Dilmurod Tuymurodov


Channel's geo and language: not specified, not specified
Category: not specified


Email: DITuymurodov@gmail.com
Teacher, MSc in Nuclear Engineering (Nuclear Physics and Technology)

Related channels  |  Similar channels

Channel's geo and language
not specified, not specified
Category
not specified
Statistics
Posts filter




Talabaga sun'iy baho qo'ygan o'qituvchi "vatanimni sevaman" deb ayta olishga qanchalik haqli?!

@dilmurod_tuymurodov


Forward from: Муҳрим
Экология вазирлиги Тошкент ҳавоси ифлосланишининг олдини олиш учун Аи-80 бензиндан фойдаланишни тақиқлашни таклиф қилибди. Дарахтларни кесишга мораторий эълон қилинса ҳам дарахтлари кесилаверадиган, янги қурилишларга мораторий эълон қилинса ҳам янги қурилишлар бўлаверадиган бузилган ўлкада Аи-80 бензиндан фойдаланишни тақиқлаш ҳам кутилган самарани бермаса керак. Охир-оқибат, бундай “тақиқ-тақиқ ўйини”дан келадиган асосий самара – Аи-80 бензинни Аи-95 нархида сотилиши бўлади. Шахсан мен давлатимиз АËҚШларимизда Аи-95 нархида Аи-80 сотилишининг олдини ололади, деб ўйлайман, бунга ишонмайман ҳам.

Аи-80 дан маъмурий йўл билан қутилиб бўлмаса керак. Боз устига, монопол автозаводимиз ҳали ҳам мотори Аи-80 га мўлжалланган машиналар ишлаб чиқаришни давом эттираётган бир вақтда. Ҳар қандай эскилик сарқитидан табиий йўл билан воз кечиш керак (ўзим гувоҳи бўлмагану, лекин Аи-76 дан ҳам табиий йўл билан – унга талаб камайиб, воз кечилган бўлса керак). Аи-80 билан боғлиқ ҳолатда эса бизга, хусусан, миллий автомобиль бозоримизга эркинлик керак – бозор бемантиқ шартларсиз тўлиқ очилиши, “растаможка” деган балои азим йўқотилиши керак.

Айни вақтда, бозоримиз ривожланган дунёнинг ҳайдалган эски машиналари билан тўлиб кетмаслиги учун баъзи мантиқли шартлар ҳам бўлиши мумкин, албатта – масалан, 2024 йил ҳолатида 2015 ё 2020 йилдан аввал ишлаб чиқарилган машиналар импортига тақиқ ё аждарҳо божлар, дегандек. Аммо кўрсатилган санада чиққанми, янгими, камида Аи-92 ё Аи-95 да юрадиган машинами, марҳамат, эмин-эркин олиб кирилаверсин. Нима муаммо? (божхонада назорат борасида муаммо бўлиши мумкин, деб ўйлайману, эҳтимол, муаммо чиқмаслигининг бир иложи топилар).

Менда, негадир, шундай ишонч борки, агар “растаможка” бекор қилинса, хориждан ҳам арзон, ҳам сифати ўзимизнинг миллий автоаждарҳо чиқараётган аравалардан яхшироқ автомобиллар кириб келади ва Аи-80 га талаб ўз-ўзидан камаяди. Талабгори йўқ нарсани сотиш ҳам тўхтайди, тақиқлашга зарурат ҳам қолмайди. Менимча.


Forward from: Gazeta.uz - Новости Узбекистана
Во время стихийных бедствий люди с инвалидностью подвергаются наибольшему риску, поскольку экстренные оповещения и пути для эвакуации могут оказаться недоступны для них. Всемирный банк провёл в Узбекистане исследование на эту тему и дал рекомендации по учёту потребностей людей с инвалидностью.

https://www.gazeta.uz/ru/2024/01/08/inclusion/?utm_source=push&utm_medium=telegram

@gazetauz


Huquqbuzarlikka javobgarlik va jarimalar mulk va daromadlarga proporsional bo'lmaguncha adolatga erishib bo'lmaydi.

@dilmurod_tuymurodov


Video is unavailable for watching
Show in Telegram
To'liq.

@dilmurod_tuymurodov


Forward from: Uzb_Meteo
Фарқлар.

