انجمن علمی فقه و حقوق دانشگاه تهران

#کارگروه_علمی

پس از بررسی های بسیار و مشورت با صاحب نظران، به این مهم دست یافتیم که هم راهی دانشجویان در مسائل علمی منجر به بازدهی بیش تر و آثار پربار تری خواهد شد. لذا بر آن شدیم با تشکیل کارگروه های علمی_پژوهشی دانشجویی، روند فعالیت علمی را تسریع ببخشیم و بستر مناسبی برای دوستان علاقه مند به مطالعات درون رشته ای فراهم کنیم.

به این منظور مطابق رای دانشجویان، چهار کارگروه #حقوق_خانواده ، #حقوق_مدنی ، #حقوق_کیفری و #حقوق_سیاسی آغاز به کار کرد.

فعالیت کارگروه ها در قالب جلسات هم اندیشی، پژوهش های دانشجویی، سیر مطالعاتی و مناظرات تبادلی برنامه ریزی شده است.

عزیزانی که مایل اند با حضور در کارگروه ها ایده های خود را با دیگران در میان بگذارند و از تجربیات دوستان خود بهره ببرند می توانند با عضویت در کانال انجمن علمی فقه و مبانی حقوق از روند برنامه ها مطلع بشوند.

🔹نکته1:به علت تخصصی بودن فعالیت ها و جلوگیری از پیچیدگی، هر کارگروه دارای حداکثر ده عضو ثابت خواهد بود. دیگر دوستان می توانند در صورت تمایل در برنامه ها شرکت داشته باشند.

🔹نکته2:برنامه های هر کارگروه با نظر و مشورت اعضا پیش خواهد رفت.

🔹نکته 3: با توجه به این که دوستان 98 هنوز با مباحث و منابع آشنایی ندارند، برای عضویت در کارگروه ها در اولویت هستند.

🔹نکته 4:هم چنان معتقدیم باید برای فعالیت علمی تربیت شویم. و فعالیت علمی نیاز به افرادی محدود با اندیشه ی عمیق دارد. به همین دلیل بنای کار را بر جلسات دانشجویی گذاشتیم و هیچ انتظار نداریم به زودی شاهد نتایج آشکار باشیم. اما حتم داریم طی کردن این مسیر به آهستگی در آینده ی علمی همه ما موثر خواهد بود.

🔹نکته 5: گام نخست را برداشته ایم و ادامه ی این مسیر همّتی دیگر می طلبد.

امید است هر یک از ما سهمی هر چند کوچک در ارتقای علمی خود و دانشکده داشته باشیم.

دیدگاه های خود را با ما در میان بگذارید.

@JP_LAW_UT_ADMIN

صوت جلسه سخنرانی دکتر شیخ، در کانال زیر موجود است👇
@ram_ut

#ورودی_های_98

☀️ مطالب جامانده از جلسه ی امروز در اسرع وقت به صورت صوتی و تصویری در کانال قرار خواهد گرفت.☀️

@Jp_law_ut1

#کارگروه_کیفری

🔴نوع سوم از مجازات اسلامی دیه می‌ باشد.دیه یا خون‌بها بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده است یا به بازماندگان او پرداخت می‌شود.
🔴در فقه اسلام که مبنای قانون مجازات اسلامی در ایران است، دیه به قتل یا جرح غیر عمدی تعلق می‌گیرد ولی در صورت عمد هم ممکن است ولی دم یا مجنی‌علیه از قصاص بگذرد و به گرفتن دیه راضی شود که در این صورت قصاص به دیه تبدیل می‌شود. «قتل عمد موجب قصاص است لکن با رضایت ولی دم و قاتل به مقدار دیه کامله یا کمتر یا زیادتر از آن تبدیل می‌شود».
🔴در تعریف حقوقی دیه کیفر نقدی است که از مجرم به نفع مجنی‌علیه یا قائم مقام او گرفته شود. میزان دیه از سوی شارع (دادگاه) برای جنایت تعیین شده‌است.میزان دیه در دین اسلام برای مرد و زن مسلمان و مردان و زنان سایر دین‌های آسمانی متفاوت است.🔻چهار ماه قمری ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب ماه‌های حرام هستند.🔺 در این چهار ماه -به‌جز برای دفاع- جنگ کنار گذاشته می‌شود و دیه افزایش می‌یابد. هدف از این کار ایجاد امنیت برای افرادی است که می‌خواهند به حج بروند یا تجارت کنند و به سلامت به شهر خود برگردند. 🔸این سنت، از قبل از اسلام به جا مانده است.🔸

