بخشی از سخن سردبیر این شماره

اگر بخواهم به نمونه‌های دیگری از ارتباط میان فرهنگ و تکنولوژی بپردازم بهتر است به نمونه تلفن‌های همراهی اشاره کنم که در ابتدا با هدف صنعتی در کارخانه‌ای توسط شرکت موتورولا طراحی و ساخته شد، اما بعدها شرکت‌های ژاپنی تحت تأثیر فرهنگ گفت‌وگو‌محور ژاپنی و با هدف به اشتراک‌گذاشتن دانش با یکدیگر به تولید انبوه آن دست‌ زدند. نمونه بسیار جالب دیگر از تأثیرگذاری فرهنگ بر انتخاب تکنولوژی و ادغام فرهنگی تکنولوژی را می‌توان در تولید و به‌کارگیری تلفن‌های کوشر شاهد بود. «صنیعوت» که معادل واژگانی نزدیک به آن در زبان فارسی همانا واژه «عفت» است از مؤلفه‌های فرهنگی مهم در فرهنگ یهود به شمار می رود. با ظهور تلفن‌های همراه، خاخام‌های یهودی ارتدکس در بریتانیا معتقد بر این بودند که ارسال پیامک منجر به اتلاف وقت جوانان و از بین‌رفتن «عفت» در میان آن‌ها می‌شود. از همین‌رو، خاخام‌ها توصیه کردند که جوانان نباید از تلفن‌های همراهی استفاده کنند که قابلیت ارسال پیامک، ویدئو یا عکس و حتی عکس‌برداری را داشته باشند. در همین راستا، خاخام‌ها حکم شرعی بر این دادند تا تلفن‌هایی با نام تجاری «کوشر» ساخته شود که قابلیت ارسال پیام نداشته باشند. گویا این نام تجاری برگرفته از همان احکام شرعی کشروت در مورد غذاهای مشتق شده از موجودات زنده‌ است که بر طبق احکام دین یهود یک مؤمن یهودی تنها اجازه دارد برای تناول از میان آن‌ها دست به انتخاب بزند، چیزی شبیه به مفهوم «حلال» در دین اسلام و زبان فارسی. اگرچه این تلفن‌ها برای ممانعت از بی‌عفتی جوانان وارد خط تولید شدند، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که فروشندگان این محصول سود خوبی را از فروش آن به بزرگ‌سالانی به دست آوردند که سادگی دستگاه‌ها را ترجیح می‌دهند. همچنین در اسرائیل، به‌دلیل محدودیت‌ها و آیین‌هایی که در روز شبات وجود دارد مؤمنان یهودی از تلفن‌های مشابه با تلفن‌های کوشر استفاده می‌کنند؛ زیرا یهودیان ارتدکس بر این باورند که در روز شبات استفاده از هرگونه وسیله الکترونیکی به‌جز در مواقع نجات جان انسان‌ها یا کاهش خطر مرگ و مواردی شبیه به آن به‌طور کلی ممنوع است. این تنها نمونه‌ای ساده از تأثیرگذاری فرهنگ دینی بر تحدید، انتخاب و ساخت تکنولوژی‌ها است که در جای خود می‌تواند برای علاقه‌مندان به حوزه مدیریت بازرگانی و بازاریابی تأمل‌برانگیز باشد.