Туркия жануби шарқидаги икки 7.6 ва 7.8 магнитуда кучли зилзиларда Туркия ва Сурияда жами 59 мингга яқин инсон ҳалок бўлди (Туркиядан 50.5 минг киши, Суриядан 8.9 минг киши).

Япония ғарбидаги 7.6 магнитуда кучли зилзилада эса 24 киши халок бўлди. 50 киши жабрланди.

Япония ғарбидаги кучли зилзила талофатлари, унинг ер рельефини жидиий ўзгартириб юборишдаги вазият Туркиядагидан қолишмайди.

Аммо, бу икки бир кучга эга табиий офатларда аҳоли ўлими билан боғлиқ фарқлардан сезиш мумкинки, Туркия-Сурия хамда Япония мамлакатларида сейсмик хавф хатарлар, зилзиланинг хавф кўламини юмшатишга қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш ўртасида жуда катта фарқ мавжудлиги кўриниб турибди.


2024-yil barchangizga xayrli, barakali va omadli kelsin! Yangi yilingiz muborak, azizlar!

@dilmurod_tuymurodov


Ko'p joylarga qilgan safarlarimizda yerlik aholi bilan qurgan suhbatimizdan va manzaradan qilgan xulosamga ko'ra, butun mamlakat bo'ylab qayerlar tabiiy gazdan uzilgan bo'lsa, o'sha yerlarda deyarli katta daraxtlar va tutzorlar qolmagan. Jumladan, bizning tumanda ham, bizning qishloqlarda ham.

Yoshligimizda yo'llar va ariqlar bo'yi ulkan daraxtlar bilan qoplangan edi. Gazdan uzilganimizdan so'ng hech biri qolmadi. Faqat bog'lar qolgandi, bog'lar ham "intensiv ko'chat ekish maqsadi"da buzib tashlandi. Butun tuman bo'ylab bir necha o'n yillik daraxtlardan iborat chorbog'lar yo'qolib ketdi. Hali yangi bog'lar barpo etilmasdan eskilari yo'q qilindi. Intensiv ko'chatlar ham deyarli ekilmadi.

Bugungi chang bo'ronlarida shu massaviy daraxt kesishlarning ham hissasi borligini ilm-fan inkor etmasa kerak.

Yangi davrda ayrim qishloqlarga gaz qaytdi. Vaziyat ancha yaxshi. Bizning qishloq hali ham gaz qaytishidan umidvor.

@dilmurod_tuymurodov


Forward from: Ko’rinmas Qo’l
Kambag’allik qopqoni va jamiyatdagi narrativlar haqida

PISA 2022 test natijalari bir narsani yanada aniq ko’rsatdi: O’zbekistonda ta’lim darajasi tashvishli holatda. 81ta qatnashgan davlatlar orasida, bizning 15-yoshlik maktab o’quvchilarimiz o’qish qobiliyati (reading) va ilm-fan (science) bo’yicha 80-o’rinni, matematikadan esa 72-o’rinni egallashibdi.

Bu bir qiziq fikrga undaydi: O’zbekiston, boshqa past daromadli mamlakatlar qatori, kambag’allik qopqonida (poverty trap) bo’lishi mumkin. Bilamizki, ta’lim inson kapitalini yaxshilaydi va ishchilarning unumdorligini oshiradi. Unumdor ishchi kuchi esa, iqtisodiy o’sishga olib keladi. Iqtisodiyot o’skan sari, ta’limga bo’lgan talab ham, unga ajratiladigan resurslarning hajmi ham oshib boradi. Ya’ni, sodda shaklda bu tsikl quyidagicha ko’rinishga ega: ta’limga sarmoya -> iqtisodiy o’sish -> ta’limga sarmoya -> iqtisodiy o’sish -> ….

Ushbu jarayon mikro-darajada ishlashini ko’pchiligimiz kuzatganmiz. Ta’lim olmagan insonning kambag’al bo’lish ehtimoli yuqori, va u o’z farzandlariga ham yaxshi ta’lim berishi qiyinlashadi. Uning farzandlari esa o’z farzandlariga kelganda huddi shu muammoga duch kelishadi va hokazo.
Makro-darajada, ya’ni davlat miqiyosida ham huddi shu bog’liqlik ishlaydi.

