انجمن علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی

#کارگاه_حقوق بین الملل
#نشست_اول

⚖️کارگاه حقوق بین الملل ⚖️

🔵حقوق بین الملل که در گذشته در دایره تنظیم روابط میان دولت ها در صحنه های جنگ محصور بود، در حال حاضر به توسط گسترش روابط بین‌المللی پیشرفت‌های شکلی و ماهوی بزرگی کرده است و افق های جدیدی برای جامعه بین المللی ترسیم کرده است.
🟠 اگرچه کارنامه جامعه جهانی در قرن نوزدهم به تشکیل اولین کنفرانس صلح و امضای اسناد ناظر و رفتار دولت ها در زمان جنگ منتهی گردید، ولی سال های پایانی قرن بیستم نظاره‌گر تلاش هایی بود که ایجاد دادگاهی بین‌المللی برای مجازات متجاسرین به حریم قواعد اساسی حقوق بین الملل را نوید داد.
🔵 در این تلاطم تعدی به ضوابط و موازین بین المللی در دهه آخر قرن بیستم و دهه آغازین قرن بیست و یکم وحشتناک تلقی می‌شود. ولی رشد و اعتلای حقوق بین الملل در مقابله با آن وحشی گری ها مایه امید است.

🟠موضوع این بحث حقوق بین الملل است. یعنی حقوق بین الملل عمومی که مبحثی متمایز با حقوق بین‌الملل خصوصی است یا باید واژه صحیح تعارض قوانین برای آن مجموعه مقررات، مورد استفاده قرار گیرد و همچنین حقوق بین‌الملل باید از حقوق روابط خارجی متمایز گردد.
🔵تعریف حقوق بین الملل:
حقوق بین الملل معاصر به آن دسته از قواعد و ضوابط ای اطلاق می شود که رفتار دولت ها و دیگر نهادهای دارای شخصیت بین المللی را تنظیم می کند. برای نمونه می‌توان به روابط میان افراد و سازمانهای بین المللی اشاره نمود این تاریخ جوانی حقوق بین الملل را به تصویر می‌کشد.
🟠به طور کلی مسائل اصلی حقوق بین الملل از رهگذر اقدامات جمعی دولت‌ها حل و فصل شده و مسلم گردیده که اقدام جمعی به مراتب موثرتر از اقدام یکجانبه و انفرادی دولت‌هاست و در نتیجه تعداد سازمان‌های بین المللی رشد چشمگیری داشته است.
فناوری های جدید دولت ها و شهروندان را به هم نزدیک کرده و طبیعی است که قواعد تنظیم کننده این روابط متحول شده باشد بر این اساس موضوعات تحت سیطره حقوق بین الملل گسترش داشته و مسائلی چون رفتار دولت با اتباع خود که قبلا در حیطه صلاحیت ملی بود در حال حاضر به قلمرو حقوق بین الملل راه یافته است.
🔵طنز کلاسیک حقوق بین الملل یعنی مجموعه قواعد حاکم بر روابط کشورهای مستقل در زمان جنگ و صلح امروز بسیار انعطاف پذیر و مهجور جلوه می کند حقوق بین الملل باید با پیشرفت‌هایی که جامعه بین الملل در قرن بیستم داشته است در قرن ۲۱ نیز آن را تجربه خواهد کرد همگام شود.
🟠نحوه و نظام حقوق بین الملل باید واقعیت های موجود در جامعه بین المللی فعلی را منعکس نماید بنابراین حقوق بین الملل را می توان مجموعه قواعد حاکم بر روابط دولت ها و نیز رفتار روابط دیگر نهادهای حقوقی دانست که شخصیت حقوقی بین المللی آنها به رسمیت شناخته شده یا دست کم در زمان خاص دارای شخصیت بین المللی هستند.

