HUQUQ INFO

Bogʻcha direktorlari uchun oʻrinbosarlar, 20 foizlik ustama, mobil malaka oshirish xizmatlari va imtiyozlar

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Maktabgacha taʼlim sifati va samaradorligini yanada oshirish boʻyicha qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi Farmoni qabul qilindi.

👉 Unga koʻra:

2026-2027-oʻquv yilidan boshlab:

➖ maktabga tayyorlov guruhlarini bitirgan bolalarga ularning rivojlanish xaritasi asosida bir yillik maktabga tayyorlovdan oʻtganlik haqida elektron sertifikat berish tartibi yoʻlga qoʻyiladi.

2025-yil 1-avgustga qadar:

➖ maktabgacha taʼlimning davlat taʼlim dasturi xalqaro standartlar asosida takomillashtiriladi hamda maktabga tayyorlov guruhlari va boshlangʻich taʼlim oʻquv dasturlari oʻzaro uzviyligi va muvofiqligi taʼminlanadi.

2025-yil 1-yanvardan boshlab:

➖maktabgacha taʼlim tashkilotlarining tarbiyachi-metodist lavozimi negizida amaldagi mehnatga haq toʻlash shartlarini saqlab qolgan holda maktabgacha taʼlim tashkilotining direktori oʻrinbosari lavozimi joriy etiladi;

➖barcha tuman (shahar)larda kamida bittadan tayanch maktabgacha taʼlim tashkilotlari faoliyati yoʻlga qoʻyiladi;

➖ tayanch maktabgacha taʼlim tashkilotlari direktor oʻrinbosarlaridan malakali trenerlar guruhi shakllantiriladi;

➖trener sifatida faoliyat yuritayotgan direktor oʻrinbosarlariga lavozim maoshining 20 foizi miqdorida qoʻshimcha har oylik ustama haq toʻlanadi.

2025-yil 1-martdan boshlab:

tajriba-sinov tariqasida respublikaning uzoq va chekka hududlarida joylashgan maktabgacha taʼlim tashkilotlari pedagog kadrlari uchun mobil malaka oshirish xizmatlari (4 ta auditoriya koʻrinishidagi avtobuslar negizida) joriy etiladi.

2025-yil 1-yanvardan boshlab:

➖ tajriba-sinov tariqasida har bir tuman (shahar)dagi bittadan umumiy turdagi davlat maktabgacha taʼlim tashkilotlarida inklyuziv taʼlim guruhlari ochiladi.

2025-2026-oʻquv yilidan boshlab:

➖ davlat oliy taʼlim tashkilotlarida maktabgacha taʼlim yoʻnalishi boʻyicha dual taʼlim shakli joriy etiladi;

➖ davlat oliy taʼlim muassasalariga o‘qishga qabul qilishning davlat buyurtmasi parametrlarini shakllantirishda maktabgacha taʼlim yo‘nalishining sirtqi va kechki taʼlim shakli bo‘yicha har yili kamida 200 ta maqsadli qabul kvotalari ajratiladi va ularga maktabgacha taʻlim yoʻnalishida kamida besh yil ish stajiga ega pedagog kadrlar tabaqalashtirilgan toʻlov-kontrakt asosida qabul qilinadi.

2024-yil 1-oktabrdan boshlab:

➖ jismoniy shaxs bir paytning oʻzida bir nechta oilaviy nodavlat maktabgacha taʼlim tashkilotida mehnat faoliyatini yuritayotgan boʻlsa, ijtimoiy soliq summasi uning bitta (asosiy) ish joyi boʻyicha toʻlash amaliyoti joriy etiladi;

2025-yil 1-yanvardan boshlab:

➖ qamrov darajasi past boʻlgan davlat umumiy oʻrta taʼlim muassasalarining boʻsh turgan yer uchastkalarida davlat-xususiy sheriklik asosida nodavlat maktabgacha taʼlim tashkilotlari faoliyatini yoʻlga qoʻyishga ruxsat etiladi.

