ወጣት-ነክ ስህተቶችና ጸጸት (ክፍል አንድ)
አንድ ሰው በሕይወት በኖረባቸው አመታቶቹ በርካታውን ስህተት የሚሰራው በልጅነቱ እንደሆነ ግልጽ ነው፡፡ ከዚያ በመቀጠል በርካታ ስህተት የሚሰራባቸው አመታት የወጣትነት አመታት ናቸው፡፡ እንዲህ እያለ በእድሜ በገፋ ቁጥር የስህተቱ ቁጥር እየቀነሰ እንደሚሄድ ይጠበቃል፡፡ ይህ ቀላል ስሌት የሚጠቁመን ትክክለኛውን ከስህተት የመማር ሂደት የሚከተል ሰው ሁኔታ ነው፡፡
የልጅነት ስህተት በአብዛኛው ያለማወቅና ያለመብሰል ስህተት ነው፡፡ የወጣትነት ስህተት በመጠኑ ያለመብሰል ስህተት ቢገኝበትም በአብዛኛው የድፍረትና “የቅብጠት” ስህተት ነው፡፡ የአዋቂነት ስህተት ግን በአብዛኛው ካለፈው ስህተት ያለመማርና ለማደግ ፈቃደኝነትን የማጣት ስህተት ሊሆን ይችላል፡፡
ለመነጋገር ወዳሰብኩት የወጣትነት ስህተት ስናተኩር ማንኛውም ወጣት ከጸጸት ለመዳን ከፈለገ የተለየ ትኩረት ሊሰጣቸው የሚገባው አቅጣጫዎች በርካታ የመሆናቸውን ጉዳይ እንድናስብ እፈልጋለሁ፡፡ ከዚህ በታች የምንጠቅሰው የተወሰኑትንና ጉዳዩ የሚመለከታቸው ወጣቶች መንደርደሪያ እንዲያገኙ የሚረዷቸውን የስህተት አይነቶች ነው፡፡
የእውቀት ዓለም
የኋላ ኋላ እንዳትጸጸት የትምህርትን ጉዳይ በምንም አትለውጠው፡፡ አንድ ሰው ከልጅነት አልፎ ወደወጣትነት ሲሻገር የራሱ የሆነን ዝንባሌ ወደማዳበር እንደሚያድግ ግልጽ ነው፡፡ አንዱ የሚከተለውን መንገድ ሌላኛው አይከተለውም፡፡ ያም ሆኖ ግን ከማንኛውም ወጣት አጀንዳ ውስጥ ትምህርትን የመማር እቅድ በፍጹም ሊፋቅ አይገባውም፡፡ ለመከተል የፈለከውን የሕይወት አቅጣጫ ከማወቅ ውጪ እምቅ ብቃትህ ላይ ልትደርስ እንደምትችል በሚገባ መቀበል አለብህ፡፡
አለማወቅ ጨለማ ነው፡፡ አለማወቅ ኋላ ቀርነት ነው፡፡ የአለማወቅህን መዘዝ ደግሞ የምታውቀው ጊዜው ካለፈ በኋላ ነው፡፡ ጊዜያዊ ጨዋታ፣ ገንዘብን የማግኘት ፍላጎት፣ “ትምህርት አይገባኝም” የሚል ሰበብና የመሳሰሉት ምክንያቶች ባለመማርህ ምክንያት ነገ ከሚመጣብህ ጸጸት በፍጹም አያድንሁም፡፡
የአቻዎች ዓለም
የኋላ ኋላ እንዳትጸጸት የእድሜ አቻዎችህ የተለያዩ ከመስመር የሚያወጡ ነገሮችን እንድታደርግ ሲጋብዙህ፣ በእነሱ ግፊት ተነሳስተህ ወይም ከቡድናቸው እንዳያገልሉህ ብለህ ራስህን አትሽጥ፡፡ በወጣትነት ዘመን ያላመንንበትን የሕይወት መስመርና የስህተት ጎዳና እንድንከተል ከሚጫኑን ኃይሎች መካከል የአቻ ግፊት (Peer Pressure) ቀንደኛው ነው፡፡ በአለም ላይ በሚልየን የሚቆጠሩ ሰዎች በመካከለኛው የእድሜ ክልላቸውና አልፎም በእርጅናው አመቶቻቸው ሲባንኑ ደስ በማያሰኛቸው ሁኔታ ላይ ራሳቸውን ያገኙታል፡፡ ምክንያቱን ሲፈልጉት በአብዛኛው በወጣትነት ዘመናቸው ለአቻ ግፊት እምቢ አለማለት እንደሆነ ይደርሱበታል፡፡
ምንም እንኳን ጊዜያዊ ግፊት ቢበዛብህና ራስህን በመገደድ ስሜት ውስጥ ብታገኘውም ዛሬ “ደስ” ብሎህ ነገ ከምትጸጸት ዛሬ ራስህን ገታ አድርገህ ለነገ ብታጠራቅም ይሻልሃል፡፡ አንድ ነገር በፍጹም አትዘንጋ፣ የአቻዎችህ ጭብጨባና “ጎሽ” ባይነት ነገ ከመጸጸት አያድንህም፡፡
ይቀጥላል . . .
