Nuktalar

(Davomi)

- Yunus ibn Maysara aytadilar: "Dunyodan zuhd qilishing bu qo‘lingdagi narsadan ko‘ra Allohga ko‘proq ishonishing, musibat payting musibatsiz bo‘lgan paytingga teng bo‘lgani, maqtov va mazammat sen uchun bir xilda bo‘lishidir."

- Bir ishni qilib, uning natijasida dunyo manfaatini ko‘zlasa bu zuhd bo‘lmaydi.

- Yomon amalni tark qilib, yaxshi amalga o‘tish zuhddir.

- Farz zuhd bu xaromdan chetlanish.

- Fazl zuhd bu halolning ortiqchasini tark qilish.

- Zuhd bu qalbni dunyo noz-ne‘matlaridan Alloh tomon burish hisoblanadi

- Dunyo Allohning insonlar uchun yaratgan bir mehmonxonasidir. Mezbon esa Allohning O‘zidir, mehmon esa insondir. Mehmon 4 xil bo‘ladi: birinchisi mehmon bo‘lib kelib, mezbonning berganlarini, ne‘matlarini inkor qiluvchilar(kofirlar), ikkinchisi mehmon  bo‘lib keladi, noz-ne‘matlardan foydalanadi, ammo mezbonni inkor qilmaydi, lekin ular mehmonxona qoidalariga amal qilmaydi, dunyo narsalari bn ovora bo‘ladi. Uchinchisi mezbonni e‘tirof etadi, mezbonning yo‘l yo‘rig‘iga amal qiladi, noz ne‘matlardan foydalanadi(bular bir toifa zohidlar). To‘rtinchisi noz ne‘matlardan foydalansa ham parhez qiladi, isrof qilmaydi, halol narsalarda dabdaba qilmaydi, ammo doimo qalbi mezbon bilan bo‘ladi(bular chinakam zohidlar).

- Dunyodan zuhd qilish faqatgina moddiy narsalarga bog‘liq bo‘lmaydi.

ARBA‘IN_SUHBAT
31-HADIS
36-SUHBAT

ZUHDNING HAQIQATI VA UNING SAMARALARI

SUHBATDAN OLINADIGAN NUKTALAR:

- Yuzni Alloh tomonga burish bu zuhddir.

- Qalbdagi tarkidunyochilik bu aynan zuhddir.

- Ko‘p narsani bilish va o‘qishning o‘zigina saviyani yuksak qilib qo‘ymaydi. Agar maqsadlar yuksalsa, saviya ham yuksaladi.

- Savol insonning ichki dunyosidan darak beradi.

- Insonlarni tanishni eng yaxshi yo‘li ularning tillaridan chiqayotgan so‘zlariga e‘tibor berishdir.

- Imom G‘azzoliy bir narsadan yaxshi narsaga o‘tishing zuhd bo‘ladi, deganlar.

- Dinsiz, Xudosiz odamlarning qalbi odatan eng tor hisoblanadi. Iymon keltirganlarning qalbi esa xotirjam bo‘ladi.

Hazrati Imom masjididagi kunlik suhbatdan (Imom Zarjuniy- Ilm olish sirlari)

Rizqni (umrni) ko'paytiruvchi va uni kamaytiradigan narsalar, amallar bobi

NUKTALAR


Rosululloh alayhissalomdan rivoyat qilinadi : Rizqni sadaqa qilish bilan izlanglar.

Rizqni chaqiruvchi (ko'paytiruvchi) amallar :

* Tongda qilingan har qanday amal.
* Chiroyli yozishga o'rganmoq.
* Ochiq chehrali va shirin so'zli bo'lish.

Eshik hovlini, ko'cha chetini tozalash va idishni vaqtida yuvishlik ham rizqni chaqiradigan amaldir. (Ibn Aliy roziyallohu anhu)

2024, 16-fevral 19:53

#Arbain_suhbatidan

19-suhbat
Musulmonning qonini to‘kish harom.

Nuktalar:

* S. Saqotiy bir kuni asxoblariga men 30 yildirki alhamdulilloh deganimga istig‘for aytaman dedilar. Asxoblari nega deb so‘rashganda: bundan 30 yil oldin hammani do‘koni yonib faqat meniki qolganda avval boshida alhamdulillah dedim. Keyin o‘ylasam hammani tashvishini o‘ylamay o‘zimni hotirjam his qilibman. Shundan beri Allohga istig‘for aytaman...

* Mo‘min-musulmonni kim qasddan o‘ldirsa u abadiy jahannamda bo‘ladi...

* Bir mo‘minning nohaq o‘ldirilishi Allohning nazdida butun dunyo vayron bo‘lishiga tengdir...

* Qiyomatda birinchi hisob kitob qon haqi haqida bo‘ladi...

