Kun Tarixi

O'zbekistonning 1-prezidenti Islom Karimov olgan mukofotlar!

❇️"O'zbekiston qahramoni" (1994)
❇️"Oltin Yulduz" (1994)
❇️"Mustaqillik" ordeni (1996)
❇️"Buyuk xizmatlari uchun
❇️"Do'stlik" ordeni
❇️"Amir Temur" ordeni (1997)
❇️"Xalqlar do'stligi" ordeni (1988)
❇️"Mehnat Qizil ordeni" (1981)
❇️"Buyuk Vitautas" zanjirli ordeni (2002)
❇️Polsha Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli ordeni (2003)
❇️Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli va lentali ordeni
❇️Oltin burgut ordeni
❇️Oltin moʻyna ordeni
❇️Uch yulduz ordeni
❇️Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni
❇️Ukraina Prezidentining faxriy nishoni
❇️Fuqarolik xizmatlari uchun ordeni (Ispaniya, 2003)
❇️Serbiya Respublikasi lentali ordeni
❇️Mugunxva ordeni (1995)
❇️Xalqaro olimpiya qo‘mitasi Oltin medal (1996)
❇️YuNESCO „Avitsenna“ oltin medali (1996)
❇️YuNESKO „Aristotel“ oltin medali  (2007)
❇️Shaxsiy toʻpponcha (Ukraina)
❇️Muqaddas sadoqatli Knyaz Daniil Moskovskiy ordeni (1998)
❇️Shayxulislom ordeni
❇️"Ruhoniyat" maʼnaviyatni qayta tiklashga ko‘maklashish assotsiatsiyasi (Qirg‘iziston)
❇️„Xalqlar o‘rtasida tinchlik va totuvlik uchun“ medali va diplomi (1994)

@Kun_TarixiTG

Bugun 30-yanvar 2024-yil, seshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Maktablarda zo'ravonliksiz va tinchlik kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇸 AQSh - Dam olish kuni uchun reja qilish kuni.
🇺🇸 AQSh - Fred Korematsu kuni.
🇮🇳 Hindiston - Mustaqillik uchun kurashchilarni xotirlash kuni.
🇹🇯 Tojikiston - Sade festivali.
🇧🇷 Braziliya - Saudade kuni.
🇮🇩 Indoneziya - Indoneziya Primatlari kuni.
🇦🇿 Ozarbayjon - Bojxona xodimlari kuni.

👉 VOQEALAR:

- 1703 - Afsonaga ko'ra, Edoda qirq ettita samuray - Ako oilasining sobiq vassallari o'z xo'jayini uchun qasos olishgan.
- 1790 - Shimoliy Angliyaning Tayn daryosida birinchi maxsus qutqaruv qayig‘i  sinab ko‘rildi.
- 1801 - Gruziyaning (Kartli-Kaxetiya) Rossiyaga qo'shilishi to'g'risidagi Pavel I  manifest chiqardi.
- 1826 - Angliyada Menay ko’prigi qurildi.
- 1894 - Charlz King oʻzi ixtiro qilgan bolgʻa (отбойный молоток) ni patentladi.
- 1915 - Fransiyaning Gavr portiga hujum qilgan Germaniya birinchi marta suv osti kemalaridan foydalandi.
- 1924 - Mosfilm tashkil topdi.
- 1930 - Pavel Molchanov Pavlovskda radiozond uchirdi.
- 1933 - Adolf Gitler Germaniya kansleri etib tayinlandi.
- 1934 - Osoaviaxim-1 stratosfera shari dunyoda birinchi marta 22 km balandlikka ko'tarildi. Tushish vaqtida u halokatga uchradi va barcha uch ekipaj a'zosi halok bo'ldi.
- 1935 - Charlz Reyxter zilzila magnitudasini o‘lchash uchun maxsus shkalani o‘ylab topdi.
- 1943 - 6-nemis armiyasi Stalingradda taslim bo'ldi, bu Ulug' Vatan urushidagi muhim burilish nuqtasi bo‘ldi.
-1945 - SSSRning C-13 suvosti kemasi nemislarning «Vilgelm Gustloff» kemasini cho’ktirib yubordi.
- 1969 - Bitlz Londonda so’nggi konsertini berdi.
- 1972 - Derrida «qonli yakshanba».
- 1992 - Oʻzbekiston Respublikasi Yevropa Xavfsizlik va hamkorlik Tashkilotiga qabul qilindi.
- 1996 - C/1996 B2 kometasi topildi.
- 2007 - Windows Vista operatsion tizimi sotuvga chiqarildi.
- 2009 - Rossiyaning “Koronas-Foton” kosmik kemasi Plesetsk kosmodromidan “Siklon-3” eltuvchi raketasi yordamida uchirildi.
- 2020 - Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti COVID-19 (nCoV) epidemiyasini jamoat sog‘lig‘ini saqlash sohasida xalqaro ahamiyatga molik favqulodda vaziyat deb e'lon qildi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1736 - Jeyms Uatt (1891) - shotlandiyalik muhandis-mexanik, bug‘ mashinasini ixtiro qilgan.
- 1841 - Feliks For (1899) - fransuz siyosatchisi, Fransiya prezidenti (1895-1899).
- 1882 - Franklin Ruzvelt (1945) - AQSHning 32-prezidenti.
- 1899 - Maks Teyler (1972) - Janubiy Afrika vrachi va mikrobiologi, Nobel mukofoti sohibi (1951).
- 1900 - Isaak Dunayevskiy (1955) - sovet bastakori.
- 1923 - Leonid Gayday - sovet va rus aktyori, kinorejisyor.
- 1924 - Hanifa Mavlonova (2010) - xonanda (lirik-dramatik soprano), Xalq artisti (1968).
Kun tarixi kanalidan olindi
- 1925 - Duglas Karl Engelbart (2013) - amerikalik kompyuter texnologiyalari bo‘yicha mutaxassis, kompyuter sichqonchasi yaratuvchisi.
- 1928 - Rut Braun (2006) - qo'shiqchi va aktrisa, amerikalik blyuzning “ona-qirolichasi”.
- 1937 - Boris Spasskiy - sovet va fransuz shaxmatchisi, 10-jahon chempioni.
- 1938 - Islom Karimov (2016) - Oʻzbekiston birinchi prezidenti.
- 1947 - Otajonov Ortiq (2019) - xonanda, O’zbekiston (1991), Turkmaniston va Qoraqalpog’iston (1993) xalq artisti.
- 1962 - Abdulla ibn Husayn - Iordaniya qiroli (1999-yildan).
- 1968 - Filip VI - Ispaniya qiroli (2014-yildan).
- 1974 - Kristian Bale - ingliz aktyori.
- 1975 - Arda Turan - Turkiya milliy futbol terma jamoasi futbolchisi.
- 1986 - Nigina Amonqulova - tojikistonlik qoʻshiqchi.
- 1997 - Sim Sok Xi - janubiy koreyalik short-trekchi, ikki karra Olimpiya chempioni, ko'p karra jahon chempioni.
- 2001 - Roksana Xudoyarova - Oʻzbekiston sportchisi, asosan uzunlikka sakrashga ixtisoslashgan, Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi.

@Kun_TarixiTG

#xotira

Ислом Абдуғаниевич Каримов – Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти (1938-2016 й.й.)

Ислом Каримов 1989 йилдан 2016 йилга қадар мамлакатни бошқарган давлат арбоби, кучли сиёсатчи, миллат етакчиси.

1991 йил 31 август куни Ислом Каримов тарихий воқеа – Ўзбекистон Республикаси мустақиллигини эълон қилди. 1991 йил 29 декабрда муқобиллик асосида ўтказилган умумхалқ сайловида Ўзбекистон Республикасининг Президенти этиб сайланди.

У халқ дардига қулоқ тутди, тинчлик ва осойишталикни таъминлади, кўп миллионли халқни Ватан тараққиёти йўлида бирлаштириб, ислоҳотларга сафарбар этди.

Ўзбек халқининг улуғ фарзанди, мустақил Ўзбекистон давлати асосчиси ва Биринчи Президенти Ислом Каримов 2016 йил 2 сентябрь куни оғир хасталикдан сўнг 78 ёшида вафот этди.

