𝑺𝑰𝑹𝑳𝑰 𝑻𝑨𝑹𝑰𝑿

Bugun 13-may 2023-yil, shanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Butunjahon ko'chmanchi qushlar kuni.
🌎 Butunjahon belly raqs kuni.
🌏 Butunjahon adolatli savdo kuni.
🌎 Xalqaro Gumus kuni.
🌏 Butunjahon kokteyl kuni.
🌏  Butunjahon kelajak uchun texnika kuni.

👉 MILLIY BAYYRAMLAR:

🇺🇸 AQSH - Milliy kruton kuni.
🇳🇱 Niderlandiya - Milliy velosiped kuni.
🇺🇸 AQSh - Milliy olma pirogi kuni.
🇫🇯 Fiji - Rotuma kuni.
🇳🇱 Niderlandiya - Milliy tegirmonlar kuni.
🇬🇧 Buyuk Britaniya - "National Mills Weekend" festivali.
🇲🇳 Mongoliya - Milliy daraxt ekish kuni.
🇷🇺 Rossiya - Milliy o'rmon ekish kuni.
🇷🇺 Rossiya - Qora dengiz floti kuni.
🇧🇷 Braziliya - Pretos Veltos festivali — mamlakatda qullik bekor qilinganining nishonlanishi.

👉 VOQEALAR:

- 1501 - Amerigo Vespuchchi boshchiligidagi ekspeditsiyaning G‘arbga sayohati boshlandi.
- 1568 - Langsayd jangi bo'lib o‘tdi.
- 1696 - Sin imperiyasi qo'shinlari Terelj jangida Galdan-Boshogtuni mag'lubiyatga uchratishdi.
- 1754 - Yelizaveta Petrovnaning farmoni bilan Rossiyada birinchi davlat banki ta'sis etildi. 
- 1830 - Ekvador Buyuk Kolumbiya tarkibidan chiqdi va o'zini Respublika deb e'lon qildi.
- 1846 - AQSh Meksikaga rasmiy ravishda urush e'lon qildi.
- 1888 - Braziliyada qullikning bekor qilinishi.
- 1895 - Chili futbol federatsiyasi tashkil topdi.
- 1927 - Kiyevda «Dinamo Kiyev» futbol klubi tuzildi.
- 1927 - Germaniyada moliyaviy-iqtisodiy bozorning Inqirozi yuz berdi ("Qora juma").
- 1930 - so'nggi xaltali bo'ri o'ldirildi.
-1950 - Angliyada "Formula-1" chempionati bo'lib o'tdi.
- 1981 - Rim papasi Ioann Pavel IIga suiqasd qilindi.
- 1991 -“Apple”  korporatsiyasi “Macintosh System 7”ni sotuvga chiqardi. 
- 1993 - Toshkentda “Bozor iqtisodiyotining rivojlanish tamoyillari” mavzuidi birinchi Xalqaro simpozium bo‘lib o‘tdi.
- 1995 - Chirchiq shahrida shaharning 60 yillik yubiley tantanalari bo‘lib o‘tdi. 
- 2003 - Atoqli o‘zbek yozuvchisi G‘afur G‘ulomning 100 yillik yubileyi keng nishonlandi va Toshkent shahrida shoir haykalining rasmiy ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi. 
- 2005 - Andijonda yuz bergan qonli voqealar oqibatida 187 odam halok bo'ldi.
- 2014 - Somadagi konda portlash. 282 kishi vafot etgan.

