آداب نقدپذیری و انتقاد
... شوربختانه در جامعه ما نقد و نقدپذیری هنوز جای خود را به‌درستی باز نکرده‌اند. برخی افراد که دست‌به‌نقد میشوند، هنوز نقد را به‌درستی نمی‌شناسند و برخی دیگر، در این سوی میدان، علی‌رغم ادعایی که می‌کنند، در عمل نقدپذیر نیستند. ای‌بسا دشمنی‌های شخصی و بدفهمی‌ها که لباس نقد بر تن می‌کنند و چه‌بسا نقدناپذیرانی که پس از روبه‌رو شدن به نقد برآشفته میشوند، آن را برنمی‌تابند و لذا، از پاسخ منطقی و مجاب‌کننده درمی‌مانند. این دو گروه، فرهنگ نقادی و نقدپذیری را که از اجزای پیشرفت جوامع بشری است، تضعیف می‌کنند.
نیک می‌دانیم که نقد طبیعتی دوگانه دارد و در دو لباس متضاد نمایان می‌شود که بهتر است آن‌ها را «نقد مثبت» و «نقد منفی» بنامیم. نقد مثبت و نقد منفی با هم پیوندی ناگسستنی دارند، به‌گونه‌ای که جدایی آن‌ها موجب نقص و نقصان است؛ اگرچه چندی است در جامعه ما گونه دوم، یعنی نقد منفی تلاش می‌کند آن دیگری، یعنی نقد مثبت را از صحنه خارج کند و خود یگانه بر کرسی بنشیند. بی‌گمان هنگامی‌که عینک نقد بر چشم می‌زنیم، نقادانه بر کار کسی نظر می‌افکنیم و نقد را بر کار او روا می‌داریم، شایسته نیست دو جزء مثبت و منفی را از هم جدا کنیم و به نقد منفی میدان گسترده‌تری بدهیم؛ بلکه اگر قصد بهبود و اصلاح امور را داریم و می‌خواهیم نقدی سازنده و منصفانه بنویسیم، شایسته است هم نیمه خالی لیوان را ببینیم و هم نیمه پر آن را. ادامه دارد ...
https://www.roshdmag.ir/Roshdmag_content/media/article/4.5%20from%20(97-98)%20MATN%20ZISTSHENASI%20111-2_0.pdf