* Shariatda besh narsa muhofaza qilinadi:
1) Insonning dini, kishilarning diniy erkinligi.
2) Kishining joni.
3) Insonning nasli.
4) Insonning aqli.
5) Insonning moli, dunyosi...

* O‘g‘irlik, pora , nohaq mol-dunyoni tortib olish - harom..

Hazrati Imom masjididagi kunlik suhbatdan (Imom Zarjuniy- Ilm olish sirlari)

Rizqni (umrni) ko'paytiruvchi va uni kamaytiradigan narsalar, amallar bobi

NUKTALAR

*Barcha ilmlarni jamlashlikning kaliti bu uyquni kamaytirishdadir.

*Boshingdagi tunlarni befoyda o'tkazasan, vaholanki o'sha tunlar sening umringning bir qismidir.

*Ey tolibi ilm, bunaqa tunlarda sen qoim bo'lgin. Ehtimol shunda sen to'g'ri yo'lga yo'llanarsan. Qachongacha sen tunlarni shunaqa befoyda o'tkazasan.

2024-yil 12-fevral 20:01

Husayn Buxoriy sharhlagan «Tibyan fi adabi hamalatil Qurʼan» kitobidan. 11-dars. 3-bob. Qur'on ahlini o'z o'rniga qo'yish

2-qism

*Islomda ilm, Qur'on va amal insonlarni boshqalardan ajratib turadi, ya'ni inson shular bilan afzal bo'ladi.

*Ibn Abbos roziyallohu anhu Zayd ibn Sobit roziyallohu anhudan ta'lim olganligi bois u kishining otlarini ushlab yurar ekanlar.

*Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi : Nabiy alayhissalom Alloh taolodan hikoya qilib aytadilar : " Kim mening bir valiyimga* ozor bersa, unga urush e'lon qilaman. (Hadisi qudsiy) (Imom Buxoriy rivoyati)

*(*)⬆️ Qur'onga ahl bo'lganlar - o'shalar valiylardir.

*Abul Qosim ibn Asokir aytadilar : Ey birodarim, Alloh seni ham bizni ham O'zini roziligiga muvaffaq qilsin va bizlarni O'zidan qo'rqadigan, Unga haqiqiy taqvo qiladiganlardan qilsin. Bilgin, ulamolarning go'shtlari zaharlangandir.* (Go'shtdan murod uning sha'ni, obro'sidir. G'iybat qilish birovning go'shtini yeyishga tengdir)

*Kimki ulamolarga til cho'zsa, Alloh uni o'limidan oldin qalb o'limiga mubtalo qiladi. Qalbni o'limi bu iymonning qolmasligi, ixlosning yo'qolishidir.

#Fantom_ogʻrigʻi
#Marziya_Saydam

Darvishlar namozga turganlarida sig'indim deb emas, sog'indim deb turishgan. Namozni qazo qilib qo'yishsa, qazo qildim deb emas, huzuriga olinmadim deb yig'lashgan.

Hazrati Imom masjididagi kunlik suhbatdan (Imom Zarjuniy- Ilm olish sirlari)
NUKTALAR
Rizqni (umrni) ko'paytiruvchi va uni kamaytiradigan narsalar, amallar bobi

*Tolibi ilmda ilmni o'qishlik uchun quvvati bo'lishi kerak (moddiy ta'minot bo'lishi kerak).

*Rosululloh alayhissalomdan rivoyat qilinadi : Insonga bitilgan qazoi qadar hech qachon o'zgarmaydi. Faqat duo bilan unga baraka berilishi mumkin.

*Yaxshilikning mukofoti faqat yaxshilikdir.

*Rizq gunohlar sababli qisqaradi.

*Insonning yolg'onchiligi rizqni eng birinchi kamaytiruvchi gunoh hisoblanadi.

*Bomdoddan keyin uxlashlik ham rizqni qisqartiradi.

11-fevral, 2024-yil 20:02

Husayn Buxoriy sharhlagan «Tibyan fi adabi hamalatil Qurʼan» kitobidan. 11-dars. 3-bob. Qur'on ahlini o'z o'rniga qo'yish

(1-qism)

* Oisha roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi : Rosululloh sollollohu alayhi vasallam bizlarni odamlarni o'z o'rniga qo'yishga buyurdilar (Imom Abu Dovud va Bazzor rivoyati)

*Har kimni o'z o'rniga qo'yish degani bu uni ijtimoiy mavqeyiga qarab muomala qilish deganidir. Masalan, otani ota o'rnida ko'rish, onani ona o'rnida, singilni singil o'rnida va h.k

*Insonlarning ijtimoiy mavqeyi ilm bilan, amal bilan, mansab bilan va nasab bilan o'lchanadi.

*Payg'ambar alayhissalom hadislarida biror amalga buyursalar bu vojib bo'ladi.

