهشی علوم و فنّاوری رنگ)، دکتر مژگان حسین‌نژاد (عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ مواد رنگزا و مدیر انتشارات مؤسسه)، دکتر شهره روحانی (عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ مواد رنگزا و سردبیر نشریۀ مطالعات در دنیای رنگ)، و آقایان دکتر سعید باستانی (عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ پوشش‌های سطح و فنّاوری‌های نوین)، دکتر علی جان‌نثاری (عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ پوشش‌های سطح و فنّاوری‌های نوین)، دکتر فرهاد عامری (عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ فیزیک رنگ و مدیر اجرایی نشریۀ علوم و فنّاوری رنگ) در فرهنگستان حضور یافتند.

از اعضای کارگروه نیز آقایان دکتر علی عباسیان (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و رئیس کارگروه)، دکتر اسماعیل قاسمی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه پلیمر)، دکتر محمد کریمی (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر) و نمایندگان فرهنگستان، خانم‌ها مهنوش تهرانی و پروانه فخام‌زاده در این نشست حضور داشتند.

مؤسسۀ پژوهشی علوم و فنّاوری رنگ از نهادهایی است که در نشریات و کتاب‌های خود از واژه‌های مصوّب فرهنگستان استفاده می‌کند. در این جلسه دربارۀ همکاری بیشتر مؤسسه با فرهنگستان گفت‌وگو شد. چاپ واژه‌های مصوّب مرتبط با حوزۀ علوم و فنّاوری رنگ در مؤسسه، برگزاری نشست‌های ویژۀ زبان فارسی علمی در مؤسسه و تشکیل کارگروه واژه‌گزینی چاپ از مسائل طرح‌شده بود که مقرر شد با موافقت مدیریت فرهنگستان، اقدام لازم صورت گیرد. همچنین، متخصصان حاضر خواستار همکاری فرهنگستان و شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در فارسی‌سازی عنوان‌ها و سرفصل‌های درسی بودند.
http://www.persianacademy.ir/fa/X120996.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X120996.JPG

@theapll
انتشار شعرستان در تاجیکستان

مجموعۀ شعرستان شامل برگزیده‌ای از شعر امروز ایران، به انتخاب یک گروه مجازی ادبی با همین نام است. حسن قریبی، رئیس پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی، در مقدمۀ این کتاب، با اشاره به تأثیر فضای مجازی و امکانات شبکه‌های اجتماعی می‌نویسد: از مهم‌ترین شاخص‌های این تحوّلات و تغییرات شکسته شدن انحصار و رفع محدودیت از ساحه‌های (عرصه‌های) مختلف و تبادل اطّلاعات با حجم وسیع است که دروازه‌های ورود انسان به جهان حضور را گشاده، به‌گونه‌ای که سهم هرکس به قدر همّت اوست... در این فضا مرزبندی میان اصل‌ها و بدل‌ها شکسته شده است؛ به این معنی که در فضای مجازی، به دلیل وجود انواع مخاطب، دیگر تقسیم‌بندی مخاطب به خاص و عام تعریف قدیم را ندارد.

اگر سبک هندی شعر را از تالارهای دربار به سطح کوچه و بازار کشاند، در روزگار ما، فنّاوری هوشمند، آنچه را پیش از این دست‌نایافتنی بود در شبکه‌های اجتماعی گردآوری و در دسترس همگان قرار داده و به عبارتی، همه چیز را کف دست همه گذاشته است.

وی در معرفی مجموعه حاضر می‌نویسد: باتوجه‌به سابقۀ طولانی گردآوری انواع جُنگ‌های ادبی از گذشته تاکنون، موارد زیر ویژگی خاص این مجموعه است که در نوع خود تجربه‌ای تازه به شمار می‌رود:

۱. اشعار این مجموعه محصول سلیقه و انتخاب یک گروه ادبی با بیش از صد و پنجاه عضو است که برخی از این اعضا شاعر، برخی ادیب و برخی فعال ادبی هستند.

۲. آثار انتخاب‌شده در یک بازۀ زمانی سه‌ماهه به اشتراک گذاشته شده است.

۳. این دفتر با نیّت انتخاب بهترین غزل‌های معاصر گردآوری نشده، بلکه شامل بهترین انتخاب‌ها در یک گروه ادبی و در یک زمان محدود است.

۴. انتخاب بیش از ۱۶۰ غزل از این گروه به‌منزلۀ دست‌مایه‌ای خواهد بود برای خدمات پژوهشی. این غزل‌ها نمونه‌هایی هستند برای بررسی جایگاه این قالب ادبی و میزان اقبال آن در دورۀ معاصر.