#اصول فقه_منطق
#نشست_اول

⚖️✒️کارگاه اصول فقه و منطق ✒️⚖️

📌موضوع :علم اصول فقه چیست، چگونه و از چه زمانی بوجود آمد؟ 📌

🔸در لغت فقه به معنای فهم و در اصطلاح یعنی دانستن احکام شرعی درباره موضوع های اشیا و کارهای مردم است.
ادله فقه، کیفیت به کار بردن آنها و مسائل مربوط به آن ادله در علمی بررسی شده است که مقدمه استدلالی است.
این علم را علم اصول فقه می نامند.
حال برای پی بردن به آغاز پیدایش موضوعات این این علم باید به بررسی تاریخ اسلام بپردازیم.
🔹 به تدریج از اسلام در جزیره العرب گسترش یافت و مردم گروه گروه به دین اسلام گرویدند. پیامبر اکرم (ص) پس از ۲۳ سال تلاش و کوشش بی وقفه در راه خدا از این دنیا رحلت کردند و پس از آن با خلافت ابوبکر دوره‌های خلفای راشدین شروع شد که تا شهادت حضرت علی بن ابیطالب(ع) در سال ۴۱ قمری ادامه داشت. در این دوره موضوعاتی مانند (اجماع) به وجود آمد که بعدها مورد بحث اصولی قرار گرفت.
رجوع به آراء مردم در زمان پیغمبر(ص)، بی سابقه نبود.
ولی این امر که در آن وقت جنبه مشورتی داشت، پس از پیغمبر(ص) به صورت یک اصل اساسی حقوق اسلام در آمد و
پس از قرآن و سنت پیغمبر سومین دلیل اثبات احکام شرعی شد.
اجماع امت شبیه اصطلاح (مراجعه به آراء عمومی) و اجماع فقها شبیه اصطلاح (دکترین) در علم حقوق است.
🔸 قیاس در این دوره رواج یافت و خلفا و فقهای اسلام از آن بهره ها گرفتند. از جمله خلیفه دوم ابوموسی اشعری می نویسد: قضاوت وظیفه مهم و طریقه لازم الاتباع است و بر تو لازم است آنچه را که به خاطرت می رسد و در قرآن و سنت درباره آن چیزی گفته نشده، به درستی بفهمی. فرق عمده رای با قیاس این است که قیاس به نحوی به قرآن یا سنت برمی‌گردد، زیرا در قیاس لازم است که حکم اصل به نص یا اجماع ثابت شده باشد، در حالی که رای در مورد فقد دلیل است.

#حقوق_تجارت
#نشست_دوم
💰⚖کارگروه حقوق تحارت ⚖💰
📌موضوع : معاملات برواتی📌

بند 8 ماده 2 قانون تجارت، معاملات براوتی را اعم از اینکه بین تاجر باشد یا غیر تاجر، تجارتی تلقی کرده است. منظور از معاملات براوتی؛ اعمال حقوقی ای است که روی بروات انجام می شود و ايجاد و انتقال آن را محقق می کند؛ یعنی صدور، قبولی، ظهر نویسی و ضمانت.
برات عبارت از نوشته ای است که به موجب آن شخصی به دیگری دستور می دهد مبلغ معینی پول را در موعد معین یا قابل تعیین یا به رؤیت، به شخص سومی پرداخت کند. شخص اول را «صادرکننده» یا «براتکش» ، شخص دوم را «براتگیر» و شخص سوم را «دارنده برات» می نامند؛البته، شخص سوم ممکن است خود صادر کننده هم باشد.
قانونگذار به دو علت برات را عمل تجاری تلقی کرده است : اول اینکه برات از همان ابتدای استفاده از آن جنبه تجارتی داشته است و قانونگذار این خصیصه را تنفیذ کرده است؛ دوم اینکه کسی که برات را امضاء می کند با اراده، خود را ملزم به تعهدات سنگینی می کند که خاص حقوق تجارت است.
برات با ویژگی هایی که دارد، برای معاملات میان اشخاص غیر تاجر مناسب نیست و به دلیل خطرهایی که برای امضا کنندگان دربر دارد باید این اشخاص را از آن دور نگه داشت. به همین دلیل است که در فرانسه، اولا صدور برات برای اشخاص صغیر ممنوع است، حتی اگر غیر محجور باشند؛ دوما اشخاص رشید نیز در بعضی از معاملات برای پرداخت ثمن‌ معامله نمی توانند برات و یا حتی سفته صادر کرد.
به عکس، در حقوق ایران حتی محجوران ممیز هم ممکن است بتوانند برات صادر کنند و در چنین صورتی، براتی که صادر کرده اند باطل نمی‌شود و عمل صادرکننده وصف تجاری خود را حفظ می‌کند.
نه سفته ذاتاً عمل تجاری تلقی می شود و نه چک. رویه قضایی ایران در مورد سفته این نظر را به صراحت بیان داشته است. درمورد چک نیز ماده 314 قانون تجارت به طور صریح مقرر کرده است : « صدور چک، ولو اینکه از محلی به محلی دیگر باشد، ذاتاً عمل تجارتی محسوب نیست...».
دو سند اخیر فقط در صورتی تجاری است که برای امور تجارتی داده شده باشد.

