📚 "Kitoblar qanday oʻqiladi?"
Siz televizordan yoki yangiliklar saytidan biror xabarni oʻqiganingizda shunchaki axborotga ega boʻlasiz, lekin bu sizda tushuncha hosil qilmaydi, yaʼni dunyoqarashingizni kengaytirmaydi. Kitoblar mutolaasi ham shu tarzda boʻlmasligi kerak. Yaʼni mayin yomgʻir yogʻib turganida, issiq kofe bilan deraza yonida miriqib kitob oʻqish manzarasi asosan dam olishga taalluqli. Agar mutolaada qiynalmasangiz, fikrlashga toʻgʻri kelmasa, qoʻshimcha manbalarga murojaat qilmasangiz yoki kuchli diqqat talab qilmasa siz oʻzingiz bilan fikrlashi teng odam ila suhbat qurayotgan boʻlasiz, xolos.
Mutolaa passiv jarayon emas. Kitobda beysbol misoli orqali tushuntiriladi. Yozuvchi toʻpni uloqtiradi, oʻquvchi esa qabul qiladi. Yaʼni ikkalasidan ham diqqat, kuch, harakat talab qilinadi. Ayni shu tarzdagi mutolaadagina dunyoqarashingiz kengayishi mumkin. Mazkur kitobda esa ayni shu narsa batafsil tushuntiriladi. Oʻtgan asrning oʻrtalarida yozilgan asar zamonaviy yoʻriqnomalardan farqli ravishda ushbu yoʻnalishdagi fundamental izlanishdir va shuncha vaqt oʻtganiga qaramay hamon dolzarb.
Kitob oʻzbek tiliga ayni vaqtida tarjima qilindi. Bundan biror yillar oldin nashriyotlar faoliyatidagi turgʻunlik davrida talab yoʻq edi. Yaʼni mahsulot kam joyda undan foydalanish yoʻriqnomasiga ehtiyoj sezilmaydi. Bugun esa noshirlik, ayniqsa tarjimachilik juda koʻpaydi, eʼtibor qiling, rivojlandi demayapman, shunchaki koʻpaydi. Sohadan tashqaridagi oʻquvchiga kitoblarning yaxshi-yomonini ajratish, yoki shunga oʻrgatish aslida adabiyotshunoslarning vazifasi, ammo ular uyquda, bir qismi esa ilmbozlik bilan band. Yosh oʻquvchilar uchun bukblogerlar shu vazifani bajaryapti, lekin qoʻriqchilarni kim qoʻriqlaydi deganday, ularning bari ham saviyali emas. Mazkur asar esa kitoblarni saralash, ularni yaxshiroq tushunish uchun haqiqiy qoʻllanma.
© Ilhom Salimov
📚"Kitoblar qanday oʻqiladi?"
✍ MorMortimer J.Adler, Charlz Van Doren
Siz televizordan yoki yangiliklar saytidan biror xabarni oʻqiganingizda shunchaki axborotga ega boʻlasiz, lekin bu sizda tushuncha hosil qilmaydi, yaʼni dunyoqarashingizni kengaytirmaydi. Kitoblar mutolaasi ham shu tarzda boʻlmasligi kerak. Yaʼni mayin yomgʻir yogʻib turganida, issiq kofe bilan deraza yonida miriqib kitob oʻqish manzarasi asosan dam olishga taalluqli. Agar mutolaada qiynalmasangiz, fikrlashga toʻgʻri kelmasa, qoʻshimcha manbalarga murojaat qilmasangiz yoki kuchli diqqat talab qilmasa siz oʻzingiz bilan fikrlashi teng odam ila suhbat qurayotgan boʻlasiz, xolos.
Mutolaa passiv jarayon emas. Kitobda beysbol misoli orqali tushuntiriladi. Yozuvchi toʻpni uloqtiradi, oʻquvchi esa qabul qiladi. Yaʼni ikkalasidan ham diqqat, kuch, harakat talab qilinadi. Ayni shu tarzdagi mutolaadagina dunyoqarashingiz kengayishi mumkin. Mazkur kitobda esa ayni shu narsa batafsil tushuntiriladi. Oʻtgan asrning oʻrtalarida yozilgan asar zamonaviy yoʻriqnomalardan farqli ravishda ushbu yoʻnalishdagi fundamental izlanishdir va shuncha vaqt oʻtganiga qaramay hamon dolzarb.
Kitob oʻzbek tiliga ayni vaqtida tarjima qilindi. Bundan biror yillar oldin nashriyotlar faoliyatidagi turgʻunlik davrida talab yoʻq edi. Yaʼni mahsulot kam joyda undan foydalanish yoʻriqnomasiga ehtiyoj sezilmaydi. Bugun esa noshirlik, ayniqsa tarjimachilik juda koʻpaydi, eʼtibor qiling, rivojlandi demayapman, shunchaki koʻpaydi. Sohadan tashqaridagi oʻquvchiga kitoblarning yaxshi-yomonini ajratish, yoki shunga oʻrgatish aslida adabiyotshunoslarning vazifasi, ammo ular uyquda, bir qismi esa ilmbozlik bilan band. Yosh oʻquvchilar uchun bukblogerlar shu vazifani bajaryapti, lekin qoʻriqchilarni kim qoʻriqlaydi deganday, ularning bari ham saviyali emas. Mazkur asar esa kitoblarni saralash, ularni yaxshiroq tushunish uchun haqiqiy qoʻllanma.
© Ilhom Salimov
📚"Kitoblar qanday oʻqiladi?"
✍ MorMortimer J.Adler, Charlz Van Doren