Ислом Каримов хотирасини абадийлаштириш мақсадида 2017 йил 31 август куни Тошкент шаҳрида собиқ Оқсарой қароргоҳи олдида унинг биринчи ҳайкали тантанали очилди.

Шунингдек, Биринчи Президент ҳайкаллари 2017 йил 2 сентябрда Самарқандда, 2018 йил 30 январда Қаршида ва 2018 йил 18 октябрда Москвада очилди.

Бундан ташқари, Тошкент давлат техника университетига, Тошкент халқаро аэропортига, Фарғонадаги санъат саройига, Асакадаги автомобиль заводига ҳамда бир қатор кўчаларга Ислом Каримов номи берилди.

@Kun_TarixiTG

Bugun 29-yanvar 2024-yil, dushanba.

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 Xalqaro yadro urushi tahdidiga qarshi safarbarlik kuni.

👉 MILLIY BAYRAMLAR:

🇺🇸 AQSh - Milliy chinnigullar kuni.
🇺🇸 AQSh - Kanzas shtati kuni.
🇵🇭 Filippin - Milliy politsiyaning yubiley kuni.
🇲🇩 Moldova - Prokurorlar kuni.
🇳🇵 Nepal - Shahidlar kuni.

👉 VOQEALAR:

- 1616 - Janubiy Amerikaning eng janubiy nuqtasi - Gorn burni kashf qilindi.
- 1710 - Pyotr I farmoni bilan Rus alifbosi joriy qilindi.
- 1804 - Xarkov universiteti tashkil topdi.
- 1819 - Stanford Ruffles Singapurga asos soldi.
- 1833 - Sankt-Peterburgda Rossiyada birinchi shahar pochta bo'limi tashkil etildi.
- 1845 - Nyu Yorkdagi gazeta Edgar Poning sheʼrini chop etdi.
- 1856 - Buyuk Britaniya qirolichasi Viktoriya mamlakatning eng yuqori harbiy mukofoti - Viktoriya xochini tasdiqladi.
- 1861 - Kanzas AQShning 34-shtatiga aylandi.
- 1886 - Karl Benz ichki yonuv dvigatelida ishlaydigan ilk avtomobilni patentladi.
- 1896 - amerikalik fizik E.Grubbe dunyoda birinchi boʻlib saraton kasalligini davolashda radioaktiv nurlanishdan foydalangan.
- 1908 - Sankt-Peterburgda Rossiya aeroklubi tashkil topdi. 
- 1916 - Angliyada tankning birinchi sinovlari.
- 1919 - AQSh Konstitutsiyasiga alkogolli ichimliklar ishlab chiqarish, tashish va sotishni taqiqlash uchun 18-tuzatish qabul qilindi.
- 1932 - Gorkiy zavodida birinchi yuk mashinasi - "GAZ-AA" ishlab chiqarildi.
- 1958 - DDT insektitsidining xavfliligi haqidagi birinchi maqola paydo bo'ldi.
- 1960 - Birinchi sun'iy buyrak yaratildi.
- 1964 - Avstriyaning Insbruk shahrida 9-qishki Olimpiada o'yinlari ochildi.
- 1964 - Olimpiya o‘yinlarida birinchi bor chang‘i sporti musobaqalari bo‘lib o‘tdi.
-1992 - Oʻzbekiston va Koreya Respublikasi davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
- 2000 - Las-Vegasdagi kazino ofitsianti Sinti Jey "Bir qo‘lli bandit" avtomat o‘yin mashinasida 35 million dollar yutib oldi (avtomat o‘yin mashinalarida dunyodagi eng yirik yutuq).
- 2002 - Jorgj  Bush KXDR, Iroq va Eronni „yovuzlik markazlari“ deb atadi.
- 2010 - Rossiyaning beshinchi avlod qiruvchisi Su-57 ning birinchi parvozi.
- 2013 - Olma-Ota yaqinida CRJ-200 halokati, 21 kishi halok bo'ldi.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1475 - Juliano Bujardini (1554) - Uyg'onish davri italyan rassomi.
1688 - Emmanuel Svedenborg (1772) - shved tabiatshunosi, mistik, teosof, ixtirochi.
- 1736 - Domeniko Feliche Antonio Kotugno (1882) - italyan anatomi va shifokori.
- 1749 - Kristian VII (1808) - Daniya va Norvegiya  (1766-yildan) qiroli.
- 1782 - Daniel Fransua Espri Ober (1871) - fransuz bastakori.
- 1843 - Uilyam Makkinli (1901) - AQSHning 25-prezidenti (1897-1901).
- 1860 - Anton Pavlovich Chexov (1944) - mashhur rus yozuvchisi.
- 1866 - Romen Rollan (1944) - fransiyalik publisist,  Nobel mukofoti sohibi
- 1903 - Sultonov Jo‘raxon (1965) - xonanda, bastakor, O‘zbekiston xalq hofizi (1939).
- 1926 - Abdus Salom (1996) -
pokistonlik fizik, Nobel mukofoti sohibu (1979).
- 1948 - Jalilov Ismoil - opera xonandasi (dramatik tenor), O’zbekiston xalq artisti (2000).
- 1954 - Opra Gayl Uinfri - amerikalik taniqli aktrisa, teleboshlovchi yulduz. 
Kun tarixi kanalidan olindi
- 1960 - Greg Luganis - amerikalik suvga sakrash ustasi, 4 karra Olimpiya chempioni, 5 karra jahon chempioni.
- 1966 - Romario - braziliyalik mashhur futbolchi.
- 1973 - Rober Pires -  fransiyalik mashhur futbolchi, Jahon va (1998), Yevropa chempioni (2000).
- 1982 - Raxmatullayev Ulug‘bek - umidli xonanda, “Nihol” mukofoti sovrindori (2007).
- 1985 - Izabel Lukas - avstraliyalik aktrisa va model.
- 1990 - Karleyn Axterekte - niderlandiyalik konkida uchish ustasi, Olimpiada chempioni (2018).

