O’ylar

Ishimda va shaxsiy hayotimda elektron pochtadan (email) ko’p foydalanaman. Elektron xat yozishda eng qiyin va muhim omil bu xat ohangini to’g’ri tanlay olish. Jahl chiqqanda jahlingiz chiqqanini to’g’ri va qo’pollashmasdan ko’rsatib berish kerak. Xursandchilikni bildirishda bachkanalashmasdan xursandchilikni bildirish kerak. Ba’zan rasmiy ohangdagi va ba’zan do’stona ohangda elektron xat yozish kerak. Shunaqa vaziyatlarda ba’zan ChatGPT (sun’iy ong) yordamindan foydalanaman.

O'tkan safargi postda ChatGPT haqida yozgandim. Haqiqiy hayotda ishlatgan holatim haqida ham yozib o'tib ketay dedim.

Tahminan 11 kun oldin GRE imtihonini topshirdim (GRE bu AQSH va Yevropa davlatlarida magistratura va doktorantura qilish uchun ko'pgina universitetlar tarafidan talab qilinadigan test. SAT testiga o'xshash lekin SAT faqat bakalavr uchun). Test topshiriladigan xona judayam sovuq edi. Tashqarida ham havo -6 atrofida edi. Shunchalar sovuqligidan e'tiborimni bir joyga jamlolmadim va o'zim xohlagandek natija qila olmadim.

Jahlim chiqdi, sababi GRE dek obro'li testni ishlab chiqaradigan ETS dek shunday katta kompaniya nahotki test markazlariga e'tibor bermasa deb jahlim chiqdi. Imtihondan chiqib ETS kompaniyasiga shikoyat xati yozdim, vaziyatni tasvirlab. Lekin, ular biz test topshiruvchilarga qalinroq kiyinib kelish haqidagi tavsiyamizni veb sahifamizda joylab qo'yganmiz deyishdi va menga hech qanaqa kompensatsiya to’lab bermasliklarini aytishdi.

Shunda professionalroq email (elektron xat) yozishim kerakligini tushundim. O'zim yozgan xatni ChatGPTga yubordim va shu xatni professionalroq, qonuniy usulda va siyosatchilar ishlatadigan ehtiyotkorona va dono usulda qaytadan yozib berishini so'radim. Va yana, jahlim chiqqanini qo'pol gapirmasdan xatimda ifoda etishni ham so'radim. ChatGPT uni qaytadan yozib berdi.

Shu xatni olib ularga jo'natdim. O'sha kunni o'zida ular vaziyatimni tushunganini va yana imtihon topshirmoqchi bo’lsam 50 foiz chegirma qilib berishlarini aytishdi. Va shunda elektron xatlar uchun to’g’ri ohang (ton) topa olish qanchalar muhimligini yana bir bor angladim.

Ingliz tilida yozilgan kitoblarni qanday tanlayman?

Kitob tanlash ba’zan qiyin ish. Sababi bizga yoqadigan o’nlab kitoblarni hammasini ham bir vaqtda sotib ololmaymiz.

Men ayniqsa ingliz tilida kitob olishdan oldin u kitob haqida o’zimga o’xshagan oddiy kitobxonlar tarafidan yozilgan fikrlarni o’qishni xohlayman. Kitob haqida fikrlarni muallifdan emas, kitobxonlardan eshitgim keladi. Shunaqa vaziyatda goodreads.com ga borib, kitobni qidiraman va kitob haqidagi fikrlarni o’qib chiqib o’zim uchun bu kitobni o’qish o’qimaslikni qaror qilib olaman.

Goodreads menga judayam yoqadi. U yerda kitobxonlarni kuzataman, nima kitob o’qiganini va kitob haqidagi fikrlarini bilib boraman. Undan tashqari, qanaqa kitob o’qimoqchi bo’lsam u kitob haqida kitobxonlar tarafidan minglab fikrlar qoldirilgan bo’ladi.

Va eng yoqadigan funksiyasi bu o’qimoqchi bo’lgan, o’qiyotgan, va o’qib bo’lgan kitoblarimni kiritib boraman. U yerda o’z elektron javoningiz bo’ladi va u javonga siz o’qib bo’lgan va o’qimoqchi bo’lgan kitoblarni joylab boraverasiz. Sarhisob qilishga ham yordam beradi. O’qiyotgan kitoblaringizni nechi betini o’qiganingizni kiritib borsangiz ham bo’ladi.

Goodreads ni Android va iOS versiyasi ham bor.


@thoughtopia

Anchadan beri bir narsani niyat qilib yurgandim. Menimcha bugun vaqti keldi. Bismillah, unda yaxshi niyat bilan boshladim.

Bir safar ingliz tilidagi kitoblarni qanday sotib olish haqida post qoldirgandim. Endi esa, ingliz tilidagi bir kitobni va 2ta o’zimga yoqqan o’zbek tilidagi kitobni kimgadir hadya qilmoqchiman.

