DILLAR BAZMI


Channel's geo and language: not specified, not specified
Category: not specified


Ijod ahli asarlari, fikr va mulohazalari

Related channels

Channel's geo and language
not specified, not specified
Category
not specified
Statistics
Posts filter


Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi aʼzosi Sayyora Samandarga padaribuzrugvori taniqli adib Erkin Samandarning vafot etganligi munosabati bilan chuqur taʼziya izhor qilamiz.
Ilohim, marhumning oxirati obod, manzil-makonlari firdavs ul-aʼlodan boʻlsin.
Barcha yaqinlariga sabro jamil tilaymiz.
"Dillar bazmi" jamoasi


Ta'ziya

Aziz ijodkorlar.  Voha ijod ahli uchun,  adabiyotimiz uchun og‘ir yo‘qotish,  qayg‘uli xabar keldi.  Zabardast shoir,  ustoz Erkin Samandar vafot etdilar.
  
O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi viloyat bo‘limi  jamoasi uyushma a'zosi, shoir, dramaturg Erkin Samandarning vafoti munosabati bilan uning oilasi va yaqinlariga chuqur hamdardlik bildiradi.
   Janoza namozi ertaga, 14-aprel kuni soat 12:00 da Urganch shahri J.Manguberdi ko‘chasi, 60 uy, shoir xonadonida o‘qiladi.

Mo‘ljal: Viloyat bojxona (tamojniy) boshqarmasi yonida.
https://t.me/dillarbazmi




Forward from: DILLAR BAZMI
...Oʻsha tadbirlarga hamqishlogʻimiz, ustoz muallim Abdulla aka taklif qilinardilar. Abdulla maxsum domla Rahim Bekniyoz qatida yosh vaqtidan ovga chiqqan inson emasmi, oʻsha tabiat qoʻynidagi ov va dam olish vaqtidagi qiziq hikoyalarni oʻquvchilarga soʻzlab berar, tabiatga ehtiyotkorlik bilan munosabatda boʻlishni uqtirardilar. Rahim Bekniyozning mashhur “Shapka kiygan quyon” hikoyasiga xamirturush boʻlgan ov voqeasini soʻzlab berganlarida barcha kulgidan oʻzini tiya olmasdi.
Rahmatli Abdulla akani yozuvchi ov hikoyalarida “Bola mergan” nomi bilan ataganlar.
***
...Oʻzbek adabiyotida ov mavzusini Rahim Bekniyoz kabi oʻlmas asarlariga muhrlagan boshqa yozuvchini topish qiyin, agar Mavlon Ikrom bu mavzuda ozroq qalam tebratganini aytmasa. Va... ustozdan keyin bu mavzuni davom qildiruvchi nosir ham topilmadi. Yozuvchi xalqi oʻzini tarixiy va maishiy mavzularga urib ketdi.
Rahim Bekniyozning ovchi hikoyalarida inson tabiatning ajralmas bir boʻlagi, tabiatga yetkazilgan jindek ziyon inson sogʻligiga undandan katta ofat keltirishi gʻoyasi yotadi. Shu ma’noda yozuvchi qalamiga mansub har bir hikoya va qissa tarbiyaviy ahamiyatga egadir. Bu asarlar oʻz davrida barchamizni ogohlikka chorlagan. Biz omillar esa bunga e’tibor bermaganmiz, bu hikoyalarni shunchaki maishiy bir mavzu, ovchining dam olish vaqtidagi oʻylab topganlari tarzida qabul qilganmiz. Oqibat...
...butun bir dengizni ichib, tugatdik...
...yozuvchi kezgan mashhur qadim toʻqaylardan faqat nom qoldi.
Va... vohaning soʻnggi mashhur ovchisi hikoyalari bu fojialarimizni kelgusi avlodlarga yetkazuvchi boqiy asarlar ekanligini oʻylab, shunga tan berib, iqror boʻlishdan boshqa qoʻlimizdan hech ish kelmaydi.