*Kattalarimizni hurmat qilmagan, kichiklarimizga shafqat ko'rsatmagan bizdan emas. (Hadis)

*Mujodala surasida Alloh aytadi : "Ey iymon keltirganlar, agar majlislarda joy bering, deyilsa, joy bering, Alloh sizga kenglik beradi. Alloh sizlardan iymon keltirganlarini darajasini ko'tarib qo'yadi va ilm berilganlarni darajaga ko'tarib qo'yadi".

*Ahli Qur'onlarni har yerda o'z o'rniga qo'yish lozim bo'ladi, vojib bo'ladi.

*Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi : Nabiy alayhissalom Uhud qurbonlarini dafn qilayotganda ba'zan 2 ta mayyitni bitta qabrga ko'mardilar. Shunda so'rardilarki : "Qaysi biri Qur'onni ko'proq yod olgan?" - "Mana bunisi" deyilsa, o'shani lahadga muqaddam qo'yardilar. (Imom Buxoriy rivoyati)

Hazrati Imom masjididagi kunlik suhbatdan (Imom Zarjuniy- Ilm olish sirlari) NUKTALAR :
(Zehnni o'tkir qiluvchi narsalar va xotirani sustlashtiruvchi narsalar haqida bob)

* Misvok ishlatish, asal choy ichish, kundurni shakar bilan iste'mol qilish, har kuni sariq mayizni 21 donadan och qoringa iste'mol qilish, insonni balg'amini kamaytiradigan har qanday mahsulotlar zehnni kuchli qiladi.

*Gunohlar, ma'siyatlar, ularni ko'paytirish, dunyo ishlarida g'am tashvish qilish va tushkun holatga tushish, kelajakdan tashvish qilish zehnni pasaytiradi.

7-fevral 2024-yil
19:57

Hazrati Imom masjididagi kunlik suhbatdan (Imom Zarjuniy- Ilm olish sirlari) NUKTALAR :

Zehnni o'tkir qiluvchi narsalar va xotirani sustlashtiruvchi narsalar haqida bob

* Hifzni kuchayishiga eng zo'r narsa bu biror narsaga jiddi jahd qilib, uni davomiy qilishdir.

* Yemoq ichmoq me'yorda bo'lishi zarur. Kechasi tahajjudda qoim bo'lib, Allohdan so'rash. Yana Qur'on o'qish ham zehnni mustahkam qiladi. Qur'onni mus'hafga qarab o'qish yoddan o'qishdan ko'ra foydali va ajri ko'pdir.

* Shaddod ibn Hakim bir kuni vafot etgan do'stlarini tushida ko'ribdi. Undan so'rabdi : Ey do'stim, qaysi amalingiz sizga yordam berdi oxiratda? Do'sti aytibdi : Qur'onni mus'hafga qarab o'qish eng ulug' amal ekan.

2024-yil 04- fevral
19:43

* Ey tolibi ilm! Sen ilm vaqtida farz namozni o'qiysan-u, nafl namozlarni ham ko'paytir. Namozni esa xushu va huzu bilan o'qi. Bu ilm olishingda juda katta foyda beradi. Namoz vaqtida sen Allohning mehmonisan.

* Ey tolibi ilm, agar sen shariat ilmlarini talab qilsang, halol luqmalar bilan oziqlan va Allohdan ko'mak so'ra!

* Nima narsani o'rganish vojib bo'lsa, o'sha narsani boshqalarga o'rgatish ham vojib bo'ladi.( Ihyou ulumid din. Ilm kitobi)

02-fevral, 2024-yil
19:46

Hazrati Imom masjididagi kunlik suhbatdan (Imom Zarjuniy- Ilm olish sirlari) NUKTALAR :
Tolibi ilm ilm vaqtida parhez qilishi haqidagi bob

* Bir ulamo aytganlar : Ey tolibi ilm, ilm olish vaqtida g'iybatdan saqlangin, befoyda majlislardan saqlangin. Kim oldingda sergap bo'lsa, o'sha kishi sening vaqtingni o'ldiradi.

* Parhezning yana bir ko'rinishi shuki, sen befoyda ish qilib yuradigan insonlardan chetlangin, balki solihlarga qo'shilib yurishni odat qilgin.

* Ilm olish paytingda qiblaga qarab dars qilgin. Chunki bu payg'ambar alayhissalomning sunnatlaridir.

* Doimo ahli hayrlarning (yaxshi odamlarning) duosini istab yur. Mazlumning duoibadidan ehtiyot bo'l.

* 2 ta tolibi ilm boshqa yurtga ilm uchun borishibdi. U yerda ilm olib, 10yildan so'ng qaytib keldilar. Shunda bittasi faqih bo'libdi, ikkinchisi faqih bo'lolmabdi. Buning sababi esa, faqih bo'lgan tolibi ilm takror dars qilgan vaqtda qiblaga va ustozi dars beradigan joyga qarab o'tirar ekan.