Xullas, birinchi kitob Harper Li mualliflik qilgan mashhur klassik asar: “To Kill a Mockingbird”. Bu kitob haqidagi kitobxonlar fikri bilan bu yerda tanishib chiqsangiz bo’ladi.

Ikkinchi odamga esa o’zimga judayam yoqqan ikkita kichkina kitob: A’zam Hoshimiyning “Alvido Vatan” va Mahmud Olaqoshning “Peshonamdagi Nur” kitoblarini hadya qilmoqchiman.

Kitoblarni yutish uchun nima qilish kerak?
1. 1-kitobni faqat ingliz tilini biladigan odamlar yutishi mumkin sababi kitob ingliz tilida.

2. Qolgan ikkita kitobni istalgan odam yutishi mumkin.

Kitoblarni yutish uchun kanalimga obuna bo’lishingiz ham yoki postlarni boshqalarga ulashishingiz ham shart emas. Faqatgina @thoughtopia_bot ga 3 ta savolga javob berishingiz kerak:

1. Qaysi kitobni o’qishni xohlaysiz? Bu kitobni nima uchun o’qimoqchisiz?
2. Qanchalik tez kitob o’qib turasiz? Oxirgi o’qigan ikkita kitobingiz.
3. Istalgan bir kitobdan sizga yoqadigan jumla yoki iqtibosni keltirib o’ting.

Qaytaraman, faqatgina ingliz tilida kitob o’qiy olsangizgina 1-kitob uchun javob yuboring. Savollarga batafsil javob bergan odamlarga botda bir raqam beraman va shu raqam orqali g’olibni tasodifiy (random) aniqlayman.

🕐 Bu tanlovga javoblar Seshanba kuni, 26-Dekabr soat 23:59 ga qadar qabul qilinadi. Va g’oliblar 27-Dekabr, Chorshanba kuni aniqlanadi.

Bu safargi tanlovni shunchaki tajriba (ekspirement) sifatida o’tkazyapman. Shu sabab xato va kamchiliklar bo’lishi mumkin. Kamchiliklar bo’lsa, murojaat qilavering.
In Shaa Alloh agar bunisi muvaffaqiyatli o’tsa, yanvar oyida bundan kattaroq tanlov o’tkazish niyatim bor.

O’zbekistonni qayeridan bo’lsangiz ham qatnashavering, kitoblarni pochta orqali shahar yoki tuman markaziga yetkazib berish meni zimmamda.

Va oxirida bir narsani iltimos qilmoqchiman: Iltimos faqat bu kitoblarni o’qimagan va o’qish niyati borlargina bu tanlovda qatnashsin. Kitoblar javonda o’qilmay chang bosib yotishini xohlamayman. Ular eng munosib odamga borishini xohlayman.

Anonim botda GPA ni qanday hisoblash haqida so’rashgan ekan, lekin anonim bot negadir ishlamadi. Shu sabab shu yerda javob bera qolaman.

Tushuntirib ketish uchun, GPA inglizcha termin, uzaytmasi Grade Point Average. Sodda qilib aytganda siz maktabda yoki universitetda to’plagan o’rtacha baho. GPA AQSH va Yevropa universitetlariga topshirmoqchi bo’lganlar uchun muhim ko’rsatkish.

Savol shunaqa mazmunda edi: Maktabda 11 yil o’qiganlar uchun GPA qanaqa hisoblanadi?

1. Baholaringizni AQSH standardiga o’tkazasiz. Bizni maktablarda 2 dan 5 gacha bo’lgan baholar bo’lsa, AQSHda baholar harflar bilan ko’rsatiladi. D dan A gacha. A eng zo’r, B yaxshi, C o’rtacha, D esa yomon baho hisoblanadi. Har bir harfni esa o’zini tegishli bahosi bo’ladi. Masalan eng yuqori ko’rsatkich A 4.0 ga teng. Eng past baho D esa 1.0 ga teng.

5 baho = A = 4.0
4 baho = B = 3.0
3 baho = C = 2.0
2 baho = D = 1.0

2. Endi AQSH standardiga o’tgan bahoyingizni o’sha fanda o’tkan soatlaringizga ko’paytirasiz. Masalan, ona tili dan bahoyingiz 5 (AQSH standardida bu 4.0 ga teng) va dars soati 102 soat edi. Shunda ona tili uchun 4.0 ni 102 ga ko’paytirasiz va shuni har bir fan uchun takrorlaysiz va hammasini qo’shib chiqasiz. Masalan:
4*102 (Falsafa)+ 3*189 (tarix)+ 3*151 (Ona tili) +3*200 (Matematika) = 2,028

3. Endi hamma fanlarni umumiy soatlarini qo’shib chiqasiz. Masalan: 102 +189 + 151 + 200 = 642

4. Endi 2-qadamdagi natijani 3-qadamdagi natijaga bo’lasiz.
Masalan: 2,028/642 = 3.16

5. Shunda sizni GPA ko’rsatkichingiz (AQSH standardi bo’yicha): 4.0 dan 3.16 (3.16/4.0).

Batafsil bu yerda: https://grantgo.uz/blog/gpa-nima-qanday-hisoblanadi

Internet bizni yaqinlashtirish o'rniga uzoqlashtirdi. Aka o'zida bilim va tajriba bo'la turib ukasi bilan bo'lishmaydi. Do'st do'stini noto'g'ri yo'nalishda ketayotganini bila turib unga maslahat berishni yoki yaxshi tarafga o'zgartirishni xohlamaydi. Aka singilni yaxshi ta'lim olishiga harakat qilmaydi. Qizlarga ta'lim berishga umuman harakat qilinmaydi. Ko'pchilik o'z uyida va o'zini g'ami bilan va ijtimoiy tarmoqlardagi ta'sirli roliklar ko'rish bilan yoki axlat kontentlar bilan ozuqalanish bilan band.