Qopqondan chiqish uchun biz ijobiy shoklarni (positive shocks) yaratishimiz kerak. O’ylashimcha, eng muhimlaridan biri bu jamiyatda ta’limga bo’lgan e’tirofni oshirish.

Bizda ta’limga sarmoya kiritish madaniyati shakllanmaganligi PISA natijalaridan ko’rinib turibdi. Rivojlangan mamlakatlarda, daromadi baland va o’qimishli oilalardan kelib chiqqan o’quvchilarning natijalari daromadi past oilalardagi o’quvchilarnikidan farq qiladi. Buning sababi: qanchalik resurslar ko’p bo’lsa, shunchalik ta’limga sarmoya kiritish uchun imkoniyatlar kengayadi. Repetitorlar, kitoblar, o’quv qurollari va boshqalarga mablag’ sarflash osonlashadi.

O’zbekistonda esa sotsial-iqtisodiy tafovut deyarli hech qanday PISA natijalaridagi farqni keltirib chiqarmas ekan. Ya’ni, kambag’al va boy oilalarda katta bo’lgan o’quvchilar bir xil past natijalarni ko’rsatishibdi. Ushbu fenomenning ba’zi sabablari sistematik bo’lsa-da, katta qismi bu jamiyatimizdagi daromadi baland oilalar ta’limdan tashqari boshqa yo’llarga mablag’larini sarflashida. Bu esa ota-onalar ta’limga sarmoyaning haqiqiy daromadlilik darajisini (rate of return) noto’g’ri o’lchashidan kelib chiqadi.

Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, ota-onalar ta’limning ijobiy ta’siri to’g’risida haqiqiy faktlarni bilishsa, farzandlarining ta’limiga ko’proq mablag’ va vaqt ajratishar ekan. “Bill Geyts o’qimagan lekin milliarder bo’la oldi-ku” kabi noto’g’ri qarashlarning ommalashishi esa salbiy ta’sir ko’rsatadi. Biz jamiyatimizdagi narrativlarni to’g’ri shakllantirishni boshlashimiz zarur.


Forward from: Advokat Abdullayev | Rasmiy
"Йўқ" дейишни ўрганинг

Ҳар сафар арзимас кичик, аҳамиятсиз нарсаларга "ҳа" деяверсангиз, ҳақиқатан ҳам, муҳим ва аҳамиятли бошқа нарсаларга "йўқ" деяётган бўласиз. Доимо "Ҳа" дейдиган инсон ҳеч қачон буюк бўлмайди. "Йўқ" дейишни ўрганиш фаровонлигингиз учун жуда муҳимдир.

Ғийбат қилиш учун қаҳва ичишга таклиф қилган дўстингизга "йўқ" денг. Салбий ҳис-туйғуларни ва ҳаёсизликни тарқатаётган ходимингизга "йўқ" денг. Орзу-истакларингиз, мақсадларингиз устидан кулиб, ўзингизга бўлган ишончингизни шубҳага соладиган яқинингизга ҳам "йўқ" денг. Ҳаётингиздаги муҳим ва аҳамиятли ишларингизни бажаришингизга халақит берадиган бошқа ишларга ҳам "йўқ" денг.

Сиз ҳаммани кўнглини бирдек ола олмайсиз, ҳаммани мамнун қила олмайсиз. Энг ақллиларгина буни тушунадилар. Ўзингизни айнан нималарда устун эканлигингизни билишингиз керак. Мақсадларингизни белгиланг. Келаётган ҳафталар, ойлар ва йиллар давомида нима қилишингиз кераклигини билиб олинг, шунда "ҳаёт" деб аталмиш ўйинда ўзингизни яхши намоён этишингиз мумкин. Кейин эса қолган бошқа ҳамма нарсага йўқ дейишингизга тўғри келади. Ишончим комилки, бу атрофингиздаги баъзиларга ёқмайди. Лекин сиз бошқалар хоҳлаганингдек яшашни танлайсизми ёки ўз ҳақиқатингизга кўра ва орзунгизга мувофиқ ҳаёт қуришни бошлайсизми?

