O’ylar

Yozgan postlarim miyyamda xuddi davlatlar xaritada tartiblanib turgandek tartiblanib turishini juda yoqtiramanda)). Masalan biror davlarni qidirmoqchi bo’lsangiz o’sha davlat xaritaning qaysi qismida joylashganini hech bo’lmasa tahminiy bilasizku, men ham yozgan postlarimni miyyamdan shunday topib olaman. Masalan qanaqadir post yozaman va birdaniga miyyamga oldinroq yozgan postim va o’sha postimning hozirgi postimga qanaqa aloqasi borligi ham tabiiy ravishda kelaveradi. O’sha postni yozayotgan vaqtdagi o’ylarim va hissiyotlarimni ham birdaniga eslayman. Shu sabab ham yozish juda yaxshi mashg’ulot ekan baribir.

Kino va seriallarda qahramonlar kimdir bilan gaplashib turganda miyyasiga qanaqadir zo’r fikr kelib qolib, yugurib qayoqqadir ketib qoladiku, shu holatlar menda ham bo’lib turadi. Qayergadir yugurib ketib qolmaymanku lekin kimdir bilan gaplashib turganimda miyyamga yaxshi fikrlar kelib qoladi. Kimgadir gapirayotganimizda ichimizda qolib ketgan o’ylarni tartibli bir shaklga keltirib gapirib berishga to’g’ri keladi. Shu jarayonda inson o’zini yaxshiroq tushunib oladi.

Yuqoridagi postda men keltirgan holatda ham aynan do’stim bilan gaplashayotgan vaqtimda menda ro’y berayotgan muammoni yaxshiroq tushunib olgandim. Do’stimga muammoyim haqida gapirayotgandim, u do’stim meni gapimni tushunib olishimdan oldin o’zim o’sha meni qiynab turgan muammoni ildizini tushunib olgandim)

Xullas, bu muammolar insonda bo’lishi kerak bo’lgan eng muhim xislatlardan biri emotional stability (hissiy/emotsional barqarorlik) ga zarar yetkazadi. Inson doimiy o’z ustida ishlashi va ilm olishi uchun esa emotional stability judayam muhim. Insonni qiynab turadigan narsalar bo’lmasa, inson bir narsaga diqqat qilishi ham shuncha oson bo’ladi.

Shu postda “Anna Karenina” kitobidan keltirgan joyni kitobning o’zbek tilidagi tarjimasidan topdim. Audio kitobini eshitayotgandim shu sabab bu joyini boshida topa olmadim.

Kittining xarakterida shunday xislat bor ediki, u insonlar, ayniqsa, tanimagan odamlar hamisha eng yaxshi fazilatlarga ega deb xayol qilardi. Mana hozir ham Kiti ko’rgan odamlarning kim ekani va bu odamlar orasida qanday munosabatlar borligi to’g’risida taxminlar qilib, xayoliga g’oyat ajoyib, go’zal xarakterli odamlarni keltirar, kuzatishlarida buning isbotini topar edi.

Insonni kuchsizlantiradigan va yeydigan men bilgan uch narsa bor:
1. Idealizing (Insonlarni ideallashtirish). Yuqorida kitobdan keltirilgan so’zlar xuddi shu holatni chiroyli qilib tasvirlab bergan.
2. Attachment (Bog’lanib qolish)
3. Escapism (Inson muammolardan qochish uchun o’zini har-xil mashg’ulotlar bilan band qilishi)

O’smirligimda insonlarni ideallashtirish bilan bog’liq muammolarim bo’lgan. Tanimagan insonlarim menga eng yaxshi insonlardek tuyulaverardi. U insonlarni tanib boshlaganimdan keyin esa ular kutganimdek bo’lib chiqmasligi sabab ularga bo’lgan hurmatim tushib ketardi. Bunga esa o’sha insonlarning hech qanday aloqasi bo’lmagan. Keyinchalik, o’zimga “My expectations are my problem” (Mening kutuvlarim – mening muammoyim) degan holda ideallashtirishdan kamroq aziyat chekadigan bo’ldim. Ya’ni insonlardan nimani kutsam ham, ular kutuvlarimga to’g’ri kelishga hech qanaqa majburiyati yo’q. Hop, buni tan oldim va yo’limda davom etdim.