Nimadir qilishim kerak, deb o'yladim bir kun. Lekin nima ham qila olaman? Keyin o'yladim, ayniqsa 2-3 yil oldin shu narsa haqida o'ylardim. Kimdir hozirgi o'rganayotgan narsalarimni o'rganishni 4-5 yil oldin aytgandami deb. O'shandan keyin shu kanalni ochish fikri paydo bo'ldi. O'zim 15-22 oralig'idagi yoshim uchun nimani maslahat berish haqida o'ylagan bo'lsam, shularni yozib borish haqida qaror qildim. Maqsadim yozayotganlarim kimgadir yo'nalish va foyda bersin.

To'g'ri yozayotgan narsalarimni ko'pi, ayniqsa ingliz tili haqidagi postlarimdagi narsalarni bu yerda ko'pchilik allaqachon bilishi mumkin. Lekin, balki kimgadir foydasi tegar degan ilinjda yozaman. Hozirgi 15-22 yoshdagi yoshlarni to'g'ri maqsad qo'yib ilm olishiga ozgina bo'lsa ham hissamni qo'shgim keladi. Ayniqsa, qiz bolalarni ko'proq ilm olishini judayam xohlayman.

Shu sabab, sizga qanaqadir masalada yo'nalish kerak bo'lsa, deylik u kasb o'rganish, ingliz tili o'rganish, IELTS topshirish, yoki chet el universitetlariga hujjat topshirish bo'ladimi, anonimga yozsangiz bo'ladi. Vaqtim imkon berganicha javob qaytarishga harakat qilaman.

Anonim bot manzili: http://t.me/anonaskbot?start=thoughtopia

Kanaldagi foydali postlar ro'yhati

Kasb tanlash haqidagi postlar:
• Qanday qilib kasb tanlash kerak?
• Kasb tanlashda nimalarga e'tibor berish kerak?
• Kasb tanlashda nimalarga etibor berish kerak, 2-qism

Ingliz tili o'rganish haqidagi postlar:
• Ingliz tilini nega o'rganish kerak?
• Til faqat so'zlardan iborat emas
• Ingliz tilida nutqni (speaking) oshirish
• Ingliz tilida nutqni (speaking) oshirish, 2-qism
• Ingliz tilida nutqni (speaking) oshirish, 3-qism
• Yangi so'zlarni o'rganish
• So'zlarni to'g'ri talaffuz qilishni o'rganish
• Ingliz tilidagi kinolarga subtitle (tag yozuv) qo'shish

Chet el universitetlariga hujjat topshirish haqida:
• Nega chet elda magistratura qilish kerak?
• Magistratura uchun grant (scholarship) dasturlar

Umumiy mavzudagi postlar:
• Maqsadni to'g'ri qo'yish haqida
• Intellektual mulk haqida
• Imkoningiz bo'lganda ilm oling
• Olgan ilmingizni natijasini qachon sezasiz?
• Shaxsiy hayot va ish/o'qish o'rtasida muvozanatni ushlash
• Ingliz tilida yozilgan asl kitoblarni Amazondan buyurtma qilish
• Sun'iy intellekt haqida. ChatGPTni ingliz tili o'rganishda qanday ishlatish

@thoughtopia

Ingliz tilini o'rganish davomida writing (yozish) qobiliyatlarimni oshirish uchun ba'zan kitoblar o'qirdim. Lekin muammo shundaki, o'zimni darajamga mos kitob topishga qiynalardim. Bir kitobni o'qishni boshlasangiz va u kitob ichidagi 30-40 foiz yoki undan ko'p so'zlarni tushunmaslikdan yomoni yo'q. Vaqtingiz lug'atda so'z qidirish bilan o'tib ketadi.

O'shanda PenguinReaders veb saytidan foydalanib boshlaganman. Men uchun eng qulay tarafi ingliz tili darajamga mos va o'zim xohlagan janrlarda kitoblar topib o'qiy olardim.

Faqatgina 1 dan 7gacha bo'lgan book level (kitobni ingliz tilida o'qishga nisbatan qiyinlik darajasi) va janrni belgilab o'zingizga kerakli kitoblarni topa olasiz. Bu yerda Level 1 boshlang'ich daraja, level 7 eng yuqori daraja.

Kitoblarni o'qiy olish uchun esa ro'yhatdan o'tish kerak.

@thoughtopia