Сифатга интилиб (1-хат)
#акциядорларга_хат
Бизнинг акциядорлар гуруҳимиз ўзига хос хусусиятларга эга бўлиб, бу Cизга ҳисобот бериш тартибимизга таъсир кўрсатади. Мисол учун, ҳар йил якунида муомаладаги акцияларнинг 98 фоизи йил бошида ҳам акциядор бўлган шахслар қўлида қолади. Шу сабабли, биз йиллик ҳисоботимизда олдинги ҳисоботлардаги маълумотларни такрорламасдан, уларни янги маълумотлар билан бойитамиз. Бундай ёндашув сизга кўпроқ фойдали маълумот олиш имконини беради, биз эса зерикарли такрорлардан қочамиз.
Шунингдек, акцияларимизнинг тахминан 90 фоизи Беркширдаги сармоядорларга тегишли, кўп ҳолларда бу уларнинг бошқа инвестицияларидан сезиларли даражада кўп. Бундай акциядорларнинг аксарияти йиллик ҳисоботни синчиклаб ўрганишга вақт ажратишга тайёр. Биз эса уларга, агар ўрнимиз алмашганида ўзимиз учун қандай маълумот муҳим бўлса, ўша маълумотларни тақдим этишга интиламиз.
Чораклик ҳисоботларда эса изоҳлар бермаймиз. Бизнинг акциядорларимиз ҳам, раҳбарларимиз ҳам узоқ муддатли истиқболга қарайдилар. Узоқ муддатли аҳамиятга эга воқеалар ҳақида ҳар уч ойда янги ёки муҳим гап айтиш қийин.
Лекин биздан хабар олганингизда, у бизнесни бошқариш учун маош тўлаётган шахсдан, яъни мендан келади. Мен, Раис сифатида, компания эгалари бизнесда нима бўлаётгани ва уни ҳозирги ҳамда келажакдаги ҳолати ҳақидаги баҳони бевосита бош ижрочи директордан эшитиш ҳуқуқига эга деб ҳисоблайман. Сиз буни хусусий компаниядан талаб қилган бўлардингиз, демак оммавий компаниядан ҳам шуни кутишга ҳақлисиз.
Йиллик бошқарув ҳисоботини очиқ мулоқот қила олмайдиган оддий ходим ёки жамоатчилик билан алоқалар бўйича маслаҳатчига топшириб бўлмайди. Биз Сизни, акциядорлар сифатида, Беркшир Хатэвейнинг бўлинма раҳбарлари бизга берадиган даражадаги ҳисоботни олишга ҳақли деб биламиз.
Албатта, тафсилотлар даражаси фарқ қилиши керак, айниқса рақобатчиларимизга фойдали бўлиши мумкин бўлган маълумотлар борасида. Аммо умумий қамров, мувозанат ва очиқлик даражаси ўхшаш бўлиши лозим. Биз бўлинма раҳбарларидан жамоатчилик билан алоқалар ҳисоботини эмас, балки ҳақиқий аҳволни кутамиз ва Сиз ҳам шундай ҳисобот олишингиз керак деб ўйлаймиз.
Кўп ҳолларда, компаниялар ўзлари истаган ва муносиб бўлган акциядорларни жалб қилади. Агар улар эътиборини қисқа муддатли натижаларга ёки фонд бозорининг тезкор ўзгаришларига қаратса, улар худди шундай фикрлайдиган акциядорларни жалб қилади. Агар улар инвесторларга нисбатан менсимасдан муносабатда бўлса, охир-оқибат инвестиция ҳамжамияти ҳам уларга худди шундай муносабатда бўлади.
Акцияларида юқори савдо фаоллигини истайдиган раҳбарларнинг мантиғи бизни ҳайрон қолдиради. Улар аслида мавжуд акциядорларнинг янгилари билан доимий алмашинувини хоҳлаётганини тан олишмоқда – чунки собиқ акциядорларни йўқотмасдан туриб, янги (ва янгича кутувларга эга) акциядорларни жалб қила олмайсиз.
Биз хизматимиз ва иш услубимизни маъқуллаб, йилдан-йилга биз билан қоладиган акциядорларни афзал кўрамиз. Ҳозирги Беркшир Хатэвей акциядорларидан яхшироқ таркибни топиш қийин. Шунинг учун биз акциядорлар алмашинуви паст даражада қолишини истаймиз, чунки бу бизнинг фаолиятимизни тушунадиган, сиёсатимизни қўллаб-қувватлайдиган ва умидларимизни баҳам кўрадиган акциядорлар борлигини англатади. Биз эса бу умидларни оқлашга интиламиз.