شعرستان به پیشنهاد پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی و به کوشش دکتر شادی‌محمد صوفی‌زاده، زیر نظر حسن قریبی، به خط فارسی و سیریلیک در ۳۲۸ صفحه تهیه و در تاجیکستان منتشر شده است.

http://persianacademy.ir/fa/B120996.aspx
http://persianacademy.ir/UserFiles/Image/B120996.jpg

@theapll
اعطای تقدیرنامۀ فراهمایی آموزش زبان و ادبیات فارسی به استاد مرادی کرمانی

جمعه، دهم آذرماه ۱۳۹۶، اولین فراهمایی آموزش زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کمبریج برگزار شد. در این مراسم به پاس پنجاه سال تلاش استاد هوشنگ مرادی کرمانی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در زمینۀ داستان‌نویسی و نقش ممتاز او در توسعۀ زبان و ادبیات فارسی، با اعطای تقدیرنامه‌ای از وی قدردانی شد.

استاد هوشنگ مرادی کرمانی در این فراهمایی با بیانی شاعرانه و هنرمندانه، با ذکر داستان‌های کوتاهی از قصه‌های پرندگان روستای کودکی خود گفت: «ما در روستایمان با پرنده‌ها حرف می‌زنیم. با درخت‌ها، با جانوران، با کوه‌های بلند و سنگی، با ستاره‌ها، با تکه‌های ابر که در آسمانِ بلند و آبی شناورند حرف می‌زنیم.»

وی سپس با زبانی شعرگونه ادامه داد: «ما ایرانیان در سرزمین قصه‌ها و تصویرهای ناب و تلخ و شیرین و رنگین، خیال‌های شاعرانه و تفسیرهای شعرگونه زندگی می‌کنیم و پشت زندگی و کار و بار هر پرنده، هر حیوان و هر درخت، قصه و شعر و خیالی پنهان کرده‌ایم.»

در پایان این عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، باتوجه‌به حاکمیت عصر ماشین و شبکه‌های مجازی، نسبت به روایت و نوشتن داستان‌های زیبا دربارۀ طبیعت اظهار نگرانی کرد.

http://www.persianacademy.ir/fa/X1109961.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X1109961.jpg

@theapll
پیام تسلیت دکتر حداد عادل به مناسبت درگذشت حبیب‌الله چایچیان

پنجشنبه، نهم آذرماه ۱۳۹۶، حبیب‌الله چایچیان، پیش‌کسوت شعر آئینی و مرثیه‌سرای اهل بیت(ع) درگذشت. به همین مناسبت دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در پیامی درگذشت وی را تسلیت گفت. متن پیام مذکور بدین شرح است:

بسمه‌تعالی
درگذشت شاعر آئینی ارجمند شادروان حبیب‌الله چایچیان (حسان) را به خانوادۀ آن مرحوم و عموم اهل ادب و دوستداران اهل بیت پیامبر(ص) تسلیت می‌گویم. او با اعتقاد پاک و ذوق سلیم خود توانست جایگاه ادبی شعر آئینی را در دوران ما ارتقاء بخشد. برای آن مرحوم از درگاه خداوند کریم علو درجات مسئلت می‌کنم.

غلامعلی حدادعادل
http://www.persianacademy.ir/fa/X110996.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/X110996.jpg

@theapll
نامۀ دکتر گالینسکی به فرهنگستان زبان و ادب فارسی

چندی پیش پژوهشکدۀ مطالعات واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی دورۀ آموزشی بیست‌ساعته‌ای را با عنوان «اصطلاح‌شناسی‌ کاربردی» با تدریس دکتر کریستین گالینسکی، اصطلاح‌شناس سرشناس و مدیر مؤسسۀ اینفوترم، و معاون ایشان خانم استلا خیرالدو پرز، در محل فرهنگستان برگزار کرد.

دکتر گالینسکی و خانم خیرالدو پس از پایان این دورۀ آموزشی و بازگشت به وین نامۀ تشکرآمیزی را خطاب به دکتر حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، و مسئولان برگزاری این دوره ارسال کردند که متن آن از این قرار است:

خدمت آقای دکتر حداد عادل
آقای قنواتی و خانم پرویزی
آقای رحمتی

به استحضار می‏رساند که ما به سلامت به وین بازگشتیم. از میهمان‏نوازی و حمایت سخاوتمندانۀ شما در طول سفرمان به ایران و به‏ویژه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی بسیار سپاسگزاریم. به لطف شما چنان اقامت شگفت‌انگیزی در ایران داشتیم که در وصف نمی‏گنجد. از شما برای برنامه‏ریزی کوچک‌ترین جزئیات و نیز برای زمانی که صرف ما کردید بسیار سپاسگزاریم. ما به‌واقع هم از همکاری حرفه‏ای و هم از رابطۀ دوستانه با شما بسیار لذت بردیم.

به اشتراک گذاشتن تجارب حرفه‏ای و آموختن از یکدیگر و همچنین همکاری با بیش از ۴۰ نفر از شرکت‏کنندگانی که مشتاقانه و پرتلاش در کلاس‏ها و کارگاه‏ها حاضر شدند تجربۀ بسیار خوبی بود. مطمئن باشید که با خاطرات بسیار خوشی از این روزها به خانه بازگشتیم و امیدواریم که این همکاری ادامه یابد تا زمینۀ پیشرفت بیشتری برای شرکت‎‏کنندگان و همچنین دورۀ کارشناسی ارشد فرهنگستان فراهم شود.