©️Адвокат Робин Шарма

👉 @Advokat_Abdullayev


Forward from: Jalilov. Qaydlar
Iqtisodchi Bekzod Hoshimov PISA-2022 natijalariga ko'ra, 86% o'quvchilarimiz "funksional savodsiz" ekanligi haqida yozar ekan, "albatta raqamlar fojiaviy, lekin ajablanarli emas. Bu natijadan hayratda qolgan odamlar unchalik ko'p emas ekan shekilli", deydi. Shaxsan men PISAda yuqori o'rinlarni egallashimizni kutmagan edim, albatta, lekin fojianing ko'lamini bu qadar ulkan deb tasavvur qilmagandim. PISAda qatnashgan O'zbekistonlik o'quvchilarning 80%dan ko'prog'i 9-sinf o'quvchilari bo'lgan: tayanch o'rta ta'limni tugatayotgan o'quvchilarning mutlaq ko'pchiligi funksional savodsiz bo'lishi, berilgan ma'lumotni tahlil qila olmasligi, unga baho bera olmasligi - bu ulkan fojia. Bunday yoshlarni istalgancha manipulyatsiya qilish, "miyasini yuvish" qiyin emas.

Endi o'sha doimiy ikkita savol tug'iladi: kim (nima) aybdor? va nima qilmoq kerak? Har xil "chora-tadbirlar rejalari" ish beradimi?

Kim (nima) aybdor?

Birinchi navbatda biz "o'qish savodxonligi nima" degan savolga javobni aniqlashtirib olishimiz kerak. PISA "O'qish savodxonligi ramkasi"ga (Reading Literacy Framework) ko'ra, o'qish savodxonligi - bu shaxsning o'z maqsadlariga erishish, bilimi va potensialini rivojlantirish va jamiyatda ishtirok etish maqsadida matnlarni tushunishi, ishlata olishi, ularga baho berishi, ular ustida mushohada yurita olishi va ular bilan aloqaga kirisha olishidir. Matnni tushunish bir qancha jarayonlarni o'z ichiga oladi: matndan ma'lumotni topa olish, eksplitsit va implitsit fikrlarni tushunish hamda inferensiya (xulosalar chiqara olish), matnga baho berish va mushohada yuritish (talqin, ma'lumotlar integratsiyasi). (O'quvchilarimiz o'qish savodxonligi bo'yicha yaxshi natija ko'rsatmagan PIRLS o'qish savodxonligi ramkalarida ham shunday, faqat boshqacharoq klassifikatsiya qilingan).

Ya'ni, o'qish (shunchaki harflarni dekodlash emas, o'qib tushunish) - jo'n jarayon emas. Ko'nikma o'z-o'zidan shakllanmaydi (hatto ona tilida ham), unga o'rgatish kerak. Yana qaytarish bo'lsa ham aytaman, bu ko'nikmalar ona tili fanida rivojlantiriladi. (Adabiyot fani ham matn bilan ishlaydi, lekin badiiy matnni tushunish - boshqacharoq ko'nikma: buning uchun badiiy tur va janrlar, badiiy tasvir vositalari va priyomlar haqida, asar / muallif konteksti haqida ham bilimlar kerak).

Biz 2021-yilgacha boshlang'ich sinflardagi o'qish darslarida asosan badiiy (shunda ham asosan qandaydir "hikmatli") matnlar bilan ishladik. Bunda ham asosan matnni eng quyi darajada tushunish - matndan eksplitsit ma'lumotni chiqarish (kim? nima qildi? qachon? singari) bilan ishladik. Ona tili darslarida esa - boshlang'ich sinflarda ham, o'rta ta'limda ham - urg'uni grammatik qoidalarni tizimli yodlatishga qaratdik. Ya'ni, ta'lim tizimimizda maqsadi o'qish savodxonligini - turli janrdagi, turli shakldagi, turli auditoriya uchun va turli maqsadlarda yaratilgan matnlarni tushunishni - o'rgatish bo'lgan bironta ham fan yo'q. Milliy o'quv dasturida bu holatni to'g'rilashga harakat qilindi, lekin 2023-yilda "Novda" darsliklari joriy qilinishi bilan yana eski holatga qaytildi. (Bu darsliklarni joriy qilayotganlar "4K" haqida nimalar demasin, "Novda"ning 2023-yilgi darsliklarini (o'zbek tilida: ona tili, o'qish, rus tilida: ona tili, o'qish) 2021-yildan oldingi darsliklar bilan solishtirib ko'rsangiz, maqsad va metodik yondashuv bir xil ekanligini, shunchaki "Novda" darsliklari sal rang-barangroq va o'qish savodxonligiga ta'sir qilmaydigan har xil rebuslar-u boshqotirmalar hisobiga sal "qiziqarliroq" ekanligini ko'rish qiyin emas. Bu haqida darslik muallliflaridan biri bayonot ham bergan edi.) Maktabda bolaning o'qish bo'yicha funksional savodxonlik ko'nikmalarini shakllantiradigan bironta ham fan bo'lmasa, bolada ko'nikma qayerdan shakllansin?!