Shuningdek, ushbu Farmon asosida:

➖ Maktabgacha va maktab taʻlimi vaziri jamgʻarmasi mablagʻlari hisobidan maktabgacha taʻlim tashkilotlari rahbar va pedagog kadrlari ham ragʻbatlantiriladi;

➖ davlat oliy taʻlim muassasalariga ularning boʻsh turgan yer uchastkalarida maktabgacha taʻlim tashkilotlari faoliyatini yoʻlga qoʻyishga ruxsat beriladi.

Vazirlik tizimida Fan olimpiadalari markazi tashkil etilmoqda

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Iqtidorli yoshlar bilan ishlash tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarori qabul qilindi.

👉 Qarorga asosan, Maktabgacha va maktab taʻlimi vazirligining Ixtisoslashtirilgan taʻlim muassasalari agentligi huzurida davlat muassasasi shaklida Fan olimpiadalari markazi tashkil etiladi.

Markazning asosiy faoliyat yoʻnalishlari quyidagilardan iborat:

➖ iqtidorli hamda fanlarni chuqur oʻrganishga qiziqadigan oʻquvchilarni aniqlash va seleksiya qilish, ulardagi isteʻdodni yanada rivojlantirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish;

➖ xalqaro va respublika miqyosida maktab fanlari boʻyicha oʻtkaziladigan olimpiada, musobaqa va tanlovlarni tashkil qilish va muvofiqlashtirish;

➖ olimpiadalar oʻtkazish boʻyicha xalqaro hamkorlik aloqalarini kengaytirish, ushbu sohadagi ilgʻor xorijiy tajribalarni respublika miqyosida ommalashtirish.

2025-yil 1-oktabrga qadar:

➖ Markazda fanlar boʻyicha amaliy topshiriqlarni oʻtkazish uchun zamonaviy asbob-uskunalar va xomashyo materiallari bilan toʻliq jihozlangan laboratoriya tashkil qilinadi.

2025-yildan boshlab:

➖ 5–8-sinf oʻquvchilari oʻrtasida oʻtkaziladigan olimpiadalarda yuqori natijalarni qayd etgan iqtidorli oʻquvchilar bazasi shakllantiriladi va ularni xalqaro olimpiadalarga maqsadli tayyorlash yoʻlga qoʻyiladi;

➖ asosiy fan olimpiadalarining hududiy bosqichida muvaffaqiyatli ishtirok etgan iqtidorli yoshlar uchun “Intellektual oromgohlar” tashkil etiladi.

2025-yil 1-yanvardan boshlab:

➖ nufuzli xalqaro olimpiadalarda ishtirok etadigan terma jamoalar rahbarini jamoaning natijasiga qarab ragʻbatlantirish tartibi joriy etiladi;

➖ terma jamoalar rahbari nufuzli xalqaro olimpiadalarda erishilgan har bir oltin, kumush, bronza medallari uchun tegishlicha bazaviy hisoblash miqdorining 35, 25, 15 baravari miqdorida bir martalik pul mukofoti bilan taqdirlanadi;

➖ asosiy olimpiadalarning hududiy va respublika bosqichlarida hamda xalqaro olimpiadalarda gʻoliblikni qoʻlga kiritgan oʻquvchilar, ularning oʻqituvchilari va terma jamoa rahbarlariga toʻlanadigan pul mukofotlari va beriladigan sovgʻalar daromad soligʻidan ozod etiladi;

➖ xalqaro olimpiadalarda qatnashish uchun jalb etiladigan nomzodlar oʻquv yigʻinlari davrida Davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan bepul oziq-ovqat va yotoqxona bilan taʼminlanadi.

2025-yil 1-mayga qadar:

➖ asosiy olimpiadalarning respublika bosqichi gʻoliblariga medal berish tizimi joriy etiladi.

Shuningdek, ushbu qarorga muvofiq:

➖millatlararo totuvlik va bagʻrikenglik hissini shakllantirish, madaniy-maʼrifiy aloqalarni mustahkamlash yoʻnalishida — Buyuk Sharq Renessansi xalqaro olimpiadasi;
➖ matematika va informatika yoʻnalishida — Al Xorazmiy nomidagi yoshlar turkiy olimpiadasi;
➖ kimyo yoʻnalishida — Abu Rayhon Beruniy nomidagi Xalqaro kimyo olimpiadasi;
➖ fizika yoʻnalishida — Ahmad al-Fargʻoniy nomidagi Xalqaro fizika olimpiadasi;
➖ biologiya yoʻnalishida — Abu Ali Ibn Sino nomidagi Xalqaro biologiya olimpiadasi oʻtkazib borilishi belgilandi.