#فقه_و_جزا

❌ فیلم "رستاخیز" ساخته ی "احمدرضا درویش" که به حماسه ی عاشورا می پردازد در تیرماه 94 اکران شد. در پی مخالفت چند تن از مراجع تقلید، عده ای معلوم الحال در برابر ساختمان وزارت ارشاد دست به تجمع اعتراضی زدند و وزارت ارشاد در عملی غیرقانونی اکران فیلم را تا "تامین نظر مراجع" تعلیق کرد. تعلیقی که تا به امروز ادامه دارد.

اما علت مخالفت ها چه بود?

❕هرچند ایرادات تاریخی فیلم علت برخی مخالفت ها اعلام شد، نمونه ی این اشتباهات به طور گسترده تر در موارد متعددی رخ داده بود. حتی اعتراض علما به قسمت هایی از سریال یوسف پیامبر و مختارنامه کوچک ترین مانعی برای پخش آن ها نشده بود. پس ایرادات تاریخی_که در این فیلم به حداقلی ترین شکل ممکن وجود دارند و فیلمنامه به طور چشمگیری با مقاتل معروف مطابق است_ علت موجّهی برای فتواها علیه فیلم به نظر نمی رسد.

⛔️علت دیگر که در فتاوای حرمت نمایش فیلم هم مطرح شد، نمایش چهره ی امام زادگانی چون حضرت عباس و حضرت علی اکبر است. این موضوع پیش تر باعث حذف بخش های مربوط به حضرت عباس در سریال مختارنامه شده بود.

مثلا فتوای آیت الله وحید خراسانی به این شرح است.
"ائمه (ع) و امام زادگان عظیم الشأن مانند حضرت اباالفضل عباس (ع) بالاتر از آن هستند که در فیلم و غیر آن تصویرشان نشان داده شود و این عمل جایز نیست."

🔹آیا این فتوا حرمت مطلق را می رساند? سخت است بگوییم آری.

چرا که مثلا آیت الله سیستانی در پاسخ استفتایی مشابه می فرمایند:"اگر اصل حرمت و بزرگداشت آنان رعایت شود و شخصیت مقدس آنان را در اذهان مردم خدشه دار نکند، مانعی (برای نمایش چهره) ندارد."

▪️ مشخص است که تماشا برای مقلدان جناب وحید حرام، و برای مقلدان آیت الله سیستانی مباح است. همین امر باعث پویایی فقه و اجتهاد می شود. هر مجتهدی آزاد است که اجتهاد شخصی اش را داشته باشد.

🔻در این میان انتظار می رود مقلدان، اجتهاد مرجع تقلید خود را به حکم قطعی شرعی تعمیم ندهند و مسئولان ذی ربط طبق قانون رسمی کشور عمل کنند. از نظر حقوقی پسندیده نیست که سازمان دولتی ضوابط مصوّب را با وجود عدم مخالفت ولیّ فقیه نادیده بگیرد. مگر این که متولّی امر مقلد مرجع مورد نظر باشد و میان قانون دولت اسلامی و فتوای آن مرجع تزاحم به وجود بیاید!

@Jp_law_ut1

◽️حضرات آیات مکارم شیرازی و نوری همدانی در پاسخ به استفتای جمعی از طلاب نوشته اند که ساخت هرگونه اثری پیرامون مولانا و شمس شرعاً جایز نیست. دلیل را نیز "ترویج فرقه ی ضالّه ی صوفیه، که این دو تن از سران و اعیان آن می باشند" اعلام کرده اند. پس موضع صریح ایشان غیر قابل انکار است.


🔹در مقابل، دیگر مجتهدانی قرار می گیرند که دیدگاه مثبتی نسبت به مولانا و اندیشه ی او داشته اند و دارند.

علّامه طباطبایی، آیت الله شهید مطهری، آیت الله جوادی آملی، آیت الله خامنه ای و... از این جمله اند.

آیت الله خامنه ای بارها در بیانات خویش از مولانا و اندیشه ی عرفانی او تمجید کرده اند تا جایی که بیان داشته اند:"مولوی یک سره عرفان و معنویت و حقیقت و اسلام ناب و معرفت توحیدی خالص است!"

⚠️با وجود این اختلاف دیدگاه، آیا مانعی برای ساخت این فیلم ایجاد خواهد شد?