Bu muammodan butunlay qutilgandek sezilgandi menga. Lekin shu yilni boshida aynan o’sha muammoni boshqa nom bilan atab o’zimni aldab boshlaganimni his qildim. Insonlar haqida tabiiy ravishda yaxshi gumonda bo’laman. Masalan, kelaman deb kelmadimi, demak shunga arzirli bir sabab bo’lsa kerak deyman. Insonlar haqida yaxshi gumonda bo’lish bilan insonlarni ideallashtirishni bir-biri bilan chalkashtirib boshlagan ekanman. Bu muammodan chiqish uchun bir kishidan maslahat so’radim. U juda oddiy lekin samarali bir maslahat berdi:

“Qachon kimnidir ideallashtirib boshlasang, o’zingga savol ber: Men nega bu inson haqida bunaqa deb o’ylayman? Biror bir isbotim bormi?”. Shu savolni o’zimga berish orqali o’zimni bu muammodan chiqarib oldim.


Men gapirmoqchi bo’lgan muammolarning ikkinchisi – attachment ya’ni biror insonga yoki buyumga bog’lanib qolish. Bog’lanib qolish insonni yemiradi. Yaqin insonimiz bo’lsa ham, ularga qattiq bog’lanib qolish yaxshilikka olib kelmaydi. Bir vaqtlar do’slarimga juda qattiq bog’lanib qolganman va buni ortidan ancha tushkunlikka tushganman (bu yerda do’stlar bilan qalin munosabatda bo’lish haqida emas, ularga qattiq bog’lanib qolish haqida gapiryapman. Ikkisi o’rtasida farq bor). Har bir insonning o’z hayoti bor va bo’lishi ham kerak.

Men gapirmoqchi bo’lgan muammolarning uchinchisi – escapism ya’ni inson muammolardan qochish uchun o’zini har-xil mashg’ulotlar bilan band qilishi. Bu muammolardan qochishga va procrastination ga (biror narsani qilishni doimiy orqaga surish) olib keladi. Inson miyyasi tabiiy ravishda qiyin narsalar va muammolar haqida o’ylashdan qochadi. Inson ba’zan miyyasini shu muammolarning “o’qi”ga tutib berish kerak. O’qqa tutilgan miyyaning esa shu muammolarga yechim qidirishdan boshqa chorasi qolmaydi.

Lekin har doim ham escapism yomon deb o’ylamayman. Masalan, bizga bog’liq bo’lmagan narsalarni hadeb o’ylayverish insonni stressga tushirib qo’yadi. Bunday vaqtda esa inson o’z fikrlarini boshqa yerga yo’naltirishi kerak.

O’zi inson miyyasi tabiiy ravishda ham bu muvozanatni ushlashga moyil deb o’ylayman. Tinimsiz stress ichida yurgan miyya baribir o’zini xursand qilish yoki chalg’itish uchun yo’llar qidiradi. Menimcha miyya o’zini qayta quvvatlab olish uchun shunday qilsa kerak). Masalan, sentabr va oktabr oylari bir narsa haqida juda ko’p o’yladim. O’ylarim shunchalik kuchayib ketdiki, miyyam juda charchab qoldi. Shundan keyin tabiiy ravishda miyyamda xotirjamlik paydo bo’ldi negadir. O’zimni majburlasam ham bu narsa haqida ortiqcha o’ylay olmay qoldim.

Negadir anchadan beri hech narsa yoza olmayapman. Ko'p o'ylab yuraman nimadirlar haqida lekin uni hech bo'lmasa o'zim uchun ham qog'ozga tushura olmayapman. Nima yozsam ham keraksiz va foydasizdek tuyuladi. Avvallari filterimdan o'ta olmagan narsalarni hech bo'lmasa o'zim uchun yozib qo'yardim.