Forward from: DILLAR BAZMI
...Hali talabalik vaqtimdan hikoyalar yozishni mashq qilganman. Oʻqishni tugatib, tuman gazetasida ishlab yurgan kezlarimda Matnazar ogʻa tahririyatga koʻp kelar, uyimda mehmon boʻlardilar. Gap orasida hikoyalar yozishimni aytaman. Matnazar ogʻa qoʻlda yozilgan uchta hikoyamni oʻqib koʻrish uchun olib ketadilar va uch kundan keyin kelib: “Bularni toʻplam qilib chiqarish kerak! Yaxshi yozilgan, hayotiy ekan. Sen avval bularni mashinkada besh nusxa qilib yoz. Tartib boʻyicha chiqadigan kitob Yozuvchilar uyushmasi viloyat boʻlimida muhokama qilinishi kerak. Mashinkada yozganlaringni taqriz uchun beraman!” – deydilar.
Tuman gazetasi shu vaqtda haftasiga uch marta chiqardi, ish nihoyatda koʻp va mas’uliyati ogʻir. Kunduzi vaqt topolmay tunlari hikoyalarimni mashinkada koʻchiraman. Yana besh nusxa boʻlishi uchun varaqlar orasiga “qoraqogʻoz” qoʻyaman.
U vaqtning yozuv mashinkalari ruscha harfli boʻlardi. Soʻng ayrim harflarga dum va ust belgi qoʻyib chiqardik. Salkam sakson bet boʻlgan hikoyalarimni qayta oʻqish, ruscha harflarni oʻzbekchaga aylantirish ham koʻp vaqt talab qilardi. Bu orada Matnazar ogʻa muhokama muddati yaqinligini aytib, mashinkada terilgan nusxalarni soʻrab keladilar. Besh nusxadan zoʻrgʻa uch nusxani qayta koʻrishga ulgurgandim. Matnazar ogʻa: “Hechqisi yoʻq, qoʻpol soʻzlar yoʻq-ku! Tushunarli hammasi”, – deb yozuvlarimni olib ketadilar.
Ikki haftadan soʻng muhokama boʻladi. Ilk toʻplami muhokama qilinayotgan yosh ijodkorning ahvolini tasavvur qiling. Uyalibgina boraman. Muhokamada bir chekkada mungʻayibgina oʻtiraman.
Hikoyalar muhokamasini rahmatli Suhbat Abdulla boshlab beradi va yarim soatdan koʻproq choʻzilgan ma’ruzasida meni koʻklarga koʻtarib maqtaydi. Bundan biroz taltayib ketaman. Keyingi ikki muhokamachi ham: “Ayrim juz’iy xatolari, tuzatadigan oʻrinlari bor” deb e’tiroflarini bildirishadi.
Soʻnggi soʻzni esa davra toʻrida indamay oʻtirgan Rahim Bekniyoz aytishi kerak edi. U kishining meni maqtashiga ichimda kuchli ishonch bor edi. Hamqishloqmiz, qolaversa, otamni taniydilar. Togʻamiz Nurullanikiga kelganlari, birgalikda “Yumaloq toʻqayga ovga ketishganlariga guvohman.
Rahim aka qoʻlidagi qogʻozlarni olib, shunday gap boshlaydilar: “Yozuvchi boʻlmoqchi odam, avvalo, til qoidalariga qat’iy rioya qilishi kerak! Yozayotgan har bir soʻzga e’tiborli boʻlishi kerak. Mana menga oʻqish uchun berilgan hikoyalar. Ular ruscha mashinkada yozilgan. Bu muallif ukamiz, hatto shuni oʻzbekchalashtirishni ham oʻylamabdi. Bu ne hurmatsizlik?! Bu ne odamning ustidan kulish?!..”
Shunday deb Rahim aka qoʻlidagi qogʻozlarni sochib yuboradilar. Qani pol yorilsa-yu kirib ketsam. Boyagi maqtovlardan allaqachon yettinchi osmonlarda yurgan odam bir lahzada yerparchin boʻlaman...
Shu-shu biror yigirma yil hikoya yozmadim. Yozay deganimda Rahim akaning dargʻazab qiyofasi koʻz oldimga kelardi... Keyinchalik qissalar, romanlar qoralashga jur’at qilganimda ham Rahim aka aytmish “soʻzga hurmat”ni doimo esimda tutishga harakat qiladigan boʻldim.
Bu ijodkorning menga bergan achchiq sabogʻi, umrlik tarbiyasi boʻldi.
***
Qishlogʻimizda yangi qurilgan oʻrta maktab ancha yillar Rahim Bekniyoz nomi bilan yuritildi. Bu maktabda bolalik doʻstim Egamberdi Sobirov uzoq yillar direktor oʻrinbosari boʻlib ishladi. Rahim akaning 75, 80 yillik mavlud sanalarini oʻtkazishga shu doʻstimiz doimo bosh-qosh boʻlganlar. Viloyatda yashab, ijod qilayotgan Rahim akaning zamondoshlari va shogirdlari boʻlmish ijodkorlarni bu tadbirga taklif qilish mening zimmamga yuklanardi. Bundan tashqari deyarli har yili aprel oy oyogʻida maktabda Rahim Bekniyoz hayoti va ijodiga bagʻishlangan tadbirlar boʻlardi.
Tadbirlardan soʻng mehmonlarni bir piyola choyga qaynogʻam – Rahim akaning tugʻishgan jiyanlari Otajon doyi taklif qilardilar.
Egamberdi doʻstimiz ham, Otajon doyi ham chin dunyo kishilari boʻlib ketishdi. Va... vohalik ulkan ijodkor mavlud sanalarini oʻtkazish ham shu kishilar yoʻqligidan tarixga aylanib ulgurdi...