📚✏️خودآزمایی
1_ برات به چه عبارتی است؟
2_ شخص اول و دوم و سوم در برات را چه می نامند؟
3_ طبق ماده 314 قانون تجارت، چک عمل تجارتی محسوب می‌شود یا نه؟

#حقوق_تجارت
#نشست_اول
💰⚖کارگروه حقوق تجارت⚖💰
📌موضوع : معاملات تجارتی ذاتی📌

معاملات تجارتی را ماده 2 قانون تجارت معین می‌کند. به موجب این ماده: معاملات تجارتی از قرار ذیل است :
1. خرید یا تحصیل هرنوع مال منقول به قصد فروش یا اجاره، اعم از اینکه تصرفاتی در آن شده یا نشده باشد
2. تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی که باشد
3. هرقسم عملیات دلالی یا حق العمل کاری(کمیسیون) و یا عاملی و همچنین تصدی به هرنوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد می‌شود؛ از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رسانیدن ملزومات و غیره
4. تأسیس و به کار انداختن هرقسم کارخانه مشروط براینکه برای رفع حوایج شخصی نباشد
5. تصدی به عملیات حراجی
6. تصدی به هرقسم نمایشگاه های عمومی
7. هرقسم عملیات صرافی و بانکی
8. معاملات براوتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد
9. عملیات بیمه بحری و غیر بحری
10. کشتی سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجع به آنها.

معاملات تجاری جنبه اتفاقی دارد(ممکن است فقط یک بار انجام شود) و فعالیت‌های تجارتی جنبه مستمر دارد؛ به عبارت دیگر، برای انجام دادن معاملات تجارتی تمهید مقدماتی نظیر داشتن محل و خدمه و تأسیسات ضرورت ندارد؛ درحالی که فعالیت های تجارتی مستلزم داشتن چنین ابزار و وسایلی است. باید گفت وقتی ماده 1 می‌گوید :{ تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار دهد} می‌خواهد بگوید که:{ تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات و فعالیت های تجارتی قرار دهد.}
معاملات تجارتی به عملیاتی گفته می شود که برای تجارتی تلقی شدن نیاز به تکرار ندارد، یعنی تجارتی است حتی اگر یک بار انجام شود(مانند صدور برات) و فعالیت‌های تجارتی عملیاتی است که شرط حتمی وجود آن استمرار است(مانند تصدی به حمل و نقل)
درخصوص معاملات تجارتی باید گفت که در دنیای امروز باید در چرخه فعالیت‌های تجاری انجام شوند تا وصف تجارتی یابند و با یک بار انجام شدن تجارتی تلقی نمی‌شوند. به عبارت دیگر، در وضعیت امروز تجارت، معامله ذاتاً تجارتی وجود ندارد تا اقدام کننده با تکرار آن، آنطور که ماده 1 قانون تجارت بیان کرده است، تاجر نامیده شود.
اصطلاح{معاملات تجارتی} درمورد تمام بندهای ده گانه ماده مذکور در ماده 2 قانون تجارت صدق نمی‌کند و به بعضی از این موارد باید فعالیت تجارتی اطلاق شود. به نظر می‌رسد، آوردن مجموع اعمال مندرج در ماده 2 تحت عنوان{ عملیات تجارتی} مناسب تر است؛ چرا که لفظ عملیات هم مفهوم{معامله} را دربرمی‌گیرد که یک‌بار انجام می‌شود و هم مفهوم{ فعالیت} را که مستلزم استمرار عمل است.
برای بررسی عملیات موضوع ماده 2 باید با استفاده از نقاط مشترک آنها، تقسیم بندی و سپس هریک به طور جداگانه بررسی شود. این عملیات یا توزیعی هستند یا تولیدی و یا خدماتی؛ اما برخی از آنها، مانند اعمالی که قانونگذار از آن به معاملات براوتی تعبیر کرده است در هیچ یک از عملیات سه گانه مذکور قرار نمی‌گیرد.

📚✏️خود آزمایی
1_ تفاوت معاملات تجاری با فعالیت های تجاری چیست؟
2_ مفهوم{معامله} و مفهوم{فعالیت} را تحت چه عنوانی بیاوریم تا هردو را شامل شود؟
3_برای بررسی این عملیات چه شیوه ای را باید به کار گرفت؟