Uchinchi savol: Qaysi jinoyati to‘g‘ri qasddan sodir etiladi va bu jinoyat xo‘jalik yurituvchi subyektning o‘z majburiyatlari iqtisodiy jihatdan bajara olmasligi haqida bila turib haqiqatga to‘g‘r kelmaydigan e'lon berishi, kreditorlarga ko‘p miqdorda zarar yetkazishda ifodalanadi? Asos?

Ikkinchi savol: Texnik jihatdan tartibga solish agentligi qaysi organ huzurida va uning oldingi nomi?

Qonunchilikda o'qituvchilarga berilgan ayrim imtiyozlar:

🔹1-oktyabr “O'qituvchi va murabbiylar kuni” etib belgilangan hamda ushbu kun bayram (dam olish) kuni hisoblanadi.

🔹Bolalarga ta'lim-tarbiya beradigan barcha pedagog xodimlar doimiy ravishda bepul tibbiy ko'rikdan o'tkaziladi.

🔹Pedagoglar uchun 56 kunlik yillik haq to'lanadigan uzaytirilgan ta'tillar beriladi.

🔹Pedagoglar xodimlar uchun ish vaqtining davomiyligi haftasiga ko'pi bilan 36 soat qilib belgilanadi.

🔹Maktab o'qituvchilariga faoliyatni baholash mezonlari asosida 10 foizdan 40 foizgacha, kutubxonachi va psixologlarga 10 foizdan 20 foizgacha ustama belgilanadi.

🔹Fan olimpiadasi g'olibini tayyorlagan o'qituvchilar rag'batlantiriladi.

🔹O'qituvchilar kasal bo'lib qolganida moddiy yordam beriladi.

🔹Olimpiada g'olibi bo'lgan o'qituvchilarga 150 foizgacha ustama beriladi.

🔹O'zi dars beradigan fani bo'yicha xalqaro tan olingan va milliy sertifikatga ega bo'lgan o'qituvchilarga ularning tarif stavkasiga nisbatan 50 foiz miqdorida har oylik qo'shimcha ustama to'lanadi.

🔹“Xorijiy tillarni o'qitish bo'yicha eng yaxshi maktab” tanlovi g'olibi bo'lgan maktabga yarim milliard so'm beriladi.

🔹Inklyuziv sinf o'qituvchilariga 40 foizgacha ustama beriladi.

🔹Olis hududlarda dars berayotgan o'qituvchilarga 50 foizgacha ustama beriladi.

🔹Matematika, fizika, kimyo va biologiya fanlari bo'yicha xalqaro va respublika olimpiadalari g'oliblarini tayyorlagan professor-o'qituvchilarga pul mukofoti beriladi.

🔹Ko'p yillik stajga ega pedagoglar majburiy attestatsiyaga jalb qilinmaydi.

🔹Xalqaro fan olimpiadalarini tayyorlagan o'qituvchilarga malaka toifasi attestatsiyasiz beriladi.

🔹Respublika fan olimpiadasi g'oliblarini tayyorlagan o'qituvchilar malaka toifasi bir pog'ona oshiriladi.

🔹Tibbiyot sohasi professor-o'qituvchilariga davolash-tashxis ishlarini bajarganliklari uchun qo'shimcha haq to'lanadi.

🔹Ta'lim muassasalarining chet tillar fanlari o'qituvchilariga oylik ustamalar beriladi.

🔹O'qituvchilarning faoliyatiga aralashganlik uchun javobgarlik bor.

Bilasiz 9-sinf huquq darsligida O'zbekiston Respublikasini mustaqil davlat sifatida 146 mamlakat tan olgan deyilgan.
1.  Endi 2024-yil 6-martda O‘zbekiston Respublikasi bilan Lixtenshteyn o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatildi.
2.  Bu yil sentabr oyida Tashqi ishlar vazirligi BMT Bosh Assambleyasi 79- sessiyasi haftaligi doirasida 7 ta mamlakat bilan diplomatik aloqalar o'rnatilganini ma'lum qildi.
Endi umumiy hisobda 154 ta davlat bo‘ldi.