Forward from: DILLAR BAZMI
Roʻzimboy HASAN,
Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi a’zosi

VOHANING…
SOʻNGGI OVCHISI
...1990-yil oyogʻida sariq xastaligiga uchrab, ikki oylar tuman yuqumli kasalliklar shifoxonasida davolanishimga toʻgʻri kelgan. Bu xastalik oʻsha yillari tabiatga bepisandlarcha munosabat natijasida vohada epidemiya darajasiga koʻtarilgandi. Uni keltirib chiqaruvchi omil sifatida paxtaga ishlatiladigan “Butifos” otliq oʻta zaharli kimyoviy dorini aytishardi. Barcha qatori hali maktab ostonasiga qadam qoʻygan vaqtdanoq paxta terimida qatnashganim bor. Yana Alloh bilguvchidir!
...Bir kuni kechga yaqin meni koʻrgani ajoyib inson, adolatli va halol rahbar Ozod aka Egamberdiyev bordilar. Bu insonning Ikkinchi jahon urushida qolib ketgan otasi mening otamning onaligining oʻgʻli hisoblanadi. Ikkovi qishloqda birinchilardan boʻlib traktorchilik kursini bitkazgan, keyin ilk kolxoz da ishlagan va bir kunda urushga chaqirilganlar. Oʻsha vaqtda Egamberdi Eshniyozov kolxoz raisi boʻlganlar...
Ozod aka oʻsha vaqtda tumandagi aholi eng zich yashaydigan xoʻjalik raisi edilar. Qish oyogʻi boʻlgani uchun keyingi yil tadorigi haqda soʻradim. Ozod aka aytdilarki: “Ertalab idoraga birrov kirib chiqib, soʻng Urganchga ketganim. Rahim Bekniyozni chiqarib kelyapman!”
Hamqishlogʻimiz boʻlmish bu ijodkor inson vafot etganini shu taxlit eshitdim. Ozod akadan soʻraganim: “Otasi yoniga qoʻyishdimi?” savoliga: “Yoʻq, farzandlari berishmadi. Urganchdagi “Oxun bobo” qabristoniga qoʻydik!” – dedilar...
Rahim Bekniyozning otasi va yetti, balki yetmish avlodi qishlogʻimizning oyoq qismidagi “Shayx Amin buva” qabristonida qoʻnim topganlar.
...Ikki kundan keyin meni koʻrgani Matnazar ogʻa keladilar. Bu safar ham gurungimiz, asosan, Rahim Bekniyoz haqida boʻladi.
***
Qishlogʻimizda el orasida yuradigan gaplardan birisi: “...Har bir iyak lar oʻtdi, har bir kekirdaklar oʻtdi! “Ol toʻningni, ol toʻningni!” – degim keldi-yu...” soʻzlari boʻladi.
Buning tarixi bundoq: qishloqlik Bekish (Bekniyozning qisqartma aytilishi) qaysar, janjalkash yigit boʻlgan. Ayniqsa, toʻy-ma’rakalarda bahslashishni yoqtirgan. Haq gapini oʻtkaza olmasa, yeng shimarib, yoqalashib ketavergan. Bir oriyatliroq odam toʻy qilmoqchi boʻladi. Toʻyi tinchgina oʻtishini istab, arafada Bekish aka yoniga boradi va: “Bekish aka, siz davra koʻrgan odamsiz. Bilasiz, mening qoʻshni qishloqlarda ham oshnalarim koʻp. Ularga izzat koʻrsatish, har kimni oʻz yoshi, martabasiga qarab,mehmonxonalarga joylashtirish, choy-u ovqatidan xabar olish kerak boʻladi. Bu ishlarni sizdan boshqa hech kim uddalay olmaydi”, – deydi.
Bu iltifotdan Bekish akaning boshi koʻkka yetadi, toʻyda kadxudolik qilishni zimmasiga oladi. Toʻy berayotgan banda ham anoyilardan emasdi, Bekish aka yelkasiga yap-yangi toʻn tashlab: “Bular boʻlajak xizmatingiz uchun oldindan tufha!” – deydi.
Toʻyda Bekish aka xizmatda turadi, mehmonlarni kutib olish, mehmonxonalarga kiritish, xizmatdagi yigitlarni choyga, ovqatga yugirtirish bilan andarmon boʻlib yuradi. Ammo, u yer-bu yerda oʻtirganlarning oʻzaro nimadir masalalarda bahslashayotganliklari ham qulogʻiga kirib turadi. Ularga qoʻshilay, bahslashay desa... xizmatda. Yana yelkasida yangi toʻn. Bazoʻr chidaydi. Toʻydan keyin esa haliyam el ogʻzida yurgan mashhur gapni aytadi: “Har bir iyaklar oʻtdi, har bir kekirdaklar oʻtdi! “Ol toʻningni, ol toʻningni!” demoq boʻldim-u...”
Matnazar ogʻa bu voqealikni ajoyib she’rga aylantirganlar. She’rda roʻy bermish voqealik nihoyasi boshqacharoq yakunlanadi. Bekish aka yelkasidagi toʻnni uloqtirib tashlab, “Ol toʻningni!” deb bahsga qoʻshiladi. Shoir buni ajoyib tashbeh bilan yakunlaydi: “...yana boshlandi!”
***
...Gurung orasida Matnazar ogʻa eslaydilar: “Rahim akada otasining shu fe’li bor edi. Qaysar edilar, oʻz aytganidan qolmasdilar. Bahorda yetmish yillik mavludlarini nishonlashimiz kerak edi. Bu haqda qaror ham chiqqandi, ammo poytaxtdagi bir nashriyotda chiqayotgan kitobi kechikkani uchun yubileyini oʻtkazishdan voz kechdilar. Qancha odam aytib koʻrdi, iltimos qildi, Rahim aka soʻzidan qaytmadilar!”
***