Shu kunlarda Anna Karenina audio kitobini eshitib yurgandim. Ubu joylardan shu kitob haqida spoilersiz fikrlarni ham o'qib turibman. Inson miyyasi aybdorlarni qidirishga moyil ekanligini yana bir bor sezdim. Hamma kimdirni ayblash bilan ovvora bu yerda esa xatolarga olib borgan sabab va voqealar e'tibordan chetda qolib ketyapti.

Yana, g'urur (ayniqsa erkaklar uchun) va hissiyotlar o'rtasida nozik chegara bor. Levin Kitti tarafidan rad etilganidan keyin qiynalib yurganda, Kittining opasi Darya Levinni faqat g'ururi, izzati-nafsi og'rigani uchungina azob chekkan deb aytadi. O'z yog'ida qovurilib turgan Levinga bu gap yoqmaydi. Lekin Daryaning gapida ozgina bo'lsa ham jon bor edi. U ikkisi nazdida esa, ayollar erkaklarni, erkaklar esa ayollarni tushunmaydi. Shunda ayollar uchun erkaklar, erkaklar uchun ayollar aybdor bo'ladimi? Faqatgina vaziyatlarni tahlil qilib va ular nima qila olgan bo'lardi deb o'ylab xolisroq tahlil qilsa bo'ladi.

Agar kimdir ingliz tilidagi kitoblarni Amazondan buyurtma qilmoqchi bo’lsa va yordam kerak bo’lsa, menga @thoughtopia_bot orqali murojaat qilavering. Kitob narxi, olib kelish narxi, kitobni qanday qilib O’zbekistonga olib kelish haqida qo’limdan kelgancha yordam beraman.

O’zbekistondagi inglizcha kitoblar sotadigan kitob do’konlaridagi narxlar bilan taqqoslab o’zingiz qaror qilaverasizlar. Lekin ko’p holatlarda Amazondan kitob buyurtma qilish O’zbekistondagi kitob do’konlardan original kitoblarni sotib olishdan ancha arzon tushadi.

Masalan, Atomic habits kitobini misol qilib olaylik. O’zbekistondagi kitob do’konida yumshoq muqovalisi 290 ming so’m turgan ekan. Boshqasida esa 330 ming so’m turgan ekan. Amazonda esa $10.75, ya’ni 135-140 ming so’m turar ekan. Qattiq muqovalisi $13.79 (178 ming so’m atrofida) ekan. Yetkazib berish $6-8 ga tushadi tahminan (tahminan 75-85 ming so’m). Yetkazib kelish bilan birga 210 ming atrofida tushadi tahminan. “Black Friday” ga o’xshagan chegirmalar beradigan vaqtlarda esa kitob narxlari bundan ham arzonga tushishi mumkin.

Ishlatilgan lekin holati yaxshi bo’lgan kitoblarni sotib olish imkoni ham bor, bu bilan yanada arzonroq tushadi. Masalan, aynan shu kitobni ishlatilganlari tahminan $5-6 atrofida turipdi. O’zim ham ba’zan ishlatilgan kitoblarni sotib olaman va shu paytgacha faqat yaxshi (yap-yangi emas albatta) va ba’zan juda zo’r holatda keldi.

To’g’ri, bu yerda vaqt masalasi bor. Tahminan oddiy holatda 2 hafta kutasiz kitoblar kelishini. Lekin oldindan ko’proq kitob buyurtma qilib qo’ysangiz, kutishga arziydi.

Amazonda xaridlar qilish uchun visa karta kerak bo’ladi. Hozirgi kunda visa karta ochtirish ham muammo emas. Masalan, ipak yo’li banki mobil ilovasidan oddiy visa kartani onlayn tekinga ochtirsa bo’ladi.

Aslida bu ma’lumotlar bilan kitob biznesi qilib yuborsam bo’ladi)). Lekin bu ma’lumotlarni boshqalarga ham foydasi tegishini xohladim. “Lifehack” ulashgim keldi bugun. Keyinroq yana boshqa “lifehack” lar ulashaman.

Kitty saw in her the signs of that something “special” that she had been long looking for and saw in all people whom she did not know well. Yet as soon as she knew them better the “special” thing vanished, and they were like everyone else.”