در جهت ادامۀ همکاری با فرهنگستان، دستورالعمل نحوۀ انجام دو کارگاه برگزارشده به نام‏های Round robin و World Cafe که به‌وضوح شرکت‏کنندگان را مشتاق کرد، به‌پیوست ارسال می‏شود. باعث مسرت خواهد بود اگر این قالب در فعالیت‏های علمی ایران جایگاه اجرایی پیدا کند. همان طور که ذکر شد این قالب را می‏توان برای مقاصد مختلف و باتوجه‌به تعداد شرکت‏کنندگان تنظیم کرد. چنانچه پرسشی دربارۀ نحوۀ اجرای این دستورالعمل وجود داشته باشد با کمال میل پاسخگو خواهیم بود.

در روزهای آتی سعی خواهیم کرد برنامۀ کاری موجود را با نیازهای فرهنگستان هماهنگ و برای شما ارسال کنیم. از شما بابت به اشتراک گذاشتن اطلاعات و معرفی نشریاتی که در طی سال‌ها فراهم آورده‏اید تشکر می‏کنیم. با این اطلاعات توانستیم از فعالیت‏ها و دستاوردهای فرهنگستان گزارشی به همۀ اعضای اینفوترم بدهیم.

امیدواریم که با همکاری یکدیگر فعالیت‏هایی فراتر از صِرف تبادل اطلاعات معمول داشته باشیم تا بتوانیم بر مبنای تفاهم‏نامۀ جامعی که در سال ۲۰۰۰ بین اینفوترم و فرهنگستان زبان و ادب فارسی منعقد شد، بیش از پیش همکاری نماییم.

امیدواریم که فرهنگستان و به‏ویژه گروه واژه‏گزینی، همچنان به فعالیت‏های موفقیت‏آمیزش ادامه دهد تا زبان فارسی و همۀ مردم ایران از آن بهره‏مند شوند. مجدداً از همکاری بسیار صمیمانۀ شما سپاسگزاریم.

ارادتمند
کریستین گالینسکی
بلانکا استلا خیرالدو پرز

http://persianacademy.ir/fa/X050996.aspx
http://persianacademy.ir/UserFiles/Image/ARM.JPG

@theapll
خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی ـ شمارۀ ۳۹

سی‌ونهمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان (آبان ۱۳۹۶) منتشر شد. فهرست مندرجات این شماره از خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: سخن نخست: آموزش زبان‏های محلی و مخاطرات پیش رو (دکتر حسن ذوالفقاری)؛ «ترویج زبان و ادبیات فارسی و نقش المپیاد ادبی در آن» (تمنا گل‌بابایی)؛ گفت‌وگو با مؤلفان کتاب‌های درسی (۲۷): پریچهر جبلی آده (گیتی قریب)؛ گزارش شصت‌و‌نهمین و هفتادمین نشست ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ واژه‌گزینی و کارکردهای چندگانۀ آن، زبان فارسی به‌عنوان زبان میانجی در شبه‌قارۀ هند (زهرا زندی‌مقدم)؛ لذت خواندن برای فارسی‌آموزان سطح پیش‌میانی و میانی، مینا ۱ برای فارسی‌آموزان سطح مقدماتی (دکتر ابوالقاسم غیاثی زارچ)؛ معرفی مصوّبات فرهنگستان زبان و ادب فارسی: ۱. واژه‌های عمومی؛ ۲. واژه‌های بیگانه در کتاب‌های درسی (شیما شریفی)؛ آشنايي با مدارس ايران (۷): مدرسۀ شوکتیۀ سربیشه (آذین ناصح)، آموزش‌وپرورش نوین در شهرستان قاين (آذین ناصح و نگین ناصح)؛ نقد و تحليل متون درسی (۱۱): درس «قاضی بُست» سال يازدهم (عبدالحسین موحد)؛ کارگاه نویسندگی دانش‌آموزان (۹): فرهنگ لغات خودمانی (سید رضا باقریان موحد)؛ «جایزۀ فرهنگستان به مطبوعات» در سال ۱۳۹۶، نشست مطبوعاتی جایزۀ فرهنگستان به مطبوعات، بیست‌وسومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، برگزاری نخستین کارگاه آموزشی زبان فارسی (در جايگاه زبان علم) با عنوان «کارسوق واژه‌گزینی»، پیام تسلیت دکتر حداد عادل به مناسبت درگذشت پروفسور خدایی شریف، ماهنامۀ انشا و نویسندگی شمارۀ ۸۴ منتشر شد، بنیاد پژوهشی شهریار به روایت تصویر، شعر پایانی: انگاسی (نیما یوشیج).

علاقه‌مندان می‌توانند سی‌ونهمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان و همچنین شماره‌های پیشین آن را از نشانی زیر بارگیری کنند:

http://www.persianacademy.ir/fa/azx.aspx
http://www.persianacademy.ir/fa/B050996.aspx
http://www.persianacademy.ir/UserFiles/Image/B050996.jpg