Forward from: DILLAR BAZMI
Urushdan qaytgach, 1946-1949-yillarda qishloqda oʻqituvchi, maktab direktori, soʻngra Xonqa tumani ijroiya qoʻmitasining mas’ul kotibi vazifalarida ishladi. Soʻngra Xorazm davlat pedagogika instituti (hozirgi UrDU)da oʻqishni davom qildiradi va 1953-yilda imtiyozli diplom bilan oʻqishni tamomlaydi. Keyinchalik u “Xorazm haqiqati” viloyat gazetasining boʻlim mudiri; Ogahiy nomidagi viloyat musiqali drama va komediya teatri direktori; Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi Xorazm viloyati boʻlimi mas’ul kotibi (1970-1981-yillar) boʻlib ham faoliyat yuritgan.
Rahim Bekniyozning “Birinchi uchrashuv” (1960-yil), “Dersu Uzala izidan” (1969-yil), “Ovchining kuylari” (1968-yil), “Momiqjon” (1970-yil), “Moviy toʻlqinlar” (1971-yil), “Sehrli dunyo” (1972-yil), “Intilaman” (1979-yil), “Qaldirgʻochlar” (1979-yil), “Toʻtiyo” (1981-yil), “Temir tirnoq” (1984-yil), “Bola mergan” (1986-yil), “Armonli dunyo” (1988-yil) deb nomlangan she’rlar, hikoyalar, qissalar va ocherklar toʻplamlari nashr etilgan. 1985-yilda “Otajon” deb nomlangan kitobi Moskvada rus tilida chop qilingan. “Sensiz yasholmayman”, “Ikki oʻt orasida”, “Koʻk koʻylaklar”, “Oqibat” nomli pesalari sahnalashtirilgan. Shuningdek, qator asarlari turkman, qozoq, qoraqalpoq va rus tillariga tarjima qilingan.
Adib nasr va nazmda birday samarali ijod qildi. Ayniqsa, uning ov sarguzashtlari toʻgʻrisidagi bir-biridan qiziqarldi hikoyalari oʻzbek nasrini yanada boyitdi.
Rahim Bekniyoz 1981-yilda “Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi” unvoni bilan taqdirlangan.
1990-yil dekabr oyida 70 yoshida olamdan oʻtgan.


Rahim BEKNIYOZ – 1920-yilning aprel oyida Bogʻot tumanidagi Qulonqorabogʻ qishlogʻida tugʻilgan. 13 yoshida jamoa xoʻjaligida tabelchi boʻlib ishlay boshlagan. Dastlabki oʻrta ta’limni qishloq maktabida olgach, 1940-yilda Urganchdagi toʻliqsiz oliy ma’lumotli oʻqituvchilarni tayyorlash institutida tahsil ola boshlaydi. Biroq 1941-yilda Germaniya fashizmining sobiq Ittifiqqa hujum boshlashi tufayli boshlangan urush sabab oʻqish ora yoʻlda qolib ketadi va Rahim Bekniyoz harbiy xizmatga chaqiriladi.
Rahim Bekniyoz Ikkinchi jahon urushi janggohlarida minomyot raschyotining komandiri, artilleriya razvedkasi boʻlimi rahbari sifatida nemis fashistlariga qarshi jang olib bordi.
https://t.me/dillarbazmi




Forward from: Po'lat Ermatov
Азиз саховатпеша элдошлар! Шовотлик қон раки хасталигига чалинган Диёра қизимизга ёрдам берайлик! Зеро Аллоҳ таоло ҳузурида хайр-эҳсон қилувчиларга ажру савоб бор, албатта.


Forward from: 🍃


Мурод Муҳаммад Дўст 1990 йил “Ҳамза” мукофотига сазовор бўлган.
Истеъдодли адиб Мурод Муҳаммад Дўст 1948 йили Самарқанднинг Жом қишлоғида туғилган.
Тошкент Давлат университетини тугатгач, Москвадаги Адабиёт институтида таҳсил олган.
Сўнгра “Ўзбекфильм” киностудиясида, “Шарқ юлдузи” ойномасида, Ўзбекистон Миллий ахборот агентлигида, “Ўзбеккино” Давлат акциядорлик компаниясида фаолият юритган.
Ижодий фаолияти 70-йилларда бошланган. Ёзувчининг илк тўплами 1976 йили “Қайдасан, қувонч садоси?” номи остида нашр этилган.
Шоирнинг “Мустафо”, “Истеъфо”, “Дашту далаларда”, “Чоллардан бири”, “Бир тойчоқнинг куни” каби ҳикоя ва асарлари чоп этилган.
1983 йил “Галатепага қайтиш” номли ҳикоясини ёзган. Шундан сўнг у турғунлик даврининг маънавий, иқтисодий ва сиёсий таназзулидан ҳикоя қилувчи “Лолазор” (1988) романини яратади.
“Галатепага қайтиш” номли қиссаси талабчан китобхон ва танқидчи адабиётшуносларнинг алоҳида эътиборини қозонди.
2000 йилдан Ўзбекистон Ахборот агентлиги бош директори. 2002-2005 йиллар “Ўзбеккино” ДАК раиси.
Бир вақтнинг ўзида, 1999-2004 йиллар Самарқанд вилояти, Нуробод округидан Олий Мажлис депутати.
2005 йил апрелдан узоқ муддат Президент Аппарати маслаҳатчиси вазифасида меҳнат қилган.