~ Anna Karenina

People tend to idealize people whom they don’t know well. Humans tend to idealize what is not fully understood, if they don’t try to think logically. For Kitty, this idealization also serves as a contrast to her disappointment when the reality of knowing someone makes them seem just like everyone else—less unique and magical than she had initially imagined.

Kitti Annada uzoq vaqt izlagan va yaxshi tanimagan odamlarda ko‘rgan “maxsus” narsaning belgilarini ko‘rdi. Ammo ularni yaxshiroq tanigan zahoti bu “maxsus” narsa yo‘qoldi va ular hamma kabi oddiy bo‘lib qoldi.”

Anna Karenina kitobida shu jumla uchrab qoldi. Rostan ham, insonlar o’zlari to’liq bilmagan narsalarini yoki kimsalarni ideallashtirishga moyil ekan. Insonlarni yaxshiroq bilish orqali ular ham barcha insonlardek ekanligini his qilishganda esa, hafsalalari pir bo’lib qolishadi.

Am I distinct, or merely the same,
As all who play this fleeting game?
Perhaps it’s just me, blending into the night,
Just another person, out of sight.

Growing up, I had a lot of thoughts about my inner self and to be honest, I still have such thoughts. Whatever I wish, I only try with pure intentions and I try to make sure my intention is reflected in my actions too. From my childhood, I thought I am distinct from others. But the question I have had is: “Am I really distinct or merely the same as any other people who also think they are “distinct”?”

Shu o'qituvchimning ba’zi sarkazm aralash hazillari esimga tushib qoldi.

Kuzning boshi edi. Bir safar kursdoshim darsga kech qolayotgandi. Ko’pincha kech qolib keladigan odati bor edi. O’rtamizda shunday qisqacha suhbat bo’ldi:

- Where is … ? (Palonchi qani? Ya’ni o’sha kursdoshim qayerdaligini so’radi)
- On the way. He is coming. (Yo’lda, kelyapti)
- So is winter… (Qish ham kelyapti…)

Ya’ni darsga kelishi shu qadar qiyin edi-ki, hali kelishiga 2 oydan ko’p muddat bor qish ham undan ertaroq kelishi mumkin degan ma’noni bermoqchi bo’lgandi (He is taking so long to arrive that even a distant season like winter might arrive sooner).

Darsda foydalanadigan materiallarni qog’ozga chiqarib kelishni ham yoqtirmasdi (sababi qog’oz daraxtdan qilinadi). Bir safar adashib chiqarib kelganda shunday degandi:

“Please cherish this. Each sheet represents a tiny tree that bravely sacrificed itself for your education.” (Buni qadriga yetinglar. Har bir qog’oz ta’lim olishingiz uchun mardlarcha qurbon bo’lgan daraxtni ifodalaydi)

I draw a hot sorrow bath
In my despair room,
With a misery candle burning.

I wash my hair with regret shampoo,
After cleaning myself with pain soap.
I dry myself with my gorgeous white
One hundred percent and it will never change towel.

Then smooth on my I don't deserve lotion,
And I hate myself face cream.
Then I put on my alone again silk pajamas,
And go to sleep.

When the hue has gone blue,
And you can't quite grin and bear it,
Let the word picture remind you:
It can always be worse.

~ Ode to Happiness

Chunki o'zi xristian bo'lsada, Islom dinidagi asosiy tushuncha va prinsiplarni yaxshi tushunadi. Shu sabab oila qurish masalasi musulmonlar uchun muhimligini qalban his qilmasa-da, aqlan tushunadi. 

Boshqa ko'plab masalalarni ham muhokama qildik. U ko'plab insonlar bilan muloqotda bo'lgani va inson psixologiyasi haqida ko'plab kitoblar o'qigani uchun undan o'zimni qiynab turgan masalalarda ham fikrini so'radim. Masalan, menda ba'zan nimadandir ortda qolib ketayotgandek hissiyot paydo bo'ladi. Juda ko'p maslahat bermadi-ku, lekin yaxshi eshituvchi bo'lib berdi)).