Варрен Баффет
1983 йил
#акциядорларга_хат
Бизнинг акциядорлар гуруҳимиз ўзига хос хусусиятларга эга бўлиб, бу Cизга ҳисобот бериш тартибимизга таъсир кўрсатади. Мисол учун, ҳар йил якунида муомаладаги акцияларнинг 98 фоизи йил бошида ҳам акциядор бўлган шахслар қўлида қолади. Шу сабабли, биз йиллик ҳисоботимизда олдинги ҳисоботлардаги маълумотларни такрорламасдан, уларни янги маълумотлар билан бойитамиз. Бундай ёндашув сизга кўпроқ фойдали маълумот олиш имконини беради, биз эса зерикарли такрорлардан қочамиз.
Шунингдек, акцияларимизнинг тахминан 90 фоизи Беркширдаги сармоядорларга тегишли, кўп ҳолларда бу уларнинг бошқа инвестицияларидан сезиларли даражада кўп. Бундай акциядорларнинг аксарияти йиллик ҳисоботни синчиклаб ўрганишга вақт ажратишга тайёр. Биз эса уларга, агар ўрнимиз алмашганида ўзимиз учун қандай маълумот муҳим бўлса, ўша маълумотларни тақдим этишга интиламиз.
Чораклик ҳисоботларда эса изоҳлар бермаймиз. Бизнинг акциядорларимиз ҳам, раҳбарларимиз ҳам узоқ муддатли истиқболга қарайдилар. Узоқ муддатли аҳамиятга эга воқеалар ҳақида ҳар уч ойда янги ёки муҳим гап айтиш қийин.
Лекин биздан хабар олганингизда, у бизнесни бошқариш учун маош тўлаётган шахсдан, яъни мендан келади. Мен, Раис сифатида, компания эгалари бизнесда нима бўлаётгани ва уни ҳозирги ҳамда келажакдаги ҳолати ҳақидаги баҳони бевосита бош ижрочи директордан эшитиш ҳуқуқига эга деб ҳисоблайман. Сиз буни хусусий компаниядан талаб қилган бўлардингиз, демак оммавий компаниядан ҳам шуни кутишга ҳақлисиз.
Йиллик бошқарув ҳисоботини очиқ мулоқот қила олмайдиган оддий ходим ёки жамоатчилик билан алоқалар бўйича маслаҳатчига топшириб бўлмайди. Биз Сизни, акциядорлар сифатида, Беркшир Хатэвейнинг бўлинма раҳбарлари бизга берадиган даражадаги ҳисоботни олишга ҳақли деб биламиз.
Албатта, тафсилотлар даражаси фарқ қилиши керак, айниқса рақобатчиларимизга фойдали бўлиши мумкин бўлган маълумотлар борасида. Аммо умумий қамров, мувозанат ва очиқлик даражаси ўхшаш бўлиши лозим. Биз бўлинма раҳбарларидан жамоатчилик билан алоқалар ҳисоботини эмас, балки ҳақиқий аҳволни кутамиз ва Сиз ҳам шундай ҳисобот олишингиз керак деб ўйлаймиз.
Кўп ҳолларда, компаниялар ўзлари истаган ва муносиб бўлган акциядорларни жалб қилади. Агар улар эътиборини қисқа муддатли натижаларга ёки фонд бозорининг тезкор ўзгаришларига қаратса, улар худди шундай фикрлайдиган акциядорларни жалб қилади. Агар улар инвесторларга нисбатан менсимасдан муносабатда бўлса, охир-оқибат инвестиция ҳамжамияти ҳам уларга худди шундай муносабатда бўлади.
Акцияларида юқори савдо фаоллигини истайдиган раҳбарларнинг мантиғи бизни ҳайрон қолдиради. Улар аслида мавжуд акциядорларнинг янгилари билан доимий алмашинувини хоҳлаётганини тан олишмоқда – чунки собиқ акциядорларни йўқотмасдан туриб, янги (ва янгича кутувларга эга) акциядорларни жалб қила олмайсиз.
Биз хизматимиз ва иш услубимизни маъқуллаб, йилдан-йилга биз билан қоладиган акциядорларни афзал кўрамиз. Ҳозирги Беркшир Хатэвей акциядорларидан яхшироқ таркибни топиш қийин. Шунинг учун биз акциядорлар алмашинуви паст даражада қолишини истаймиз, чунки бу бизнинг фаолиятимизни тушунадиган, сиёсатимизни қўллаб-қувватлайдиган ва умидларимизни баҳам кўрадиган акциядорлар борлигини англатади. Биз эса бу умидларни оқлашга интиламиз.
Варрен Баффет
1983 йил