(davomi quyida)


Forward from: davletovuz
Шавкат Мирзиёев:

Ўзини “кўча” деб атайдиган жиноий гуруҳлар бўладими, коррупцияга берилган мансабдор шахслар бўладими, ким қонунга беписанд қараб, давлат ва жамиятга зарар етказадиган бўлса, биз бунга ҳеч қачон жим қараб туролмаймиз.

Кўчаларимиз, маҳаллаларимиз, ҳаётимиз том маънода тинч ва тоза, жиноятдан холи бўлиши керак.


Forward from: Uzbekonomics
Alisher Qodirov bu masalada haq. Faqat noto’g’ri talqin qilinmasligi uchun, qo’shimcha va oydinlik kerak. Avtomobildan foydalanish hozir O’zbekistonda shundoq ham arzon emas, balki juda qimmat aslida. Jamiyatga, atrof-muhitga va boshqa harakatlanish ishtirokchilariga.

Muammo shundaki, hozir bu xarajatlarni haydovchidan boshqa deyarli hamma to'layotganida. Metroda yuradigan nafaqadagi inson ham, yo’l yaqinida yashaydigan aholi ham, shahar ichida harakatlanadigan piyoda ham mashinani o’zlari haydamasalar ham mashina tutunidan, mashina yaratadigan tirbandlik xarajatlarini bilvosita va eng muhimi mashina haydash uchun yaratilayotgan ko’prik va yangi yo'llarni qurishda bevosita soliqlari bilan moliyalashtirmoqdalar. Shahar ichida istalgan joyda “bepul” parkovka borligi va shahar yerida istalgan joyda bu shaxsiy mulkni saqlash imkoniyatiga davo borligi misol bo'ladi. Avtomobil yaratadigan yana bir katta xarajat bu xavfsizlik masalasi. Bu haqda podkastimizning oxirgi sonida gaplashganmiz.

A.Qodirov aytayotgan gap, ya’ni mashina haydash qimmat bo’lish kerak degani, biroz to’liq jumla emas. Bu mashina haydashdan chiqadigan eksternaliylarni haydovchilar o’zlari internalizatsiya qilishlari kerak degani xolos. Bu gapni yanada soddalashtirsak, masalan, mashina sotib olganga "bu mashinaga shaharda istalgan joyda bepul parkovka qilish imtiyozi berilsin" degan xujjat qo'shib berilmaydi degani. Moyga, benzinga xarajat qilingani kabi, mashina haydashning boshqa xarajatlarini haydovchilar o’z bo’ynilariga olishlari kerak degani xolos. Ya’ni qurilgan yangi yo’lning badali, yoki parkovka xarajatlari o'sha mashina haydovchilari hisobiga bo'lishi kerak. Masalan, shartli shahar chetidagi stadionga yangi yo'l qurilsa undan o'tgan har bir mashina qanchadir to'lab moliyalashtirishi to'g'riroq va adolatliroq bo’lar edi, metroda yurgan pensioner yoki piyoda yurganlar soliqlari orqali emas.

Jamoat transporti, pullik parkovka va shahar markazida pullik yo'ldan pullarni taqsimoti va shaffofligi ham muhim masalalar, lekin mashina xarajatini mashina haydovchisi to'lasin degan argumentdan mustaqil.

Asfalt sotsializmi haqidagi kolonkamni eslatadigan vaziyat ekan.