31.01.2024/ 19:54

Adabiyotshunos Rahmon Qo'chqor bilan bo'lib o'tgan davra suhbatidan

Badiiy asarlar saviyasi bo'yicha 3 turga bo'linadi:

Birinchi turdagi asarda asar qahramonlarining tabiiy emasligi, yozuvchi tomonidan ular "majburan" harakatlantirilgani bilinib turadi.

Ikkinchi turdagi asarda asar qahramonlari ma'lum ma'noda tabiiy va haqiqatga yaqinroq bo'ladi, asardagi qahramonlar  qisman "mustaqil harakat" qiladi. (O'tkir Hoshimovning asarlarini shu turga kiritsa bo'ladi)

Uchinchi turdagi (eng saviyali) asar bu eng tabiiy yozilgan, asar qahramonlari ham juda mahorat bilan harakatlantiriladiki, ular yozuvchining ixtiyoridan "chiqib ketadi". Bir so'z bilan aytganda yozuvchi asar qahramonlarini "majburlab" harakatga keltirmaydi. (Abdulla Qodiriyning   "O'tkan kunlar" romani, F.Dostoyevskiyning, Alisher Navoiyning asarlarini shu turga kiritish mumkin)

Kunlik suhbatdan 09.12.2023

NUKTALAR

- TOLIBI ILMGA USTOZDAN DARS OLISH BORASIDA KUNDALIK DARSI 5 QATOR BO‘LSA SHUNI SANOQ QILIB QAYTARISH KERAK. MASALAN 100 SANOQ QILIB MIQDOR QILSA BO‘LADI HAR KUNI. ANA SHU MIQDORGA YETKAZISH LOZIM BÒLADI.

- YANA. TOLIBI ILM DARS TOPSHIRIB YANGI DARS OLDI. KECHA TOPSHIRGAN DARSINI 5 MAROTABA TAKROR QILIB OLISHI KERAK. UNDAN OLDINGI KUNGI DARSNI 4 MAROTABA, UNDAN OLDINGISINI 3, UNDAN OLDINGISINI 2, UNDAN OLDINGISINI (5KUN OLDINGINI) 1MAROTABA TAKROR QILSIN.

- YODLAYOTGAN NARSASINI TAKROR QILAYOTGANDA MAXFIY O'QIMASIN. OVOZ CHIQARIB O'QISHI KERAK ZEHN OLISHI KERAK O'QILAYOTGAN NARSANI. DARSDA O'TILGAN NARSANING TAKRORI TO'LIQ VA BALAND OVOZ BILAN O'QISHLIKDA BO'LADI. BALAND OVOZ HAM ME'YORDA BO'LISHI KERAK. JUDA BALAND OVOZ BILAN TAKROR QILSA NAFSIGA OG'IR KELIB, UZILIB QOLISHI MUMKIN TAKROR. 50 TA TAKROR QILISH KERAK BO'LSA 10 TADAN O'TOLMAY QOLADI.

- HAR ISHDA ME'YOR KERAK.

20 qator ilmni ustozdan eshitgandan ko'ra, 2 qator ilmni yodlab, ustozga topshirgan afzal.
20 qator ilmni yodlashdan ko'ra, 2 qator ilmni yodlab, uni tafakkur va idrok etish afzaldir.


Imom Zarjuniy - "Ilm olish sirlari" kitobining sharhi asosida bo'lib o'tgan ma'ruzadan

2-qism

G‘azab 2 chora bilan yengiladi: nazariy va amaliy..

-NAZARIY
1. G‘azab shaytondan ekanligini bilish, tushunchaga ega bo‘lish,
2. G‘azabni yutish, afv qilish, halimlikning savobini o‘ylab, g‘azabni yengish ( hadis va oyatlarni o‘rganish, tafakkur qilish)
3. Allohning g‘azabini o‘ylash...
4. G‘azabning salbiy jihatlarini o‘ylash
5. G‘azabning asosini tahlil qilish ( arziydimi ( Alloh uchunmidi) yoki yo‘qmi)
6. Kechirishning savobini o‘ylash. Qiyomatda insonlarni kechirgan kishi jannatga hisobsiz kiritilishini o‘ylash.
7. Kishilarni irodasi bo‘yicha emas ishlar Allohning irodasi bilan bo‘lishini unutmaslik...

G‘azabni yengishning AMALIY CHORALARI :
1. G‘azab kelganda taavvuzni ( a'uzuni) aytish..
2. Tikka turgan bo‘lsa o‘tirish, o‘tirgan bo‘lsa yonboshlash... Yerga yotib olish...
3. Sukut qilish..
4. Tahorat olish yoki g‘usl qilish..
5. G‘azab vaqtidagi vaziyatni o‘zgartirish, masalan uyda g‘azab kelsa, ko‘chaga chiqish kerak.