Birinchi savol Qancha davlat O‘zbekiston Respublikasini mustaqil davlat sifatida tan olgan?

Ertadan kanalga huquqshunoslik fanlaridan qiziqarli savollar joylab boriladi.
Lekin bu savollar oddiy bo‘lmaydi. Yangilikni huquqshunoslik faniga qiziquvchilarga jo‘natib qo‘ying. Zero ularga ham foydali.

“Yevro-4” standartidan past ekologik toifadagi motor yoqilg‘isidan foydalanish va sotishni bosqichma-bosqich cheklanadi

2025 — 2027-yillarda Buxoro va Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodlarida “Yevro-4” standartidan past bo‘lmagan yoqilg‘i mahsulotlari ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha chuqur modernizatsiya qilish ishlarini olib boriladi va respublika hududiga “Yevro-4” standartidan past ekologik toifadagi motor yoqilg‘isi importini taqiqlaniladi.

2028-yildan boshlab “Yevro-4” standartidan (AI-80) past bo‘lgan ekologik toifadagi motor yoqilg‘ilaridan foydalanishni taqiqlanadi.

Asos: O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 24.09.2024 yildagi PQ-338-son Qarori

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "O‘qituvchi va murabbiylar kuni munosabati bilan ta’lim-tarbiya tizimida alohida o‘rnak ko‘rsatgan xodimlardan bir guruhini mukofotlash to‘g‘risida"gi Farmoni qabul qilindi.

Top-500 talikka kiruvchi universitetni tamomlaganlarga qo‘shimcha ustama to‘lab beriladi

   Davlat organlari, tashkilot va muassasalarida faoliyat ko‘rsatayotgan nufuzli xalqaro reyting tashkilotlarining yuqori 500 talik ro‘yxatiga kiritilgan xorijiy oliy ta’lim muassasalarini (bakalavriat, magistratura) tamomlagan yoki ularda ilmiy daraja (PhD va unga tenglashtirilgan boshqa ilmiy daraja) olgan yosh mutaxassislarning lavozim maoshiga Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan qo‘shimcha ustamalar to‘lab borish tartibi joriy etilgan.

   Nufuzli xalqaro reyting tashkilotlarining yuqori 500 talik ro‘yxatiga kiritilgan xorijiy oliy ta’lim muassasalari ro‘yxati Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi tomonidan aniqlanadi va uning rasmiy veb-saytiga joylashtiriladi hamda ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi.
   Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi tomonidan oylik ustamalar tatbiq etiladigan ta’lim yo‘nalishlari, tor mutaxassisliklar hamda davlat organlari, tashkilot va muassasalari ro‘yxati shakllantiriladi.
   Oylik ustamalar 2021-yil 1-oktabrdan boshlab Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi, ish beruvchi va yosh mutaxassis bilan 3 yilgacha bo‘lgan muddatga tuzilgan shartnoma asosida yosh mutaxassisning lavozim maoshiga qo‘shimcha ravishda har oy to‘lab boriladi.

Xalqaro reytingdagi 1—100  ro‘yxatiga kiritilgan xorijiy oliy ta’lim muassasalarini bakalavriatini tamomlagan talabalarga BHMning 30 baravari ya'ni 10 million 200 ming so‘m, agarda ular magistraturasini  tamomlagan bo‘lsa BHMning  40 baravari ya'ni 13 million 600 ming so‘m miqdorida

Xalqaro reytingdagi 101 — 300 ro‘yxatiga kiritilgan xorijiy oliy ta’lim muassasalarini bakalavriatini tamomlagan talabalarga BHMning 20 baravari ya'ni 6 million 800 ming so‘m, agarda ular magistraturasini  tamomlagan bo‘lsa BHMning  30 baravari ya'ni 10 million 200 ming so‘m miqdorida

Xalqaro reytingdagi 301—500 ro‘yxatiga kiritilgan xorijiy oliy ta’lim muassasalarini bakalavriatini tamomlagan talabalarga BHMning 15 baravari ya'ni 5 million 100 ming so‘m , agarda ular magistraturasini  tamomlagan bo‘lsa BHMning  20 baravari ya'ni 6 million 800 ming so‘m miqdorida ustama olishlari mumkin.