@uzbekonomics


Mavzu ko'tarilganda yana qo'shimcha:

Ko'chalar torayib hamma polosalar avtobus, tramvay, velosiped+samokat va piyodaga berilishi kerak. Shunda avtobus va tramvayning harakatlanish tezligi ham ortadi. Metro shahar ichida uzoq masofalarga qisqa vaqtda yuruvchi eng tezkor transport bo'ladi.

Xususiy avtoga bir polosa ham yetadi. Boshqaning polosasiga o'tgan xususiy avtoga katta jarima bo'ladi. Ortib qolgan polosalarga daraxt ekiladi.
__
Avtomobil qimmatligi uni hozirgidek hashamat ramzi bo'lishiga sabab. Hatto, haydovchilarning aksariyati mashinani o'zidan ko'proq asraydi. Avtomobil arzon bo'lsa, u statusni belgilab bermasdan, ehtiyojni qondiruvchi oddiy buyum bo'ladi.
__
Mukammal jamoat transportli, velosiped va piyodalar uchun loyihalangan yashil shaharda sog'lom aholi yashaydi.

@dilmurod_tuymurodov


Monopoliya va bojlar hamma sohada zararli. Avtomonopoliya ko'zga ko'proq tashlanadi. Bizda aholini kambag'alroq ushlab turgan bojlar juda ko'p. Jahon Savdo Tashkilotiga kirishimiz shu muammoni hal etishning yo'li.

Davlatning mamlakat hududida yagona kuch ishlatuvchi va soliq yig'uvchiligidan boshqa sohadagi monopoliyalarning barchasi zararli.

@dilmurod_tuymurodov


Forward from: Rasul Kusherbayev
Токи бизда автомобил монополияси бор экан хусусий транспорт ҳамма учун ва хоҳлаган пайтда эриша оладиган восита бўлмайди.

Тирбандликни йўқотиш пиёдалар эркин ҳаракатлана олиши, велосипед, мопедларда юриш учун зарур инфратузилмани яратиш йўли билан ечилиши мумкин. Бу ҳам самарали ҳам экологик фойдали ечим бўлади.

Афсуски бу борада хатто пойтахт Тошкентни ўзи ҳам намуна эмас.

👉 @r_kusherbayev


Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Alisher Qodirov orzudagi Toshkent haqida gapiribdi. Juda to'g'ri gaplar.

Jamoat transporti juda qulay, shaxsiy avtomobil minish juda qimmat bo'lishi kerak. Shaxsiy avtomobil sotib olish emas, parkovka va servis qimmat bo'lishi lozim. Shaharda bir qarich ham bepul avtomobil qo'yadigan joy bo'lishi kerak emas.

Shaharda ixtiyoriy manzilga borish uchun, ham tramvay, ham avtobus va metro variantlari bo'lishi kerak. Bu orqali kutish vaqti ham nolga teng bo'lishiga erishiladi. Ko'chalar tor, jamoat transporti istalgan manzilga yaqin bo'lishi kerak. Jamoat transporti bekatigacha bo'lgan masofa, parkovkalargacha bo'lgan masofalardan yaqin bo'lishi lozim.

Shaxsiy avtodan olingan soliqlar evaziga jamoat transporti yaxshilanishiga erishib borilaveradi. Shunda shaharni qaytadan yashillashtirsa bo'ladi. Shahar insonlar uchun bo'ladi.

@dilmurod_tuymurodov


Video is unavailable for watching
Show in Telegram
📹 Konsta - Seni Sevaman.

Vatan haqidagi eng zo'r qo'shiqlardan biri.

@dilmurod_tuymurodov


Forward from: Gazeta.uz - Спецканал
Всего за неделю температура воздуха в Узбекистане опустилась на 30 градусов. Дождь, перешедший в снег, образовал на тротуарах толстый слой льда. Наши корреспонденты Евгений Сорочин и Дилявер Аблякимов запечатлели заснеженные улицы, работу спецтехники и дворников, людей, спешащих по делам, и трафик.

Больше фотографий смотрите по ссылке

https://www.gazeta.uz/ru/2023/12/12/let-it-snow/

@gazetauzspecial

20 last posts shown.

105

subscribers
Channel statistics