@Kun_TarixiTG

Bugun 28-yanvar 2024-yil, yakshanba.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1457 - Genrix VII (1509) - Angliya va Irlandiya qiroli (1485-yildan), Tyudorlar sulolasining birinchi monarxi.
- 1608 - Jovanni Alfonso Borelli (1679) - italiyalik olim, biomexanikaning asoschisi.
- 1611 - Yan Geveliy (1687) - polyak astronomi, selenografiya asoschisi.
- 1717 - Mustafo III (1773) - Usmonlilar imperiyasining 1757-1773-yillardagi hukmdori.
- 1784 - Jorj Xemilton-Gordon (1860) - ingliz siyosatchisi. Buyuk Britaniyaning 34-Bosh vaziri.
- 1853 - Vladimir Solovyev (1900) - rus shoiri va faylasufi.
- 1853 - Xose Marti (1895) - kubalik yozuvchi, jurnalist va inqilobchi, Kuba milliy qahramoni.
- 1858 - Ejen Dyubua (1940),g‘ - golland antropologi, birinchi marta pitekantrop qoldiqlarini topgan.
- 1880 - Sergey Malov (1957) - turkiyshunos olim.
- 1892 - Fyodor Raskolnikov (1939) - sovet diplomati, yozuvchi.
- 1897 - Valentin Katayev (1986) - rus sovet yozuvchisi, jurnalist, dramaturg, shoir, ssenariy muallifi.
- 1906 - Umanskiy Zinoviy (1985) - provizor, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi (1967).
- 1922 - Xolli Robert Uilyam - amerikalik biokimyogar, Nobel mukofoti sohibi (1968).
- 1935 - Abbos Mahmud - Falastin davlat arbobi, 2004-yildan FOT Bosh kotibi hamda mazkur tashkilot doirasidagi FATH (Falastin Ozodlik harakati) rahbari, 2005-yil yanvardan Falastin Muxtoriyati raisi, FOT Ijroiya qoʻmitasi raisi.
- 1936 - Qoriyeva Bernora - balerina, baletmeyster, O‘zbekiston xalq artisti (1964), Qirg‘iziston xalq artisti (1996), professor (1985).
- 1950 - Hamad bin Iso al-Xalifa - Bahrayn qiroli.
- 1955 - Nikolya Sarkozi - Fransiya davlat va siyosat arbobi, Fransiya Respublikasining 23-prezidenti (2007-2012).
- 1973 - Tatyana Malinina - yakkalik tartibida ishtirok etuvchi oʻzbekistonlik figurali uchuvchi, Toʻrt qit’a chempionatining birinchi gʻolibi (1999).
- 1978 - Janluidji Buffon - italiyalik futbolchi, darvozabon, jahon chempioni (2008).
- 1984 - André Igudala - amerikalik basketbolchi, jahon (2010) va Olimpiya o'yinlari (2012) chempioni.
- 1985 - Lizbet Trikett (Lenton) - avstraliyalik suzuvchi, 4 karra Olimpiada oltin medali sovrindori.
- 1986 - Shruti Haasan - hindistonlik kinoaktrisa va qoʻshiqchi.
- 1989 - Sim de Yong - gollandiyalik futbolchi.