Xullas, yozaman desa gap ko'p, lekin qisqaroq qilib yozishga harakat qildim. 

Bugun universitetda bizga Ingliz tili fanidan dars bergan Shotlandiyalik o'qituvchim bilan ko'rishdim. Shotlandiyadan Toshkentga kelgan ekan.

Universitetda bizga to'liq ingliz tilida ta'lim berilgan shu sabab boshida nega kerak ekan bu fan deb ko'p o'ylaganman. 1-kurs vaqtimda bu fan men tasavvur qilganimdek an'anaviy (traditional) formatda o'tilardi. Ya'ni o'qituvchi ingliz tili grammatikasi, writing, reading, listening va speaking dan bilimimizni oshirishga e'tibor qaratardi. To'g'risi, bu fan menga o'ta oson tuyilganidan, jiddiy olmasdim. 

Keyin 2-kursga o'tganimda, shu o'qituvchi bizga shu fandan dars berishga keldi. Yoshi katta bo'lsa-da, o'qitish uslubi boshqacha, Britancha "dark humour" ya'ni sarkazmlari bilan ajralib turadigan, har bir talabasini eng boshidan eslab qoladigan va ularga alohida e'tibor beradigan o'qituvchi sifatida taniy boshlaganman eng boshidan. Har bir talabaning psixologiyasini tushunib, ularga alohida yondashishga harakat qilardi. Masalan, universitetdagi ilk yillarimda guruh bo'lib o'tadigan suhbatlarda yo'qolib qolishimni, fikrimni kam bildirishimni va birga-bir suhbatda aslida juda yaxshi ekanligimni o'zim payqamagan vaqtda ham payqab, menga tushuntirib bergan shu narsalarni. Dars davomida darsga kirishib ketishim uchun menga alohida savollar berib, meni darsga "olib kirardi". 

Menga eng yoqqani, bizga "critical thinking" ya'ni tanqidiy fikrlashni o'rgatardi. Faqatgina yozma ishlarda emas, hayotdagi masalalarda ham tanqidiy fikrlashni shakllantirish muhimligini ko'p aytardi. Tanqidiy fikrlashni shakllantirish uchun dars davomida muhokama uchun ko'plab savollar tashlab turardi. Albatta, o'zining ham ba'zi fikrlashlarida og'ishlar (bias) bor edi lekin tanqidni va o'ziga bildirilgan qarshi fikrni ko'tara olardi dars paytida. Bir ma'noda "Dead poet's society" filmidagi Mr. Keating ga o'xshataman.

Masalan, g'arb madaniyatini sharq madaniyatiga nisbatan ustun deb hisoblardi. Bu bo'yicha ko'p muhokamalar ham olib borganman u kishi bilan. Bir kuni dars davomida shunda savol berdi: "Child labour ya'ni narxni tushirish uchun bolalarni ishlatish haqida qanday fikrdasizlar?". U Pokistonda futbol to'plari ishlab chiqish uchun voyaga yetmagan bolalarni ishlatilishini aytib ularni tanqid qildi. U, Britaniyadan emasmi, ya'ni futbol eng yaxshi rivojlangan joy, shu sabab undan savol so'radim. Agar sizlar buni noto'g'ri deb bilsangizlar nega Britaniyadagi futbol klublari Britaniya yoki AQSH dan emas, aynan Pokistondan futbol to'plarini olasizlar deb so'radim. Va o'zim birdan javob berib ketdim. Chunki Pokistonda ishlab chiqarilgan futbol to'plari arzonroq va bu esa sizlarga foyda keltiradi. Agar buni noto'g'ri deb bilsangizlar nega qimmatroqqa boshqa joydan sotib olmaysizlar deganimda, o'zining fikrlashidan kulib, meni fikrimni ma'qullagandi.