12 АПРЕЛ - МУРОД МУҲАММАД ДЎСТ ТАВАЛЛУД ТОПГАН КУН!

Мурод Муҳаммад Дўст - 1949 йил 12 апрелда Самарқанд вилоятининг Жом қишлоғида туғилган. ТошДУнинг тарих факултетининг фалсафа бўлимини тугатган (1971). Москвадаги Адабиёт институтида ўқиган (1974 — 79). Дастлабки ҳикоялар тўплами — «Қайдасан, кувонч садоси?» (1976). Шундан кейин «Мустафо» (1977), «Бир тойчоқнинг хуни» (1979), «Галатепага қайтиш» (1983), «Дашту далаларда» (1987) сингари ҳикоя ва қиссалари нашр этилган. «Лолазор» (1988) романи муаллифи. Асарлари асосида бадиий филмлар суратга олинган.Ҳамза номидаги Ўзбекистон Давлат мукофоти лауреати (1990).
Мурод Муҳаммад Дўст истеъдодли адиб. Мурод Муҳаммад Дўстнинг қиссалари талабчан китобхон ва танқидий адабиётшунослар эътиборини қозонган. Унинг ижоди 70-йиллардан бошланган.


Forward from: Мирзо Кенжабек ижодхонаси
ЕРНИНГ ЗАНЖИРЛАРИНИ УЗГАН ОДАМ...

ФАЗОГИР*
(Юрий Гагаринни эслаб)

**Камтарин Юрий Гагариннинг фазога учиш олдидан айтган сўнгги сўзи: «КЕТДИК!..»


Ердан кетишдаги охирги сўзинг –
Фазога етишнинг биринчи сўзи
Қанча ҳайрат берди Абадиятга,
Қанча шеърлар берди Адабиётга!

«Кетдик!» –
Болаликдан менга ҳам таниш.
Арава. Кетмонча. Чумчуқ галалар.
Эс таниб,
Илк бора кўрган кенглигим –
Мовий сайёрада
Мовий далалар.

Аммо
Инқилобий «Кетдик!»инг билан
Асрий занжирларин уздинг сен Ернинг!
Қанча достон бердинг элингга,
Қанча мухбирларга шуҳрат-шон бердинг.

Бу сўз болаликдан умримга шерик.
Тўй. «Ёр-ёр». Қўшиқлар, рақслар тетик;
Митти оёғимда миттигина этик;
Мен – бола, покликнинг тимсоли бўлиб,
Келин минган отга мингашдим: «Кетдик!»

Аммо сен...
Ўз буюк «Кетдик!»инг билан
Юлдузлар юртига заминни элтдинг.
Оналар кўзининг осмонларида
Қанча юлдузларни тўзғитиб кетдинг.

Бy сўз ўсмирликдан кўнглимга яқин,
Руҳимда тирилган кечмиш бир Давр:
Мактаб саҳнасида «Кетдик!» деб айтдим,
Шўрлик Жамилага мен шўрлик Ғофир.

Аммо сен...
Бир содда «Кетдик!»инг билан
Фазога бошладинг бутун оламни.
Сенинг бир сўзингда Тарих кўролди
Ердан занжирларин узган Одамни!

Кейин «Кетдик!»ларим каттариб кетди,
Неча бекатларда тирилдим-йитдим.
Кетдим. Кета-кета кўнгил кетидан,
Сенинг парвоз этган ёшингга етдим.

Англадим: айланар бу зангор замин
Қораси, қизили, оқлари билан,
Телбалари билан, соғлари билан,
Низою сулҳлари, қийноқлари билан;
Айланар вафодор бевалари-ю
Турли хоинларнинг доғлари билан.

«О, мовий сайёра! Салом! Омон бўл!» –
Янграр фазогирнинг ҳайрати кўкда.
Бепоён меҳр бу,
Муборак Ер бу –
Юракнинг куюги сингари нуқта.

Баъзан кетгим келар. Қўзғолгин, дейман,
Вужудим – шиддатли тайёрам, Кетдик!
Бу ердан кетайлик, Онажон, дейман,
Дейман: мовий сайёрам, Кетдик!

Аммо...
Ўзга эди сенинг «Кетдик!»инг.
Фазога бошладинг бутун оламни.
Содда бир сўзингда Тарих кўролди
Ернинг занжирларин узган Одамни!

