هیچ جای دنیا، برنده شدن در یک جشنواره بزرگ سینمایی، تیتر یک نشریات نمی‌شود.
پنجمین نشست از سلسله نشستهای پدیدارشناسی سینمای ایران، با موضوع «جشنواره در سینمای ایران» با حضور آقای خسرو دهقان، مدرس و منتقد سینما، فرزاد مؤتمن، فیلمساز و مدرس سینما و دکتر سید مهدی ناظمی کارشناس ثابت این نشستها، در پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری برگزار شد.
خسرو دهقان در این جلسه با اشاره به این که امروز جشنواره‌ها با حضوری انبوه و بی‌سابقه بخشی ضروری از سینما و یا می‌توان گفت مهمان ناخوانده ما شده‌اند، بیان داشت که مسأله غامض هنری یا صنعتی بودن سینما مقدمه بحث از جشنواره است. از نظر من، سینما بیشتر صنعت است تا هنر و این جشنواره‌ها هر چقدر هم زیبا و قابل تحسین باشند، کمکی به صنعت سینمای کشور نکرده‌اند.
او اذعان کرد: من سینمای آقای فرهادی را نمی‌فهمم. ادعای فروش افسانه‌ای 15 میلیارد تومان هم برای فیلم «فروشنده» قابل فهم نیست برای من. درباره جوایز جشنواره‌ها هم باید دقت داشت که هر چند جایزه اول با استانداردهای اسکار هماهنگی داشت، اما بخشی هم بخاطر مراودات بین اسکار و کن، و شکل عکس‌العملی و سیاستهای متقابل آن دو است.
فرزاد مؤتمن هم در بخشی از نشست بیان کرد: صرف نظر از این که جشنواره‌ها با چه انگیزه‌هایی شروع شده‌اند، همواره عملکردی متکثر و متضاد داشته‌اند و مثلاً بسیاری از جوایز و برخوردهای جشنواره کن از همان ابتدا عجیب بود، اما امروز دامنه این اتفاقات عجیب، بسیار گسترده شده است. برخی از جشنواره‌ها مانند برلین بسیار سیاسی هستند و برخی مانند کن، نگاه اگزوتیک برایشان مهم است.
مؤتمن اضافه کرد که جشنواره‌ها موضوع محوری برای سینما نیستند و نباید آنها را بیش از حد جدی گرفت. در یک سینمای طبیعی که گردش مالی درستی داشته باشد، جشنواره نباید اینقدر بزرگ شود که در کشور ما بزرگ است. هیچوقت در روزنامه‌های مشهور دنیا، برنده شدن در یک جشنواره بزرگ سینمای تیتر یک نمی‌شود. این برجستگی جشنواره‌ها در کشور ما، هر چند در گذشته فوایدی هم برای چهره ما در جهان داشت، ولی نشانگر غیرطبیعی بودن سینمای ماست.
سید مهدی ناظمی، کارشناس ثابت این نشستها نیز با توضیح تاریخ شکل‌گیری جشنواره‌ها و به ویژه جشنواره‌های سینمایی، بیان داشت که امروز در دنیا سینمای ایران را و کارگردانان مهم را از طریق جشنواره‌های سینمایی می‌شناسند. این هم تصویری محدود از ایران ایجاد کرده است و هم این که صرفاً بخشهایی از سینمای ایران را نشان داده است و مثلاً بازیگران سینمای ایران اغلب دیده نشده‌اند. او تأکید کرد نقش سیاسی داشتن جشنواره لزوماً به معنای توطئه یا پروژه‌ای بودن نیست، بلکه به این معناست که جنس تلقی ما، سیاسی باشد.
نشست ششم و پایانی پدیدارشناسی سینمای ایران، با موضوع نقد در سینمای ایران، «چهارشنبه 22 آذرماه» ساعت 16 در «سالن اوستا»ى حوزه هنری با حضور مسعود فراستی، جواد طوسی، سید مهدی ناظمی و حضور افتخاری خسرو دهقان برگزار خواهد شد.
https://t.me/mediabashgah/13@RCICA پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی
.