Xullas, mavzudan chetlashdim. O'sha o'qituvchi bilan ko'rishib suhbatlashdim bugun. Suhbat magistratura atrofida boshlandi. Chunki o'tgan yili shu o'qituvchimdan maslahat olgan holda, Shotlandiyadagi mashhur universitet Edinburg universitetiga (The University of Edinburgh) topshirib qabul qilingandim lekin scholarship ya'ni to'liq grant yuta olmay, bu rejani keyinga surgandim. Sen magistraturangni qilib, karyerangni chetda qilib keyin uylanish haqida reja qilishing kerak deb menga uqtirmoqchi bo'ldi. U, o'zini amal qiladigan xristian deb hisoblasada, oila qurish masalasiga ikkilamchi deb qaraydi. 

Nega siz o'zbeklar dunyoni, jamiyatni o'zgartiraman demaysizlarda, "maishiy" muammolar atrofida o'ralashib yurasizlar deb so'radi. Erta uylangan kursdoshlaringga ham hech tushunmayman deydi. Oila qurish va jamiyatga hissa qo'shish bir-biriga zid tushuncha emasligini tushuntirishga harakat qildim. Men siz o'ylagandek, tezroq boyib yoki juda kuchli mutaxassis bo'lib keyin jamiyatga hissa qo'shish haqida emas, hozirdanoq o'zimda bori bilan jamiyatga hissa qo'shishga harakat qilaman deb, o'zim qilayotgan ishlar haqida ozroq aytib berdim. Maqtanish uchun emas, zora fikri balki ozroq o'zgarar deb. Fikrimga to'liq qo'shilmasa-da, bir ma'noda meni fikrlarimni ma'qulladi.

Kechadan oldin o'tgan oydagi kitob tanlovida g'olib bo'lgan ishtirokchilar uchun kitoblarni izladim. Bir kitobni topishga qiynaldim. Ko'p joylardan so'radim. Qaytishda uyim yonidagi Ildiz kitoblar do'koniga ham kirib o'tay dedim. Undan oldinroq ularga telefon qilib so'raganimda u kitobni yo'q deyishgandi.

Boshqa kitoblarni olib bo'lib, har ehtimolga qarshi yana bir shu kitobni so'rab qo'yay dedim. Bor, bittagina qolgan deyishdi. Avvallari ham shunga o'xshash holat 3-4 marta bo'lgandi. Lekin avvallari balki shunchaki tasodifdir deb qo'yardim. Bilmadim, ba'zilarning niyati shunchalar sof bo'ladimi, topilishi qiyin bo'lgan kitoblar ham topilib qoladi, deb o'yladim.

Ba’zan muvozanatni saqlash uchun ham, muvozanatdan chiqish qandayligini inson ichidan his qilishi kerak deb o’ylayman. Masalan bu yil men uchun ish va shaxsiy hayot o’rtasida juda yaxshi muvozanat saqlagan yil bo’ldi. 2023-yili esa buni tamoman aksi edi. 2023-yilning deyarli hamma oylarida bir vaqtning o’zida ikkita ishda ishladim. Kuniga tahminan 12-13 soatim ish bilan o’tgan. Ishga mukkasidan ketgan inson bo’lmaganman hech qachon. Lekin o’zimga-o’zim “challenge” qilish uchun ham ba’zi ishlarni qilib ko’rganman o’sha vaqtda. Aynan o’sha vaqtda ish va shaxsiy o’rtasida muvozanat qanchalik kerakligini chuqrroq his qilganman.

2024-yilga kelib faqat bitta ishda ishladim. IT sohasida ko’pchilik ishidan tashqari ko’pchilik qo’shimcha “freelance” loyihalar oladi va bu normal holat. Men esa ishimdan tashqari shaxsiy hayot va ilm olishimga halaqit beradigan hamma qo’shimcha loyihalarga rad javobini berdim. Yigirmadan ortiq loyihalarga qo’shilishga rad javobini berishga majbur bo’ldim. Bu yili o’zimni xotirjam his qilib yashashim uchun harakat qildim. Kuniga o’rtacha 5-6 soat ishladim. Deyarli umuman 8 soatdan ortiq ishlamadim. Ba’zi kunlari, ba’zan haftalab noutbukimga yaqinlashmadim. Telefon ishlatdimku, lekin unda ham o’zimni ijtimoiy tarmoqlardan cheklab turdim.