1984

Мирзо Кенжабек

ЭСЛАТМА

Шеър “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетасининг, 1984 йил, 8-март, пайшанба, 11 (2751)-сонида чоп этилган.

12-апрелда икки улуғ воқеа жамланган:
1. 1961 йил 12-апрель куни жаҳон тарихида биринчи марта Юрий Гагарин фазога учган.

2. 1992 йил 12-апрель куни Ўзбекистоннинг 1-Президенти Ислом Каримов муқаддас ва муборак Каъбатуллоҳга киришга муваффақ бўлган.




Forward from: OYDINNISO
Ойлар султони бўлмиш Рамазон ойини биз меҳр-мурувват ва саховат айёми деб биламиз. Мўминнинг мўминга табассуми, ширин сўзи ҳам бир саховат экани ҳақида ёзилган ҳадисларда. Дунё аталмиш бу синов майдонида намоз ўқиётганларни қўриқлаётганлар ўзини савоб иш қилаётган мусулмон деб биларкан, аввало, буюк ислом динининг моҳиятини англаб етган бўлиши, яхши сўз билан кўнгилларни обод этиши, қийналганларнинг оғирини енгил қилишга уриниши керак эмасми?
Шу ўринда қаердадир ўқиганим бир ҳикоят эсимга тушади: Намозга келган мусулмонлар таровиҳ намозини неча ракат ўқиш кераклиги ҳақида баҳслашиб қолишади. Баҳс авж олиб, жанжалга айланади. Шунда улар йиғилишиб, фиқҳ илми билимдони бўлмиш донишманднинг олдига боришади ва масалага ечим топиб беришни сўрашади. “Нима десам, шуни қиласизларми?” деб сўрайди донишманд. Намозхонлар рози бўлишади. “Таровиҳ намозини ўқиманглар!” деган таклиф тушади шунда уларга. Ҳамма ҳайрон қолади. Ҳамманинг олдида бир савол кўндаланг эди: “Шундай катта дин пешвоси қандай қилиб одамларни намоздан қайтариши мумкин?” Шунда донишманд жавоб беради: “Таровиҳ намозини ўқиш бу – суннат. Мусулмонларнинг бир-бири билан аҳил-иноқ, биродар бўлиши эса фарз. Суннатни деб фарздан воз кечилмайди!”
Хуллас, савол қийнайди мени: биз қачон зоҳирпарастликдан, шаклпарастликдан халос бўлиб, моҳиятга етиб борамиз?

https://t.me/Oydinniso_Yuldosheva


Forward from: OYDINNISO
САЛЛАНИ ОЛ ДЕСА КАЛЛАНИ ОЛМАНГ
ёхуд
БИЗ ҚАЧОН ЗОҲИРПАРАСТЛИКДАН ХАЛОС БЎЛАМИЗ?