አንድ ሰው በሕይወት በኖረባቸው አመታቶቹ በርካታውን ስህተት የሚሰራው በልጅነቱ እንደሆነ ግልጽ ነው፡፡ ከዚያ በመቀጠል በርካታ ስህተት የሚሰራባቸው አመታት የወጣትነት አመታት ናቸው፡፡ እንዲህ እያለ በእድሜ በገፋ ቁጥር የስህተቱ ቁጥር እየቀነሰ እንደሚሄድ ይጠበቃል፡፡ ይህ ቀላል ስሌት የሚጠቁመን ትክክለኛውን ከስህተት የመማር ሂደት የሚከተል ሰው ሁኔታ ነው፡፡
የልጅነት ስህተት በአብዛኛው ያለማወቅና ያለመብሰል ስህተት ነው፡፡ የወጣትነት ስህተት በመጠኑ ያለመብሰል ስህተት ቢገኝበትም በአብዛኛው የድፍረትና “የቅብጠት” ስህተት ነው፡፡ የአዋቂነት ስህተት ግን በአብዛኛው ካለፈው ስህተት ያለመማርና ለማደግ ፈቃደኝነትን የማጣት ስህተት ሊሆን ይችላል፡፡
ለመነጋገር ወዳሰብኩት የወጣትነት ስህተት ስናተኩር ማንኛውም ወጣት ከጸጸት ለመዳን ከፈለገ የተለየ ትኩረት ሊሰጣቸው የሚገባው አቅጣጫዎች በርካታ የመሆናቸውን ጉዳይ እንድናስብ እፈልጋለሁ፡፡ ከዚህ በታች የምንጠቅሰው የተወሰኑትንና ጉዳዩ የሚመለከታቸው ወጣቶች መንደርደሪያ እንዲያገኙ የሚረዷቸውን የስህተት አይነቶች ነው፡፡
የእውቀት ዓለም
የኋላ ኋላ እንዳትጸጸት የትምህርትን ጉዳይ በምንም አትለውጠው፡፡ አንድ ሰው ከልጅነት አልፎ ወደወጣትነት ሲሻገር የራሱ የሆነን ዝንባሌ ወደማዳበር እንደሚያድግ ግልጽ ነው፡፡ አንዱ የሚከተለውን መንገድ ሌላኛው አይከተለውም፡፡ ያም ሆኖ ግን ከማንኛውም ወጣት አጀንዳ ውስጥ ትምህርትን የመማር እቅድ በፍጹም ሊፋቅ አይገባውም፡፡ ለመከተል የፈለከውን የሕይወት አቅጣጫ ከማወቅ ውጪ እምቅ ብቃትህ ላይ ልትደርስ እንደምትችል በሚገባ መቀበል አለብህ፡፡
አለማወቅ ጨለማ ነው፡፡ አለማወቅ ኋላ ቀርነት ነው፡፡ የአለማወቅህን መዘዝ ደግሞ የምታውቀው ጊዜው ካለፈ በኋላ ነው፡፡ ጊዜያዊ ጨዋታ፣ ገንዘብን የማግኘት ፍላጎት፣ “ትምህርት አይገባኝም” የሚል ሰበብና የመሳሰሉት ምክንያቶች ባለመማርህ ምክንያት ነገ ከሚመጣብህ ጸጸት በፍጹም አያድንሁም፡፡
የአቻዎች ዓለም
የኋላ ኋላ እንዳትጸጸት የእድሜ አቻዎችህ የተለያዩ ከመስመር የሚያወጡ ነገሮችን እንድታደርግ ሲጋብዙህ፣ በእነሱ ግፊት ተነሳስተህ ወይም ከቡድናቸው እንዳያገልሉህ ብለህ ራስህን አትሽጥ፡፡ በወጣትነት ዘመን ያላመንንበትን የሕይወት መስመርና የስህተት ጎዳና እንድንከተል ከሚጫኑን ኃይሎች መካከል የአቻ ግፊት (Peer Pressure) ቀንደኛው ነው፡፡ በአለም ላይ በሚልየን የሚቆጠሩ ሰዎች በመካከለኛው የእድሜ ክልላቸውና አልፎም በእርጅናው አመቶቻቸው ሲባንኑ ደስ በማያሰኛቸው ሁኔታ ላይ ራሳቸውን ያገኙታል፡፡ ምክንያቱን ሲፈልጉት በአብዛኛው በወጣትነት ዘመናቸው ለአቻ ግፊት እምቢ አለማለት እንደሆነ ይደርሱበታል፡፡
ምንም እንኳን ጊዜያዊ ግፊት ቢበዛብህና ራስህን በመገደድ ስሜት ውስጥ ብታገኘውም ዛሬ “ደስ” ብሎህ ነገ ከምትጸጸት ዛሬ ራስህን ገታ አድርገህ ለነገ ብታጠራቅም ይሻልሃል፡፡ አንድ ነገር በፍጹም አትዘንጋ፣ የአቻዎችህ ጭብጨባና “ጎሽ” ባይነት ነገ ከመጸጸት አያድንህም፡፡
ይቀጥላል . . .