@Kun_TarixiTG

Bugun 28-yanvar 2024-yil, yakshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro shaxsiy ma'lumotlarni muhofazalash kuni.
🌏 Xalqaro internetsiz kun.
🌏 Butunjahon moxovlarga yordam berish kuni.
🌏 Dizel dvigatelning tug'ilgan kuni.
🌏 Xalqaro “Lego” kuni.
🌏 Xalqaro Karbonat angidrid gazini kamaytirish kuni.
🌏 Yadro urushiga qarshi xalqaro safarbarlik kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇵🇭 Filippin - Julian Felipe kuni.
🇳🇱 Niderlandiya - Osvensim ozodlik kuni.
🇺🇸 AQSh - Milliy pediatrlar kuni.
🇧🇾 Belarus - Fan kuni.
🇦🇲 Armaniston - Armiya kuni.

👉 VOQEALAR:

- 98 - Mark Ulpiy Trayan Rim imperatori bo‘ldi.
- 1596 - ingliz sayyohi Frensis Dreyk o'z kemasida dizenteriyadan vafot etdi.
- 1724 - Pyotr I farmoniga ko‘ra Peterburg fanlar akademiyasi va Peterburg universiteti tashkil qilindi.
- 1725 - Rossiyada “saroy to‘ntarishlari davri” boshlandi.
- 1742 - Londonda birinchi usti yopiq basseyn  ohildi.
- 1855 - Panama temir yoʻlidan ilk poyezd oʻtdi.
- 1897 - Rudolf Dizel ichki yonuv dvigatelini qurib, sinovdan o‘tkazdi.
- 1900 - Leypsigda Nemis futbol Ittifoqi tuzildi.
- 1906 - Sankt-Peterburgda Rossiyadagi birinchi xotin-qizlar politexnika instituti ochildi.
- 1918 - Estoniya va Latviya Rossiyadan o‘z mustaqilligini e'lon qilishdi.
- 1930 - Ispaniya diktatori Migel Primo de Rivera isteʼfoga chiqdi.
- 1932 - Birinchi Shanxay urushi.
- 1933 - Germaniyada Veymar Respublikasining oxirgi hukumati - Kurt fon Shleyxer hukumati iste'foga chiqdi.
- 1933 - Rahmat Ali Hindiston musulmonlari davlatini Pokiston deb atashni taklif etdi.
- 1985 - Yadro urushiga qarshi Dehli deklaratsiyasi qabul qilindi.
- 1986 - "Challenger" fazo kemasi portlab ketdi.
- 1992 - “O‘zbekiston havo yo‘llari” milliy aviakompaniyasi tashkil etildi.
- 2000 - O‘zbekiston milliy universitetiga milliy universitet maqomi berildi.
- 2003 - Angliyada mayonez asosida bioyoqilg‘i kashf qilindi.
- 2014 - Ukraina Oliy Radasi 16-yanvar qonunlairni bekor qildi. Mikola Azarov iste'foga chiqdi.

@Kun_TarixiTG