Масжид яқинида яшайдиганларга ҳавасим келарди. Қандай яхши, ҳар тонгда азон товушини тинглаб кўз очади. Кўчасидан ибодатгўй, Оллоҳдан қўрқадиган, яхши амаллар қилгувчи одамларнинг қадами аримайди. Болалари ана шу муҳитнинг ичида, улардан улгу олиб катта бўлади, деб ўйлардим. Масжид ва қабристон атрофида яшайдиганларнинг хонадонига барака ёғилади, дердим. Аммо куни кеча, муборак Рамазон ҳайити арафасида Янги ҳаёт тумани, Чортоқ маҳалласидаги Бердиёр ота масжиди атрофида содир бўлган воқеага гувоҳ бўлиб, масжид яқинида яшайдиган одамларга ачиниб кетдим.
Ҳафтанинг жума кунларида жума намози, Рамазон ойида ҳар куни кечқурун таровиҳ намози ўқилаётган пайтда масжидлар жойлашган кўчаларнинг уч-тўрт соат ёпиб қўйилиши, машиналар ўтишига рухсат берилмаслиги ҳеч кимга сир эмас. Бу намоз ўқиш учун тўпланган жамоатнинг хавфсизлигини таъминлаш мақсадида қилинади. Эҳтиёткорлик яхши, албатта. “Асраган тўқлини бўри емас”, дейди халқимиз. Дунёнинг турли бурчакларидаги бўлаётган нохушликлар, ёмонларнинг ёв қарашлари бизни асралишга, эҳтиёткор бўлишга мажбур қилади.
Бироқ мен гувоҳ бўлганим бу воқеада жамоат хавфсизлиги учун масъул шахсларнинг қилган ишини ҳар қанақасига ҳам оқлаб бўлмайди!
Кечқурун, таровиҳ намози ўқилаётган пайтда бир аёл машинасида келиб, йўлни беркитиб турган хизматчилардан ўтказиб юборишларини, уйига кириши кераклигини сўради. “Машинангизни бирор жойда қолдириб киринг”, деди ЙПХ ходимларидан бири. “Уйим кўчанинг ичкарисида жойлашган, пиёда юриб киролмайман, оғир операциядан чиққанман, иккинчи гуруҳ ногирониман”, деб тушунтирди аёл ва ногиронлик гувоҳномасини, ҳассасини кўрсатди. “Операциядан чиққан бўлсангиз, тез ёрдам машинасида юринг”, деб қўполлик қилди ходимлардан бири. “Мусулмонмисиз ўзи, намозни ҳурмат қилмайсизми? Биз фуқаролар учун ишлаяпмиз”, деб қўшилди ёнида турган бошқаси. “Мен фуқаро эмасманми? – деди аёл. – Сизлар-чи, сизлар мусулмонмисизлар? Уйимга тез киришим керак деяпман, болам иситмалаб ётибди. Дори олгани чиққандим”. “Нариги томондан айланиб ўтинг”, деди ходимлардан бири. “Нариги томондан келсам, масжиднинг орқасидан ўтиш керак, у ерда ҳам пост бор, йўлни ёпиб қўйишган. Ўтказиб юборинглар”, деди аёл. “Унда машинани қўйиб киринг. Ишингизни соат еттигача битириб олишингиз керак эди”, такрорлади ходимлар. “Иситма деганлари соат неччида чиқишини мендан ё сизлардан сўрайдими? Юриб киролмайман дедим сизларга. Устига устак, бир кило ҳам юк кўтаролмайман. Мана бу дориларни олиб кириб, тезроқ боламга ичиришим керак!” – икки пакет тўла дориларни кўрсатди аёл. “Машинани олинг бу ердан, штраф ёзиб юборамиз!”
Юрагим зирқиради. “Дарди йўқнинг олдида бошим оғриди дема”, деб шунга айтсалар керак-да. Бир ногирон, боз устига, уйида боласи касал ётган аёлни ўз уйига киритмай, кўчада чорасиз қолдириб, намозни ҳурмат қилишни талаб этаётган кимсаларни мусулмон деб бўладими? Уларнинг бу иши намозни миннат қилиш эмасми? Аслида ҳар ким намозни ўзи учун, ўз фарзини, суннатини адо этиш учун ўқимайдими? Одамларнинг дилини оғритиб, ҳаловатини бузиб, уларга малол келиб ўқилаётган намозлар Яратганнинг ҳузурида қабул бўлармикан? Ахир, мусулмонлик дегани, фарзни адо этиш билан бирга, ҳатто ундан ҳам олдинроқ, саховатпешалик, бева-бечора, етим-есир, касалманд ва ногиронларга ёрдам бериш, шу йўл билан ҳар лаҳзада покланиш, дегани эмасми?
Эҳтимол, ходимлар ўз хизмат вазифасини бажарди, деб оқлашга урингувчилар бордир? Саллани ол деган буйруқ тушса, ўзини яхши кўрсатиш учун каллани олгувчилар эмасми булар? Йўлларни ёпмай туриб, фақат масжиднинг атрофини қўриқлаб, хавфсизликни таъминлаб бўлмайдими? Лоақал, ўша кўчада яшайдиган аҳолини уйига кириб-чиқиши учун рухсат берса бўлади-ку. Ҳеч бўлмаса, юқорида тилга олганимиз воқеадаги каби ноиложларни истисно тутиш мумкин-ку!


Forward from: Мирзо Кенжабек ижодхонаси
10 апрель — Абдулла Қодирий туғилган кун!

АБДУЛЛА ҚОДИРИЙ ИЙМОНИ

...«Айбланувчилар»лар судида раислик қилувчи зот Қодирийларнинг куёви эди. Чўлпон, Фитрат номи ҳар гал тилга олинса, уни совуқ тер босиб, ҳадиксираб судни давом эттирар, Қодирийнинг тилга олинишидан манфаатдор эмасди.
Шуҳрат аканинг шахсан Абдулла Қодирий номи билан айбланишига асос йўқ, шунинг учун суд умумий айблов билан давом этмоқда...

* * *
– Қодирий, Чўлпон, Ғози Юнус кўп вақт Ғози Юнуснинг уйида йиғилишарди. – дейди Шуҳрат. – Ғози Юнуснинг қайнотаси ҳастимомлик бўлиб, шундан Ғози Юнус динни яхши биларди. «Муштум» идорасидан Ғози Юнуснинг уйига чиқиб, намозларни бирга ўқишар эди, деган нақл ҳам бор.


* * *
– «Ёш ленинчи» газетаси қошидаги Адабиёт тўгарагида (Ёзувчиларнинг биринчи съездидан кейин) Абдулла Қодирий билан учрашув бўлди, – дейди Шуҳрат. – Зулфия бундай деб савол берди:
– Асарларингизда хотин-қизлар образини қандай яратгансиз?
Қодирий бундай жавоб берди:
– У пайтларда хотин-қизларнинг образини ўрганиш қийин эди. Шунинг учун ўз онамдан, сингилларимдан образлар намунасини олганман...