Bazaviy hisoblash miqdori – 340 ming so‘m hisobida

Asos: O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 13-iyuldagi PF-6260-son Farmoni 5-bandi va Farmonning 1–ilovasi.

Huquqshunoslik fanidan milliy sertifikat imtihonlari joriy etilishi kutilmoqda

Bilim va malakalarni baholash agentligi Apparat kengashining 2024-yil 1–iyuldagi 18-son bayoni bilan tasdiqlangan Agentlikning 2024-yil II-yarim yillik uchun rejasi 16-bandida Huquqshunoslik fanidan milliy sertifikat imtihonlari joriy etilishi nazarda tutilgan va buning uchun 2024-yil dekabr oyiga muddat belgilangan.

Avvalroq, huquqshunoslik fanidan milliy sertifikat imtihonlari joriy etish uchun 2024-yil 3-mayda aprobatsiya test sinovlari o‘tkazilgan edi.

O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari

1. Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi;
2. Iqtisodiyot va moliya vazirligi;
3. Tog‘-kon sanoati va geologiya vazirligi;
4. Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligi;
5. Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi;
7. Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi;
8. Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi;
9. Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi;
10. Sport vazirligi;
11. Qishloq xo‘jaligi vazirligi;
12. Suv xo‘jaligi vazirligi;
13. Raqamli texnologiyalar vazirligi;
14. Adliya vazirligi;
15. Transport vazirligi;
16. Madaniyat vazirligi;
17. Mudofaa vazirligi;
18. Energetika vazirligi;
19. Sog‘liqni saqlash vazirligi;
20. Tashqi ishlar vazirligi;
21. Ichki ishlar vazirligi;
22. Favqulodda vaziyatlar vazirligi.

HUQUQ INFO kanali UzA dan ham Tezkor
Misol uchun Huquq INFO kanalidagi post va shu haqida UzA da joylangan post. Bemalol qo‘yilgan postlarning vaqtini solishtirishingiz mumkin.

Texnikumlarda ta’lim sifati va jozibadorligini oshirish maqsadida xalqaro ta’lim dasturlari yo‘lga qo‘yiladi. Dastlab, tajriba tariqasida, 14 ta texnikumda Angliyaning “BTEC” dasturi joriy etiladi. Bitiruvchilarga 70 ta davlatda tan olinadigan diplom beriladi hamda 200 dan ortiq xorijiy universitetlarga kirish imkoni yaratiladi. Natijaga qarab, bu tajriba bosqichma-bosqich boshqa texnikumlarga ham tatbiq etilishi mumkin.

Qabul jarayonini ish beruvchilar talabi asosida shakllantirish ham muhim. Shu maqsadda elektron platforma yaratilib, unga barcha vazirlik va tarmoqlar ulanadi. Texnikumlarning ta’lim dasturlari sanoat tarmoqlari, tadbirkorlar birlashmalari, yirik ish beruvchilar va uyushmalar bilan kelishilganidan so‘ng amaliyotga kiritiladi.

Hozirgi kunda professional ta’lim tizimi uch turdagi muassasalar: 333 ta kasb-hunar maktabi, 227 ta texnikum va 112 ta kollejdan iborat. Ular tabaqalashganligi va dasturlari o‘rtasida uzviylik bo‘lmagani sababli mavjud quvvatlardan unumli foydalanilmayapti.

Shu bois mazkur 3 turdagi muassasalar negizida texnikumlar tarmog‘ini rivojlantirish taklif etilmoqda. Unga ko‘ra, 600 ta texnikum tashkil etiladi. Maqbullashtirish natijasida bo‘shaydigan 71 ta muassasa binosi maktablarga aylantirilib, 42 mingta yangi o‘quvchi o‘rni yaratiladi.

Bundan tashqari, ilgari kollejlar turli vazirlik va idoralarga qarashli edi. Endi bu tizimda boshqaruv, tashkiliy va metodik jihatdan yagona davlat siyosati Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi tomonidan yuritiladi.

Bunday o‘zgarishlar bo‘lishi to‘g‘risida 10 kun oldin aytib o‘tilingan ekan.