روشن است با توجه به دیدگاه رهبری و پیشینه ی ساخت سریال تلویزیونی در مورد مولانا از لحاظ قانونی، متولّی مجوز نمایش که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ست، نباید مانع روند تولید این فیلم شود.

اما از لحاظ شرعی هر کس مکلّف به تقلید از مرجع خود است. در این میان نه می توان بر مقلّدان خرده گرفت و نه بر مراجع که چرا دیدگاه خویش را بیان داشته اند.

🚫بحث پیرامون علت این اختلاف دیدگاه فاحش در مورد مولانا نیز مجالی دیگر می طلبد. اما این چراغ قرمز را نشان می دهد که با وجود تفکرّات این چنینی در ایران، مصادره ی نژادی مولانا توسط ترکیه توجیه منطقی دارد!
@Jp_law_ut1

وقتی باب اجتهاد باز است، این همه جنجال برای چیست❓❗️

✅در چند روز اخیر خبر ساخت اثری سینمایی به نام "مست عشق" در مورد بخشی از زندگانی مولانا جلال الدین و شمس تبریزی به کارگردانی "حسن فتحی" در سر تیتر رسانه ها قرار گرفت.

🔻 اما انتشار فتوای دو تن از مراجع تقلید مبنی بر حرمت ساخت و تماشای این اثر جنجال رسانه ای تازه ای آغاز کرد و باعث طرح این پرسش شد که آیا ادامه ی روند این پروژه دچار مشکل خواهد شد?

🔸 توضیحات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد این موضوع نشان می دهد که ضمن احترام به فتاوا، روال ساخت و نمایش فیلم های سینمایی مسیر قانونی خود را طی می کند. اما تجربه ی تلخ بی قانونی وزارت ارشاد در توقف اکران فیلم "رستاخیز" خلاف این اظهار نظر است.

در ادامه به بررسی حواشی فتواها پیرامون این دو فیلم خواهیم پرداخت.

@Jp_law_ut1

به نظر می رسد حضور بانوان در ورزشگاه ها به خودی خود منع فقهی نداشته باشد. اما در هر حال مواردی جانبی از سوی مخالفان حضور بانوان به عنوان مسائل خلاف شرع عنوان شده است.

🚫عده ای از مخالفان این منع را به مسئله ی حجاب پیوند زده اند. فی المثل آیت الله خاتمی طی سخنانی اظهار داشتند که منع حضور بانوان به علت حساسیت نسبت به عفاف و حجاب است.

✅روشن است که حکم رعایت حجاب چه در ورزشگاه و چه در اماکن دیگر یکسان است. صرف حضور در ورزشگاه نیز مستلزم عدم رعایت حکم حجاب نیست. پس به نظر می رسد این اشکال توجیه پذیر نباشد.

🚫عده ای دیگر نگاه بانوان به مردان ورزشکار را از مصادیق نگاه حرام به شمار آورده اند و لذا حضور بانوان در ورزشگاه ها را جایز ندانسته اند.

✅در این مورد باید میان ورزش های متفاوت تفاوت قائل شویم. هر چند حد پوشش شرعی مردان در تمامی ورزش ها رعایت می شود اما ممکن است در ورزش هایی چون کشتی این مسئله جریان داشته باشد. البته بدیهی ست که اگر نگاه در ورزشگاه از مصادیق نگاه حرام محسوب شود، پخش زنده ی این مسابقات از صدا و سیما که اتفاقا وضوح بیش تری دارد حرام است. در حالی که تا به حال منعی برای پخش مسابقات وجود نداشته است.

🚫بحث اختلاط زن و مرد از دیگر موضوعاتی ست که به عنوان منع شرعی حضور زنان در ورزشگاه ها مطرح شده است.

✅درست است که اختلاط زنان و مردان نامحرم کراهت شدیده دارد اما این اشکال می تواند با جداسازی قسمت ویژه ی آقایان و بانوان، اختصاص ورودی های مجزا و تعبیه ی مکان های موردنیاز جداگانه به طور کل منتفی شود.

🔰باید گفت هیچ کدام از ایرادات شرعی به حضور زنان در ورزشگاه ها قابل دفاع نیستند. البته ممکن است این موضوع به جهات فرهنگی و یا امنیتی هم چنان مورد بحث باشد اما به سختی می توان مبنایی شرعی برای منع حضور بانوان در ورزشگاه ها ارائه داد.

@Jp_law_ut1