* * *
Илова: Баъзан кўклам арафасида биз баъзи қаламкашлар билан бирга Шредер боғининг директори Маҳмуд Мирзаевни кўчат баҳонасида йўқлаб турар эдик. Бир гал Дадахон Нурий, Саъдулла Аҳмад ва мен бирга бордик. Маҳмуд Мирзаев ҳозирги ёзувчилардан нолиб, деди:

– Абдулла Қодирий саҳар туриб, таҳоратини олиб, намозини ўқиб, ундан кейин ишга киришар эди. Ёз ойларида боғида ишларди, у ҳар жойдаги дарахтларга дафтар билан қалам осиб қўяр экан, бир муҳим фикр хаёлига келса, дафтарига қайд этиб қўяркан, кейин қишда ижодга шўнғиб, шу қайдлардан фойдаланарди.
Улар покиза юришар эди...


* * *
Саволга жавоб бериш зарурияти билан бўлса керак, Ёзувчилар уюшмаси бошқаруви ҳайъатининг бир мажлисида Абдулла Қодирий ўзининг Аллоҳга ишонишини билдиради.
Кейин «Правда Востока» газетасидан бундай маломатга қолади:
«Союз Президиуми сўнгги мажлисида ўша «совет ёзувчиси» (яъни Абдулла Қодирий) тўғридан тўғри:
– Худога ишонаман! – деб айтди... Қандай қилиб диний хурофотдан холи бўлмаган бир одам «инсон руҳи инженери», «совет ёзувчиси» бўла олади!..»

(1937 йил, 28-июн сони).


* * *
Миллатнинг эрк ва ҳуқуқи шу қадар оёқости қилиндики, иймон учун, Аллоҳга ишонганлик учун тажовуз бошланди.
Исломий олимлар билан суҳбатларда бўлган зиёлилар маломатга қолди. Диндорлик айб санала бошлади.
Абдулла Қодирий иймон аҳлининг суҳбатини севар эди. Бунинг учун расмий газетада уни бундай маломат қилишди:

Абдулла Қодирий ўзининг душман элементлар, эшон ва муллалар билан бўлган доимий алоқасини қизиқарли типларни ўрганиш заруриятидан, деб тушунтиради. А. Қодирийдаги «қизиқарли типларни ўрганиш» ихлоси унинг ватан олдидаги гражданлик ҳиссидан ҳам юқоридир. У мазкур шубҳали шахслар билан учрашиб, халқ душманларининг советларга қарши иғволарини индамас тингловчисига айланиб қолди, ижтимоий фаолиятдан тобора четлашди, унда қатнашишни рад этди».

(«Правда Востока» газетаси, 1937 йил, 28-июнь).


   * * *
Иймонсизлар империясининг аҳволи нима бўлганини бутун дунё кўрди. Ҳаёт қандай бўлса ҳам, инсоният учун охират диёрига иймон билан кўчиш саодати энг юксак саодатдир. Абдулла Қодирий қамалди, отиб ўлдирилди. Аммо китобларида ҳам, ҳаётда ҳам ибрат бўлиб иймони қолди.


Ёзувчи Шуҳратнинг ҳисбдаги ҳаёти ҳақидаги "Озод қалб" қиссасидан.
Котиб: МИРЗО КЕНЖАБЕК


@m_kenjabek |instagram | youtube


Forward from: Юлдуз Абдусамад қизи.Бир чимдим меҳр.
Кетяпсанми Моҳи Рамозон?

Келишингдан ҳузур топган дилларни,
Кетишинг қайғуга солар элларни,
Дуога очилган барча қўлларни,
Кетяпсанми, маҳзун этиб Рамазон?

Бир ой ёпилганди ғамлар эшиги,
Беландик покликка, нурлар бешиги,
Очиб бизга барча имкон эшигин
Биздан кетяпсанми Моҳи Рамозон?

Ёвлашган дўстлашди, ҳамма биродар
Йўқлашди онасин, дуода падар..
Бизга дўст, ҳамроҳ бўл қиёмат қадар...
Соғинтириб кетма Моҳи Рамозон.

Шайтон кишанланган сен келганингда..
Забонлар шириндир сен келганингда,
Меҳрнинг байрами сен келганингда...
Соғиниб кутамиз Моҳи Рамозон.

Яна келгунингча хафа бўлмайлик..
Сафимиз кенгайсин,хато бўлмайлик..
Ҳаммамиз соғ-омон сенга етайлик...
Яна қайтиб келгин Моҳи Рамозон.

Бир ойлик меҳмоним ранжимай кетгин.
Бизга яхшиликлар қўлини тутдинг..
Қадр кечасидек қадрни кутдик...
Муқаддас ойимиз, Моҳи Рамозон.

Қутлуғ қадамингга қутлуғ каломлар..
Муҳаммад (С. А. В.) га бўлсин, дуо- саломлар..
Аллоҳнинг уйига етсин қадамлар..
Хуш кўрдик,хуш вақт бўл Моҳи Рамозон!

✍️Юлдуз Абдусамад қизи.
Бир чимдим меҳр.
Самарқанд вилояти.
Қўшработ тумани.


Forward from: 🌹🌹🌹🌹
Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Хайр РAМAЗОН 🥹

Нафсларнинг исёнин тузатган ойим,
Оламни раҳматдан безатган ойим

20 last posts shown.

171

subscribers
Channel statistics