👉 TAVALLUDLAR:

- 1221 - Aleksandr Nevskiy (1263) - Novgorod knyazi, Vladimir va Kiyev buyuk knyazi, rus sarkardasi.
- 1750 - Lorenso Maskeroni (1800) - italyan matematigi va shoiri.
1767 - Jua VI (1826 ) - Portugaliya, Braziliya va Algarve Birlashgan Qirolligi qiroli (1816-1826).
- 1840 - Alfons Dode (1897) - fransuz yozuvchisi.
- 1857 - Ronald Ross (1932) - britaniyalik bakterolog, Nobel mukofoti sohibi (1902).
- 1882 - Jorj Brak (1963) - fransuz rassomi, kubizmning yirik vakili.
- 1891 - Ser Frank Byorpeyr (1956) - avstraliyalik suzuvchi va siyosatchi, 6 karra Olimpiada sovrindori, Melburn meri.
- 1893 - Genri Myurrey (1988) - amerikalik psixolog-olim.
- 1938 - Masharip Quvaqov (2002) - qishloq xoʻjaligi novatori, Oʻzbekiston Qahramoni (1997).
- 1942 - Vladimir Jonibekov - sovet uchuvchi kosmonavti, ikki marta Sovet Ittifoqi qahramoni.
- 1950 - Stevland Hardavey Morris - amerikalik qoʻshiqchi, qoʻshiqnavis va musiqachi.
- 1972 - Stefan Aarstol - amerikalik internet tadbirkori.
- 1984 - Qobuljon Axmedov — oʻzbek mediamenedjeri. Oʻzbekiston Yoshlar ishlari agentligi (sobiq Oʻzbekiston yoshlar ittifoqi) direktorining Davlat tili masalalari boʻyicha maslahatchisi (2020-yildan).
- 1986 - Robert Duglas Tomas Pattinson - Ingliz kino yulduzi, model, va musiqachi. 
- 1986 - Aleksandr Riybak - norvegiyalik qo‘shiqchi, Yevrovideniyaning 2009-yilgi mutloq g‘olibi.
- 1993 - Romelu Lukaku - Belgiya terma jamoasi hujumchisi

🌍Kalashnikov avtomati XX asrning 70-yillaridan boshlab Yaqin Sharq va Afrika mamlakatlari madaniyatiga kira boshladi. Asta-sekin Kalashnikov hatto ba'zi davlatlarning gerblarida tasvirlana boshladi.

🇲🇿Kalashnikov avtomati mamlakat bayrog'iga o'tgan birinchi davlat Mozambik edi va bu 1975-yilda sodir bo'lgan. Mozambikda AK-47ni yaxshi ko‘rishadi va uni gerbdan olib tashlamoqchi emaslar.

🇿🇼1964-yildan beri Janubiy Rodeziyada oq tanli aholi hokimiyatiga qarshi partizanlar urushi davom etardi. 1980-yilda hokimiyat qora tanlilarga o'tdi, mamlakat esa Zimbabve deb nomlandi va 1981-yilda yangi gerb tasdiqlandi, unda ingliz tilida UNITY, FREEDOM, WORK (birlik, erkinlik, mehnat) deb yozilgan bo‘lib, Kalashnikov tasviri ham o'zini namoyon qila boshladi.

🇨🇩Kongoda ham Kalashnikov avtomati tasviri asnosida gerb yasashni xohlashdi, ammo keyinchalik fikrlarini o‘zgartirdilar.

🇧🇫Burkina-Faso gerbida ham Kalashnikov avtomati tasvirlangan bo‘lib, bu gerbga 1984-1997-yillarda amal qilingan. Keyinchalik bu gerbdan voz kechilgan.

🇹🇱2007-yilda Sharqiy Timor davlati 1975-yilgi gerbni ishlab chiqish asosida mamlakatning yangi gerbini tasdiqladi, bu vaqtda mamlakat Portugaliyadan mustaqillikka erishdi. Ammo keyin ular gerbni tasdiqlashga ulgurmadilar, chunki Sharqiy Timor hududi Indoneziya tomonidan bosib olingan va mamlakat tarkibiga 21-viloyat sifatida kiritilgan. Ammo mustaqillik uchun kurash davom etdi va 2002-yilda Sharqiy Timor 21-asrda mustaqillikka erishgan birinchi davlat bo'ldi.