Xuddi shundek yolg’izlik va jamiyatga qo’shilib turish o’rtasida ham muvozanat ushlash kerak. 2020-yildan 2024-yil boshigacha juda faol “networking” qildim. Shu yilni boshida esa Aprel oyidan toki Iyul-Avgust oyigacha (deyarli 4 oy), tamoman yolg’izlikka chekindim. Faqat onlayn, masofadan ishladim. Ko’chaga ham faqat yoki ubu narsa sotib olish yoki mashg’ulot uchun chiqdim. Shu davrda esa muvozanat asli qayerdaligini tushundim. Ya’ni yolg’izlik va jamiyatga qo’shilish o’rtasidagi muvozanatni va jamiyatga qo’shilib turish nega kerakligini. Avgust-Sentabr oylaridan boshlab esa, bu ikkisi o’rtasida ham muvozanatni saqlab boshladim.

Balki bu fikrlarim noto’g’ridir. Lekin inson biror narsani ich-ichidan his qilmasa, uni muntazam bir xil darajada ushlash juda qiyin bo’ladi.

Samimiylik shunday narsaki, uni ham oson, ham qiyin desa bo’ladi. Oson tarafi shunda-ki, hamma narsani boricha samimiylik bilan gapiraveradi odam. Qiyin tarafi shunda-ki, hamma narsani boricha gapirish kerak. Ya’ni insonning aytilishi qiyin bo’lgan fikr, o’y-xayol va hissiyotlarini. Shu tarafi qiyin. Masalan, bu sahifamda samimiy bo’lishga harakat qilaman. Lekin hamma narsani ham ochiq yoza olmayman. Shaxsiyatim va shaxsiy hayotim bilan bog’liq narsalarni ochiqlashni xush ko’rmayman. Shu sabab o’z-o’zidan ba’zi postlar o’z senzuramga tushgan holda yozilmay qolib ketadi.

Samimiylikni yoqtiraman. Samimiy insonlarni ham. Ular bilan gaplashish judayam oson. Samimiy insonlar ingliz tilida aytganda “judge” qilmaydigan (ya’ni insonga birdaniga hukm chiqarib, xulosa qilmaslik) bo’lsa, undan ham yaxshi. Samimiy bo’lish menimcha dangallikni ham talab qiladi. Samimiy bo’lishga intilish orqali dangallikni ham o’rgandim.

Yoshligimdan kamgaproq va yaxshi kuzatuvchi bo’lganim uchun bir narsani sezganman: insonlar ko’pincha xarakterni samimiyatga bog’lashadi. Ya’ni inson ko’proq gapirsa va o’ylari bilan ko’proq bo’lishishsa, ular samimiy. Aksincha kamroq gapirishsa va o’y-xayollari haqida har doim ham gapiraverishmasa, samimiy emasdek.

Hissiyotlarim bilan ham kam bo’lishaman. Bu sahifadagina emas, hayotda ham. Faqat ularni qadriga yetadigan va o’zimga yaqin deb biladiganlar bilan bo’lishaman. Lekin shu sabab ham meni “zerikarli” va sovuqqon inson deb bilishadi.

Kecha mana bu postni o'qib qoldim. Universitetdagi ba'zi xotiralarni esga soldi. Ba'zi bir fanlarda bizga qaysidir mavsularda maqola yozishni aytishardi. Oxirida kamida nechtadir citation (boshqa maqolalarni shu maqolada ishlatish) qilish kerak bo'lardi. Shu vaqtda to'g'ri keladimi yo'qmi, juda ko'plab maqolalarni ishlatardik (chiroyli ko'rinishi uchun). Keyin bilsam bu holat faqat bizda emas, haqiqiy hayotda ham shunaqa ekan. Ham kulguli, ham achinarli holat. Ko'plab ilmiy maqolalar shu tarzda keraksiz ravishda cho'zib yuborilgan. Ba'zi 30 betli maqolalarni o'qisam, bemalol shuni 6-7 betga sig'dirsa bo'larkan deb qo'yardim.